Οι πρωταγωνιστές πολλοί: άνθρωποι, άγγελοι, δαίμονες, φαντάσματα…

Ξεκινάει ένα οδυνηρό οδοιπορικό προς την αυτογνωσία.”

Πού τελειώνει η ζωή και πού αρχίζει το παραμύθι; Πού τελειώνει το παραμύθι και πού αρχίζει η πραγματικότητα; Τι είναι ο αληθινός έρωτας; Είναι παντοτινός ή έχει ημερομηνία λήξης;”

Στην Τριλογία της Διασποράς της Φιλομήλας Λαπατά, ο αναγνώστης μαζί με τους ήρωες, ξεκινάει και ο ίδιος ένα οδοιπορικό προς την αυτογνωσία, γιατί κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πού τελειώνει το παραμύθι και πού αρχίζει η πραγματικότητα, καθώς οι άνθρωποι είναι άγγελοι, δαίμονες και φαντάσματα που μας στοιχειώνουν με το παρελθόν τους, γιατί αν δεν μάθουμε τις ρίζες μας, δεν μπορούμε να σταθούμε στο παρόν της ζωής μας.
Δεν είναι μόνο οι εξαιρετικές περιγραφές των πόλεων, των δρόμων, των αρχοντικών, της ευμάρειας που οι Έλληνες της διασποράς είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν και να ξεχωρίζουν στους ξένους τόπους που η μοίρα τους όρισε να γεννηθούν. Είναι το ήθος, η αξιοπρέπεια, οι αξίες της ζωής τους που με κάθε τρόπο προσπάθησαν να διαφυλάξουν και η Φιλομήλα Λαπατά με τον αξεπέραστο τρόπο της μας παρουσιάζει.


Δεν μπορεί να συγκριθεί ο τρόπος ζωής εκείνων των ανθρώπων με τους σημερινούς απογόνους τους. Έχει χαθεί ανεπιστρεπτί κάθε τι που θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε με το μεγαλείο της εποχής εκείνης. Και δεν είναι μόνο τα αρχοντικά και τα πλούτη που με κόπο κατόρθωσαν να αποκτήσουν, δεν είναι μόνο το πώς μεγάλωναν τα παιδιά τους, τις αξίες που είχαν νόημα και ακολουθούσαν κατά γράμμα, δεν είναι ο σεβασμός και το καλό όνομα που προσπαθούσαν να διαφυλάξουν με κάθε τίμημα. Είναι κυρίως ότι στη σημερινή εποχή τα πάντα έχουν ισοπεδωθεί στο ευτελές και το δήθεν και το πρόσκαιρο.


Η Φιλομήλα Λαπατά έχει έναν μοναδικό τρόπο να εμβαθύνει τόσο πολύ στους πάμπολλους χαρακτήρες της, να αφουγκράζεται τα συναισθήματά τους, να ξεγυμνώνει την ψυχή τους. Ο κάθε ήρωας είναι άρτια σκιαγραφημένος και παρά το γεγονός ότι η κοινωνία δεν επέτρεπε να λερώνουν την καλή τους εικόνα, ήταν άνθρωποι, τρωτοί, με πάθη και επιρρεπείς στα λάθη. Όπως είναι πάντα ο άνθρωπος, όσοι αιώνες και αν περάσουν. Και είναι ίσως και το μοναδικό πράγμα που παραμένει αναλλοίωτο, καθώς ο άνθρωπος πάντα θα κάνει λάθη, θα ερωτεύεται με πάθος, θα αψηφά τους κοινωνικούς κανόνες και θα προσπαθεί να απολαύσει ό,τι λαχταρά η ψυχή του.


Η μεγάλη διαφορά όμως, βρίσκεται ακριβώς εδώ, στον τρόπο που οι ήρωες στα μυθιστορήματα της Φιλομήλας Λαπατά αψηφούν τον κοινωνικό περίγυρο, αγνοούν τα πρέπει και κάνουν τα τεράστια λάθη που τους φέρνουν αντιμέτωπους με τις τραγικές καταλήξεις τους. Όχι όλοι φυσικά, μόνο όσοι έχουν τα κότσια να αντέξουν όσα μπορεί να τους χαρίσει ο Θεός. Υπάρχουν κι εκείνοι που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα πάθη τους και δεν επιτρέπουν να ξεφύγουν ώστε να ζήσουν, να μην σταθούν εμπόδιο στην ευτυχία των άλλων, γιατί δεν νοείται κάποιοι να έχουν την τύχη να είναι ευτυχισμένοι όσοι οι ίδιοι δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να έχουν μερίδιο στην ευτυχία.


Κι έτσι έρχονται τα τραγικά γεγονότα, οι ανέλπιδοι έρωτες, ω πόσο δυνατοί έρωτες είναι αυτοί που περιγράφονται στα μυθιστορήματα! Πόσο τυχεροί μέσα στην ατυχία τους ήταν εκείνοι που έζησαν, έστω για λίγο έναν τόσο συγκλονιστικό μα ανεκπλήρωτο έρωτα! Και ο έρωτας κυριαρχεί, πάντα κυριαρχεί στη ζωή των ανθρώπων ανά τους αιώνες, όπως και οι τραγικές καταλήξεις τους. Ποια μοίρα άραγε ορίζει το πόσο θα παιδέψει κάποιους έναντι κάποιων άλλων;


