Γράφει: Ο Κώστας Α. Τραχανάς


Ρώμη,1609. Ο Ιταλός ζωγράφος Φραντσέσκο Αλμπάνι είχε φιλοτεχνήσει το ανάκτορο του προστάτη του κόμη Βιτσέντσο Ιουστινιάνη Λόγγου. Τώρα ο προστάτης του, του ζήτησε να πάει στο νησί Χίο του Αιγαίου και σε μια τοιχογραφία να απεικονίσει τον πρόγονό του Ιωάννη Ιουστινιάνη Λόγγο, τη στιγμή που πληγώνεται πολεμώντας πάνω στα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Ο Ιωάννης είχε πολεμήσει πλάι στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, καθ΄ όλη τη διάρκεια της πολιορκίας. Ο πρόγονός του ήταν ένας από τους λίγους άξιους ηγέτες που γνώρισε η Ιστορία. Υπήρξε γίγαντας και ημίθεος, ξέπλυνε με το αίμα του την ντροπή της Γένοβας, που στάθηκε αμέτοχη στην πολιορκία της χριστιανικής Πόλης και δεν έστειλε βοήθεια. Υπερασπίστηκε την τιμή των πολεμιστών, τη ρωμιοσύνη και τον χριστιανισμό. Μόνος του χρηματοδότησε και οργάνωσε στρατιωτική αποστολή και τέθηκε επικεφαλής επτακοσίων ένοπλων Γενουατών και Χιωτών για να ενισχυθεί η αμυντική δύναμη της Πόλης. Ο Ιωάννης Ιουστινιάνης Λόγγος ήταν γεννημένος στο νησί της Χίου και είχε ιστορικές καταβολές. Εκεί γεννήθηκε και ο κόμης Βιτσέντσο Ιουστινιάνης.


Το 1566 οι Τούρκοι κατέλαβαν το νησί της Χίου. Οι Τούρκοι σκοτώσανε την οικογένεια του Βιτσέντσο, ενώ ο νεαρός Βιτσέντσο βρήκε καταφύγιο στο μοναστήρι της Παναγίας της Σικελιάς για αρκετούς μήνες, μέχρι να τον σώσει τελικά ο αδελφός του πατέρα του και να τον φέρει στην Γένοβα.
Ο Φραντσέσκο αποφασίζει να επισκεφθεί το τουρκοκρατούμενο νησί της Χίου γιατί θέλει να οραματιστεί, να αποκομίσει πνευματικά οφέλη από τον τόπο στον οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ιωάννης Ιουστινιάνης. Ο Βιτσέντσο τον παρακάλεσε να επισκεφτεί τον τάφο του Ιωάννη στον Άγιο Δομίνικο και επίσης να επισκεφτεί και τη μονή της Παναγιάς της Σικελιάς.


Ο ζωγράφος Φραντσέσκο φθάνει με την γαλέρα στη Χίο και τότε η μυρωδιά της θαλασσινής αύρας κατέκλυσε τα ρουθούνια του, μαζί με ένα μεθυστικό άρωμα από άνθη και ένα άλλο άγνωστο, ωστόσο γλυκό και παράξενο, που ήταν η μοσχοβολιά από μαστίχι. Ο θησαυρός του νησιού.
Ο Φραντσέσκο είχε κάνει όλο αυτό το ταξίδι για να ανακαλύψει τα χνάρια του Ιωάννη Ιουστινιάνη. Για να αναζητήσει μνήμες του παρελθόντος. Να μάθει αν κρύβεται κάτι μέσα από τα τείχη του φρουρίου.
Ο Φραντσέσκο ενημερώνει την ηγουμένη της μονής της Παναγιάς της Σικελιάς για το έργο που του ανέθεσε ο προστάτης του κόμης Βιτσέντσο Ιουστινιάνης (να ζωγραφίσει την εικόνα του Χιωτογενουάτη προγόνου του Ιωάννη Ιουστινιάνη) που μικρό παιδί έζησε φρικτές καταστάσεις, με τραγικές συνέπειες για την οικογένειά του και πως αυτός επέζησε με την βοήθεια της υπηρέτριας του σπιτιού, της Μαριετίνης που τελικά ήταν… η ίδια ηγουμένη της μονής, Ιουλιανή. Η ηγουμένη Ιουλιανή όταν φεύγει ο ζωγράφος του δίνει ένα μικρό δέμα με χειρόγραφα που αναφέρεται σε μια παλιά ιστορία της εποχής των Ιουστινιάνη και ίσως θα ενδιαφέρει τον προστάτη του Βιτσέντσο.


Στην επιστροφή ο Φραντσέσκο ανοίγει το δέμα και διαβάζει: Σωτήριον έτος 1465 στη νήσο Χίο. Δηλαδή πρόκειται για μια ιστορία που γράφτηκε 12 χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Μεσαίωνας. Σκοτεινή εποχή. Τα φύλλα ήταν γραμμένα με φτερό χήνας.
Έτσι διαβάζοντας ο ζωγράφος Φραντσέσκο μαθαίνει για τον Ιωάννη Ιουστινιάνη που σπούδαζε την τέχνη του πολέμου και εκπαιδεύτηκε στη στρατιωτική σχολή της Πάδοβας, για τον φίλο του Ιωάννη, τον Ευγένιο και την αγαπημένη του Ζακελίνα, για την φυλάκιση του Ευγένιου, για την αρπαγή της Ζακελίνα από κουρσάρους που την πούλησαν σε σκλαβοπάζαρο της Κωνσταντινούπολης, για το μοναστικό τάγμα των Ουράνιων Ασμάτων, για την Μαριγή τη μητέρα του Ευγένιου, για την συνάντηση του Ιωάννη Ιουστινιάνη με την Μύρρα, Ελληνίδα από το Μυστρά, για τον έρωτά του Ιωάννη για την Μύρρα, αν και ήταν παντρεμένος με την Κλεμέντσια, για την θανάσιμη απειλή των Τούρκων ενάντια του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, για τις στρατιωτικές υπηρεσίες που πρόσφερε ο Ιωάννης Ιουστινιάνης στον Αυτοκράτορα και υπερασπίστηκε τα τείχη της Βασιλεύουσας, για την υπεράσπιση της Πόλης, από τον πρωτοστράτορα Ιωάννη και τον φίλο του Ευγένιο, από τις επιδρομές των Τούρκων του Μωάμεθ, για την συνάντηση των δύο ερωτευμένων νέων Ευγένιου και της Ζακελίνας, στους ταραχώδεις δρόμους της ετοιμοπόλεμης Κωνσταντινούπολης, για το Εάλω η Πόλις… Εάλω η Πόλις, για την πτώση της Πόλης, για το μυστικό της Μαριγής, για τη Μύρρα την ζητιάνα μιας αγάπης, για τον ηρωικό θάνατο του Ιωάννη Ιουστινιάνη Λόγγου, που ήταν ανήρ περικλεής και πατρίκιος Γενουήσιος εκ των Μαονέων της Χίου…


Ένα βιβλίο αψεγάδιαστης ομορφιάς που αιχμαλωτίζει τους αναγνώστες από την πρώτη γραμμή χάρη στο συναισθηματικό του βάρος.
Συναρπαστικό ιστορικό ανάγνωσμα.
Καθηλωτικό.
Διαβάστε το.


Η Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη γεννήθηκε στη Χίο, όπου εξακολουθεί να ζει με την οικογένειά της. Ασχολείται με τη λογοτεχνία εδώ και χρόνια.
H καρδιά του κόσμου είναι το δέκατο βιβλίο της. Το πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο Μαθαίνοντας το σ’ αγαπώ αργά, κυκλοφόρησε το 2003. Έχει επίσης εκδώσει τα μυθιστορήματα Με χρώμα και αλμύρα (2005), Το σπίτι στον Κάτω Αιγιαλό (2009), Ο τελευταίος εραστής (2012), Μαντώ Μαυρογένους (Κέδρος, 2015), Ένα γαλάζιο απόγευμα (Κέδρος, 2017) και H επιστροφή (Κέδρος, 2019). Επίσης έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές Ιριδισμοί (2004) και Άνθη λυκίσκου (2007).