Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς
…στους ήρωές μας που «είναι τόσο πολλοί/μετρημό δεν έχουν/ νέοι γεννιούνται κάθε μέρα./Που θα χωρέσουν στο στενό καλύβι/τόσοι αδριάντες, τάφοι. Δόξα!/ Που θα σταθούμε εμείς/ να τους τιμούμε;». Κώστας Κύρρης
« Πού να ήξερε τι σοδειά ηρώων μαζευόταν στην κρεατομηχανή του πολέμου, την ίδια στιγμή που ήσασταν εκεί…»
«Να μην υπήρχαν τα τόσα εμπόδια στο να αγαπούμε…»
«…ηλίθιε των χαμένων, ανείπωτων, αδιέξοδων, ακαταμάχητων ερώτων».
«Η Ιστορία δεν δέχεται τα κενά και τα γεμίζει με ό,τι μπάζα βρει στο διάβα της…»
«Δεν ξέρω γιατί θα έπρεπε να διασταυρωθούν οι δρόμοι μας ,αφού τα πράγματα θα εξελίσσονταν τόσο άγαρμπα μεταξύ μας. Ποιος διάβολος ή άγγελος δεν είχε δουλειά εκείνη τη μέρα κι ήρθε να παίξει παρτίδα στο τραπέζι μας; »
«Γελοιοποιημένη Ιστορία».
Το βιβλίο αυτό είναι ένα βιβλίο έρωτα αλλά και πόνου μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της σύγχρονης τραγωδίας της Κύπρου (η προδοσία της Χούντας το ΄74 με σύμμαχό της τον Γρίβα και την ΕΟΚΑ Β΄, η διχοτόμηση της Κύπρου και η οσονούπω, τουρκοποίησή της).


Προσπάθησε ο Χρίστος Χατζήπαπας στο μέτρο του εφικτού, να καταγράψει την ιστορία της Κύπρου τα τελευταία 50 χρόνια και τις αναμνήσεις ενός προδομένου λαού, ελπίζοντας να ξυπνήσει την μνήμη και το θυμικό των ανθρώπων. «Διδάξω οὐδέν, ὑπομνήσω» (του Επίκουρου). Δηλαδή, τίποτε δεν θα διδάξει, θα ξυπνήσει την μνήμη, την Μνημοσύνη, την μητέρα των Μουσών.
Αυτή η μνήμη η μητέρα των Μουσών και των πάντων δεν έχει καμιά σχέση με τη μηχανική καταγραφή κάθε κόκκου της σκόνης που ανεμίζει γύρω μας ούτε με την έμμονη και εκδικητική μνήμη, που ανακινεί τι έχει υποστεί η Κύπρος εδώ και χρόνια για να μπορέσει να τις ανταποδώσει μνησίκακα. Η αυθεντική μνήμη δεν κοιτά προς τα πίσω επειδή το να κοιτάμε προς τα πίσω είναι θανατηφόρο…
O Χρίστος Χατζήπαπας στο βιβλίο αυτό ξεκινά απλά με μια ανθρώπινη παρουσία για να την κάνει ιστορία, έρωτα, μέσα σ’ ένα κόσμο που γίνεται όλο και πιο σκληρός και πιο αδυσώπητος… Ο έρωτας; Ναι, μέσα από τον έρωτα ευαισθητοποιείται ο άνθρωπος, εκτίθεται, γίνεται ευάλωτος και ζει πιο έντονα όσα συμβαίνουν γύρω του. Χωρίς έρωτα θα ήταν απλά μια θλιβερή πορεία. Με τον έρωτα γίνεται τραγωδία. Κινητοποιούνται τα πάντα στα πιο ακραία σημεία της ύπαρξης του ανθρώπου.
Δυνατοί έρωτες με τη βιωμένη Ιστορία μπλεγμένη στα πόδια τους.


Το μυθιστόρημα είναι πρωτίστως ερωτικό αλλά και πολιτικό. Ιδιαίτερα μ΄ αυτά που συντελούνται στην Κερύνεια (νυν κατεχόμενη), όπου έζησαν οι βασικοί ήρωες τα ωραία χρόνια της νεότητας. Πάνω της επικρέμεται ο Πενταδάχτυλος αιώνιος προστάτης της, που της γίνηκε εφιάλτης. Εκατοντάδες τα προδομένα άταφα θύματα στις πλαγιές του. Με τους ήρωες του βιβλίου να ζουν τη ματαιότητα της μάχης πάνω στις κορφές του και να θυμούνται το «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου. Ενώ απέναντι από μια φραγκοσυκιά, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ανακαλούν το επίγραμμα του Επίκουρου πως «ο θάνατος δεν μας αφορά». Στιγμές πραγματικές επώδυνες.
«Απέναντι στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο, όπου λες κι είχαμε εμείς κουβαλήσει το «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου, άναψαν χιλιάδες λαμπιόνια πάνω στην Τουρκική σημαία των εικοσιπέντε γηπέδων…»
«Μητέρα, αν το βρεις βαρύ το γράμμα μου,
είναι που σκύβει απάνω του ο Πενταδάκτυλος φορτωμένος
Τούρκο,
(…)
Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα ο Πενταδάκτυλος, μητέρα.
Στο κάτω -κάτω το Μόρφου δεν το βλέπουμε,
στο κάτω-κάτω την Κερύνεια δεν τη βλέπουμε,
την Αμμόχωστο δεν τη βλέπουμε,
όμως αυτός είν΄ εκεί απέναντί μας,
όμως αυτός είναι διαρκώς εκεί απέναντί μας,
και μας κοιτάζει , και μας κοιτάζει μ΄ έναν τρόπο (…)» Κώστας Μόντης


Καταφέρνει ο Χρίστος Χατζήπαπας, να δώσει στους ήρωές του υπόσταση, πνοή και ζωντάνια. Να τους συνδέσει εξελικτικά με τον τόπο και τη μοίρα του. Να τους κάνει από απλά πλάσματα, εκφραστές του τόπου και ενός λαού.
Η κλωστή αίματος στον πίνακα του εξωφύλλου, της Σοφίας Χατζήπαπα, χωρίζει τους εραστές αλλά και την Κύπρο στα δύο. Είναι η 15η Ιουλίου 1974, μέρα του πραξικοπήματος της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β΄ (…δεν περίμενα ποτέ πως εκείνη η αποφράδα Δευτέρα του Ιούλη θα άφηνε τόσα χαλάσματα στις ζωές μας… εκείνον τον καταραμένο Ιούλη του μεγάλου χωρισμού…). Είναι « Το κονβόι του έρωτα και του θανάτου» (η αυτοκινητοπομπή προς Κερύνεια μέσα από τουρκοκυπριακό θύλακα που δημιουργήθηκε πριν το ΄74, με συνοδεία των Η.Ε.).Και οι σκύλοι από δίπλα, οι τύψεις του ερωτικού τριγώνου. Που ίσως καταλαγιάσουν με την ανεύρεση, μετά από πολλά χρόνια των οστών του …τρίτου προσώπου αγνοούμενου της τουρκικής εισβολής.
Παράλληλα, στις Σημειώσεις του βιβλίου γίνεται ονομαστική αναφορά ως ένδειξη ελάχιστης τιμής, προς τους Έλληνες καταδρομείς των οποίων το αεροπλάνο καταρρίφθηκε από φίλια πυρά και ενταφιάστηκε (!) αύτανδρο… Μια από τις μεγαλύτερες ντροπές του Ελληνισμού, όπως και η προδοτική δράση των Ελλήνων Αξιωματικών, με ονόματα και αποδείξεις. Μόνο ελάχιστοι εξ αυτών τίμησαν το όνομά τους.
«… ώσπου την άλλη μέρα γούρλωσαν τα μάτια οι
Σόλοι και το Κούριο
κι οι αγχόνες της Λευκωσίας
γιατί η Ελλάδα δεν ήρθε…»

Ο Χατζήπαπας έχει στόχο ζωής χτυπάει στο κέντρο και τα βέλη του είναι και ευθύβολα και έξυπνα, βρίσκουν δρόμο πρόσφορο και συχνά παρθένο. Το κείμενο του βιβλίου του Χατζήπαπα λειτουργεί ως ύλη ενός δημόσιου ανοιχτού σχολείου, χωρίς ο δάσκαλος να καπελώνει τη διδασκαλία. Είναι εκεί που προτείνει γωνίες λήψεων και ελευθερία αποστάσεως.
«Η Κύπρος βρίσκεται μακράν» του Κωνσταντίνου Καραμανλή και «είχε ξεχάσει και την πρόταση του δικτάτορα Παπαδόπουλου για την κορούλα Κύπρο που θα την πηδούσαν από κοινού οι επίδοξοι εραστές της, σαν πόρνη της Μεσογείου κατά Κυριάκον Μητσοτάκη…»
«Το αίμα είχε κρυφτεί επιμελώς πίσω από την πρώτη ανάπτυξη που την είπανε και οικονομικό θαύμα, οι πουστάρες… οι ξεδιάντροποι. Ενώ τα δεκαπέντε εκατομμύρια δολάρια ετησίως θα επούλωναν πληγές και μνήμες ανώφελες».
Το βιβλίο αυτό είναι ένας αφηγηματικός τυφώνας ταυτόχρονα ερωτικός πολιτικός και κοινωνικός στις συνιστώσες του, εν τέλει αυστηρά προσωπικός και ανθρώπινος που εξελίσσεται με καταιγιστικό ρυθμό, φέρει δε, το χάρισμα της νοστιμιάς της ανάγνωσης.
Αν μένει κάτι αλώβητο, γνήσιο, αληθινό και αιώνιο, αν κατανικάει τον χρόνο, αν κάτι κερδίζει την αθανασία, αυτό είναι η γραφή, ο λόγος, η λογοτεχνία. «Έχουμε την Τέχνη για να μην πεθάνουμε από την αλήθεια», έγραψε ο Νίτσε. Στο «Καλύτερα να μην συναντιόμασταν» έχουμε την τέχνη της γραφής για να αντέξουμε μαζί με τον δημιουργό τις αλήθειες μας, για την προδοσία της επιβίβασης όχι της απόβασης στην Κύπρο, να δούμε τις μέσα σελίδες των δικών μας τετραδίων να ξεδιπλώνονται πλέον στο λυτρωτικό φως. Αυτή άλλωστε είναι κι η λογοτεχνική αξία του βιβλίου και το ειδικό βάρος του.
Ο Χρίστος Χατζήπαπας υποστηρίζει: «Δεν συγχωρούμε. Θυμόμαστε», και «Κάποτε μας κατέστρεψε η ύβρις των πράξεών μας τώρα μας κατατρύχει η ύβρις της απραξίας μας για λύση του Κυπριακού. Πάντα βρισκόμαστε σε ζώνη υψηλού κινδύνου…».
«Μη με διαβάζετε όταν δεν έχετε / παρακολουθήσει κηδεία αγνώστων/ ή έστω μνημόσυνα./Όταν δεν έχετε/μαντέψει τη δύναμη/ που κάνει την αγάπη/εφάμιλλη του θανάτου…» Νίκος Καρούζος
Το μυθιστόρημά αυτό είναι το μυθιστόρημα της Κύπρου και του λαού της…
Πρόκειται για Αριστούργημα.


Ο Χρίστος Χατζήπαπας γεννήθηκε το 1947 στην Κύπρο. Σπούδασε Κτηνιατρική. Εξέδωσε τρεις ποιητικές συλλογές, τρία μυθιστορήματα και τέσσερις συλλογές διηγημάτων. Μέρος του έργου του έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και αυτοτελή έργα του έχουν κυκλοφορήσει στα βουλγαρικά, τουρκικά, αγγλικά και γαλλικά. Δύο μυθιστορήματα και δύο συλλογές διηγημάτων του τιμήθηκαν με Α‘ Κρατικό βραβείο της Κύπρου. Πρόεδρος, επί σειρά ετών, της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου, είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του λογοτεχνικού περιοδικού Νέα Εποχή. Το 2017 τού απονεμήθηκε το βραβείο «Γ. Φ. Πιερίδης» για τη συνολική προσφορά του στα Κυπριακά Γράμματα. To 2019 ανακηρύχθηκε Επίτιμο Μέλος του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave