Μόλις κυκλοφόρησαν

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Το χρυσό βραχιόλι της Σοφίας Νικολαΐδου

Ένα μωσαϊκό φωνών γύρω από το εθνικό απωθημένο των Ελλήνων: το πολυπόθητο πτυχίο ως εισιτήριο για μια καλύτερη ζωή.

Αληθινοί άνθρωποι αφηγούνται τις ιστορίες τους και ζωντανεύουν μια χώρα και μια εποχή.
Στην Ελλάδα του 20ού αιώνα ζήσαμε μια ειρηνική επανάσταση: μια επανάσταση με όπλο τις σπουδές και τα γράμματα. Άνθρωποι που ήταν οι πρώτοι στην οικογένειά τους που «πήραν το χαρτί» και άλλαξαν ζωή. Έφυγαν από το χωριό και ήρθαν στην πόλη. Γεννήθηκαν στη φτώχεια από γονείς που ήξεραν λίγα ή ελάχιστα γράμματα. Διάβασαν, πέρασαν στο πανεπιστήμιο, απέκτησαν αξιοσέβαστο επάγγελμα και άνετη ζωή. Αγροτόπαιδα που έγιναν γιατροί, εργατόπαιδα που σπούδασαν δικηγόροι. Κορίτσια που πάλεψαν για το αυτονόητο: μια δουλειά και το δικό τους πορτοφόλι. Ελεύθεροι επιχειρηματίες και δημόσιοι υπάλληλοι, απόφοιτοι του δημόσιου σχολείου ή υπότροφοι των μεγάλων ιδιωτικών. Παιδιά που σπούδασαν στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.


Ένα πανόραμα του 20ού και του 21ου αιώνα σε μια χώρα που άλλαξε και συνεχίζει να αλλάζει. Τρεις γενιές Ελλήνων: η γενιά των γονιών μας, η δικιά μας γενιά και η γενιά των παιδιών μας αφηγούνται την ιστορία τους και φτιάχνουν ένα μωσαϊκό από φωνές – σαν τα παλιά μωσαϊκά στα σπίτια που μεγαλώσαμε. Ένα τραγούδι που το ρεφρέν του το ξέρουμε καλά. Είναι η φωνή που λέει, εμείς μπορεί να πεινάσουμε, αλλά το παιδί θα σπουδάσει.
Σ’ αυτό το βιβλίο τίποτα δεν είναι επινοημένο. Γονείς που έκοψαν από την μπουκιά τους για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν. Κι άλλοι που πάσχισαν να τα κρατήσουν εκεί, στα πρόβατα και στα χωράφια. Παιδιά που περπατούσαν ξυπόλυτα για να πάνε σχολείο λίγο μετά τον πόλεμο. Ποιος δεν έχει ακούσει παρόμοιες ιστορίες;
Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πρώτοι στην οικογένειά τους που σπούδασαν. Όλοι τους φόρεσαν το χρυσό βραχιόλι. Το πτυχίο είναι χρυσό βραχιόλι στο χέρι του παιδιού, έτσι δεν έλεγαν οι παλιές γιαγιάδες;

Το λέω ωμά. Με το πτυχίο σταμάτησα να είμαι η κόρη του υδραυλικού που δεν θα έκανε κάτι στη ζωή της. Κι αυτό τους αφορά όλους. Είτε λέγεται σόι, είτε είναι ο περίγυρός μου.

Με πιάνουν ενοχές που τα κατάφερα εγώ και άλλοι όχι… Κάτι σαν το σύνδρομο των Εβραίων που επέζησαν, ενώ σκοτώθηκαν εκατομμύρια δικοί τους.

Έκανε καβγά τρικούβερτο και άρχισε και απεργία πείνας. Φοβήθηκαν οι άνθρωποι πως θα τους μείνει στα χέρια και στο τέλος την έστειλαν να δώσει εξετάσεις. Και στο Σουφλί πήγε η θεία και στην Αγγλία να σπουδάσει με ένα βρακί.

Λοιπόν, κορίτσια, εγώ λεφτά για φροντιστήρια δεν έχω. Αν δεν τα καταφέρνετε στα γράμματα, υπάρχει και ο υπόγειος στην Ομόνοια. Μπορείτε να πουλάτε κουλούρια.

Το ταλέντο είναι δημοκρατία. Εκεί δεν έχει ποιανού παιδί είσαι.

Τότε πιστεύαμε ότι υπήρχε κάτι έξω από εμάς, κάτι μεγαλύτερο. Η εκπαίδευση. Η γλώσσα που μιλάμε. Το καλό δημόσιο σχολείο. Αυτή ήταν η έγνοια μας τότε, να μειώσουμε τις ανισότητες, να φροντίσουμε τα παιδιά του κόσμου. Η δικιά μας γενιά πάλεψε γι’ αυτά.

Κοίτα, παρόλο που θέλω να λέω ότι δεν με νοιάζει κι ότι οι σπουδές και όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία, αν τα παιδιά μου έλεγαν ότι δεν θέλουν να σπουδάσουν, μπορεί και να τα σούβλιζα.
Αποσπάσματα από το βιβλίο

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Ο Παριζιάνος της Isabella Hammad

μετάφραση: Αναστασία Δεληγιάννη

ΕΘΝΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ 2019

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που θα γράψει ιστορία. Ένα θαυμάσιο έπος για την άσβεστη αγάπη από ένα σπάνιο ταλέντο.

Το αριστοτεχνικό ντεμπούτο της νικήτριας του βραβείου Plimpton Isabella Hammad είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που φωτίζει μια ολόκληρη, τρικυμιώδη εποχή της ευρωπαϊκής ιστορίας, με έμφαση στη Μεσόγειο και την Ανατολή, μέσα από τη διαδρομή και τα ειδύλλια ενός νεαρού άνδρα, από τις σπουδές του στη Γαλλία κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο έως την επιστροφή του στην Παλαιστίνη. Βρέθηκε στις λίστες με τα καλύτερα βιβλία του 2019 και μεταφράζεται ταυτόχρονα σε 17 γλώσσες.
Καθώς ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος διαλύει οικογένειες, καταστρέφει φιλίες και σκοτώνει εραστές, ένας νεαρός Παλαιστίνιος ονειροπόλος προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του. Ο Μιντχάτ Καμάλ κινείται σε έναν θρυμματισμένο κόσμο, από τις πολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στα σαλόνια του Μονπελιέ και ενός ταραχώδους Παρισιού. Διαπιστώνει πως όλα είναι εύθραυστα: ο έρωτας γίνεται απώλεια, οι φίλοι εχθροί και όλοι ψάχνουν κάπου να ανήκουν.
Η Isabella Hammad ξετυλίγει με λεπτότητα την μπερδεμένη πολιτική κατάσταση και τις προσωπικές τραγωδίες μιας ταραγμένης εποχής: τον αγώνα των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία από τη Βρετανική Εντολή, τις διαμάχες που έλαβαν χώρα στις αρχές του 20ού αιώνα και τη σκιά του επερχόμενου Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου που σκέπαζε τα πάντα.
Με φόντο ένα τοπίο πολιτικής αλλαγής που συνεχίζει να κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή, ο Παριζιάνος διερευνά ζητήματα εξουσίας και ταυτότητας, διαρκούς αγάπης και της παράξενης ικανότητας του παρελθόντος να διαταράσσει το παρόν. Πλούσιο και εντυπωσιακό, καθηλωτικό με τον δυναμισμό του, ο Παριζιάνος είναι ένα σαγηνευτικό ιστορικό μυθιστόρημα με εξαιρετικά σύγχρονη φωνή το οποίο βρίθει από αγάπη, πόλεμο, προδοσία και τρέλα και σηματοδοτεί την άφιξη ενός λαμπρού λογοτεχνικού ταλέντου. Η Hammad εισέρχεται στο είδος της κλασικής λογοτεχνίας με μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία εν μέσω μιας παγκόσμιας σύρραξης που αγγίζει τόσο την καρδιά όσο και το μυαλό.

«Μαγευτικό… Η Isabella Hammad με το πρώτο της βιβλίο καθιερώνεται ως μια λογοτεχνική δύναμη που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Ο Παριζιάνος είναι από πολλές απόψεις ένα εκπληκτικό επίτευγμα».
Irish Times

«Ένα από τα πιο φιλόδοξα ντεμπούτα των τελευταίων ετών… Γραμμένο με μια τέτοια εκφραστικότητα και αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας είναι ένα έπος γεμάτο δράση… Η Hammad είναι μια ταλαντούχα κοινωνική μυθιστοριογράφος που έχει την ικανότητα να γράφει ζωηρούς διαλόγους καθώς επίσης και να ρίχνει φως στον εσωτερικό ψυχισμό των ηρώων της… Η Hammad διαθέτει ένα σπάνιο ταλέντο – και Ο Παριζιάνος δονείται με τον ρυθμό της ίδιας της ζωής».
Observer

«Μια εντυπωσιακή αναγνωστική εμπειρία: συγκρατημένη γραφή που ξεχειλίζει από ευαισθησία, ασυνήθιστα συγκροτημένη και πραγματικά όμορφη. Ακολουθεί τον παραδοσιακό ρεαλισμό του Φλωμπέρ και του Σταντάλ – ο αναγνώστης αισθάνεται ότι όλα όσα συμβαίνουν δεν τα έχει φανταστεί κάποιος αλλά έχει δώσει εντολή να συμβούν. Το γεγονός ότι αυτό το αξιοθαύμαστο ιστορικό έπος είναι το ντεμπούτο μιας συγγραφέα που δεν έχει κλείσει ακόμη τα τριάντα της χρόνια φαίνεται απίστευτο, αλλά είναι αλήθεια. Η Isabella Hammad είναι ένα τεράστιο ταλέντο και το βιβλίο της δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμα».
Zadie Smith, συγγραφέας

«Ο Παριζιάνος είναι ένα καθηλωτικό ιστορικό μυθιστόρημα, μια σπαραχτική ιστορία αγάπης και ένα αποκαλυπτικό οικογενειακό χρονικό. Πάνω απ’ όλα, είναι ένα πολύτιμο δώρο. Υπάρχει ένα είδος χαράς που δεν περιλαμβάνει μόνο ευχαρίστηση, αλλά και αγώνα, ακόμα και θλίψη. Το μυθιστόρημα αυτό αφηγείται μια τέτοια ευχάριστη ιστορία και γεννάει μια τέτοια χαρά στον αναγνώστη».
Jonathan Safran Foer, συγγραφέας