Συγγραφέας – ψυχοθεραπεύτρια
Συνέντευξη στην Ιουλία Ιωάννου
Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου της Μάρως Βαμβουνάκη «Σιωπάς για να ακούγεσαι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, έχω τη χαρά να παρουσιάσω κάποιες σκέψεις που γεννά ένα τέτοιο μυθιστόρημα, μαζί με τη συνέντευξη που ευγενικά παραχώρησε στο agrinio-life η κυρία Βαμβουνάκη.
Ο τίτλος και μόνο σε προδιαθέτει για κάτι που αφορά το πέρασμά μας από τη ζωή που μας δόθηκε, την υπομονή και την ωριμότητα που χρειάζεται να έχει κάποιος και που την αποκτάει μόνο με το πέρασμα των χρόνων. Γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι η ζωή μας δίνει ευκαιρίες και είναι στο δικό μας χέρι να τις αρπάξουμε και να τις στύψουμε, να τις ξεζουμίσουμε, γιατί οι συνέπειες των όσων θα πράξουμε και θα αφήσουμε πίσω μας θα παραμείνουν ακόμη κι όταν εμείς θα έχουμε φύγει.
Η αίσθηση που σου αφήνει η ανάγνωση είναι ότι πρωταγωνίστρια είναι η ίδια η συγγραφέας και πως μέσα από τις εμπειρίες μιας ζωής, από το συναπάντημα τόσων διαφορετικών ανθρώπων, σιωπηλών ηρώων στα κεφάλαια της καριέρας της, κάθε φορά μας δίνει αυτό ακριβώς που έχουμε ανάγκη. Να καταλάβουμε τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα γύρω μας. Τον τρόπο που διαφορετικοί από μας άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις που σημαδεύουν το χαρακτήρα τους.
Αναφέρει σε κάποιο κεφάλαιο: «Ό,τι αξίζει κοστίζει, δίχως ρίσκο δεν κερδίζεται τίποτα ενδιαφέρον».
Σε κάποιο άλλο κομμάτι λέει: «Το τέλος ακόμη και το χειρότερο δίνει ασφάλεια».
Θα μπορούσα να απαριθμήσω δεκάδες φράσεις που χαράχτηκαν μέσα μου διαβάζοντας τα μικρά αυτοτελή διηγήματα. Θα κρατήσω αυτό που με αντιπροσωπεύει περισσότερο: «Οι πάντες πάσχουμε από ασυμφωνία χαρακτήρων, κανείς δεν μοιάζει με κανένα, γι’ αυτό σμίγουμε»!
– Πιστεύετε ότι το μεγαλύτερο θόρυβο τον κάνει η σιωπηλή ματιά ενός πονεμένου ανθρώπου ή η κραυγή που βγαίνει από το στόμα του;
Η δύναμη της ματιάς είναι τεράστια. Μια κραυγή μπορεί να ξεχαστεί σύντομα, μια ματιά μπορεί να αλλάξει τη ζωή σου.
– Είναι θέμα ωριμότητας η υπομονή, είναι κάτι που αποκτιέται από τις εμπειρίες που αποκομίζουμε;
Δύσκολο να απαντήσω! Με την υπομονή δεν τα πάω καθόλου καλά, μια ζωή παλεύω μήπως κερδίσω λίγη…Δεν ξέρω τι γίνεται μαζί της.
– «Σωσμός με τη βία δεν είναι σωσμός, είναι μόνο βία», αναφέρετε μέσα στο βιβλίο σας. Κι αν ο άλλος έχει συνηθίσει μόνο αυτό τον βίαιο τρόπο για να σώσει την ψυχή του;
Δεν τη σώζει έτσι. Συντηρεί μόνο μια σοβαρή ασθένεια και χρειάζεται να τη θεραπεύσει.
– Ακούγεται μοιρολατρικό, αλλά για ό,τι γίνεται υπάρχει κάποιος λόγος που γίνεται. Ποιος είναι ο υπεύθυνος για ό,τι καλό ή κακό θα μας συμβεί, ποιος το προκαθορίζει;
Νομίζω, πως δεν πρόκειται για “τυχαία συμβάντα με κάποιο σκοπό”. Νομίζω, πως κατά κανόνα πρόκειται για συνέπειες του χαρακτήρα μας, των πράξεών μας, που κάποτε σκάνε μπροστά μας. Η έντιμη, η σοφή αντιμετώπιση, μπορεί να μεταβάλει κάθε γεγονός σε δώρο, πνευματικό πρωτίστως, δώρο εννοείται.
– Συνήθως κατηγορούμε κάποιον για ό,τι παθαίνουμε και έχει να κάνει με ανθρώπινη συναναστροφή. Γιατί πάντα ψάχνουμε εξιλαστήρια θύματα για τις δυστυχίες που μας βρίσκουν;
Από εγωισμούς και δειλία φαντάζομαι. Δυσκολευόμαστε πολύ να παραδεχθούμε το ποσοστό της προσωπικής ευθύνης μας σε οτιδήποτε. Μας χαλάει το ψευδοκτίσμα που ορθώσαμε ως “Εγώ” ως “Ζωή μου”.
– Λέτε, ότι τους πραγματικούς μας φίλους θα τους έχουμε κοντά μας κυρίως στις χαρές μας, και πως στη δυστυχία όλοι τρέχουν για να νιώσουν ότι εκείνοι είναι σε καλύτερη μοίρα από μας. Αντίστοιχα, δεν μπορεί κάποιος να είναι δίπλα μας σε μια επιτυχία ώστε να αποκομίσει και κείνος ίσως κάποιο όφελος;
Α, ναι! Συμβαίνει κι αυτό! Όμως εδώ μιλάμε για συμπεριφορές γνήσιες, για καθαρές προθέσεις που τις νιώθει κανείς στην αύρα του άλλου, αργά ή γρήγορα.
– Κάνετε έναν εξαιρετικό διαχωρισμό ανάμεσα στην ανάμνηση ενός προσώπου και στη μνήμη. Δηλαδή το μυαλό μας επεξεργάζεται διαφορετικά την ανάμνηση μιας στιγμής που ζήσαμε από το πώς φέρνουμε το συγκεκριμένο πρόσωπο στη σκέψη μας;
Η μνήμη κάνει άλλη επεξεργασία. Την ανάμνηση την μεταποιούν οι ανάγκες μας με τον καιρό. Πόσο συχνά θυμόμαστε μόνο τις όμορφες στιγμές των παιδικών χρόνων, μόνο τα χαρίσματα ενός νεκρού!…Γι΄ αυτό και ονομάζεται: εκλεκτική μνήμη.
– Συγχώρεση. Ένα τεράστιο κεφάλαιο στη ζωή ενός ανθρώπου. Χρειάζεται περισσότερη δύναμη να συγχωρήσεις ή να ζητήσεις συγχώρεση από κάποιον;
Ωραία ερώτηση! Νομίζω πως το δεύτερο δυσκολεύει πιο πολύ. Ενώ στο πρώτο έχουμε το πάνω χέρι, στο δεύτερο χρειάζεται ταπείνωση, ζόρικη δηλαδή κατάσταση της ψυχής…
– Συμβιβασμός. Γιατί ο άνθρωπος συμβιβάζεται σε μια σχέση είτε είναι ερωτική είτε είναι επαγγελματική; Δεν έχει τη δύναμη να αναζητήσει κάτι καλύτερο ή η συνήθεια είναι πιο ισχυρή από τη θέληση για αλλαγή;
Από εξάρτηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, συμφέροντα, πνευματική οκνηρία, δειλία που καθηλώνει ακόμα κι εκεί που δεν μας αρέσει να είμαστε…Είναι πολλά τα αίτια, και κάθε περίπτωση θέλει προσοχή για να την κατανοήσουμε.
– Εμπειρίες και ποσότητα βιωμάτων. Αναζητούμε περισσότερες ποσοτικές εμπειρίες από ό,τι ποιοτικές στις σχέσεις μας;
Πρόκειται συχνά για μια πρώιμη, παιδιάστικη διάθεση. Το “πολύ” μας δίνει μια ψευδαίσθηση ασφάλειας, ειδικά στους ψυχολογικούς τύπους που λέμε “στοματικούς”. Με την ωρίμανση -αν την κερδίσουμε βέβαια- ο άνθρωπος πετάει πράγματα, γίνεται πιο ουσιαστικός και άρα λιτός.
– Αφήνω για το τέλος κάποιες φράσεις που έχω απομονώσει από το βιβλίο σας, που θα ήθελα να μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω σαν κλείσιμο, σαν αποφθέγματα μιας ζωής που με αντιπροσωπεύουν απόλυτα. Θα συμπληρώνατε κάτι ακόμη;
«Είναι μεγάλο ρεζιλίκι να κάνεις ότι δεν το καταλαβαίνεις, να λες πως ψιχαλίζει όταν σε φτύνουν».
«Όταν δεν φαίνεσαι σε βλέπουν καλύτερα, και όταν σιωπάς ακούγεσαι».
«Αμαρτία δεν είναι να πέφτεις, αμαρτία είναι να μην ξανασηκώνεσαι».
«Ίδια πάλι έμεινα, ίδια θα είμαι από αύριο, αλλά όχι ακριβώς ίδια».
Με τα πιο καλά αισθήματα.
Μάρω Βαμβουνάκη
Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ!
