Εκδόσεις Αρμός 2023 σελ.256-Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς
Από όλες τις τέχνες η μουσική έχει κάτι που την κάνει να ξεχωρίζει. Παρατηρώντας ένα ζωγραφικό πίνακα, ο θεατής θαυμάζει. Αντικρύζοντας ένα αρχαίο ναό, ο περιηγητής, αισθάνεται το μεγαλείο του. Διαβάζοντας ένα λογοτέχνημα, ο αναγνώστης σταματά ίσως στιγμιαία για να νιώσει μέχρι το βάθος τους τα νοήματα του έργου. Ακούγοντας όμως μια συμφωνία του Μπετόβεν, ο ακροατής παραδίνεται. Η μουσική εισβάλλει μέσα του με μια δύναμη που παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά της, αφήνοντας την ψυχή του συγκλονισμένη και έρμαιο της ασυγκράτητης ορμής της.
Η μουσική είναι παγκόσμια γλώσσα. Είναι μια συμπαντική γλώσσα. Δεν θα μας βοηθήσει να συνεννοηθούμε για συγκεκριμένα θέματα με ανθρώπους μιας άλλης, ξένης προς εμάς, φυλής, θα μας κάνει όμως να μοιραστούμε, έστω και μερικώς, κάποια συναισθήματα. Είναι βέβαιο ότι μια, έστω και υποτυπώδης ψυχική επικοινωνία μέσω της μουσικής θα είναι οπωσδήποτε πιο ουσιαστική από μια απόπειρα επικοινωνίας μέσω λεκτικής γλώσσας.
Δεν είναι όμως μόνο τα μεγάλα έργα της μουσικής που έχουν αυτή τη δύναμη. Ακόμη και ένα ελαφρό τραγούδι, ακόμη και μια πρωτόγονη ή άτεχνη μουσική έχει μια σφοδρή και άμεση απήχηση στο συναίσθημα. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη νιώθει την ανάγκη της μουσικής σε κάποιες ώρες της ζωής του.
Τι είναι αυτό που δίνει στην μουσική αυτές τις εκπληκτικές ιδιότητες; Πώς ξεκίνησε αυτή η τέχνη πώς αναπτύχθηκε, τι κρύβει μέσα της και με ποιο τρόπο προκαλεί τα συναισθήματά μας; Τι νόημα έδωσαν σ΄ αυτήν τα μεγάλα πνεύματα της ανθρωπότητας ποια είναι τα κοινά της γνωρίσματα και ποιες οι διαφορές της από τις άλλες τέχνες; Να κάποια από τα ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει η «Αισθητική της Μουσικής».
Στη μουσική συναντάμε τον πιο θεαματικό και συνάμα τον πιο προκλητικό, θα έλεγε κανείς, συνδυασμό του απολλώνειου και του διονυσιακού στοιχείου. Ο Απόλλων, θεός της μουσικής, του φωτός της λογικής της εγκράτειας, του ήθους ,της τάξεως, και της αρμονίας. Ο Διόνυσος, θεός του πάθους, του κρασιού, της μέθης, της ορμής ,των ενστίκτων, της λαγνείας της κραιπάλης. Και η μουσική, άλλοτε με την απολλώνεια ηρεμία και άλλοτε με διονυσιακές εκρήξεις συνδυάζει ιδανικά το πνεύμα των δύο θεοτήτων, εκφράζοντας με τον πιο έκδηλο τρόπο κάθε είδους ανθρώπινη συναισθηματική κατάσταση.
Στο βιβλίο αυτό γίνεται προσπάθεια για την αποσαφήνιση των εννοιών της αισθητικής, της τέχνης και της μουσικής. Στη συνέχεια παρέχονται συνοπτικά ιστορικά δεδομένα σχετικά με τη γέννηση και εξέλιξη της μουσικής και αναλύονται τα στοιχεία που συγκροτούν το μουσικό έργο και δημιουργούν τις ιδιομορφίες αυτής της τέχνης. Το κύριο βάρος της μελέτης δίνεται στα κεφάλαια 10,11,13 και 18, που αφορούν τα συναισθήματα που δημιουργεί η μουσική ,τις ιδιαιτερότητες, το περιεχόμενο και την πνευματική της υπόσταση. Εκτός από τη μουσική ως αυτοτελή τέχνη, εξετάζεται και ο συνδυασμός της με τις άλλες τέχνες.
Η μουσική ενώνει τους ανθρώπους. Για να γίνει αυτό θα πρέπει πρώτα εμείς να πλησιάσουμε τη μουσική, την καλή μουσική, προσφέροντάς της όλο μας το είναι, να ζήσουμε μέχρι το βάθος της συνειδήσεώς μας τη μουσική αισθητική εμπειρία και να καλλιεργήσουμε με αυτόν τον τρόπο την ψυχή μας ώστε να διακρίνει τα ευγενικά αισθήματα και να αποκομίζει χαρά από αυτά, όπως μας δίδαξε αν ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης.
Εκτός από την πνευματική διάσταση της μουσικής υπάρχει και μία ακόμη διάσταση, η μεταφυσική. Πολλοί πιστεύουν σ΄ αυτήν και στη δύναμη της μουσικής να συμπορεύεται με τους νόμους του σύμπαντος και να μας ενώνει όχι μόνο με τους άλλους ανθρώπους αλλά και με την Θεότητα. Είναι δοξασίες που υπερβαίνουν την ικανότητά μας να τις κρίνουμε ,αλλά που μας προκαλούν δέος. Η μουσική δεν είναι μόνο τέχνη. Είναι ένα πανανθρώπινο φαινόμενο, με απέραντες δυνατότητες, το οποίο ο μουσουργός έχει το χάρισμα να καθυποτάσσει και να μας το προσφέρει σαν θείο δώρο. Ας ανοίξουμε την ψυχή μας σ΄ αυτό το δώρο και ας αφήσουμε τη μουσική να μας κυριέψει. Θα μας κάνει πιο δυνατούς.
Διαβάστε το.
Ο Γιάννης Βουλιουρής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Τηλεπικοινωνίες στο Πανεπιστήμιο Aston in Birmingham. Εργάστηκε στον ΟΤΕ ως μηχανικός τηλεπικοινωνιών.
Ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με τη μουσική, παίζοντας πιάνο από μικρή ηλικία. Παρακολούθησε μαθήματα πιάνου και θεωρητικά στο Ελληνικό Ωδείο, από το οποίο έλαβε το πτυχίο Αρμονίας. Επιδόθηκε ιδιαίτερα στη μουσική Ragtime, την οποία παρουσίασε με εκτελέσεις στο πιάνο και διαλέξεις σε διάφορα πολιτιστικά ιδρύματα. Παρουσίασε σειρά εκπομπών για τη μουσική αυτή στο Τρίτο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και εξέδωσε τεύχος με παρτιτούρες και ηχογραφήσεις δικών του συνθέσεων. Συμμετέχει επί πολλά χρόνια, ως πιανίστας, στο συγκρότημα Stigma Dixie Band της Κορίνθου.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.