ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 24γράμματα

Το ιστορικό μυθιστόρημα είναι ένα μάθημα ιστορίας στην πιο ευχάριστη αναγνωστική μορφή του, το οποίο, μέσα από τη μυθοπλασία που εμπλέκεται, απαλλάσσεται από την “ξύλινη γλώσσα” και αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου, με την πολύχρονη και σταθερά σημαντική παρουσία στον λογοτεχνικό χώρο, έχει αφήσει το αποτύπωμα της στη συγγραφική αυτή κατηγορία. Επιστρέφει εδώ με ένα κοινωνικό μυθιστόρημα το οποίο περιέχει πολλά βέβαια στοιχεία ιστορικά, σαφώς ερευνημένα διεισδυτικά, καθώς και στοιχεία λαογραφικά, μυθοπλαστικά και αισθηματικά με τις κατάλληλες δόσεις να το εμπλουτίζουν.

Ο αναγνώστης γίνεται αποδέκτης ενός πομπού γνώσης που έχει αξιοποιηθεί ανάλογα και διοχετεύεται επιδέξια. Η συγγραφέας ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα που έχει δεχθεί από τη διήγηση μιας αληθινής ιστορίας, εμπνέεται, την καταγράφει και τη ζωντανεύει με γνώμονα τον σεβασμό στα πρόσωπα που αναφέρονται και στον αναγνώστη. Ενσωματώνει εναρμονισμένα και ήρεμα μέσα στα πραγματικά πολιτικά περιστατικά μία μυθοπλασία με στόχο να καλύψει τα κενά και θα κατέχει τον βασικό άξονα στον κόσμο της πλοκής.

Η κινητήρια δύναμη της γραφής με την αναμέτρηση ανάμεσα στην ιστορική αλήθεια και τη μυθοπλασία διακρίνεται από έναν σταθερό παλμό στον πεζό λόγο. Έναν λόγο απέριττο και τρόπο έκφρασης δωρικό πίσω από τις λέξεις του οποίου ο αναγνώστης ανακαλύπτει αθέατα στοιχεία που απογειώνουν με την ακολουθία του αργού και απολαυστικού ρυθμού της αναγνωστικής ροής.
Η τριτοπρόσωπη αφήγηση με τις αναχρονίες μπρος – πίσω νοηματοδοτεί το κείμενο, το οποίο είναι οικοδομημένο στέρεα με συνοχή και εγείρει την επιθυμία για τη συνέχεια. Το ύφος είναι ζωντανό, πυκνό και περιεκτικό με την καθαρότητα της ακρίβειας στη γλώσσα κατά την περιγραφή.

Η υπόθεση πραγματεύεται με σαφήνεια τις ανθρώπινες σχέσεις και τα αδιέξοδα που καλούνται οι ήρωες και οι ηρωίδες να διαχειριστούν κάτω από τις αντίξοες συνθήκες που δημιουργούνται στις εμπόλεμες κυρίως περιοχές. Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν πολλά πρόσωπα. Αγνά και υποστηρικτικά, αλλά και υποκριτικά και εχθρικά, που επηρεάζονται από αστάθμητους παράγοντες. Η πλοκή οριοθετείται στη Βέροια της Μακεδονίας το 1906 και επεκτείνεται στη Σαλονίκη, μετέπειτα Θεσσαλονίκη, την Κωσταντινούπολη, το Χαλέπι, τη Βηρυτό, το Παρίσι και τη Νίκαια της Γαλλίας, ξετυλίγοντας το νήμα της ζωής μιας οικογενείας μέχρι τη δεκαετία του ‘80, με κέντρο βάρους την ταραχώδη ιστορία της Συρίας και του Λιβάνου.

Ο εξοχότατος κύριος Ζοζέ Ιπεκτσί, Γάλλος υπήκοος, υψηλότατο στέλεχος της Ρεζί, είναι υπεύθυνος για τη διακίνηση του καπνού και επισκέπτεται ποικίλους τόπους για τον σκοπόν αυτόν. Κατά την επίσκεψη του στη Βέροια, εντυπωσιάζεται από τη συνάντηση του με την νεαρά Ανθή, θυγατέρα του δασκάλου Αναστάση Μελετιάδη, και, στην επαναληπτική του επίσκεψη λίγο χρόνο αργότερα, τη ζητάει σε γάμο. Η Λιντά, η πρωταγωνίστρια, είναι η μικρότερη κόρη της ευτυχισμένης οικογενείας, η οποία ξεχωρίζει από τις αδελφές της σε δυναμισμό, μαχητικότητα και κοινωνική προσφορά. Αν και μικροσκοπική η φιγούρα της, η προσωπικότητα της είναι φλογοβόλα, ατίθαση και επαναστατική που γίνεται φωτιά στην ψυχή. Ο κοσμοπολίτικος αέρας που έχει κληρονομήσει και το μορφωτικό της υπόβαθρο έχουν διαμορφώσει τον ανεξάρτητο και γενναιόδωρο χαρακτήρα της. Διδάσκει στο Λυσέ και, αν και χριστιανή, προσφέρει τις υπηρεσίες της στον Ερυθρό Σταυρό βοηθώντας τους Παλαιστινίους με ανιδιοτελή δοτικότητα. Συναντάει τον μεγάλο έρωτα της ζωής της στο πρόσωπο του Καρίμ Ατζαρί, με καταγωγή από την απομονωμένη κοινωνία των Δρούζων, ο οποίος υπηρετεί στις Μυστικές Υπηρεσίες, αλλά αγωνίζεται με το μέρος των Μαρωνιτών.

—————
“Η πολιτική ήταν η δουλειά του και η Λιντά η ζωή του“.
—————

Όλοι οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση είναι ισχυροί χαρακτήρες που διακρίνονται για τη δράση τους και κινούνται είτε σε κοσμοπολίτικο περιβάλλον είτε σε περιδινήσεις που σαρώνονται από έκρυθμες πολεμικές καταστάσεις. Αγωνίζονται, παθιάζονται, ερωτεύονται, αγωνιούν,
συγκλονίζονται και προσπαθούν να ισορροπήσουν όταν τα σχοινιά τεντώνονται επικίνδυνα και κινδυνεύουν από φωτιά να γίνουν στάχτη. Κυκλοφορούν στα αποκαΐδια που έχουν μετατραπεί οι παλιές όμορφες πόλεις, τα λαμπρά δημόσια κτίρια και τα πολυτελή σπίτια και βοηθούν τους συγκεντρωμένους στους άθλιους καταυλισμούς προσφύγων σε μία Συρία και έναν Λίβανο που είναι μία μπαρουταποθήκη με συνεχείς εκρήξεις πολέμους, εμφύλιους σπαραγμούς, πραξικοπήματα και πολιτική ακυβερνησία.
Μπερδεύεται ο φίλος με τον εχθρό σε μία αναντιστοιχία ιδεών και πράξεων, προκλητική, όπου διακυβεύεται η ανθρώπινη υπόσταση και ο γνωστός κόσμος καταρρέει. Ο θρησκευτικός φανατισμός δημιουργεί ανισότητες, οι κοινωνικοί δεσμοί καταλύονται και οι πολιτικοί μηχανισμοί υποστηρίζονται από τα μεγάλα συμφέροντα που ασκούν εξουσία. Αναζητείται ο συνδετικός ιστός της ανιδιοτελούς σκέψης και δράσης…
—————
“Σκέφτομαι πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες στην πολιτική. Δύο άνθρωποι που ενωμένοι θα μπορούσαν να κάνουν πολλά, είναι ξένοι, αντίπαλοι μέσα στο ίδιο στρατόπεδο“.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave