Συγγραφέας του βιβλίου Το σπίτι της – Εκδόσεις BELL

Είπαμε πολλά με τη Μαρία Ράπτη σ’ αυτή τη συνομιλία για το νέο της ψυχολογικό θρίλερ. Η πρότασή της “Μας τρομάζουν και μας σοκάρουν τα θρίλερ, αλλά δυστυχώς όλα έχουν ήδη συμβεί. Ο άνθρωπος έχει κάνει κάθε είδους ασχήμια που μπόρεσε να σκεφτεί” μου έχει “καθίσει” ως διαπίστωση βαριά στο στομάχι, ίσως επειδή είμαι επηρεασμένη με όσα άθλια και ανείπωτα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό. Οτιδήποτε συμβαίνει σε παιδιά δε μας θυμώνει απλά, μας εξαγριώνει. Γι αυτό και η αγωνία μας για τη μικρή Λίνα που εξαφανίστηκε μετά από “ένα ολονύχτιο, μυστικό πάρτι στο παλιό σφαγείο, μέσα στο φαράγγι…” αποκτά άλλη διάσταση σ’ αυτή τη δύσκολη ανάγνωση. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «… οι τρομακτικές ιστορίες είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, να προσπαθήσουμε να τους βιώσουμε από ασφαλή θέση, έτσι ώστε να τους ξορκίσουμε».
Θα συμφωνήσω με κάτι ακόμη μαζί της: “Όταν υποφέρει έστω κι ένα παιδί, το θεωρώ συλλογική αποτυχία”.


Να ρωτάς μόνο αν είσαι έτοιμος για κάθε απάντηση. Ο υπότιτλος του σκοτεινού εξωφύλλου ήδη μας προκ(σ)καλεί σ’ ένα, μάλλον, τρομακτικό μονοπάτι ανάγνωσης. Να ετοιμαστούμε για… κάθε σας απάντηση στην τελευταία παράγραφο του επιλόγου σας;
Ναι, ο αναγνώστης θα πρέπει να προετοιμαστεί για μια αποκάλυψη που είναι μάλλον συνταρακτική και που θα αλλάξει τις ζωές των πρωταγωνιστών με τρόπο μοιραίο. Ο υπότιτλος επιχειρεί να μας υπενθυμίσει όχι μόνο ότι όταν ψάχνουμε μπορούμε να ανακαλύψουμε πράγματα που ίσως φάνταζαν αδιανόητα, αλλά και ότι αυτό συμβαίνει επειδή ο άνθρωπος είναι, τελικά, ικανός για όλα. Το διαπιστώνουμε με ό,τι συμβαίνει καθημερινά, με ό,τι έχει συμβεί στο παρελθόν. Μας τρομάζουν και μας σοκάρουν τα θρίλερ, αλλά δυστυχώς όλα έχουν ήδη συμβεί. Ο άνθρωπος έχει κάνει κάθε είδους ασχήμια που μπόρεσε να σκεφτεί.
Ένα ολονύχτιο, μυστικό πάρτι στο παλιό σφαγείο, μέσα στο φαράγγι της πόλης. Δεν ξέρω ποια από τις λέξεις στην αρχή του οπισθόφυλλου με φοβίζει περισσότερο. Με δεδομένη τη ροπή σας στο θρίλερ, υποπτεύομαι πως στο παλιό σφαγείο θα παγώσει το δικό μας αίμα. Σωστά; Εκεί μας περιμένουν τα δύσκολα;
Φοβάμαι ότι τα δύσκολα σάς περιμένουν σχεδόν παντού. Πάντως το σφαγείο μέσα στο φαράγγι δεν είναι προϊόν της φαντασίας μου, υπάρχει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Μέσα σε ένα μέρος μοναδικής φυσικής ομορφιάς, οι παλιότεροι κάτοικοι αποφάσισαν να χτίσουν το σφαγείο της πόλης. Όταν το έμαθα μου φάνηκε σχεδόν ποιητικός ο τρόπος που βρήκε ο άνθρωπος για να καταλάβει και να εξωραΐσει το αίμα και τον θάνατο. Και, βέβαια, μου φάνηκε σίγουρα το ιδανικό σκηνικό για ένα θρίλερ.
Το πρωί μετά το πάρτι τα χαμόγελα παγώνουν. Η 15χρονη Λίνα εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος πίσω της. Πώς διαχειριστήκατε το δεδομένο πως κάθε αναγνώστης που είναι γονιός θα αναμετρηθεί με ένα από τους μεγαλύτερους δικούς του φόβους;
Δεν το διαχειρίστηκα, δεν θα σας πω ψέματα, γιατί είμαι κι εγώ γονιός και αυτό είναι κάτι που μου φαντάζει μη διαχειρίσιμο, μου φαίνεται αδιανόητο. Όμως τα θρίλερ, οι τρομακτικές ιστορίες είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας, να προσπαθήσουμε να τους βιώσουμε από ασφαλή θέση, έτσι ώστε να τους ξορκίσουμε. Υπό αυτή την έννοια, ίσως να μας λυτρώνουν -έστω και λίγο- από αυτούς.
Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας σας, η Άννα. Πόσο βαθιά στον ψυχισμό της καταφέρατε να εισχωρήσετε γνωρίζοντας πως ποτέ δε συμφιλιώθηκε με την εξαφάνιση της αδερφής της;
Για την Άννα ξέρω τα πάντα, ακόμη και αυτά που δεν θα σκεφτόταν ποτέ η ίδια. Νομίζω ότι είναι ένας από τους πιο πολύπλοκους χαρακτήρες που έφτιαξα ποτέ και είχε τρομερό ενδιαφέρον να εξερευνώ τον ψυχισμό της, το βαθύ της τραύμα αλλά και τη βαθιά αγάπη που ένιωθε για την Λίνα. Η Άννα ήταν ας πούμε μια αναρώτηση δική μου πάνω στην υφή της αγάπης, στα όριά της, στο τι μένει από αυτή όταν ο άνθρωπος χάνεται.

