Αναδημοσίευση από το http://superiorbooks.gr/apolies-2/

Τι είναι οι Απώλειες; Ετυμολογικά μιλώντας είναι το χάσιμο, η ζημιά. Αλλά είναι και ο τίτλος του δεύτερου μυθιστορήματος της Ιουλίας Ιωάννου, που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο από τις εκδόσεις Λιβάνη, μόλις 11 μήνες μετά από το Έτσι ξαφνικά έγιναν όλα.

Μετά την εξαιρετική αρχή, η συνέχεια δεν ήταν απλά εξίσου καλή, ήταν πολύ καλύτερη. Αυτή τη φορά το μυθιστόρημα δεν εξιστορεί τη ζωή ενός προσώπου και τον περιπετειώδη, ανατρεπτικό, πολυκύμαντο βίο αυτού, αλλά πραγματεύεται τη συνύπαρξη πολλών προσώπων που συνδέονται με φιλικούς ή οικογενειακούς δεσμούς και που, όπως και στην πραγματικότητα, οι ζωές τους αλληλοεπηρεάζονται και αλληλεπιδρούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία. Είναι πολύ πιθανό ο αναγνώστης να δει, σε ένα ή σε περισσότερα από αυτά τα πρόσωπα, πτυχές δικών του βιωμάτων. Σύμφωνα με τον Ισπανό μυθιστοριογράφο Καρλ Ρουίθ Θαφόν: «Τα βιβλία είναι καθρέφτες. Σ’ αυτά βλέπει κανείς ό,τι κουβαλάει μέσα του».

Θεωρούμε τη ζωή δεδομένη. Ποιος όμως δεν έχει νιώσει απρόσμενα ταρακουνήματα στη ζωή του από αναπάντεχες ασθένειες, ξαφνικούς, πρόωρους θανάτους ή την κατάρρευση μιας σχέσης (φιλικής, ερωτικής ή συγγενικής);

Η πολυπρόσωπη και γεμάτη συγκλονιστικά γεγονότα ιστορία εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους, εναλλάξ στο τώρα (1998) και 18 χρόνια πριν, κάπου στην ηπειρωτική Ελλάδα -με δυο νησιά, τη Λευκάδα και τη Λέρο, να διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στις ζωές των πρωταγωνιστών.

Χωρίς να μπω στην ουσία της υπόθεσης, θα ‘θελα να δώσω το «στίγμα» αυτών των απλών καθημερινών «ηρώων», παραθέτοντας αποσπάσματα του βιβλίου.

Ειρήνη: Θα μπορούσα να τη χαρακτηρίσω ως την πιο τραγική φιγούρα της ιστορίας. Οι απώλειες είναι η λυδία λίθος των αντοχών και του σθένους της. «Ο πόνος είχε εισχωρήσει τόσο πολύ στην ψυχή της που δεν έχει θέση τίποτ’ άλλο […] Ο βουβός σπαραγμός που καθρεφτιζόταν στο απλανές βλέμμα της σπάραζε την καρδιά όποιου αντίκριζε τον πόνο προσωποποιημένο…». Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα δεν ευόδωσε. Όταν η ευτυχία έρχεται, με την αγάπη του Λάμπη, δεν κρατά. Τα χτυπήματα της μοίρας, αδυσώπητα, έρχονται αλυσιδωτά το ένα πίσω από το άλλο. Ενώ βιώνει τις περισσότερες απώλειες, βγαίνει πιο δυνατή και πιο σοφή μετά από αυτές. Μάλιστα, της δίνεται το έναυσμα, μέσα από αυτά τα μαρτυρικά βιώματα, να προσφέρει στον συνάνθρωπο που έχει ανάγκη. «Η θυσία του ενός είναι η ζωή του άλλου…».

Μαρία, αδελφή της Ειρήνης: Πολύτιμη, καθώς αποτελούσε το στήριγμα όλων. «Στήριζε πάντα όποιον είχε την ανάγκη της, ποτέ όμως δεν εξέφρασε η ίδια ένα οποιοδήποτε παράπονο. Το μόνο που την ενδιέφερε ήταν να προσφέρει· αν γινόταν να διώξω τον πόνο από τη ζωή των αγαπημένων της, πόσο ευτυχισμένη θα ήταν!»

