“THE POLE” John M.Coetzee (ΒΡΑΒΕΙΟ NOBEL Λογοτεχνίας 2003)

(Τζον Μ. ΚΟΥΤΣΙ)

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ (Christina Sotiropoulou)

Ο Νοτιοαφρικανός νομπελίστας J.M.Coetzee γράφει ένα μικρό σε έκταση, αλλά μεγάλο μετρήσιμο σε ποιότητα έργο, μία μεγάλη λογοτεχνία.

Είναι ουσιαστικά μία επιδραστική νουβέλα δομημένη σε αριθμημένα κεφάλαια, τα οποία αποδίδονται με μία τριτοπρόσωπη αφήγηση, αν και η αφηγηματική φωνή με τις ενδόμυχες σκέψεις έμμεσα παραπέμπει στη φωνή της γυναίκας, η οποία είναι το δεύτερο πρόσωπο από τους δύο κεντρικούς πρωταγωνιστές.

Το κύριο πρώτο πρόσωπο είναι ο ακμαίος 72χρονος Βίτολντ Βαλτσικιέβιτς, ένας Πολωνός κλασικός πιανίστας, γνωστός ως ερμηνευτής έργων του συμπατριώτη του Σοπέν – ένα μουσικό ταλέντο από την εφηβική ηλικία του ακόμα – που βρίσκεται στη Βαρκελώνη για ένα ρεσιτάλ. Εκεί γίνεται η γνωριμία του με την κομψή και καλλιεργημένη Μπεατρίθ, η οποία διοργανώνει έναν Κύκλο Κονσέρτων. Εκείνη, στο τέλος της τέταρτης δεκαετίας της ζωής της, παντρεμένη σε μία κατά συνθήκη σχέση με έναν μεγαλοτραπεζίτη και με μεγάλα στην ηλικία πλέον παιδιά, φλερτάρεται ανοικτά από τον μουσικό.

Ο ηλικιωμένος μουσικός εκδηλώνει απροκάλυπτα το ενδιαφέρον του, στέλνει μηνύματα – emails και CDs – στην εντυπωσιακή γυναίκα, την προκαλεί με αβρότητα και την προσκαλεί σε συναντήσεις. Παραλληλίζει τα αισθήματα του με εκείνα του Δάντη, του ποιητή και της αγαπημένης του Βεατρίκης, συνονόματης της Μπεατρίθ.

➖”Στον άγγελο που με πρόσεχε στη Βαρκελώνη. Προσεύχομαι να της μιλήσει η μουσική… Βίτολντ“.

Η Μπεατρίθ, πιο συντηρητική και συγκρατημένη, συναισθάνεται το αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα τους με τη διαφορά στην ηλικία, τη γλώσσα, την κουλτούρα και την κοινωνική τάξη να είναι αρνητικά στοιχεία για τη σύναψη μιας σχέσης. Είναι όμως όλα αυτά αρκετά να αντιπαλέψουν μία υποβόσκουσα γυναικεία ματαιοδοξία;

➖”Δεν καταλαβαίνετε γιατί δεν το εξηγώ καλά στα αγγλικά, και σε καμμία άλλη γλώσσα δεν μπορώ να το εξηγήσω, ούτε καν στα πολωνικά. Για να καταλάβετε, πρέπει να μείνετε σιωπηλή και να ακούσετε. Να αφήσετε τη μουσική να μιλήσει, και τότε θα καταλάβετε“.

Ο λόγος λιτός, ανεπιτήδευτος, χωρίς ιδιαίτερα στολίσματα, πληροί όλες τις προϋποθέσεις να είναι λογοτεχνικός με την πρωτότυπη τεχνική που εφαρμόζεται στο κείμενο, το οποίο είναι γραμμένο – καθόλου τυχαία – σε ενεστώτα χρόνο.

➖”Ένα λεπτό αρκεί. Τί είναι ο χρόνος; Ο χρόνος είναι ένα τίποτα. Έχουμε τη μνήμη μας. Στη μνήμη δεν υπάρχει χρόνος. Θα σε κρατήσω στη μνήμη μου. Κι εσύ, ίσως κι εσύ να με θυμάσαι“.

Η σκέψη του Coetzee διακλαδίζεται σε διάφορα επίπεδα με τη μουσική και την ποίηση να εμπνέει, να επηρεάζει και να προσφέρει συγκινήσεις. Υποστηρίζει τη διαχείριση του λόγου με τις συνομιλίες ή τις σιωπές και κρατάει ισορροπία με τη συναισθηματική φόρτιση που διαχέεται.

Ο νομπελίστας λογοτέχνης ΔΕΝ γράφει καθόλου μία συνηθισμένη ερωτική ιστορία. Πιάνει το νήμα από μία άλλη άκρη και προτάσσει θέματα, όπως τον έρωτα στη μέση και στη μεγάλη ηλικία, τη δύναμη της μνήμης και της λήθης, την αξία του χρόνου στις διαφορετικές ηλικίες. Η μεταθανάτια συνθήκη με την πορεία της ψυχής και οι υπαρξιακές ανησυχίες που συνοδεύουν τον άνθρωπο με τις ανασφάλειες συνυπάρχουν συγκλονιστικά στις μόλις 165 περιεκτικές σελίδες, οι οποίες διακρίνονται από την υπέροχη ωριμότητα της γραφής και την πιστή και με ακρίβεια στο πνεύμα του λογοτέχνη μετάφραση από την Χριστίνα ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ.

➖”Ανάμεσα σε έναν άντρα και μία γυναίκα, ανάμεσα σε δύο πόλους, είτε θα υπάρξει ηλεκτρική εκκένωση είτε δεν θα υπάρξει. Έτσι ήταν ανέκαθεν….”.

Ο ΤΖΩΝ ΜΑΞΓΟΥΕΛ ΚΟΥΤΣΙ γεννήθηκε το 1940 στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής. Έχει γράψει 20 βιβλία και έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία για το συνολικό έργο του, μεταξύ των οποίων δύο φορές με το βραβείο Booker και το 2003 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave