ΥΠΟΓΑΙΑ
Ένα ταξίδι στα βάθη της γης και του χρόνου

Ένα βιβλίο-σταθμός
Μια επική εξερεύνηση των κάτω κόσμων της γης
που θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπετε τον κόσμο

Διεθνές μπεστ σέλερ
Ένα από τα 100 καλύτερα βιβλία του 21ου αιώνα

Ο πολυβραβευμένος Robert Macfarlane με το Υπογαία παραδίδει το αριστούργημά του: μια επική εξερεύνηση των κάτω κόσμων του πλανήτη όπως υπάρχουν στον μύθο, τη λογοτεχνία, τη μνήμη και τη γη την ίδια. Μια από τις σημαντικότερες κυκλοφορίες της χρονιάς, το νέο βιβλίο του αποκαλούμενου «μεγάλου φυσιοδίφη συγγραφέα της γενιάς του», θα μας κάνει να αναρωτηθούμε αν είμαστε οι κατάλληλοι απόγονοι της Γης του μέλλοντος.

«Είναι πολύ γνωστός ο τελευταίος στίχος από το ποίημα “Ένας τάφος των Άραντελ” του Φίλιπ Λάρκιν: “Αυτό που μένει από μας είναι η αγάπη”.
Λάθος. Αυτό που θα μείνει είναι πλαστικό, κόκαλα από γουρούνια και μόλυβδος-207, το σταθερό ισότοπο στο τέλος της αλυσίδας διάσπασης του ουρανίου-235».

Παγκόσμιο στη γεωγραφία του και γραμμένο με μεγάλο λυρισμό και δύναμη, το Υπογαία είναι μια ισχυρή δήλωση για την παρούσα στιγμή μας. Ένα επικό έργο που παρασύρει τον αναγνώστη σε ένα ξεχωριστό ταξίδι σε όσα κείτονται κάτω από την επιφάνεια τόσο του τόπου όσο και του νου. Ταξιδεύοντας μέσα από τον «βαθύ χρόνο» –τις ιλιγγιώδεις εκτάσεις του γεωλογικού χρόνου που απλώνονται μακριά από το παρόν–, κινούμαστε από την αρχή του σύμπαντος μέχρι μια μετα-ανθρώπινη Γη. Περνάμε καθ’ οδόν από ταφικούς θαλάμους της Εποχής του Χαλκού, παρισινές κατακόμβες, τηκόμενους παγετώνες στη Γροιλανδία, «άναστρους» ποταμούς και αρκτικές θαλάσσιες σπηλιές, υπόγεια δίκτυα μυκήτων μέσω των οποίων επικοινωνούν τα δέντρα και μια βαθιά βυθισμένη «κρυψώνα», σχεδιασμένη για την αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων για 100.000 χρόνια.

«Στην υπογαία βάζουμε από πολύ παλιά ό,τι φοβόμαστε και θέλουμε να το χάσουμε, κι ό,τι αγαπούμε και θέλουμε να το φυλάξουμε…»

Στην Αγγλία, ο Macfarlane πηγαίνει σε σπηλιές και μελετά, με έναν νεαρό φυτοβιολόγο επιστήμονα, τους μύκητες που δημιουργούν ένα ολόκληρο συνεργατικό σύστημα κάτω από τα δάση. Στο Παρίσι, βυθίζεται στις κατακόμβες με μια πρωτοποριακή ομάδα αστικών εξερευνητών που τρυπώνει μέσα σε μικρά ανοίγματα ώστε να ανακαλύψει μεγάλα σπήλαια. Σε αυτή την «αόρατη, υπόγεια πόλη» επισκέπτονται άγριους αμμόλοφους και ένα ψηλό δωμάτιο με λευκά φώτα στο οποίο κατοικούν οι περιπετειώδεις εξερευνητές, τρώγοντας τυρί, πίνοντας μπίρα και ακούγοντας David Bowie.

Στην Ιταλία, παρακολουθεί τη ροή ενός εν μέρει υπόγειου ποταμού, του Τίμαβου. Στα σλοβενικά υψίπεδα εξερευνά τις καταβόθρες και τους φρικιαστικούς τρόπους με τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν μερικές φορές.

