Συγγραφέας του βιβλίου «Παράτα με» – Εκδόσεις «Υδροπλάνο»
Ένα εξώφυλλο δυνατό κι ένας οργισμένος τίτλος, που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τις σελίδες που ακολουθούν. Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος στο νέο του βιβλίο και μέσα από τα μάτια της μικρής Δανάης, μας βάζει σε μια ιστορία ανομολόγητων οικογενειακών μυστικών που θα μας συγκλονίσουν. Οι πρωταγωνιστές του, αν και επινοημένοι, δε διαφέρουν καθόλου από εκείνους που μας συντάραξαν τα τελευταία χρόνια αναδεικνύοντας το κεφάλαιο «παιδική κακοποίηση», σ’ ένα από τα πιο δραματικά κεφάλαια της ελληνικής κοινωνίας. «Όσο έζησα μαζί τους προσπάθησα να χωθώ στα απόκρυφα σκοτάδια της ψυχής τους να τα φωτίσω, να τα προβάλω όσο περισσότερο ήταν εφικτό με γυμνό μάτι με σκοπό μήπως και γίνει η ωμότητα τροχοπέδη σε κάποιον θύτη και έναυσμα σε κάποιο θύμα να φωνάξει, Παράτα με», σημειώνει ο συγγραφέας. Εμείς οι φίλοι του Vivlio-life, ενώνουμε τη φωνή μας με την κραυγή του: «Εσύ Δανάη και κάθε Δανάη, μην τρομάζετε με αυτές τις αλήθειες όσο σκληρές κι αν είναι. Ρίξτε φως στα σκοτάδια των φόβων σας. Τολμήστε. Αντιδράστε. Σπάστε τη σιωπή. Μιλήστε, φωνάξτε: «Παράτα Με».
Ένας τίτλος δυναμικός, που κρύβει μέσα του όλα εκείνα τα ψυχοφθόρα συναισθήματα του ανθρώπου που φοβισμένος και οργισμένος αρθρώνει τις δυο αυτές λέξεις. Ποια ήταν τα δικά σας συναισθήματα στην επιλογή του συγκεκριμένου τίτλου;
Απέναντι στον βιαστή ωχριούν οι τίτλοι. Όποιος κι αν ήταν θα ωχριούσε μπροστά στο κακό που σκορπίζει η πράξη της σεξουαλικής παρενόχλησης. Επέλεξα όμως το «Παράτα με» για την πολυσημία του, για να φανεί περισσότερο επιτακτικός -κι όπως σωστά αναφέρετε-, οργισμένος. Ήθελα με αυτή την φορτισμένη λέξη, να φανεί το ξέσπασμα των καταπιεσμένων συναισθημάτων, όσο και η αποφασιστικότητα για να ανυψώσουν το ανάστημα που χρειάζεται το θύμα για να αντιδράσει. Η σιωπή είναι η τροφή του βιαστή. Η φωνή του θύματος είναι η σωτηρία του.
Στο πρόσωπο της μικρής Δανάης, που σηκώνει το «βάρος ανομολόγητων μυστικών», βλέπουμε κάθε κορίτσι, κάθε γυναίκα και κάθε παιδί που ζει την ενδοοικογενειακή βία. Αυτό που θέλουμε είναι να ανοίξουμε την αγκαλιά μας και να την κρατήσουμε μέσα ασφαλή. Μιλήστε μας για την ηρωίδα σας.
Όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει παιδική ψυχή και πόσο εύκολα μπορεί να ματωθεί η αθωότητα, η αισιοδοξία της νιότης και να νοσήσει βαθιά η ζωτικότητα του. Η ιστορία μου και οι χαρακτήρες μπορεί να μην είναι υπαρκτοί, ωστόσο υπάρχουν σε κάθε γωνιά της γης. Έτσι ακολούθησα τα βήματα της μικρής Δανάης. Βουτώντας την πέννα μου στο παγωμένο της αίμα, βίωσα και μοιράστηκα μαζί της το φόβο, τον πανικό, την απογοήτευση. Έζησα κάθε της συναίσθημα, κάθε βαθύ πόνο της. Ντράπηκα, θύμωσα, οργίστηκα μπροστά στην αναίσχυντη συμπεριφορά του θύτη. Στην αδιαφορία και την ηθική αυτουργία μιας μάνας απούσας.
Ήταν ένα στοίχημα για μένα, ετούτο το βιβλίο. Μια εναγώνια πάλη να αντέξω πλάι σε χαρακτήρες που ανενδοίαστα σκόρπησαν βία· όσο και για εκείνους πιο πολύ που δέχτηκαν την αδικοπραγία σε όλο της το μεγαλείο.
Στην ιστορία σας, όπως και σε κάθε ιστορία κακοποίησης παιδιού, υπάρχει μία μάνα ανάξια για τον ρόλο που της εμπιστεύτηκε η ζωή. Τη χαρακτηρίζετε «τρομακτικό πλάσμα». Πώς πλάσατε τον χαρακτήρα της Ευδοκίας;
Με όλα εκείνα τα ακραία αρνητικά στοιχεία που συνήθως έχουν αυτοί οι χαρακτήρες. Δεν κατάφερνα να δικαιολογήσω με κάποιον τρόπο την ακραία και παγερή συμπεριφορά της απέναντι στην κόρη της. Ούτε την ένοχη σιωπή που έδινε ανοχή και ίσως άφεση στο τέρας αντί να τον καταγγείλει ή να τον εκδικηθεί με τα ίδια της τα χέρια με όποιο κόστος κι αν πλήρωνε. Η μάνα, η Ευδοκία είναι ένα τρομακτικό πλάσμα, χτισμένο από απάθεια, εμπάθεια και αναλγησία για τα πάντα γύρω της εκτός από την προσωπική της συναίσθηση για την τέρψη του έρωτα, για την απόλαυση της ακόρεστης ικανοποίησης. Ο γυναικείος Πριαπισμός προβάλλει -το μαζοχιστικό είναι της- σε όλο του το μεγαλείο. Η παρουσία της σιωπής για τον πόνο του άλλου ατόμου, της κόρης της, υποδηλώνει μια ψυχοπάθεια που την θέτει απέναντι στις κοινωνικές επιταγές ώστε να μην νιώθει στο ελάχιστό το μεγαλείο της μητρότητας και που τίποτα άλλο να μην είναι ικανό να καταλαγιάσει τα ψυχικά της ερέβη εκτός από την άγρια, την εκτός ορίων ηδονή που μεταμόρφωνε την ψυχοσύνθεσή της υποδουλώνοντας κάθε φυσικό ανθρώπινο στοιχείο κάνοντας την υποχείριο των παθών της.
Δε θα έλεγε τίποτε σε κανέναν. Δεν ήταν μόνο η ντροπή και o διασυρμός αν μάθαιναν ότι ο πατέρας της…». Έτσι, η ηρωίδα σας έκανε ό,τι κάνουν στην πλειοψηφία τους τα θύματα κακοποίησης. Σιώπησε. Ποιο ήταν το κόστος αυτής της σιωπής;
Πώς μπορεί ένα μικρό κορίτσι, μόλις 13 ετών που δεν πρόλαβε να καταλάβει καλά τον κόσμο και δέχτηκε όλες τις απειλές από εκείνους που τον είχαν φτιάξει, να αντιδράσει στη βία που προέρχεται μέσα από το ίδιο του το σπίτι. Δεχόμενη όλο τον ψυχικό και σωματικό φόρτο από έναν πατέρα βάναυσο, κακοήθη κι αλλοπρόσαλλο. Και από μία μάνα που επιρρίπτει όλη την ευθύνη επάνω στο παιδί της για το συμβάν και μένει στην σιωπή προτρέποντας να κάνει και η κόρη της το ίδιο. Η Δανάη ως κακοποιημένο άτομο έχει χάσει τον προσανατολισμό της, δεν έχει τη δύναμη, δεν ξέρει με ποιον τρόπο να διαχειριστεί το πρόβλημα κι αποδέχεται τον εαυτό της ως θύμα, εξ αιτίας των συμπεριφορών μέσα στο σπίτι και ιδιαίτερα με την παθητική επιθετικότητα της Ευδοκίας της μάνας της. Αυτή την απούσα μητρική αγάπη όπου μεγάλωσε η μικρή, κι αυτό ήταν ένα κακοποιητικό περιβάλλον, οπότε το θεωρεί κατά κάποιον τρόπο φυσιολογικό, φτάνοντας συχνά στο σημείο να κατηγορεί τον εαυτό της ως υπαίτια των παθημάτων της.
Ένα σημαντικό πρόσωπο της ιστορίας σας είναι η γιαγιά Δανάη ή Ισαβέλλα ή Κυκλάμινο. Πώς προκύπτουν τα τρία ονόματα και ποιος είναι ο ρόλος της γυναίκας που χαρακτηρίζετε προσωποποίηση του καλού;
Σε κάθε βιβλίο χαρακτήρων υπάρχει ο καλός, ο αγαθός, αυτός που έρχεται σε στιγμές κορύφωσης ως ο από μηχανής θεός να απαλύνει, να ελαφρύνει το θέμα, να προβάλλει το καλό για να ισορροπεί το ανθρώπινο φυσιολογικό στοιχείο. Η γιαγιά Δανάη, έξυπνη, καπάτσα, δυναμική. Καλλιτεχνικό της όνομα το Ισαβέλλα καθώς στα χρόνια της νιότης της περιόδευσε με ένα μπουλούκι ηθοποιών. Το είχε καμάρι και περηφανευόταν γι’ αυτό. Το προσωνύμιο, Κυκλάμινο προέκυψε από την αγάπη της στα κυκλάμινα σε βαθμό που να βάφει τα μαλλιά της στο χρώμα του και η εγγόνα της, η μικρή μας ηρωίδα, να την αποκαλεί, Κυκλάμινο μου.
Η Ισαβέλλα ή Κυκλάμινο είναι η αληθινή μάνα για την εγγονή της. Στήριγμα και συναίσθημα. Φροντίδα και αγάπη. Στάθηκε στυλοβάτης στην μικρή, με στοργική τρυφερότητα και αγάπη, στοιχεία που περικλείουν και προβάλλουν τον καλοσυνάτο χαρακτήρα της.
Γαρούφαλος Μαρούκας ή Φαλλός. Μπορεί να είναι ο κακός πατέρας της διπλανής πόρτας. Πώς θέλετε να τον αντιμετωπίσουμε εμείς οι αναγνώστες;
Ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα να εισχωρήσω στα ενδότερα μιας οικογένειας με δύσκολες συνθήκες και ακραίες διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα τους. Ανακάλυψα τις ψυχές τους, τα βαθύτερα ένστικτά τους και τους ακολούθησα για έναν χρόνο δίχως να αφήσω στην τύχη κάποιο κομμάτι της ψυχής τους.
Έχοντας να αντιμετωπίσω ένα τέρας και μία μάνα ηθική αυτουργό στην κάθε ανομία του, έγραψα ένα κείμενο σε αρκετά σημεία με ωμό και κυνικό τρόπο για να μην ωραιοποιήσω ένα θέμα όνειδος.
Ο χαρακτήρας του Μαρούκα είναι αυτό που εύκολα ονομάζουμε τέρας.
Και τέρας είναι αυτός που ασκεί δύναμη πάνω σε κάποιον άλλο, κάνοντας τον να υποφέρει γιατί η φυσική υπακοή δεν του είναι αρκετή. Με τον πόνο και την ταπείνωση διαλύει το ανθρώπινο μυαλό και το ανασυνθέτει από την αρχή σε σχήματα που ο ίδιος επέλεξε. Η ισχύς του δεν είναι μόνο το μέσον επιβολής αλλά το τέλος του καταπιεσμένου. Στον κόσμο του ισχυρού υπάρχει μόνον θρίαμβος για τον ίδιο προερχόμενος από την ταπείνωση του άλλου. Όλες τις υπόλοιπες απολαύσεις τις καταστρέφει.
Το πώς θα νιώσει ο αναγνώστης μόνο να υποθέσω μπορώ με μία λέξη αν κρίνω απ’ το δικό μου συναίσθημα. Απέχθεια.
Πώς περάσατε τις ώρες συγγραφής όχι μόνο ως συγγραφέας αλλά ως άνθρωπος και κυρίως ως άντρας μ’ αυτόν τον επινοημένο «ήρωα»;
Το Παράτα με, είναι βιβλίο χαρακτήρων. Η ιστορία ξεδιπλώνεται από τις πράξεις και τον ψυχικό τους κόσμο. Από τις πικρές παιδικές καταβολές τους. Μπλέχτηκα σε έντονες παραλλαγές στο θέμα της απελπισίας. Μπλέχτηκα με ένταση σε σφιχτά τυλιγμένο κουβάρι σχέσεων καλά διαφυλαγμένων στο σκοτεινό πεπρωμένο των ηρώων. Με ουσιαστικό λόγο συγκρούστηκα συναισθηματικά με τον καθένα ξεχωριστά κι έγραψα για την απουσία του ευ και της στοργής. Με σαρκαστική διάθεση ανάμιξα τη ζωή με τον εφιάλτη, τον φόβο με την σιωπή, την απόγνωση με την μοναξιά, προβάλλοντας έντονα την ανάγκη της ηρωίδας μου για συμπόνια.
Όσο το έγραφα ένιωθα θυμωμένος μαζί τους. Οι σοβαρές ανήθικες και ασεβείς πράξεις τους -μπορεί να είναι δοσμένες με μυθοπλασία-, αποκτούσαν οντότητα που με επηρέαζαν αρνητικά και με θύμωναν. Όχι μόνο ο Φαλλός, όλοι οι χαρακτήρες ζωντάνευαν τόσο που έβγαιναν έξω από τις σελίδες. Έπαιρναν σάρκα και οστά κι έστεκαν αντιμέτωποι απέναντι μου καθώς έτρεφα για τον πατέρα και τη μάνα μιαν αντιπάθεια ίσως και περιφρόνηση και για τους υπόλοιπους, την Δανάη την Ισαβέλλα, τον Αγγελή μια αίσθηση βαθιάς ευσπλαχνίας και τους αγκάλιαζα με λογοτεχνική γλαφυρότητα.
Όσο έζησα μαζί τους προσπάθησα να χωθώ στα απόκρυφα σκοτάδια της ψυχής τους να τα φωτίσω, να τα προβάλω όσο περισσότερο ήταν εφικτό με γυμνό μάτι με σκοπό μήπως και γίνει η ωμότητα τροχοπέδη σε κάποιον θύτη και έναυσμα σε κάποιο θύμα να φωνάξει, Παράτα με.
Η κακοποίηση πίσω από τις κλειστές πόρτες είναι μία ασχήμια της κοινωνίας που δεν προέκυψε τώρα. Απλά τώρα ανοίγουν πιο εύκολα τα στόματα. Πόσο, σημαντικό ρόλο, πιστεύετε, πως παίζουν τα κοινωνικά κινήματα ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση;
Ακόμη και σήμερα είναι ένα θέμα ταμπού καθώς από μέσα του προβάλλονται: η ντροπή, η αιδώ, η αισχύνη το ρεζίλεμα και ο διασυρμός για το θύμα. Κι αυτό γιατί η κοινωνία συχνά δεν διαχωρίζει το θύμα από τον θύτη, και συχνά το κατηγορούν ότι τα ήθελε, με αποτέλεσμα να είναι ανυπόφορος ψυχικός φόρτος για το θύμα να αντιμετωπίσει δημόσια έναν διασυρμό.
Ωστόσο, κάθε φωνή αντίδρασης που σπάει έναν φόβο, ανοίγει μια πόρτα προς την καταστολή και την σθεναρή αντιμετώπιση του προβλήματος. Σαφέστατα κάθε κοινωνικό κίνημα παίζει σημαντικό ρόλο ως προς την καταστολή πράξεων όνειδος.
Η λογοτεχνία μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό της μέσα από αληθινές ιστορίες και μυθοπλασίες;
Τρέφω μια αμυδρή ελπίδα πως ίσως θα μπορούσε, έστω λίγο να βοηθήσει και η λογοτεχνία. Να ρίξει φως στα νοσηρά σκοτάδια. Ίσως και ένα άτομο να πείσει να ξεφύγει απ’ τον φόβο και να μιλήσει, να φωνάξει, ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να ελέγχει την ψυχή και το σώμα του. Έγραψα αυτό το βιβλίο έχοντας στο μυαλό μου ότι ίσως συμβάλει στο να σπάσει κάποια σιωπή και γλιτώσει ένα παιδί από την κακοποίηση. Άλλωστε όσο το θέμα διαδίδεται τόσο πιο δύσκολα -θέλω να πιστεύω- ο επίδοξος θύτης θα πλησιάζει το θύμα του.
Προσωπικά θα συνεχίσω -άλλωστε αυτός και ο λόγος της ύπαρξης του βιβλίου- να παροτρύνω με τον λόγο μου κάθε κορίτσι σαν την ηρωίδα του βιβλίου: Εσύ Δανάη και κάθε Δανάη, μην τρομάζετε με αυτές τις αλήθειες όσο σκληρές κι αν είναι. Ρίξτε φως στα σκοτάδια των φόβων σας. Τολμήστε. Αντιδράστε. Σπάστε τη σιωπή. Μιλήστε, φωνάξτε: «Παράτα Με».
Η ζωή σας ανήκει. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να καταστρέψει τις ψυχές σας. Κανείς δεν έχει τη δύναμη να σας νικήσει.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Παράτα με, ο τίτλος του έργου κι ας πούμε ότι είναι ένα παράτολμο παιχνίδι της μοίρας. Ανοίγει η αυλαία, έτσι γίνεται η αρχή, στην εισαγωγή της πρώτης πράξης μιας διαχρονικής τραγωδίας. Οι πρωταγωνιστές έχουν ήδη ετοιμαστεί και περιμένουν να βγουν στη σκηνή. Η μικρή Δανάη, κεντρική ηρωίδα, σηκώνει το βάρος ανομολόγητων μυστικών. Ο αδελφός Αγγελής παραδέρνει στον δικό του κόσμο. Η γιαγιά Δανάη ή Ισαβέλλα ή Κυκλάμινο ενσαρκώνει την προσωποποίηση του Καλού. Ο κακός πατέρας, Γαρούφαλος Μαρούκας ή Φαλλός. Η μάνα-Ευδοκία ή Παράτα με. Ένα τρομακτικό πλάσμα, η απόλυτη απουσία ή ο γυναικείος πριαπισμός. Δευτεραγωνιστές, ο χορός. Η ίδια η ζωή. Όλοι έτοιμοι στις θέσεις τους, για να βγουν στη σκηνή. Εκτός απ’ το Κακό. Αυτό κρύβεται πίσω απ’ την κουΐντα και κουβαλάει όλες τις συμφορές του κόσμου. Θα εμφανιστεί όταν θα έχει ξεκινήσει το έργο. Πάντα έτσι εμφανίζεται, εκεί που δεν το περιμένεις. Εκεί που νομίζεις ότι η ευτυχία σε έχει αγκαλιάσει, είναι έτοιμο να στην αρπάξει. Μια ιστορία άγρια τρυφερή, στοργικά ρεαλιστική, παράτολμα δυνατή, σχεδόν ελκυστικά πικρή, γεμάτη θηρία και θαύματα. Ένα βιβλίο που σκοπό έχει να αφυπνίσει συνειδήσεις και να σπάσει τη σιωπή, βγάζοντας στο φως το σκληρό πρόσωπο της ζωής.
Βιογραφικό
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοιτά από αγγλική σχολή λογοτεχνίας “awarded by the writing school” και γράφει σήριαλ για την τηλεόραση, θέατρο και λογοτεχνία. Έχουν ανέβει πέντε θεατρικά του έργα. Έχει γράψει συνολικά είκοσι τέσσερα βιβλία, δεκαέξι μυθιστορήματα ενηλίκων και οχτώ παιδικά. Το βιβλίο «Υπατία» παρουσιάστηκε στην κεντρική αίθουσα της βιβλιοθήκης στην Αλεξανδρεια της Αιγύπτου το 2007.
Είναι ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή «Μέσα από Σένα», στο Symban World Radio, Australia.
Ο Δημήτρης Βαρβαρήγος, είναι: Πολιτιστικός εκπρόσωπος της Unesco λόγου, τεχνών κι επιστημών για την Πετρούπολη. Ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή “Μέσα από Σένα” στο Symban World Radio Australia. Μέλος των “Ιστορικών συγγραφέων”. Στη συντακτική επιτροπή του λογοτεχνικού περιοδικού “Ρωγμές” Συντάκτης της εφημερίδας, “Μορφωτικός της Πετρούπολης”. Έχει συμμετάσχει ως εκπαιδευτής σε εργαστήρια δημιουργικής γραφής στους Δήμους Πετρούπολης, Αμοργού, Πάρου, Αταλάντης, τον Μορφωτικό Όμιλο Πετρούπολης, στους εκδοτικούς οίκους Άγκυρα και Έναστρον.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.