Χρήστος: Συνδετικός κρίκος για τρεις γυναίκες, μοιραίος χωρίς να το θέλει, αλλά κι ένας βράχος για να ακουμπήσεις τις δύσκολες στιγμές. Έχασε πολύτιμο χρόνο στον δρόμο για την ευτυχία.
«Βρέθηκε για λίγο μέσα σε αληθινούς ανθρώπους… βρήκε κι άγγιξε για ελάχιστες στιγμές την ευτυχία… δεν κατάλαβε όμως -δυστυχώς- πως έπρεπε να την κρατήσει για πάντα κοντά του γιατί δεν θα είχε πια το δικαίωμα να την έχει ξανά».

Χριστίνα, κόρη της Ειρήνης: Συγκρατημένη, δύσπιστη, κλεισμένη στον εαυτό της. «Στα δεκατέσσερα χρόνια της, βίωσε την συγκλονιστικότερη νύχτα της ζωή της, το απόλυτο χάος, την καταστροφή που φέρνει ο θάνατος, το ξερίζωμα της μέχρι τότε ήσυχης και τακτοποιημένης οικογένειας […]Ήθελε πολύ να σπουδάσει, της άρεσε η Φιλοσοφία και η Ιστορία, επιθυμούσε μια μέρα να διδάξει όπως εκείνη πίστευε πως ήταν το σωστό […] Είχε πάντα μέσα της την αίσθηση του δικαίου. Δεν αντιδρούσε εύκολα, μόνο παρατηρούσε τα πάντα γύρω τους, ειδικά τους ανθρώπους, για να μπορέσει να κατανοήσει καλύτερα τον κόσμο…».

Σοφία, κόρη του Χρήστου και αδελφική φίλη της Χριστίνας: Πρόσχαρη, εξωστρεφής, ευκολόπιστη, καλοπροαίρετη. Μεγάλωσε μοναχικά. Στα 18 της χρόνια βίωσε σωματική και ψυχική κακοποίηση που τη σημάδεψαν. «Από μικρό κοριτσάκι που ήταν είχε μάθει να τα βγάζει πέρα μόνη της. Πάντα κουβαλούσε την αίσθηση ότι μεγάλωνε χωρίς να υπάρχει κανένας δίπλα της να νοιάζεται για το πώς αισθανόταν, για το αν ένιωθε μοναξιά […] Η γιατρίνα που ανέλαβε τη νέα κοπέλα δεν πιστεύει στα μάτια της όταν διαπίστωσε πόσο πολύ είχε κακοποιηθεί. Το θέαμα ήταν φρικτό».

Χρύσανθος, γιος της Ειρήνης: «…ήταν κολλημένος στη φούστα της μαμάς, καθώς ήταν αρκετά μικρός όταν χάθηκε ο πατέρας του…»

Λάμπης, σύζυγος της Ειρήνης: Απάνεμο λιμάνι, ιδανικός σύντροφος και πατέρας. Αισιόδοξος, εξωστρεφής, καλόκαρδος, φιλότιμος, αξιοπρεπής. Ο στυλοβάτης της οικογένειας. «Ήταν άνθρωπος με σεβασμό και αξιοπρέπεια, με τιμή […] ήταν ιδιαίτερα προστατευτικός, της έδειχνε ότι του ήταν πολύτιμη, την έκανε να νιώθει σιγουριά, να μη φοβάται το μέλλον».

Ηλίας, σύζυγος της Μαρίας: Μαζί με τη γυναίκα του, στάθηκε σαν αδερφός για την Ειρήνη και πατέρας όχι μόνο για τα δικά του παιδιά, Νικόλα και Κωνσταντίνα, αλλά και για τη Χριστίνα και τον Χρύσανθο.