Και η βαριά άρρωστη μητέρα των κοριτσιών; Νομίζω πως εδώ μπορείτε –όσο βέβαια επιτρέπει το απόρρητο του σπόιλερ – κάτι για να εντείνετε την αγωνία μας.
Η μητέρα των κοριτσιών καθόρισε απόλυτα και βαθιά τη ζωή τους. Είναι μια φιγούρα ηγεμονική, μητριαρχική. Μια βασίλισσα που όταν εκλείπει αφήνει ένα κενό που επιτρέπει στους ήρωες να δουν πιο καθαρά -όχι γιατί δεν το ήθελαν νωρίτερα, αλλά γιατί εκείνη δεν το επέτρεπε. Βέβαια δεν είναι ένας ήρωας μονοδιάστατος. Κανείς στο βιβλίο νομίζω πως δεν είναι φτιαγμένος μανιχαϊστικά, να είναι μόνο καλός ή μόνο κακός.
Η ιστορία σας κινείται σε δυο χρόνους. Στο παρελθόν και στο σήμερα. Μεταξύ των δυο χρονικών προσδιορισμών μεσολαβούν 23 χρόνια! Οι ήρωές σας ήταν παιδιά και έγιναν ενήλικες. Πόσο άλλαξε η συγγραφική σας προσέγγιση με βάση αυτό το δεδομένο;
Άλλαξε αναγκαστικά, καθώς η ηρωίδα δεν θα μπορούσε να σκέφτεται και να εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο στα 17 και στα 40, αλλά αυτό ήταν συναρπαστικό, γιατί χρειάστηκε να συνυπολογίσω όλα τα χρόνια που μεσολάβησαν και το πώς αυτά τη διαμόρφωσαν. Επίσης, ήταν εξαιρετικά γοητευτικό το να χρειαστεί να σκεφτώ και να εκφραστώ ξανά ως έφηβη αλλά και να θυμηθώ κομμάτια της ποπ κουλτούρας της εποχής. Μπορεί το τελικό προϊόν να είναι ένα θρίλερ, αλλά εγώ πέρασα πολύ ωραία καθώς το έγραφα.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση στα κεφάλαια που αφορούν το παρελθόν και τριτοπρόσωπη σ’ εκείνα που διαχειρίζεστε το παρόν, πόσο σας διευκόλυνε στην αφήγηση;
Πολύ, πρώτα από όλα τεχνικά, γιατί διευκόλυνε την απόδοση των διαφορετικών φωνών της ηρωίδας, αλλά βοήθησε και το γενικότερο στήσιμο του βιβλίου από άποψη πλοκής, αφού μπόρεσα να διαχειριστώ πιο εύκολα τα σημεία που ήθελα να τονιστούν ή να αποκρυφτούν. Έχω την εντύπωση ότι κάνει και την ανάγνωση να ρέει καλύτερα, αλλά αυτό θα πρέπει να μας το επιβεβαιώσει κάποιος αναγνώστης.
Τελικά το ψυχολογικό θρίλερ είναι το στοιχείο σας, όπως πολλοί σας έχουν γράψει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Είναι, μετά βεβαιότητας. Αγαπώ πολύ να γράφω ψυχολογικά θρίλερ, πρώτα από όλα γιατί -όσο οξύμωρο κι αν φαίνεται, ίσως, σε κάποιους- διασκεδάζω πολύ όταν τα γράφω. Απολαμβάνω πολύ να παίζω με την περιπλοκότητα της πλοκής που αυτά απαιτούν. Απολαμβάνω πολύ να δημιουργώ την ατμόσφαιρα που χρειάζονται. Και, όπως ανέφερα ήδη, μου αρέσει να «παίζω» με τρομακτικά πράγματα που δεν θα ήθελα να συμβούν όχι μόνο σε εμένα αλλά και σε κανέναν. Οι τρομακτικές ιστορίες κάνουν από πολύ παλιά τον άνθρωπο να νιώθει ότι περιγελά τον κίνδυνο, ότι είναι πιο δυνατός από αυτόν. Δεν είναι, αλλά έστω και η εντύπωση είναι παρηγορητική.
Το πρώτο εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του Χαμόγελου του Παιδιού και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για τα εξαφανισμένα παιδιά, είχαμε στην Ελλάδα 112 εξαφανίσεις παιδιών, 71 από τις οποίες αφορούσαν έφηβους. Πόσο σας τρομάζει ο παραπάνω αριθμός και ποιο μερίδιο ευθύνης αλλά και υποχρέωσης αναλογεί σ΄ εσάς τους εκπαιδευτικούς ώστε όλοι μαζί ως κοινωνία να τον μειώσουμε;
Δεν μου αρέσει να γίνομαι ισοπεδωτική, αλλά νιώθω ότι στον τομέα της προστασίας παιδιού δεν γίνεται τίποτα σωστά, δεν λειτουργεί τίποτε όπως πρέπει. Οι οικογένειες, τα σχολεία, τα ιδρύματα και οι φορείς απογοητεύουν τα παιδιά ξανά και ξανά. Είναι αποκαρδιωτικό, τα παιδιά είναι έκθετα σε ένα σωρό κινδύνους, οι γύρω υποψιάζονται αλλά δεν μιλούν, το σχολείο δεν αναλαμβάνει δράση, όλοι φοβούνται και τελικά ο ένας κουνάει το δάχτυλο στον άλλον για να μην νιώσει ότι έχει ευθύνη. Μπορεί να γίνομαι άδικη, το ξέρω, αλλά όταν υποφέρει έστω κι ένα παιδί, το θεωρώ συλλογική αποτυχία.

Τι θα κάνατε αν το παιδί σας ζητούσε να πάει σ’ ένα ολονύχτιο πάρτι σε σφαγείο μέσα σ’ ένα φαράγγι; Πιστεύω πως όλοι μας θα την κάνουμε αυτή την ερώτηση στον εαυτό μας κλείνοντας το βιβλίο σας…
Αναλόγως με την ηλικία του μάλλον θα απαντούσα διαφορετικά. Αν ήταν πάντως στις τελευταίες τάξεις του σχολείου, φυσικά και θα του έλεγα να πάει, αν είναι δυνατόν να το κρατούσα πίσω προβάλλοντας τους δικούς μου φόβους. Βέβαια, εδώ να σημειώσω ότι έχω γιο, οπότε η απάντηση μού βγαίνει πιο αβίαστα. Αν είχα κόρη θα απαντούσα το ίδιο, αλλά θα είχα περισσότερες επιφυλάξεις. Και αυτό είναι θλιβερό.

Σας ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία!

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ιούνιος 2000, Λακωνία.
Η ιδέα φαίνεται τέλεια. Ένα ολονύχτιο, μυστικό πάρτι στο παλιό σφαγείο, μέσα στο φαράγγι της πόλης. Μια ανάπαυλα από τις ατέλειωτες Πανελλαδικές εξετάσεις με ποτά και ξέφρενο χορό. Όμως το επόμενο πρωί ξημερώνει σκληρά, καθώς η δεκαπεντάχρονη Λίνα δεν βρίσκεται πουθενά. Κάθε έρευνα αποβαίνει άκαρπη.
Απρίλιος 2023.
Η Άννα, που δεν έχει καταφέρει να συμφιλιωθεί με την εξαφάνιση της αδερφής της, επιστρέφει στο πατρικό της. Όμως αυτή τη φορά όλα είναι διαφορετικά: η απόμακρη, αυταρχική μητέρα της είναι βαριά άρρωστη. Το κενό που αφήνει θα αποκαλύψει μια συνταρακτική αλήθεια.
«Σταθερά και όλο πιο ανοδικά, η Μαρία Ράπτη εξελίσσεται στην πιο ατμοσφαιρική συγγραφέα μας».
Κυριάκος Αθανασιάδης, Athens Voice

Βιογραφικό
Η Μαρία Ράπτη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία και –σε μεταπτυχιακό επίπεδο– Θέατρο. Εργάζεται ως φιλόλογος στην ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με ειδίκευση στην εφαρμογή της τεχνολογίας στην εκπαίδευση. Έχει εκδώσει ένα μυθιστόρημα και δύο συλλογές διηγημάτων. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Θέατρο του Άλλοτε, από την οποία έχουν παρουσιαστεί εφτά θεατρικά της έργα.