Η Τριλογία της Διασποράς είναι μια ολοκληρωμένη έρευνα των τελευταίων αιώνων, ένα υπέροχο ταξίδι σε πόλεις, ήθη και έθιμα, μια εξαιρετική και άρτια δομημένη δουλειά που θα έπρεπε όλοι να διαβάσουν και να θαυμάσουν το μεγαλείο του ανθρώπου που δεν γνωρίζει από όρια αλλά πέφτει με όλο του το πάθος στη ζωή, να τη ρουφήξει, να τη στύψει, να ζήσει τα σωστά και τα λάθη του και εν τέλει, να μας διδάξει τον τρόπο να κοιτάζουμε κι εμείς τον εαυτό μας, να τον αγαπήσουμε και να τον οδηγήσουμε στο φως της ζωής που πάντα θα επαναλαμβάνεται και ποτέ δεν θα πάψει να μας εκπλήσσει…

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 1 – ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Ελληνισμός της διασποράς, 1791-1913.
Βραΐλα, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Αμβέρσα.
Με φόντο την πλούσια τοιχογραφία μιας εποχής χωρίς επιστροφή και με άξονα τις συνέπειες που επέφεραν στη φύση και τη ζωή των ανθρώπων δυο μεγάλες οικολογικές καταστροφές στον ποταμό Δούναβη, τέσσερις Ελληνίδες, τέσσερις γενιές της ίδιας φαμίλιας, τέσσερις σπουδαίες γυναίκες, μοιράζονται μέσα σε έναν ολόκληρο αιώνα το ίδιο κύτταρο και την ίδια απόγνωση, προσπαθώντας να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα και να δώσουν απαντήσεις σε όλα τα μεγάλα «γιατί» της ζωής:

Αικατερίνη Χατζηγιάννη, η αρχόντισσα.
Ναταλία Πατρικίου, η μάγισσα.
Αντωνία Μανωλάτου, η προσαρμοστική.
Φιλομήλα Λαπατά, η περήφανη.

Στην Ευρώπη των πολιτισμικών αλλαγών του 19ου αιώνα και με ένα ελληνικό κράτος στα σπάργανα, κάθε ηρωίδα ζει τη δική της ιδιαίτερη ιστορία μέσα σε περιπέτειες, πάθη, μονομαχίες, έρωτες, δράματα και επίγνωση, με κοινό παρονομαστή πάντα την αναζήτηση του νοήματος της ζωής.
Ο Θεός φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τον Παράδεισο, και ένας ολόκληρος κόσμος κινείται ασταμάτητα σε ένα δραματικό ναπολιτάνικο παλκοσένικο του 19ου αιώνα. Οι πρωταγωνιστές πολλοί: άνθρωποι, άγγελοι, δαίμονες, φαντάσματα…

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 2 – ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. LACRYMA CHRISTI

«Με λένε Λάκρυμα Κρίστη Ρούγιου, όμως, παρά το πομπώδες όνομά μου, που θα έπρεπε να εμπνέει σεβασμό, κρυφά όλοι με αποκαλούν Maledetta, δηλαδή κακορίζικη. Γεννήθηκα στη Σαρδηνία, ένα νησί που έχει έναν περίεργο άγριο αέρα και κατοικείται από μια ράτσα ανθρώπων κοντών, δραστήριων και θαρραλέων, των οποίων οι μυστηριώδεις ρίζες είναι ανεξήγητες. Όταν κοιτάζω πίσω στη δική μου αρχή, βλέπω πως ήταν κάθε άλλο παρά συνηθισμένη…»

Μέσα από τις περιπέτειες μιας ασυνήθιστης γυναίκας, Ελληνίδας από τη Magna Grecia (Μεγάλη Ελλάδα) του 1850, θίγονται σπουδαία θέματα, όπως οι πρωταρχικές θεμελιώδεις σχέσεις μας με τους γονείς και τον Θεό, η υποκρισία της κοινωνίας και της Εκκλησίας, ο θυμός, το μίσος και η εκδίκηση, η αγάπη και ο έρωτας, οι πολύ προσωπικές μας σχέσεις και η συγχώρεση ως στάση ζωής και ανάγκη για ειρήνη.
Η ηρωίδα του μυθιστορήματος, ένας ορκισμένος εχθρός του εαυτού της, παντρεμένη με τον επιχειρηματία-οινοπαραγωγό Άγγελου Ρούγιου, έχει περάσει μια εφηβεία τραυματισμένη, μια νιότη σπαταλημένη και μια ωριμότητα πονεμένη. Τώρα, ανίκανη να ονειρευτεί, να νιώσει χαρά και να βρει ικανοποίηση, έρχεται, επιτέλους, αντιμέτωπη με τους δαίμονες που πενήντα χρόνια μεγαλώνει μέσα της, και ξεκινάει ένα οδυνηρό οδοιπορικό προς την αυτογνωσία.

Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 3 – ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ

Η ηρωίδα Αμαλία Χάρβεϊ ξεκινάει ένα ταξίδι στη Νάπολη της Ιταλίας σε αναζήτηση της μητέρας της, για να καταλήξει στην αυτογνωσία. Ένας μεγάλος έρωτας, ένα αβάσταχτο μίσος, ένα τραγικό έγκλημα. Μια ιστορία γεμάτη πάθος, όπου μπερδεύονται πραγματικότητα και φαντασία, μνήμη και μύθος, πόθοι και έχθρες, έγκλημα και τιμωρία. Ένα καλειδοσκόπιο χαρακτήρων, ένα μυθιστόρημα που προσεγγίζει τα θέματα της δυσκολίας των σχέσεων, της αναζήτησης ταυτότητας, της νοσταλγίας, του έρωτα, της αλληλεγγύης και του αλτρουισμού μέσα στο χάος των ανθρώπινων παθών.

Πού τελειώνει η ζωή και πού αρχίζει το παραμύθι; Πού τελειώνει το παραμύθι και πού αρχίζει η πραγματικότητα; Τι είναι ο αληθινός έρωτας; Είναι παντοτινός ή έχει ημερομηνία λήξης;