Φίλιππος, σύζυγος της Χριστίνας: Ένιωσε τον απόλυτο έρωτα στο πρόσωπο της γυναίκας του, αλλά η ζωή τού έδειξε πολύ νωρίς και την άσχημη πλευρά της. «Την πρωτογνώρισε και έμελλε να γίνει η μία, η μοναδική του αγάπη […]Την κοιτούσε σαν να έβλεπε μπροστά του μια οπτασία βγαλμένη κατευθείαν από τα όνειρά του, μια ζωγραφιά καμωμένη από τα χέρια του πιο έμπειρου ζωγράφου».

Απόστολος, καθηγητής της Σοφίας και της Χριστίνας: Η αιτία του κακού για πολλές νεαρές γυναίκες. «Ο χαρακτήρας που ένας άνθρωπος δείχνει προς τα έξω κάποιες φορές είναι τόσο ψεύτικος, τόσο διαφορετικός από τον πραγματικό που αποκαλύπτεται όταν στριμωχτεί ή όταν δεν έχει πια περιθώριο να κρύβεται και να υποκρίνεται».

Άβα, αδελφή του Λάμπη: Η προσωποποίηση της κακίας. Μισάνθρωπος που κανείς δεν θα ‘θελε να βρει στο διάβα του, πόσο μάλλον να την έχει εχθρό του. «Το μένος της ήταν σαν κισσός που σφιχταγκαλιάζει ένα δέντρο και προσπαθεί να το πνίξει. Κι η Άβα ήθελε να ποτίζει αυτόν τον κισσό…»

Ευανθία: Ένα από τα θύματα του Απόστολου.

Σωτηρία και Σπύρος, οι γονείς της Ειρήνης και της Μαρίας: Είδαν τη ζωή της Ειρήνης να τσακίζεται από τις αλλεπάλληλες κατολισθήσεις χωρίς να μπορούν να επέμβουν για να αποτρέψουν το μοιραίο.

Ελπίδα, κόρη της Χριστίνας – Ζωή, κόρη της Ευανθίας: Είναι η ελπίδα για ένα καλύτερο και ομορφότερο αύριο, καθώς οι άνθρωποι πρέπει να ελπίζουν και να πορεύονται με το βλέμμα στο μέλλον. «Το συναίσθημα που σου προσφέρει η γέννηση ενός νέου ανθρώπου είναι μοναδικό… Εδώ είχε πια θέση μόνο η ζωή, η συνέχεια, η ελπίδα».

Ένα μυθιστόρημα γραμμένο μέσα από τη ζωή για τη ζωή και τις απώλειές της, για την οικογένεια και τον καταλυτικό της ρόλο σε κάθε έκφανση της ζωής μας, για το θάνατο που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και είναι το μόνο βέβαιο που θα συμβεί μετά τη γέννησή μας. Η γλώσσα της Ιωάννου, απλή και λιτή, σου δίνει τη δυνατότητα να το διαβάσεις απνευστί. Η συγκινησιακή φόρτιση είναι μεγάλη. Νιώθεις καταιγισμό συναισθημάτων καθώς συμπάσχεις με τους πρωταγωνιστές. Συμμετέχεις στις χαρές και στις λύπες τους, σαν να είναι δικοί σου άνθρωποι. Αν μας δίνει ένα μήνυμα αυτό το βιβλίο, είναι ότι τη ζωή πρέπει να τη χαιρόμαστε, να τη σεβόμαστε και να την… ζούμε!

Ολοκληρώνοντας, θα παραθέσω κάποιες χαρακτηριστικές σκέψεις της συγγραφέως:

«Τελικά ο πόνος δεν κάνει διακρίσεις. Όσο κι αν εσύ πονάς, όσα κι αν έχεις περάσει, διαπιστώνεις ότι γύρω σου υπάρχει τόσο μεγάλη δυστυχία… Πάντα θα βρεθεί κάτι χειρότερο που θα ανατρέψει τα άσχημα και δυσάρεστα περιστατικά που έχεις βιώσει».

«Θα αφήσουμε το χρόνο να γιατρέψει τις πληγές…»

«Η ευτυχία είναι μικρές στιγμές που καθορίζουν τη μετέπειτα πορεία μας…»

apol