Δημήτρης Βαρβαρήγος: συνέντευξη Μαρία Τσακίρη

Συγγραφέας του βιβλίου «Σχεδόν γυναίκα» – Εκδόσεις 24 Γράμματα

Έθιμο της ιερής πορνείας. «Ένα ιστορικό γεγονός καταργημένο στο σήμερα και αθέατο ως συμβάν, αλλά ωστόσο ζωντανό και ακίνητο κομμάτι ιστορίας στους αιώνες». Ίσως λίγοι το γνωρίζουμε, σίγουρα όμως το μυθιστόρημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε πολλά κι ενδιαφέροντα. Τι είναι, όμως, αυτό το έθιμο; Όπως εξηγεί στο Vivlio-life o συγγραφέας «κάθε νέο κορίτσι που επρόκειτο να παντρευτεί ήταν υποχρεωμένο να υπηρετήσει για μια νύχτα στο ιερό άλσος της θεάς Αφροδίτης τον ελεύθερο, τον τυχαίο έρωτα για να έχει τη συμπαράσταση της θεάς σε όλο το βίο της. Να είναι καλή σύζυγος και μητέρα». Η πλοκή του μυθιστορήματος εξελίσσεται περίπου το 484 π.χ. και η ηρωίδα του η Ινώ «θα γνωρίσει τον έρωτα με όλη την ειλικρίνεια, τη ζέση και την υπερηφάνεια της ανθρώπινης ύπαρξης, που έχει ως σκοπό να βρει μια θέση στην κοινωνία φιλοδοξώντας να φτάσει στο απόλυτο των αισθήσεων».

• «Το βιβλίο, είναι ένας ύμνος για την ερωτευμένη γυναίκα…» και η αλήθεια είναι πως τη βλέπουμε να πρωταγωνιστεί στα τελευταία σας μυθιστορήματα σε διάφορους ρόλους, που άλλοτε μας συγκινούν και άλλοτε μας προβληματίζουν. Μπορεί να εξαντληθεί άραγε ποτέ το κεφάλαιο «γυναίκα» στη λογοτεχνία;
  Η γυναίκα είναι anima mundi, η ψυχή του κόσμου. Η αλήθεια είναι πως όχι, δεν μπορεί να εξαντληθεί το κεφάλαιο γυναίκα. Είναι τόσο πλούσιος και ανεξερεύνητος ο κόσμος της που πάντα θα υπάρχει ενδιαφέρον για αναγνώριση. Όσον αφορά τη δική μου ενασχόληση στα βιβλία μου με κύριο χαρακτήρα πάντα μια γυναίκα, είναι ακριβώς αυτό το στοίχημα να καταφέρω να βρω τον κόσμο της και να κατανοήσω την ψυχή της. Αν στα βιβλία πιθανόν να τα καταφέρνω λίγο, στην πραγματικότητα αμφιβάλω.
• Υμνεί, όμως, και τον έρωτα το βιβλίο σας και είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε πολλές μικρές προτάσεις για το μεγαλειώδες συναίσθημα στις σελίδες του. Λόγια, σκέψεις, επιθυμίες των επινοημένων ηρώων εμπνευσμένες, ωστόσο, από εσάς. Θέλετε να ξεχωρίσετε την πιο αντιπροσωπευτική πρόταση από ένα κείμενο που ξεχειλίζει από έρωτα;
  Ο θείος έρωτας απ’ όπου γεννηθήκαμε, είναι άσπιλος, χωρίς ντροπή, δίχως αμαρτία. Αmare sine pudore. Κι αν δεχτούμε την άποψη του Pier Louis που υποστήριζε, ότι η ηδυπάθεια είναι ο μυστηριώδης αλλά αναγκαίος και δημιουργικός συντελεστής της πνευματικής ανάπτυξης και καλλιέργειας, επιβεβαιώνεται πως στον έρωτα δεν υπάρχει αμαρτία.
• Τα λόγια της γιαγιάς Αίγειρας στο κεφάλαιο 10, είναι πιστεύω, τα πιο σοφά, τα πιο όμορφα τα πιο λιτά λόγια γυναίκας για γυναίκα και τη δύναμή της. Πόσο σκύψατε πάνω από αυτή την υπέροχη ηρωίδα σας;
  Δεν υπάρχει δρόμος για την αλήθεια άλλος από την ίδια την αλήθεια. Μόνο έτσι αντιμετωπίζεται η ζωή και μέσα από τις εμπειρίες της διαμορφώνονται οι άνθρωποι. Από αυτές τις εμπειρίες μαθαίνουν. Vitae experiences. Έτσι και η Αίγειρα, ήταν μία, θα έλεγα, φωτισμένη γυναίκα που γνώριζε τις αλήθειες των συναισθημάτων και της επιθυμίας. Κι αυτά τα δύσκολα της καρδιάς και του σώματος προσπαθούσε να μεταδώσει. Πως όταν μια γυναίκα θα άφηνε στα χέρια ενός άντρα το κορμί της θα χανόταν η υποκειμενικότητα της, αλλά αυτή ακριβώς η απώλεια ήταν που θα της δημιουργούσε την προϋπόθεση να ζήσει μια δυνατή εμπειρία. Ο άνθρωπος είναι η ίδια η ζωή η οποία βρίσκεται σε μία συνεχή ανανεωτική διαδικασία αυτό σημαίνει ότι η ανθρώπινη φύση έχει την ικανότητα να εξελίσσεται μέσα από μία συνεχή εναλλαγή εμπειριών. Αυτήν ακριβώς την παρελθούσα εμπειρία και γνώση επικαλούνταν η Αίγειρα για να εξηγήσει όλα εκείνα τα απλά πράγματα που συντελούν στο ευ ζην, δηλαδή, στην ανθρώπινη ευδαιμονία. Από τη θέση αυτή επικεντρώνεται σε όλες τις μεγάλες ανθρωπιστικές αξίες την αγάπη την ειλικρίνεια την τιμιότητα το δίκαιο το άδικο το καλό το κακό που διακρίνουν τις ανθρώπινες σχέσεις και πράξεις. Η Αίγειρα με τη διδασκαλία της επιχειρεί την ηθική διαπαιδαγώγηση της εγγονής της, ακολουθώντας ακόμα ίσως και την πλατωνική πρακτική.
  Πράγματι, ως συγγραφέας, έζησα όμορφα με τον χαρακτήρα της, την χάρηκα που μου έδινε απαντήσεις. Ήταν μια αλληλεπίδραση φανταστική. Αυτό είναι και το μεγαλείο της μυστικής επικοινωνίας που χαρίζει άπλετα μόνο η λογοτεχνία.
• Ας έρθουμε τώρα στη «Σχεδόν γυναίκα» για να μας εξηγήσετε τι κρύβει μέσα το επίρρημα “σχεδόν” που προσθέσατε στον τίτλο.
  Μια δύσκολη απάντηση γιατί υπάρχει μια σημαντική ανατροπή που ολοκληρώνει το τέλος του μύθου. Η Ινώ, ήταν μια κοπέλα με όλες αυτές τις γνωστές ανησυχίες της νιότης και με πολλά ερωτήματα για τη συναισθηματική ζωή και την απόκτηση ενός πηγαίου έρωτα, που όμως δεν κατάφερε να την ολοκληρώσει ως γυναίκα, κι έτσι απορρέει και ο τίτλος του βιβλίου…
• Έθιμο της ιερής πορνείας. Πότε και πού το συναντάμε και πώς συνδέεται με «την πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση της ηδονής για μια νύχτα»;
  Μέσα από το θέμα του βιβλίου, θα νιώσουμε το μέγεθος της ομορφιάς του πόθου, την εποχή της πιο μεγάλης διαφθοράς κι έκλυσης ηθών, όταν ο ελληνικός πολιτισμός αναμίχθηκε με τους ανατολικούς πολιτισμούς.
  Το θέμα του βιβλίου αναφέρεται στο έθιμο της ιερής πορνείας κατά την Αρχαιότητα. Ο Ηρόδοτος περιγράφει, ότι το έθιμο αυτό υπήρχε στη Βαβυλώνα, όπου λατρευόταν η θεά Μύλιττα. Σημειώνει δε, ότι το έθιμο αυτό ήταν «ο αίσχιστος των νόμων».
  Το έθιμο αυτό, που υπήρχε στην Ανατολή, υφίστατο και στην αρχαία Κύπρο, όπου συνδεόταν με τη λατρεία της θεάς Αφροδίτης, όπως και σε μερικές ακόμα πόλεις κράτη της Ελλάδας. Δηλαδή κάθε νέο κορίτσι που επρόκειτο να παντρευτεί ήταν υποχρεωμένο να υπηρετήσει για μια νύχτα στο ιερό άλσος της θεάς Αφροδίτης τον ελεύθερο, τον τυχαίο έρωτα για να έχει τη συμπαράσταση της θεάς σε όλο το βίο της. Να είναι καλή σύζυγος και μητέρα.
• «Η πλοκή του μυθιστορήματος εξελίσσεται περίπου το 484 π.χ.», όπως γράφετε στο σημείωμά σας. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει μια σημαντική έρευνα πίσω από αυτό το τελευταίο σας βιβλίο. Πόσο εύκολο ήταν να αντλήσετε πληροφορίες και πού εστιάσατε το ενδιαφέρον σας;
  Ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται να μελετηθεί από πολλές πλευρές και από αρκετές παραδεδομένες καταγραφές για να μην παρεκκλίνει από την αλήθεια. Είναι δύσκολο, χρειάζεται χρόνος, αλλά ταυτόχρονα είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι να χάνεσαι στο παρελθόν σε ήθη και έθιμα άλλων μακρινών εποχών και να παραλληλίζεσαι με τις ζωές ανθρώπων που έζησαν κάποια γεγονότα για να αναγνωριστούν και να φωτιστούν οι επιθυμίες και οι αντιδράσεις τους. Η βαθιά αφοσίωσή μου στη γραφή με μύησε στα ενδότερα εκείνης της μακρινής εποχής, ανασύροντας όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι καταγεγραμμένα και αποτελούν ένα ιστορικό γεγονός καταργημένο στο σήμερα και αθέατο ως συμβάν, αλλά ωστόσο ζωντανό και ακίνητο κομμάτι ιστορίας στους αιώνες.
• Ποιο είναι το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο υφάνατε την πλοκή του μυθιστορήματός σας και σε ποια ιστορικά γεγονότα εστιάσατε την προσοχή σας;
  Η ιερή πορνεία ήταν το κύριο ιστορικό πλαίσιο που μου έδωσε το έναυσμα να ασχοληθώ. Κατόπιν ακολουθώντας δύο βασικούς πυλώνες τη γνώση γύρω από το μύθο και τη φαντασία, στοιχεία που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην δημιουργία των χαρακτήρων και στις δράσεις των ηρωίδων και ηρώων.
• «Ας ανατρέξουμε στην ελκυστική νεότητα της αρχαίας ζωής», μας παρακινείτε. Ας το κάνουμε! Δώστε μας, λοιπόν, κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για τη νεότητα της αρχαίας ζωής και την ελκυστικότητά της.
  Σε κάθε εποχή ανά τους αιώνες η νεότητα είναι πάντα ελκυστική, πάντα δροσάτη και ανανεωτική. Στην αρχαία ζωή οι κανόνες ήταν διαφορετικοί, αλλά η δυναμική της νεότητας ήταν αμετάβλητη και θα παραμείνει εσαεί ίδια κι απαράλλαχτη.
• Κάπως έτσι γνωρίζουμε την γλυκιά Ινώ σας. Η ηρωίδα σας μας παρέσυρε σε ένα όμορφο αναγνωστικό ταξίδι γεμάτο νεανικά όνειρα, πόθο για τον έρωτα, χρώματα και αρώματα μιας άλλης εποχής, ενός άλλου κόσμου. Πώς χτίσατε αυτόν τον αθώο γυναικείο χαρακτήρα;
  Η Ινώ είναι μία κοπέλα σαν όλες τις κοπέλες που θέλουν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Ο χώρος και ο χρόνος παίζουν ρόλο στην οριοθέτηση κανόνων. Οι αισθήσεις όμως είναι πέντε και είναι πάντα όμοιες και αμετάβλητες μέσα στο χρόνο. Όπως και μια σημερινή κοπέλα, η Ινώ ονειροπολεί ανάμεσα σε δυο αχώριστες παρθένες ιδέες των σωματικών ηδονών. Την ψυχική διάσταση του απόλυτου και την αρετή των απολαύσεων της σωματικής τρυφής στην ηθική ευταξία της αγάπης. Θα γνωρίσει τον έρωτα με όλη την ειλικρίνεια, τη ζέση και την υπερηφάνεια της ανθρώπινης ύπαρξης, που έχει ως σκοπό να βρει μια θέση στην κοινωνία φιλοδοξώντας να φτάσει στο απόλυτο των αισθήσεων. Στο ξεκίνημα δεν μπορεί να φανταστεί, ότι η ζωή, γεμάτη από fortis mendacium, ισχυρά ψεύδη, έχει ανάγκη από δικαιολογίες για να εξερευνηθούν τα μυστήριά της και να φανερωθούν οι ουτοπίες της.
  Στη συνάντηση της πρώτης ερωτικής εμπειρίας, εμφανίστηκε μέσα της το ιερό αίσθημα του σεξουαλικού πόθου. Ό,τι εντονότερο είχε νιώσει στη ζωής της. Αίσθημα ισχυρό που αντιπροσώπευε τη ζωική φύση της.
  Ήταν εκείνη η άγρια και γοητευτική στιγμή, που η σεξουαλική εμπειρία έκανε εντονότερη την υποκειμενικότητά της, μέσα σε ακραίες αισθήσεις που είχαν τη δύναμη να την κάνουν να ξεπεράσει κάθε όριο στην τάξη των πραγμάτων.
  Ήταν η δυνατή εμπειρία που απρόσμενα κατακτά τη λογική και την οδηγεί -όσο παράλογο και ακατανόητο φαίνεται-, σε ακραίες καταστάσεις, κλονίζοντας τον συνηθισμένο τρόπο της βίωσης των συναισθημάτων με τον κόσμο της ψυχής της.
• «Ποιος ορίζει τη μοίρα των γυναικών; Βαρέθηκα κλεισμένη μέσα στον ψεύτικο κόσμο που μου έχουν προσφέρει», ρωτά και ένας ευνούχος καλείται να της απαντήσει. Πώς ήταν, όμως, αυτός ο ψεύτικος κόσμος; Μπορείτε να μας τον περιγράψετε;
  Το έθιμο αυτό δεν ακολουθήθηκε σε πολλές πόλεις κράτη της Ελλάδας παρά μόνο σε λίγες, καθώς οι νόμοι ήθελαν τις νεαρές γυναίκες να παντρεύονται παρθένες. Ο πατέρας της νύφης επέλεγε τον γαμπρό -ασχέτως αν στην κόρη δεν υπήρχε ίχνος αγάπης- και μόνος οργάνωνε το γάμο, αφού πρωτίστως έπαιρνε την προίκα από τον γαμπρό. Τα νεαρά κορίτσια τα πάντρευαν στην ηλικία των 13 έως 15 ετών. Η αγάπη αναπτυσσόταν σαν συναίσθημα φιλίας και αγάπης κατά τη συμβίωση μεταξύ του ζευγαριού. Ο σύζυγος αναζητούσε το συναίσθημα του έρωτα εκτός σχέσης. Οι γυναίκες στην οικογενειακή εστία, έπρεπε να μεγαλώνουν τα παιδιά και να χειρίζονται τις καθημερινές απαιτήσεις του νοικοκυριού. Δύσκολος ρόλος, επιβλητικός.
• «Ήθελε πολύ να φιληθεί με πάθος από ένα στόμα γόνιμης ηδονής» η ηρωίδα σας και αυτή η επιθυμία έγινε εμμονή όταν τα μάτια της συναντήθηκαν με τα όμορφα μάτια του Αλκαίου. Μιλήστε μας γι αυτή τη στιγμή και τον άντρα που τη συνεπήρε.
  Το σώμα είναι ιερό. Ο πρώτος έρωτας είναι πάντα συναρπαστικός. Είναι αίσθηση που δεν σβήνεται ποτέ από τη μνήμη. Το κακό είναι πως συχνά αυτός ο πρώτος έρωτας για κάποιους λόγους δεν ευδοκιμεί. Η Ινώ βρισκόταν στην ευαίσθητη εποχή της νιότης που το σώμα αναδύεται με όλο το φως και όλες τις αποχρώσεις του, ανθίζει κι αποζητάει την ένωση. Διαχρονικό θέμα: το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, στην πρώτη επαφή μιας έφηβης με τη μύηση της ηδονής. Οι αιώνες περνούν με την ίδια πάντα πρωταγωνίστρια, τη «γυναίκα», femina vita, που διαχρονικά συμβιώνει και δημιουργεί τη ζωή σε όλο της το μεγαλείο.
• Σιράν και Γιασμίν είναι οι γλυκές παλλακίδες που φροντίζουν τη νεαρή κυρά τους. Αν και σκλάβες παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πλοκή της ιστορίας σας. Ποια πληροφορία από εκείνες που καταγράψατε γι αυτές τις γυναίκες σας εντυπωσίασε περισσότερο;
  Πάντα ένα μυθιστόρημα έχει τους δευτερεύοντες χαρακτήρες που ολοκληρώνουν το θέμα, ενδυναμώνουν την πλοκή και τη δράση όλων των ηρώων. Οι εταίρες ως στοιχείο βίου αποτελούσαν έναν κύριο και αναπόσπαστο κορμό στη ζωή σημαντικών πόλεων κρατών. Αν λάβουμε υπ’ όψιν πως επί εποχής Σόλωνα άνοιξαν κρατικοί οίκοι ανοχής εγκαθιστώντας εκεί αγορασμένες νεαρές γυναίκες. Αυτά τα δύο νέα κορίτσια που συμπεριέλαβα στο βιβλίο, επεξεργάστηκα τους χαρακτήρες τους με λεπτότητα σεβασμού απέναντι σε μια ζωή που έτσι κι αλλιώς δεν είχαν επιλέξει από μόνες, αλλά προερχόμενες από περιβάλλοντα δύσκολα, με μητέρες εταίρες, και δοσμένες από μικρές σε ελεύθερο πολίτη και τις δημιούργησα αρκετά καλλιεργημένες και περισσότερο έμπειρες από την βιωματική τους ελευθεριότητα. Το να πασχίζει ένας συγγραφέας να φτιάξει ζωντανούς χαρακτήρες είναι το ζητούμενο του. Αυτό έκανα κι εγώ, πάσχισα, δούλεψα αρκετά για να δημιουργήσω δύο ξεχωριστούς χαρακτήρες.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Δεν υπάρχει τίποτα ωραιότερο και τίποτα πιο ιερό στη ζωή από τον φυσικό έρωτα. Τίποτα πιο ωραίο από το ανθρώπινο σώμα. Το βιβλίο «Σχεδόν γυναίκα», είναι ένας ύμνος για την ερωτευμένη γυναίκα, που όταν γνωρίσει την αλήθεια του έρωτα, αποτελεί την ύψιστη μορφή ελευθερίας, καθώς ο έρωτας, ο πιο ηδυπαθής, ο θείος έρωτας απ’ όπου γεννηθήκαμε, είναι άσπιλος, χωρίς ντροπή, δίχως αμαρτία.

Βιογραφικό
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοιτά από αγγλική σχολή λογοτεχνίας «awarded by the writing school». Γράφει σίριαλ για την τηλεόραση, Θέατρο και Λογοτεχνία. Έχουν ανέβει 5 θεατρικά έργα του. Έχει γράψει συνολικά 28 βιβλία. 18 μυθιστορήματα ενηλίκων και 10 παιδικά. Το βιβλίο «Υπατία» παρουσιάστηκε στην κεντρική αίθουσα της βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 2007. Τελευταία του μυθιστορήματα είναι: «Παράτα με». «Πίστη και Περηφάνια» «Μεθοδολογία Δημιουργικής γραφής», «Κραυγές γυναικών», Ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή «Εγώ και Εσείς», στο Greek Radio and news Florida.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save