Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

Συνέντευξη στην Ιουλία Ιωάννου

«Κι έτσι κυκλοφορούμε ως εραστές σε ένα θεσπέσιο γαϊτανάκι συναισθηματικά αναπήρων πασχίζοντας να ακουμπήσουμε ο ένας στον άλλο τα κόμπλεξ μας και να λάβουμε ανόθευτη αγάπη. Ο έρωτας είναι ανθρωποφάγος και αναζητούμε με αγωνία ο ένας τον άλλο για να επιδοθούμε σε άνευ όρων και ορίων κανιβαλισμούς».

Η ιστορία του Γιάννη, της Νταίζης, του Σίμου, της Άννας, του Τάκη και κάμποσων άλλων που βρέθηκαν στη δίνη της Ιστορίας η οποία γράφτηκε στις πλάτες τους χωρίς να τους ρωτήσει αν επιθυμούσαν να γίνουν ήρωες και χωρίς να έχει πρόθεση να τους ηρωοποιήσει έτσι κι αλλιώς.

Με το νέο σας μυθιστόρημα Η θάλασσα έφυγε ολοκληρώνεται -όπως δηλώσατε- η νοητή τριλογία της ματαίωσης των τριών βιβλίων σας, παρότι οι ιστορίες δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Θέλετε να μας εξηγήσετε γιατί χρησιμοποιείτε τον όρο «ματαίωση» και τι επιθυμείτε να μείνει από την ανάγνωση των μυθιστορημάτων σας στον αναγνώστη;

Η ματαίωση πόθων, προσδοκιών, προγνώσεων και προπάντων αξιώσεων από το μέλλον είναι από τις πιο γόνιμες, αλλά και ανάλγητες διαδικασίες ωρίμανσης για τον άνθρωπο. Αναγκαία μεν και αναπόδραστη, αλλά οπωσδήποτε επώδυνη και η επούλωση των πληγών που αφήνει στο διάβα της κάποτε χρονοβόρα και ψυχοφθόρα. Γεννιόμαστε για να ματαιωθούμε ως έμβια όντα με αυτό το φρικτό και μέγιστο γεγονός του θανάτου και, ως τότε, υφιστάμεθα μικρές και μεγάλες διαδοχικές ματαιώσεις.
Αυτό τον άξονα επέλεξα για τα τρία πρώτα βιβλία μυθοπλασίας που υπογράφω σε διαφορετική κάθε φορά κλίμακα: στην «Ελεγεία της Σαπουνόφουσκας» παρακολουθώ τις προσωπικές ματαιώσεις των ηρώων, στη «Σαγράδα Φαμίλια» τη ματαίωση μίας ολόκληρης οικογένειας, ενώ τώρα στη «Θάλασσα Έφυγε» ακολουθώ τη διαδρομή της ματαίωσης μίας ολόκληρης κοινωνίας, της καθ’ ημάς σύγχρονης ελληνικής.

– Ο τίτλος είναι αλληγορικός και μπορεί για τον καθένα να σημαίνει τη δική του φυγή από μια κατάσταση, μια σχέση, μια κοινωνία που δεν ικανοποιεί τις ανάγκες κανενός, ενώ όλοι θέλουμε να φύγουμε, να ξεφύγουμε από κάτι. Εσείς από τι αισθανθήκατε την ανάγκη να «φύγετε» και δημιουργήσατε το συγκεκριμένο βιβλίο;

«Η Θάλασσα Έφυγε» δεν προέκυψε από ανάγκη φυγής. Συμφωνώ βεβαίως και ως αναγνώστρια και ως συγγραφέας ότι τα βιβλία συνιστούν παραμυθία και καταφύγιο, ιδιαίτερα σε καιρούς πνευματικά στείρους, όπως η τωρινή συγκυρία. Η ανάγκη ήταν η καταγραφή και προσέγγιση της τελευταίας πενταετίας περίπου με τρόπο μυθοπλασίας, να ψηλαφήσω αυτά που πονάνε και να ιχνηλατήσω τις αφορμές τους, αλλά, για πρώτη ίσως φορά, να μείνω κυριολεκτικά στη χειμαζόμενη Αθήνα, και μεταφορικά στο άχαρο και άσχημο και ενίοτε ζοφερό παρόν, αντί να ζητήσω παρηγοριά και προστασία συγγραφική σε ένα καλύτερο παρελθόν ως υπόβαθρο για τους ήρωές μου και τα πάθη τους.

Ένα ερωτικό τρίγωνο πάντοτε ιντριγκάρει τον αναγνώστη να ασχοληθεί με την υπόθεση. Θεωρείτε ότι το ερωτικό στοιχείο σε ένα μυθιστόρημα είναι η κινητήριος δύναμη ώστε με αυτό τον τρόπο να περάσουν και κοινωνικά μηνύματα μέσα από μια ωραία, χιουμοριστική ιστορία;

Το ερωτικό τρίγωνο επελέγη για τις ανάγκες της μυθοπλασίας μου όχι ως στοιχείο ίντριγκας ή δέλεαρ για τον αναγνώστη, αλλά ως αφορμή για τη βαθιά ριζωμένη πεποίθησή μου που άλλωστε καταδεικνύεται από την πορεία της ιστορίας των ηρώων της «Θάλασσας» ότι στην πραγματικότητα με πολύγωνα δομούνται οι ανθρώπινες σχέσεις. Κι αυτό γιατί δεν προχωράμε στον έρωτα καινούργιοι κάθε φορά, όπως ίσως διατεινόμαστε, αλλά ως φορείς αισθημάτων, πληγών και απωθημένων ενίοτε του παρελθόντος. Χρειάζεται αυτοκυριαρχία και γενναιότητα για να επανεφευρίσκει κανείς τον αθώο εαυτό που προϋποθέτει η διαδικασία του έρωτα και αυτό σπανίζει.

Σας ακολουθεί ένα αρκετά μακρύ βιογραφικό, με κύριο τίτλο αυτόν της Διδάκτορα Πανεπιστημίου Berkeley των ΗΠΑ. Επίσης αντικείμενα των ερευνών σας είναι η Αρχαιολογία, η Ανθρωπολογία και η Ιστορία της Τέχνης. Η συγγραφή πώς προέκυψε στη ζωή σας;

Ούτως ή άλλως συγγράφει ο πανεπιστημιακός δάσκαλος-ερευνητής, είτε τα εγχειρίδια διδασκαλίας του είτε και τα πορίσματα των ερευνών του υπό μορφή δημοσιεύσεων. Βεβαίως, ο ακαδημαϊκός λόγος έχει δικούς του κανόνες και διακρίνεται από τον λογοτεχνικό. Η συγγραφή και των δύο ειδών προέκυψε στη ζωή μου από την αγάπη μου για την ανάγνωση. Από τη στιγμή που κατόρθωσα να διαβάζω μόνη μου, εκεί στα πρώτα χρόνια της ζωής που όλες οι ανακαλύψεις βρίσκονται μπροστά σου και κάθε ανακάλυψη είναι θαυμαστή, το βίωμα της χαράς της ανάγνωσης σηματοδότησε μια πορεία αναγνώσεων και συγγραφών που εύχομαι να με ακολουθήσει μέχρις εσχάτων. Οι λέξεις είναι το βασικό εργαλείο κατανόησης, ερμηνείας και έκφρασης του κόσμου για μένα, λέξεις και εικόνες, και κάπου εκεί, όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, συνταιριάστηκαν τα στοιχεία που οδήγησαν στη συγγραφή του πρώτου μου μυθιστορήματος στις αρχές της χιλιετίας που διανύουμε.

Το γεγονός ότι κατάγεστε από το Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας, έναν σημαντικό αρχαιολογικό, ιστορικό και θρησκευτικό χώρο, έπαιξε ρόλο στο να ασχοληθείτε με την Αρχαιολογία και τους τομείς που αφορούν το αντικείμενο των σπουδών σας;

Ναι, σαφώς. Από εκδρομές με την οικογένεια και αργότερα με το σχολείο στον αρχαιολογικό χώρο του Θέρμου, έως το γεγονός ότι η πρώτη μου ανασκαφή, φοιτήτρια ακόμη, έγινε εκεί με τον αγαπημένο Καθηγητή Ιωάννη Παπαποστόλου. Τα τοπία της ζωής μας καθορίζουν τις επιλογές μας ως έναν βαθμό και εξακολουθεί το τοπίο του Αρχαίου Θέρμου να ενοικεί σ’ έναν πολύ προσωπικό χώρο του νου και της καρδιάς μου. Κι άλλοι παράγοντες διαδραμάτισαν ρόλο βεβαίως σε αυτή την επιλογή: η αγάπη για τα αρχαία ελληνικά, η δημιουργική φαντασία, στοιχείο βοηθητικό για τον αρχαιολόγο, η σαγήνη που ασκεί στον αμύητο νου η αρχαιολογική περιπέτεια, η ανάγκη αναδίφησης στο παρελθόν ως πυξίδα για το παρόν, η αγάπη για το ταξίδι και την εξερεύνηση και άλλα πολλά.

Έχετε μνήμες από τη ζωή της επαρχίας, επισκέπτεστε συχνά τα πατρογονικά σας εδάφη; Θα επιλέγατε να επιστρέψετε στον τόπο καταγωγής σας, ενδεχομένως σε μεγάλη ηλικία;

Το Θέρμο είναι όλη η παιδική μου ηλικία ως τα 17, οπότε και μετοίκησα στην Αθήνα, μετά βαΐων και κλάδων πρωτοετής φοιτήτρια Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης. Δεν έχω απλώς μνήμες, τα χρόνια εκείνα ζουν μέσα μου και μαζί κάποιοι άνθρωποι-φάροι στη ζωή μου που τώρα δεν υπάρχουν πια.
Δυστυχώς επιστρέφω συχνότερα νοερά, παρά κυριολεκτικά λόγω φόρτου εργασίας στην Αθήνα και εκτός συνόρων. Το δεύτερο μυθιστόρημά μου, «Λα Σαγράδα Φαμίλια», σε μεγάλο μέρος του διαδραματίζεται στο Θέρμο, στα πέριξ και στο ορεινό πατρογονικό χωριό της Περίστας, χωρίς να κατονομάζονται τα μέρη, με τρόπο σαφή δε περιγεγραμμένα ώστε ο γνώστης να αναγνωρίζει εύκολα τα αιτωλικά τοπία.
Στο ερώτημα αν θα επιστρέψω κάποτε για μόνιμη εγκατάσταση δε δύναμαι να απαντήσω. Είναι πολύ νωρίς ακόμη, ωστόσο σαφώς δεν το αποκλείω.

– Μένετε στην Αθήνα αλλά ταξιδεύετε συχνά στο εξωτερικό, οπότε έχετε παραστάσεις και εμπειρίες από τον εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής άλλων χωρών. Πού αλλού θα επιλέγατε να ζήσετε αν είχατε τη δυνατότητα;

Επέλεξα εξαρχής την Αθήνα, από μικρή εδώ ήθελα να ζήσω και ευτύχησα να συμβεί. Μεγάλο μέρος της ζωής μου, πέραν της πολυετούς εγκατάστασης στις ΗΠΑ για σπουδές, όντως λαμβάνει χώρα εκτός Ελλάδας. Είμαι στην ευτυχή θέση λόγω σπουδών, δουλειάς, αλλά και ιδιοσυγκρασίας να μπορώ να ζήσω σχεδόν όπου θέλω, καταλήγω όμως πάντοτε στην Αθήνα. Στην Ελλάδα δε θα ήθελα να ζήσω κάπου αλλού. Εκτός Ελλάδας, η Ρώμη είναι μια πόλη που ταιριάζει στην αισθητική μου και τις ανάγκες μου. Οι ΗΠΑ μου είναι οικείες και επέστρεψα με την προϋπόθεση ότι θα πηγαίνω όποτε μπορώ, αλλά προς το παρόν δε σκοπεύω να μετοικήσω.

Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το νέο σας εγχείρημα, το www.athenadivina.com;

Για αρκετά χρόνια είχα ένα ταξιδιωτικό ιστολόγιο edoeinaitotaxidi.blogspot.com. Από ένα σημείο και μετά θέλησα να διευρύνω αφενός το περιεχόμενό του, αφετέρου την αναγνωσιμότητά του και εκτός συνόρων. Καθώς είμαι ουσιαστικά δίγλωσση, επέλεξα το athenadivina, οργανική μετεξέλιξη του μπλογκ, να είναι στην αγγλική. Στόχο έχω να γράφω για ό,τι μου κεντρίζει το ενδιαφέρον σε διάφορους τομείς, εν είδει magazinο, και επιπλέον να προβάλλω σε διεθνές επίπεδο πράγματα ελληνικά που θεωρώ ότι αξίζουν, με συνεντεύξεις και συναντήσεις με ανθρώπους που η κρίση δεν τους πτόησε, αλλά αποτέλεσε έναυσμα δημιουργίας.

h thalassa efuge
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η ιστορία του Γιάννη που του άρεσε να φοράει την κουκούλα του και να περιφέρεται στα βουνά και στο αθηναϊκό άστυ και που δήλωνε εισοδηματίας, ενώ ήταν αισθηματίας.
Της Νταίζης που ήταν Αλικολόγος, αλλά τον «Λευτέρη» τον παραδεχόταν μόνο απ’ τη Μοσχολιού.
Του Σίμου που έκρυβε ξυραφάκια σε νεράντζια και ζωγράφιζε νεράιδες σε τοίχους.
Της Άννας που είχε ξεχάσει πως υπήρχε και ζούσε λάθρα και καταχρηστικά ανάμεσα στους ανθρώπους.
Του Τάκη, εξ ορισμού μοιραίου και γόη και εκ του αποτελέσματος αχάριστου.
Και κάμποσων άλλων που βρέθηκαν στη δίνη της Ιστορίας που γράφτηκε στις πλάτες τους χωρίς να τους ρωτήσει αν επιθυμούσαν να γίνουν ήρωες και χωρίς να έχει πρόθεση να τους ηρωοποιήσει έτσι κι αλλιώς.
Μια απλή ιστορία για μια πόλη, μια χώρα και ένα ερωτικό τρίγωνο που, όπως όλα τα ερωτικά τρίγωνα, υπήρξε κατ’ ουσίαν πολύγωνο.

lykavittos yassemis retro1

Foto by Πέτρος Γιασεμής

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Αθηνά Χατζή είναι Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Berkeley των ΗΠΑ. Το διδακτικό, ερευνητικό και εν γένει επιστημονικό της έργο αφορά τα αντικείμενα της Αρχαιολογίας, της Ανθρωπολογίας και της Ιστορίας της Τέχνης. Πριν το Η Θάλασσα έφυγε, έγραψε την Ελεγεία της Σαπουνόφουσκας (2005) και τη Σαγράδα Φαμίλια (2009). Γεννήθηκε στο Θέρμο Αιτωλίας στις 25 Νοεμβρίου του 1975. Ζει κυρίως στην Αθήνα, εργάζεται δε σε αρκετά πιθανά και ορισμένα απίθανα μέρη του κόσμου. Το τελευταίο της εγχείρημα είναι το www.athenadivina.com.

Οι παρουσιάσεις του βιβλίου για Αγρίνιο:

Το βιβλιοπωλείο ΒΙΒΛΙΟΤΡΟΠΙΟ, ο Εκπολιτιστικός Όμιλος Θέρμου
και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
σας προσκαλούν στην παρουσίαση
του νέου μυθιστορήματος της Αθηνάς Χατζή
Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΕΦΥΓΕ
την Τετάρτη, 28 Ιανουαρίου 2015, στις 7 μ.μ.,
στον χώρο του βιβλιοπωλείου
(Καζαντζή 25, Αγρίνιο).

Με αφορμή το βιβλίο,
η συγγραφέας συνομιλεί με τη φιλόλογο Γερασιμούλα Σταμούλη.
Την εκδήλωση χαιρετίζει ο Δήμαρχος Θέρμου κύριος Σπύρος Κωνσταντάρας.

και Πάτρα

H AREA 51, το βιβλιοπωλείο ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
σας προσκαλούν στην παρουσίαση
του νέου μυθιστορήματος της Αθηνάς Χατζή
Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΕΦΥΓΕ
την Τετάρτη, 4 Φεβρουαρίου 2015, στις 8 μ.μ.,
στο θέατρο Λιθογραφείον (Μαιζώνος 172Β) στην Πάτρα.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν
ο δημοσιογράφος Τάκης Μαρτάτος
και η ραδιοφωνική παραγωγός Κατερίνα Σαμψώνα.
Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει η γιατρός Αναστασία Αρμένη.

Δείτε την ταινία μικρού μήκους “Η θάλασσα έφυγε” του Πέτρου Γιασεμή

εδώ https://www.youtube.com/watch?v=HQKj8Sblevc