Προς το τέλος του βιβλίου, επισκέπτεται μια περιοχή απομόνωσης πυρηνικών αποβλήτων στη Φινλανδία, θαλάσσιες σπηλιές στη Νορβηγία και εξετάζει την υπερθέρμανση του πλανήτη στη Γροιλανδία. Καταγράφει τα πράγματα που, εδώ και καιρό θάβονται στον πάγο, και τα οποία επιστρέφουν τώρα στην επιφάνεια του κόσμου, μερικές φορές σε απόλυτη ζημία της ανθρωπότητας.

Ο Macfarlane διεισδύει σε κάποιες άβολες καταστάσεις εκεί κάτω. Γράφει για την κλειστοφοβία, για την αδρεναλίνη και την κούραση που βιώνει.
«Για πολλά χρόνια, αντιλαμβανόμουν αυτό το κυνήγι σκοτεινών νερών, τυφλών ποταμών και τρομερών βαθών ως σφοδρή εκδοχή, μονάχα, του ενστίκτου του θανάτου – ακόμα πιο σφοδρή απ’ αυτήν που ωθούσε τους πιο ατρόμητους αναρριχητές».

Η δράση στην Υπογαία είναι γρήγορη και από σελίδα σε σελίδα πετάμε και σε μια νέα περιπέτεια με φόντο εξαίσια και σπάνια τοπία. «Λαμπύρισμα παγοκαλύμματος, ανάδυση φαλαινών, στροβίλισμα ιλύος στην εκροή, ζαφειρένιες φλέβες ενός “ρωγμώνα”». Η ομορφιά είναι τεράστια – της γραφής και του φυσικού κόσμου που περιγράφει.

Ωστόσο, ο κόσμος δεν είναι αγγελικά πλασμένος και η μιζέρια και η δυστυχία δεν αποκρύπτονται στο Υπογαία: πλαστικά μπουκάλια, πυρηνικά απόβλητα υψηλής επικινδυνότητας, οι ράβδοι καυσίμων που περιέχουν πεπιεσμένα απορρίμματα ουρανίου. Όπως γνωρίζουμε τώρα με τρομερή βεβαιότητα, «η μοίρα του πάγου θα διαμορφώσει τα πλανητικά μελλούμενα», και ο πάγος λιώνει με πρωτοφανείς ρυθμούς.

Ο Macfarlane μας στέλνει εικόνες από την υπογαία ώστε να δούμε τον αντίκτυπο της ανθρωπότητας στη φύση και τα φοβερά ανθρώπινα λάθη. Αντιλαμβάνεται τον βαθύ χρόνο από «ριζοσπαστική σκοπιά, που μας ωθεί στη δράση κι όχι στην απάθεια».

Το Υπογαία: Ένα ταξίδι στα βάθη της γης και του χρόνου είναι μια νέα στροφή στη χαρτογράφηση των σχέσεων του τοπίου και της ανθρώπινης καρδιάς που ανιχνεύει τον τρόπο με τον οποίο το περιβάλλον μας συγχωνεύεται με τη γλώσσα, την αφήγηση και τη φαντασία. Ο Macfarlane, δεινός εξερευνητής, εμπνέεται από τα ταξίδια του και επηρεάζεται από όσα συμβαίνουν στον κόσμο, όπως η έκρηξη του ηφαιστείου Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ στην Ισλανδία και ο εγκλωβισμός ομάδας ποδοσφαίρου σε σπηλιά στην Ταϊλάνδη. Έτσι, περνώντας από τα βάθη παρελθόντος καταλήγει στη συνειδητοποίηση του επείγοντος του παρόντος και στην αβεβαιότητα του μέλλοντος.
Μια σπουδή πάνω σε ένα κομμάτι της φύσης που δεν μας περιβάλλει, αλλά βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας, μια κατάβαση σε αχαρτογράφητους υπόγειους κόσμους, μια αναμέτρηση με έναν χώρο απόκοσμο και μυστηριακό, που μας καλεί να τον ανακαλύψουμε. Ο Βρετανός συγγραφέας, που θεωρείται ένας νέος Φέρμορ, συνεχίζει με αυτό το βιβλίο τη λαμπρή βρετανική παράδοση ενός συναρπαστικού λογοτεχνικού είδους: της ιστορικής, γεωλογικής και επιστημονικής περιήγησης στο φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον. Με οξυδέρκεια και ενσυναίσθηση, συνδυάζει την επιστημονική παρατήρηση με την ποίηση και τον λυρισμό, δίνοντας έμφαση στη «σύνδεση» του σύγχρονου ανθρώπου με το αθέατο – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Συχνά η υπογαία φοβίζει ή γεννά ελπίδες για ανακαλύψεις θησαυρών ή ανεκτίμητων αρχαιολογικών ευρημάτων. Εδώ, όμως, η υπογαία διδάσκει, σαγηνεύει και προβληματίζει.

Από τις σπουδαίες πρώτες σελίδες του έως τη βαθιά συγκινητική του κατάληξη, το Υπογαία είναι ένα ταξίδι στην κατάπληξη, την απώλεια, τον φόβο και την ελπίδα. Αρχαίο και την ίδια ώρα επιτακτικό, είναι ένα βιβλίο που θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπετε τον κόσμο.
Ένα συγκλονιστικό ταξίδι ενδοσκόπησης στην ανάσα του σύμπαντος, ένα γοητευτικό μείγμα γεωλογίας και ψυχανάλυσης, φυσικής και φιλοσοφίας, ταξιδιωτικής περιήγησης και ιστορίας που έλαβε αποθεωτικές κριτικές από κοινό και κριτικούς.

«Η Υπογαία είναι αναμφισβήτητα το έργο ζωής του Macfarlane… Βιβλίο πλούσιο και ευλογημένο με ευρυμάθεια ανάλογη του Ζέμπαλντ, λογοτεχνική χάρη ανάλογη του Μπρους Τσάτγουιν, λεξιλόγιο και συντακτικό ανάλογο του Πάτρικ Λη Φέρμορ. Ένα από τα σημαντικότερα μη μυθοπλαστικά αφηγήματα της εποχής μας».
William Dalrymple, συγγραφέας

Ενδιαφέροντα στοιχεία

Μπεστ σέλερ στη Μ. Βρετανία από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του
Στα καλύτερα non fiction βιβλία του 2019
Στα 100 καλύτερα βιβλία του 21ου αιώνα σύμφωνα με την Guardian
Wainwright Prize 2019 για το καλύτερο αγγλικό βιβλίο για τη φύση
Stanford Dolman Award 2020: για το καλύτερο ταξιδιωτικό βιβλίο της χρονιάς
NDR Sachbuchpreis 2019 για τον σημαντικότερο μη μυθοπλαστικό τίτλο στη Γερμανία
Υποψήφιο για Waterstones Book of the Year 2019, Goodreads Choice Award 2019
Μεταφράζεται σε περισσότερες από 15 γλώσσες
Το εικαστικό του εξωφύλλου είναι σχεδιασμένο από τον σταθερό συνεργάτη του συγγραφέα, τον Stanley Donwood, που είναι γνωστός και για τις συνεργασίες του με τους Radiohead.

Σελίδες: 472
Τιμή: 18,80 €

Πρωτότυπος τίτλος: Underland: A Deep Time Journey
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
Σειρά: Οξυγόνο

Κυκλοφορεί στις 19 Μαρτίου 2020

Ο συγγραφέας
Ο Robert Macfarlane είναι συγγραφέας βραβευμένων και ευπώλητων βιβλίων για τη φύση, τον τόπο και τους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των Mountains of the Mind, The Wild Places, The Old Ways, Landmarks και (με την Jackie Morris) The Lost Worlds. Το έργο του έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχει διασκευαστεί σε ταινίες, τηλεόραση, ραδιόφωνο, θέατρο και μουσική. Το 2017 του απονεμήθηκε το βραβείο E. M. Forster από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων. Διδάσκει στο κολέγιο Emmanuel στο Κέμπριτζ.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave