Με μία υπέροχη σύνθεση από αχνές εικόνες πολέμου στο εξώφυλλο, η Παναγιώτα Σμυρλή μας συστήνει το βιβλίο της με τον αινιγματικό τίτλο “Λευκό βαθύ“. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες μάς οδηγεί σε ένα σαγηνευτικό ταξίδι στην ιστορία, σε μια σπουδή στον πλούτο και την ομορφιά της ελληνικής γλώσσας.
Πρόκειται για ένα βιβλίο με υπέροχη γλώσσα γραφής που συνομιλεί με την ποίηση. Με την εξαιρετική αφηγηματική της ικανότητα η συγγραφέας πλάθει μία ιστορία πλούσια σε πλοκή, ιστορική πληροφόρηση και βαθιά φιλοσοφημένη σκέψη.
Χάρισμα οι λέξεις της, ζωγραφίζουν εικόνες που καταβυθίζουν τον αναγνώστη στην ατμόσφαιρα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, στα γεγονότα που επηρέασαν την παγκόσμια ιστορία και τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων.


Οι ήρωές της είναι άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής, από Ελλάδα, Ιταλία, Πολωνία, Γερμανία, τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους -τόσο δύσκολη η σμίξη τους όπως του νερού με τη φωτιά- που όμως οι ζωές τους διασταυρώνονται πότε με τραγικό τρόπο και πότε στο σταυροδρόμι του έρωτα, κατακτητές και κατακτημένοι, κερδισμένοι και την ίδια στιγμή χαμένοι.
Άνθρωποι από την Πάτρα που ζουν κάτω από την Ιταλική και Γερμανική Κατοχή, Γερμανοί, Πολωνοί και Εβραίοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που μαρτύρησαν από ξεριζωμό, πείνα, φτώχια και εξαθλίωση και πρόλαβαν να αγαπήσουν πριν σμίξουν περήφανα με το θάνατο. Άνθρωποι και οι ‘άλλοι’ που δέθηκαν αλόγιστα στο άρμα μιας “Ιδέας”, σήκωσαν το δάχτυλο και το όπλο και <<εξαφάνισαν από προσώπου γης ολόκληρες περιοχές, πληθυσμούς και μειονότητες.>>
<<Τα χρονικά ασήμαντων ανθρώπων που βίωσαν μία εξαιρετική ιστορική στιγμή, που συνθλίφτηκαν ως απλά μέλη μιας κοινωνίας η οποία καταδικάστηκε ερήμην τους, δεν είναι αυτοί που δημιουργούν την Ιστορία, απλώς την υφίστανται>>.
Εξ άλλου έχει αποδειχτεί στην μακραίωνη ανθρώπινη ιστορία ότι: <<Η ιστορία έχει πολλές αναγνώσεις άλλα γράφεται πάντα από τους νικητές.>>


Το κείμενο μάς εισάγει εύκολα και κατανοητά στην διαδικασία της γέννησης της ιδέας του Ανώτερου ανθρώπου μέσα από τη φιλοσοφική σκέψη των Τσάμπερλεν, Νίτσε, Βάγκνερ, αλχημιστικούς χάρτες και μυστικιστικές οργανώσεις που διαμόρφωσαν το προφίλ του Χίτλερ και τον οδήγησαν στην “Τελική Λύση”.
<<Έξω από τις πόρτες των λουτρών η θεία μουσική του Βάγκνερ διαχέεται, συνοδεύοντας με απίστευτες κορυφώσεις την τελευταία ανάσα μιας ολόκληρης φυλής.>>


Οι χαρακτήρες στέρεα δομημένοι, ζωντανοί, χρωματιστοί, μας κάνουν συμμέτοχους στην δύσκολη καθημερινότητα της επιβίωσης μέσα στον πόλεμο και στα καλά κρυμμένα μυστικά τους.
Ο Τζουλιάνο, Ιταλός κατακτητής της Πάτρας και της καρδιάς της Μυρτώς καταλήγει στα βουνά με τους αντάρτες.
Ο Γερμανός στρατιωτικός γιατρός Στέφεν και η Μπριγκίτε που η αγάπη τους γεννήθηκε πριν το ξέσπασμα του ολέθριου πολέμου και συνεχίστηκε μέσα στην καταστροφή.
Ο Χανς και η τρυφερή, μελωδική Έσθε ακολουθούν την ίδια μοίρα με όλους εκείνους που υπήρξαν θύματα της παράνοιας του Χίτλερ.
Ο αξιωματικός Όττο, άνθρωπος του καθήκοντος αλλά με ευαισθησίες, λαβώνεται από τον έρωτά του για την εβραιοπούλα Ρεβέκκα και επιλέγει το δραματικό τέλος του την ώρα που εκείνη οδηγείται στον κλίβανο.
Μυθιστόρημα πολυεπίπεδο και πολυπρόσωπο, διεισδυτικό και ψυχογραφικό, στοχαστικό και φιλοσοφημένο, διανθισμένο με κειμενικά σπαράγματα μεγάλων διανοητών όπως ο Χαλίλ Γκιμπράν, ο Κάφκα, ο Λειβαδίτης που αποφορτίζουν τον αναγνώστη από την αίσθηση του πολεμικού τραύματος που βίωσε ο άμαχος πληθυσμός και συντηρούν την ελπίδα για ειρήνη, ευτυχία και αυτογνωσία.
Κάλεσμα για αυτογνωσία είναι τα όμορφα παραθέματα του βιβλίου όπως:
«Το μοναδικό ταξίδι απ’το οποίο δεν επιστρέφεις ποτέ με άδεια χέρια, είναι το ταξίδι μέσα σου».
<<…πόσο εύκολο είναι να κλείσει κανείς τον κόσμο απ’ έξω, χαμηλώνοντας τα βλέφαρά του.>>


Το συμβολικό “Λευκό βαθύ” του τίτλου είναι το χρώμα που εμπεριέχει τα πάντα, που σκεπάζει την αθωότητα και την παράνοια στις χίλιες αποχρώσεις του και όλα τα αντιθετικά στοιχεία που συνυπάρχουν στο σύμπαν.
<<Στην ψυχή κάθε δέντρου κυλάει νερό και φωτιά, το καλό και το κακό ρέουν αντάμα>>. […επειδή ποτέ καμιά φυλλωσιά δεν συγκράτησε βλήμα, (…….) οι κορμοί από τα ψηλά δένδρα ποτέ δεν δημιούργησαν εμπόδιο στις φωτιές, αλλά αντίθετα, τις έκρυβαν στα σωθικά τους.]


Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα που αφήνει στον αναγνώστη μια επίγευση αισιοδοξίας, ελπίδας και περηφάνειας για τους ανθρώπους, αυτούς τους μικρούς και μεγάλους ήρωες της Ιστορίας και την απόλαυση των σοφών ρήσεων όπως τα λόγια της σοφής γιαγιάς:
<<Να συνεχίσεις τη ζωή σου σαν να βράχηκες από μια μπόρα και στέγνωσες. Έχεις τη δύναμη. Και μην ξεχνάς: Οι προθέσεις σου δημιουργούν τις εμπειρίες σου>>.


◾ Βιογραφικό
Η Παναγιώτα Σμυρλή έχει ρίζες από τη Σμύρνη αλλά γεννήθηκε στην Πάτρα όπου και ζει μόνιμα. Ασχολήθηκε με τα Οικονομικά και για χρόνια ισορροπούσε ανάμεσα στους αριθμούς και την τέχνη του λόγου γράφοντας άρθρα, δοκίμια και διηγήματα για μικρούς και μεγάλους, ενώ βραβεύτηκε σε φιλολογικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Απέσπασε το Πανευρωπαϊκό βραβείο διηγήματος με το διήγημα “Σπασμένο ρόδι”. Τώρα η λογοτεχνία είναι η κύρια ασχολία της.
Έργα της: “Ανθείας 201”, εκδόσεις Εντός (Έπαινος από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τη νεανική ηλικία), “Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο”, εκδόσεις Καστανιώτη, “Τα τζοβαΐρια της αγάπης”, “Σου γράφω ένα γράμμα”, “Εφτά φεγγάρια” από την Εμπειρία Εκδοτική.
Συμμετοχή σε ανθολογίες διηγημάτων των εκδόσεων Ψυχογιός “Θα ‘θελα τόσα να σου πω, μαμά – θα ‘θελα τόσα να σου πω μπαμπά”, “Ιστορίες που γράφει η ζωή”, “Αθάνατο Ολυμπιακό Πνεύμα”. Έχει συμμετάσχει επίσης σε ανθολογία ποίησης για παιδιά και νέους από τις εκδόσεις Τοξότης.
Μυθιστορήματα από τις εκδόσεις Υδροπλάνο:
“Το γιορντάνι της Αϊσε”. “Λευκό βαθύ”.
“Ψωμί καθάριο” (έκδοση 2023).

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave