Κοινωνικός στιγματισμός, άρνηση της κατάστασης του ψυχιατρικού περιστατικού στην οικογένεια και την κοινωνία, αποπομπή μελών οικογένειας μη ασθενών, προκειμένου να απομακρυνθούν από το περιβάλλον τους, για οικογενειακούς και κοινωνικούς λόγους, εγκλεισμός, ιδρυματοποίηση, έρωτας αγνός, έρωτας ανίερος, πάθη, φιλίες, θάνατος, αγάπη, πορνεία και ουσίες, αποασυλοποίηση και επανένταξη, κρυμμένα μυστικά, αλήθειες, αποφάσεις ζωής, είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία, τα οποία συνθέτουν το μωσαϊκό αυτού του κοινωνικού μυθιστορήματος, που φέρει τον τίτλο «Η αποικία της λήθης» της Κλαίρης Θεοδώρου από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Η ιστορία διαδραματίζεται κυρίως σε δύο χρόνους. Στο 1975 και στο 1991 με αφηγητές τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, με την εναλλαγή των κεφαλαίων και σε πρωτοπρόσωπη γραφή να αφηγούνται από την πλευρά τους την ιστορία, όσο αυτή εκτυλίσσεται.
Τραγικές φιγούρες οι ήρωες, με πρωταγωνίστρια την Έλλη, το κορίτσι που μεγαλώνει χωρίς την μητέρα του, στερημένο από αγάπη τα τρυφερά του χρόνια, το κορίτσι που δεν ξέρει την αλήθεια και είναι το μόνο που δεν έχει καμία ευθύνη για την πορεία της οικογένειάς της στο πέρασμα του χρόνου. Η Έλλη ξεκινά την αναζήτηση της αλήθειας, μιας αλήθειας που αποκαλύπτεται, αφού συνήθως τίποτα δεν μένει κρυφό για πάντα. Από κοντά και ο Άλκης, ένας δύσκολος χαρακτήρας. Η συγγραφέας μπόρεσε να αποδώσει τον ψυχισμό του εξαιρετικά, τόσο στο ίδρυμα, όταν βρέθηκε χωρίς να έχει ψυχιατρικό πρόβλημα ύστερα από… ένα συμβάν, όσο και μεταγενέστερα που ανδρώθηκε.

«…Δεν θα επιστρέψω στη Ρόδο ποτέ. Το σπίτι μου, τα πρόσωπα που αγάπης, οι αναμνήσεις, οι φιλίες μου, οι χαρές, οι συγκινήσεις και οι λύπες μου, ολόκληρος ο μικρόκοσμος μου εντέλει είναι πλέον καταδικασμένος να χαθεί για πάντα στους σκοτεινούς διαδρόμους του μυαλού μου, να εξαφανιστεί στον αέναο κόσμο της λήθης…»

Όμως όλοι οι ήρωες είναι πρωταγωνιστές, ο καθένας όσο του αναλογεί και όλοι είναι απόλυτα σωστά δομημένοι, σκιαγραφημένοι και τόσο τραγικοί. Ο πατέρας, ο Ορφέας, ο Στέφανος, ο Στάθης, η Φωτεινή -αλήθεια, πόσο συγκλονιστική είναι η αφήγηση του προβλήματός της- η Σοφία, η Μάχη, ο Τζόνι.
Αυτό που εντυπωσιάζει τον αναγνώστη σε αυτό το βιβλίο, δεν είναι μόνο η εξαιρετική δομή, οι ζωντανές περιγραφές, η πλοκή του, ούτε η ιστορική αναδρομή που η συγγραφέας έκανε για το πολύπαθο Ψυχιατρείο της Λέρου, συλλέγοντας για την τεκμηρίωσή του πολλά στοιχεία, αλλά ο τρόπος που κατόρθωσε να διαχειριστεί αυτές τις πληροφορίες, να τις ενσωματώσει στην μυθοπλασία της και να τις αποδώσει, έτσι ώστε να προσδώσει μια κινηματογραφική και γρήγορη ροή στο έργο και, κυρίως, να δώσει τελικά ένα κείμενο με απόλυτο σεβασμό στην Λέρο, στο Ψυχιατρείο και στους τρόφιμους του.
Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί και που θα αφήσει στον αναγνώστη το αποτύπωμά του, αφού ο αναγνώστης του θα νιώσει το μεγαλείο του έρωτα, την αληθινή φιλία, την αξία της οικογένειας, τις καταστροφικές συνέπειες μιας, εν βρασμώ, απόφασης ζωής, τις δυσκολίες της ζωής «την νύχτα», την πραγματικότητα κάποιων ιδρυμάτων και τις προσπάθειες αποασυλοποίησης των ασθενών σε άλλου τύπου δομές.

«…Εγώ όμως γνωρίζω καλά, νιώθω ήδη στο πετσί μου ότι ο Θεός έχει μείνει πίσω… Στη Λέρο έχει χρόνια να πατήσει το πόδι του…»

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Λέρος 1975. Ένα αρματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού προσεγγίζει το λιμάνι του μικρού, ακριτικού νησιού. Μέσα του, δεμένοι χειροπόδαρα, άντρες και γυναίκες, επιβάτες σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή με προορισμό την «Αποικία», όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το ίδρυμα, που, παρά την αποστροφή που τους προκαλεί, τους εξασφαλίζει το ψωμί τους.
Ανάμεσα στα ανθρώπινα ράκη που καταφθάνουν στο νησί είναι και ο δεκαεξάχρονος Άλκης. Ο δικός του εγκλεισμός όμως, όπως και κάποιων άλλων που νοσηλεύονται στη Λέρο, ουδεμία σχέση έχει με κάποια ψυχική ασθένεια. Οικογενειακά μυστικά που δεν μπορούν να βγουν στο φως της συντηρητικής κοινωνίας, ανίερα ερωτικά πάθη και αναπηρίες κάθε μορφής θάβονται εκεί μια για πάντα. Άνθρωποι ξεγραμμένοι, με το κλειδί της τύχης τους πεταμένο στα αζήτητα, καλούνται να συμβιώσουν σε ένα περιβάλλον εχθρικό και τρομακτικό συνάμα.
Χρόνια αργότερα, η νεαρή Έλλη προσπαθεί απεγνωσμένα να ξεδιαλύνει το θολό παρελθόν της οικογένειάς της. Εγκλωβισμένη σε έναν κυκεώνα σκοτεινών μυστικών, αμφιταλαντεύεται μεταξύ αλήθειας και ψέματος, έρωτα και απελπισίας. Η Έλλη παλεύει να καταλάβει, να συγχωρέσει, να προχωρήσει. Μονάχα όμως η αλήθεια, όσο σκληρή κι αν είναι, μπορεί να της χαρίσει μια φυσιολογική ζωή. Γιατί «είναι πολύ άσχημο να μην έχει κανείς μέλλον, είναι όμως κυριολεκτικά αφόρητο το να μην έχει παρελθόν».

 

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave