Συγγραφέας του βιβλίου Οι ερωτήσεις που θα αλλάξουν τον κόσμο – Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική

Οι ερωτήσεις που θα αλλάξουν τον κόσμο είναι ένα βιβλίο εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου και απευθύνεται σε παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου αλλά και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κεντρική ηρωίδα της ιστορίας του Αντώνη Ζαρίντα είναι η Μαριάνθη, η οποία προσπαθεί να σώσει την Κοσμόπολη από τη βύθιση λόγω των πολλών πληροφοριών. Όπως λέει στο Vivlio-life ο συγγραφέας «σε μια περίοδο που οι ψευδείς ειδήσεις διακινούνται ραγδαίως και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο στην καθημερινή επικράτεια της πληροφόρησης, η κριτική ενατένηση των Μέσων θα πρέπει να βρίσκεται στην αιχμή. Το βιβλίο αποτελεί ένα βήμα, ώστε να συστήσει στα παιδιά αυτόν τον τρόπο κριτικής σκέψης».

  • Κοσμόπολη. Είναι ο επινοημένος τόπος στον οποίο τοποθετήσατε τους ήρωές σας για να προσελκύσετε την προσοχή των μικρών σας αναγνωστών. Περιγράψτε μας αυτήν την πόλη.
    Η ονομασία της πόλης προέρχεται από την «Παγκόσμια Πόλη» (Cybermonde) που εισήγαγε ο Γάλλος φιλόσοφος Πωλ Βιριλιό. Την «Παγκόσμια Πόλη» οργάνωσε η τεχνολογία της πληροφορίας και χαρακτηρίζεται από ανωνυμία κι αποξένωση. Επαγγέλλεται ότι διευκολύνει την επικοινωνία, εντούτοις την καθιστά τόσο προσιτή, οπουδήποτε κι οποτεδήποτε, ώστε να είναι συνεχώς φευγαλέα κι εν τέλει μη επιδιώξιμη. Η νέα μιντιακή συνθήκη χαρακτηρίζεται από αναρίθμητα πληροφοριακά ερεθίσματα, τα οποία ρέουν με απίστευτη ορμή δίνοντας την αίσθηση ότι ο χρόνος κυλάει πιο γρήγορα. Εξ αυτού, η προσοχή του ανθρώπου διασπάται σε ακαριαία θραύσματα από δω κι από κει. Παντού και πουθενά. Εκεί, λοιπόν, διαδραματίζεται η ιστορία του βιβλίου.
  • Κινδυνεύει να βυθιστεί, όχι από τις πολλές βροχές ή τους σεισμούς, αλλά από τις πολλές πληροφορίες όπως διαβάζουμε και κάπως έτσι μπαίνουμε στη σκέψη που σας οδήγησε στη συγγραφή αυτού του διδακτικού βιβλίου…
    Η εποχή μας θεωρείται η εποχή που επιτεύχθηκε η πλήρης μεσοποίηση του πολιτισμού. Όλες οι ανθρώπινες εκφάνσεις και δραστηριότητες διαμεσολαβούνται, πλέον, από τα διάφορα Μέσα. Αυτή η καινοφανής συνθήκη, αναπόφευκτα, επηρεάζει όλους μας. Λόγου χάρη, η εκθετική αύξηση των πληροφοριών οδηγεί, εν τέλει, τον άνθρωπο στην άγνοια. Το πλεόνασμα πληροφοριών -ενίοτε ψευδών κι αμφιλεγόμενων- δεν συνιστά πλεόνασμα γνώσης. Η γνώση απαιτεί αργό χρόνο, κόπο, καταβύθιση. Η πληροφόρηση, απεναντίας, απαντάται στη ρηχότητα, στην επιδερμικότητα, στη ρευστότητα, στο φευγαλέο. Οι διαπιστώσεις αυτές με οδήγησαν στο να απευθυνθώ στα παιδιά μέσω της λογοτεχνίας, ώστε να θέσω κάποιους προβληματισμούς και να φωτίσω κάποιες πτυχές της μιντιακής εποχής υπό το φως, ίσως, νέας γνώσης.
  • Ποια ηλικία παιδιών μπορεί να κατανοήσει την αλληγορική σημασία και το βαθύτερο νόημα της όμορφης ιστορίας σας;
    Το βιβλίο είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου για τις ηλικίες 9+. Συνεπώς, τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου αλλά και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μπορούν να απολαύσουν και να εμβαθύνουν στο βιβλίο.
  • Να γνωρίσουμε τους κεντρικούς σας ήρωες;
    Η κεντρική ηρωίδα είναι η Μαριάνθη, η οποία προσπαθεί να σώσει την Κοσμόπολη από τη βύθιση λόγω των πολλών πληροφοριών. Η λύση που προτάθηκε, δηλαδή να ρίχνουν όλες τις πληροφορίες στον ωκεανό, δεν της φάνηκε ωφέλιμη, αφού με αυτόν τον τρόπο θα έχαναν και τις χρήσιμες. Δεν θα ήταν καλύτερο να υπήρχε ένας τρόπος ώστε να τις φιλτράρουν και να κρατάνε τις χρήσιμες και να ξεφορτώνονται τις άχρηστες; Με αυτήν τη σκέψη ξεκίνησε το ταξίδι της στην άλλη άκρη της γης για να βρει τον σοφό παππούλη, ο οποίος θα της αποκάλυπτε το «μυστικό φίλτρο». Στο ταξίδι της γνώρισε τον κόσμο των Μέσων μέσα από διάφορα νησιά που έκανε στάση (εφημερίδες, ψευδείς ειδήσεις, διαφημίσεις κ.λπ.). Να σημειώσουμε ότι το όνομά της το πήρε από την κόρη μου Μαριάνθη Ζαρίντα, στην οποία και έχω αφιερώσει το βιβλίο.
  • Ας δούμε μαζί και τις ερωτήσεις που πιστεύετε ότι θα κάνουν τον κόσμο καλύτερο. Ποιος το έφτιαξε αυτό και γιατί; Είναι η πρώτη ερώτηση που πρέπει να κάνει κάθε παιδί, όπως λέτε, μπροστά από καθετί που συναντά στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Εξηγείστε μας…
    Θυμάμαι παλαιότερα ένα δεκάχρονο παιδί που μου είπε ότι οι εφημερίδες λένε πάντα την αλήθεια, επειδή τις γράφει το κράτος μας. Αντιλαμβάνεστε πως η ανάγκη για μιντιακή εγγραμματοσύνη (medialiteracy) είναι επείγουσα. Όλα τα μιντιακά προϊόντα είναι κατασκευές. Κι όλες αυτές οι κατασκευές αποσκοπούν κάπου. Για να επιτύχουν τον σκοπό τους χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές (επιτρεπόμενες φωνές, εκφράσεις κλισέ, γλωσσικές επιλογές, πολυτροπικότητα, γραφικά, ιεράρχηση κ.λπ.). Με λίγα λόγια, οι τεχνικές αυτές αποκαλούνται «γραμματική του Μέσου». Η απογύμνωση, λοιπόν, της γραμματικής των Μέσων, μέσω της κριτικής αποδόμησής τους, φιλοδοξεί να καταστήσει τα παιδιά ικανά να κινούνται έξυπνα και με αυτοπεποίθηση στον μιντιακό κόσμο. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι ψευδείς ειδήσεις διακινούνται ραγδαίως και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο στην καθημερινή επικράτεια της πληροφόρησης, η κριτική ενατένηση των Μέσων θα πρέπει να βρίσκεται στην αιχμή. Το βιβλίο αποτελεί ένα βήμα, ώστε να συστήσει στα παιδιά αυτόν τον τρόπο κριτικής σκέψης.
  • Τι μας λέει άραγε, μα και τι προσπαθεί να μη μας πει; Πώς μπορούμε άραγε να υποψιάσουμε τα παιδιά μας ώστε να μπορούν να διακρίνουν τι προσπαθεί να μη μας πει –να μας αποκρύψει δηλαδή- κάτι που βλέπουμε στην τηλεόραση;
    Όλα τα μιντιακά προϊόντα, είτε παραδοσιακά είτε σύγχρονα, αποτελούν επιμελημένες κατασκευές που θέλουν να επικοινωνήσουν ένα μήνυμα. Το ίδιο συμβαίνει και με την τηλεόραση. Κάθε ιστορία (π.χ. τηλεοπτικές ειδήσεις) έχει ένα πανομοιότυπο μοτίβο. Οι ρόλοι των συμμετεχόντων είναι πάντοτε οι ίδιοι. Ποιοι άλλοι, όμως, θα μπορούσαν να μιλήσουν; Γιατί δεν μίλησαν; Αυτή μονάχα η σκέψη είναι αρκετή για να αναδείξει τις φωνές που ενώ θα μπορούσαν και θα έπρεπε να μιλήσουν, εντούτοις έμειναν στο περιθώριο του εκάστοτε επίμαχου θέματος. Η εισαγωγή τέτοιων προβληματισμών από μικρή ηλικία ακόμη και για μικρά θέματα, τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο, αναμένεται να βοηθήσει τα παιδιά στην προσπάθειά τους να μάθουν να διαβάζουν πίσω από τις γραμμές, αναζητώντας και διεκδικώντας πάντα την αλήθεια.
  • Ποια κόλπα χρησιμοποιεί για να τραβήξει την προσοχή; Γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι πως τα κόλπα αυτά κρατούν «δέσμια» τα παιδιά μας. Ως Παιδαγωγός ποια είναι η πρώτη συμβουλή που δίνετε;
    Η προσοχή είναι το νόμισμα της εποχής μας κι αυτό επειδή σπανίζει. Συνεπώς, έχουν επινοηθεί και τελειοποιηθεί διάφοροι τρόποι προσέλκυσής της. Καταρχάς, πιστεύω πως χρειάζεται τα παιδιά να μάθουν από πολύ μικρή ηλικία ν’ αναγνωρίζουν τις διαφημίσεις. Οι διαφημίσεις είναι ένα πεδίο που ευκόλως διδάσκεται, ακόμα και στα παιδιά του νηπιαγωγείου και μπορεί αβίαστα να αποκαλύψει τις διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούν για να τραβήξουν την προσοχή μας. Συνακόλουθα, δεν προτείνω -ούτε εγώ προσωπικά ούτε το βιβλίο- την αποσύνδεση από τον κόσμο των Μέσων και τη δαιμονοποίησή τους. Αντιθέτως, προτάσσω την Εκπαίδευση στα Μέσα. Τη διδασκαλία, δηλαδή, των Μέσων, με την ανάλογη διδακτική μεθοδολογία.
  • Στην παιδική σας ιστορία, βρίσκουμε πολλά και εντυπωσιακά στοιχεία. Όπως «πως τα τελευταία 30 χρόνια γράφτηκαν τόσες πληροφορίες όσες τα προηγούμενα 5000 χρόνια και κάθε μέρα που περνούσε γράφονταν 20 εκατομμύρια λέξεις σε κείμενα που για να τις διαβάσουν οι άνθρωποι χρειάζονταν οκτώ ώρες την ημέρα για έξι εβδομάδες με σούπερ ταχύτητα χιλίων λέξεων το λεπτό»… Πρόκειται για νούμερα που προκύπτουν από έρευνα ή τα χρησιμοποιήσατε για να τραβήξετε το ενδιαφέρον των παιδιών;
    Είναι όντως εντυπωσιακά τα στοιχεία αυτά. Είναι, όμως, ακόμα πιο εντυπωσιακό το γεγονός ότι είναι αληθή, εφόσον προκύπτουν από τη βιβλιογραφία του ερευνητικού πεδίου των Μέσων.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Οι άνθρωποι της Κοσμόπολης είναι πολύ ανήσυχοι. Η πόλη τους κινδυνεύει να βυθιστεί! Όχι από τις πολλές βροχές ή τους σεισμούς, αλλά από τις πολλές πληροφορίες! Για να σωθούν, αποφασίζουν να ρίχνουν στον ωκεανό όσες πληροφορίες δεν χωράνε στην πόλη. Όμως, πώς θα τις διαλέγουν; Στην τύχη; Υπάρχει τρόπος να κρατούν τις χρήσιμες και να ξεφορτώνονται τις υπόλοιπες; Την απάντηση έχει ένας σοφός παππούλης στην άλλη άκρη της Γης. Η μικρή Μαριάνθη ξεκινάει το ταξίδι της για να τον βρει και να της αποκαλύψει το μυστικό: πώς να «φιλτράρουν» τις πληροφορίες. Μια διασκεδαστική ιστορία για την αξία της παιδείας και της κριτικής σκέψης στον κόσμο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Βιογραφικό
Ο Αντώνης Ζαρίντας είναι δάσκαλος και υπηρετεί τα παιδιά στα δημόσια σχολεία της Κύπρου. Τα πεδία των σπουδών του είναι: Παιδαγωγική, Ψυχολογία, Διαπολιτισμικότητα, Επικοινωνία και νέα Δημοσιογραφία. Λατρεύει να κάνει μάθημα με τα παιδιά, να ταξιδεύει με κλασική μουσική, να πετάει μπαλόνια και να φτιάχνει μπουρμπουλήθρες – γιγαντιαίες, όμως! Πολλές φορές τα κάνει όλα μαζί και το απολαμβάνει με την ψυχή του. Λίγο παραπάνω, όμως, λατρεύει να διαβάζει και να γράφει. Πιστεύει ότι το βιβλίο, ειδικά το παιδικό, είναι το ασφαλέστερο καταφύγιο από την ταραχή του κόσμου. Έτσι, έκανε το μεγάλο άλμα προς τα παιδιά, επικοινωνώντας μαζί τους με παιδικά βιβλία: «Η μέρα που τελείωσε το παγωτό» και το «Οι ερωτήσεις που θα αλλάξουν τον κόσμο» από τις εκδ. Ελληνοεκδοτική καθώς και το «Γιάνους Κόρτσακ. Ο πατέρας των δικαιωμάτων του παιδιού» από τις εκδ. Αλμύρα. Περισσότερα για τον ίδιο και τα βιβλία του στη σελίδα www.zarintas.com

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave