Εκδόσεις Μανδραγόρας 2023 σελ.59-Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς


Η ανάγνωση κυρίως της ποίησης όπως και η σκέψη είναι δύσκολα πράγματα σήμερα, με τόσα τηλεοπτικά σκουπίδια με τα οποία έχουν βεβηλώσει τον πολιτισμό, με τέτοια καλλιτεχνική ρηχότητα και ελαφρότητα που μας περιβάλλει. Χαρά στο κουράγιο των συγγραφέων, των ποιητών και των εκδοτών που μιλάνε για το πνεύμα σε τέτοιους υλόφρονες καιρούς, σε κοινωνίες ανάξιες να διατηρήσουν αξίες διαιώνιες.
Ο άνθρωπος με το μεγάλο εγώ και την επικράτεια του ναρκισσισμού, προσαρμόζεται σε έναν κόσμο ολοένα πιο τεχνοκρατικό, λιγότερο ρομαντικό ,όπου ίσως να μην υπάρχει χώρος για λυρισμό. Άρα έμεινε καθόλου χώρος για την ποίηση; Καταβυθίζονται οι άνθρωποι στην οδύσσεια της Ποίησης; Η ζωή είναι ποίηση; Ποιο ήταν το πρώτο ποίημα που άρθρωσε ο άνθρωπος; Ποιος μπορεί ν΄ αφανίσει τη σφραγίδα στο μέτωπο; Ποιος μπορεί ν΄ αμπαρώσει τις ηλιαχτίδες; Ποιος νοιάζεται για Ιθάκες; Να πεθαίνεις για την ιδέα ή να τη ζεις; Πριν πεθάνεις ζήσε, αλλά πώωωςςς; Μπορούν οι ποιητές να προλάβουν την πραγματικότητα εφόσον μετρούν τον χρόνο πάντα πιο αργά πιο καθολικά, συνυπολογίζοντας τις μνήμες με τον παρόντα χρόνο; Ποιος μπορεί να περιμένει, όταν οι σκέψεις χρειάζονται χρόνο για να χωνευτούν και οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν πάλι να στοχάζονται; Η απάντηση στα παραπάνω βρίσκεται στην εξαιρετική ποιητική συλλογή «με λένε Εύα» της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη.


Λίλιθ η όφις ή Λιβιδώ

στο κορμί μου κοχλάζει ο πόθος
είμαι η απωθημένη επιθυμία το μήλο και το δέντρο
στη μήτρα μου εκκολάπτεται η στιγμή
στα στήθη μου κολιμπρί ρουφούν νέκταρ
είμαι η μάνα του πρωτόπλαστου
κόρη της Μεγάλης Μητέρας
προϋπάρχω της ύπαρξης
γεννήθηκα πολύ πριν τον κήπο της Εδέμ
πριν το προπατορικό πριν το ταμπού της αιμομιξίας
με όρισαν εράστρια του Εωσφόρου
με αποκαλούν Λίλιθ η όφις εγώ με λέω Λιβιδώ
βαριέμαι Αρχόντισσα στο Σκοτάδι
ανέραστη εκεί κάτω γερνάω από ανία
θέλω να βιώσω την αλήθεια μου
να νιώσω το άγγιγμα
να ξαναγεννηθώ ολόκληρη
εν αρχή η συν-κίνηση αφού
ο σπαραγμός της σαρκικής σύρραξης
ο Αδάμ πλέον βαυκαλίζεται με cybersex
εγώ ανορεκτική πνίγομαι στην εικόνα
να τον πάρω να τρέξουμε στο γιαλό
να βρέξουμε τα πόδια στα κύματα
ν’ αφουγκραστούμε τον φλοίσβο
να επινοήσουμε ξανά το πρώτο παιχνίδι.

Η ποίηση της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη είναι καμωμένη από απλές καθημερινές λέξεις, ειλικρινείς. Στέκεται απέναντι στον κόσμο και απευθύνει θεμελιώδη ερωτήματα για τον άνδρα, την γυναίκα, τα ανδροειδή, την ανθρώπινη ύπαρξη, τον/την Νάρκισσο, τον Άλλο, τι είναι, ποια είναι, το όνειρο, την ποίηση, τα μετα-ποιήματα, όμως συνάμα προτείνει και τις απαντήσεις. Με γλώσσα οικεία και προσωπική, βαθαίνει από στίχο σε στίχο αγγίζοντας τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει κυρίως η γυναίκα και τους επίγειους δαίμονες που στεγνώνουν τη σάρκα της, όταν την ψήνουν σε κάμινο στέρησης…
Η συλλογή της Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη «με λένε Εύα» μοιάζει με τον ουροβόρο όφι, με ένα αέναο κύκλο…
Η ποιήτρια αποζητά την έκσταση στις λέξεις, γράφει ποιήματα με το καψαλισμένο αίμα της, γίνεται Θεία Κωμωδία, φέγγει Σαπφώ, κρεμιέται στους ανεμόμυλους του Δον Κιχώτη, αναζητεί τη μαγεία, κατέρχεται στην αιώνια κόλαση, την αποκαλούν Ικασία μα εννοούν Ικεσία, συλλέγει κοράλλια στο ποίημα, πίνει χάος, τεχνουργεί χλωροφύλλη, πλάθει φωνήματα, ράβει στους ώμους φτερά λιβελούλας, ψάχνει μαργαριτάρια στα χείλη Άχραντου κόχλου, κρημνίζεται Ίκαρος, βυθίζεται σε πελάγη βεβαιοτήτων, γίνεται νούφαρο στη λίμνη της λησμοσύνης, διαχέεται άχνα αχνή στον χωροχρόνο, γίνεται πνοή αστεριών αστείρευτη, γαλάζιο απαύγασμα γαλαξία…


Ο ποιητικός της λόγος είναι λεπτός, απαλά λυρικός. Κάνει χρήση μεταφορών ούτως ώστε να μιλήσει για τον άνθρωπο, για τον λυκάνθρωπο , για τον Αδάμ που έκοψε τον λαιμό του Άβελ και έχτισε γυναικωνίτες, για τον Κάιν στον καναπέ, για τον Αδάμ που βαυκαλίζεται με cybersex, για τον δύστηνο άγγελο, για το βλέμμα του Οδυσσέα, για το ανδροειδές, για τον ανδρόγυνο δίχως έμφυλα προσωπεία, για τον Ούτι με τα άπειρα πρόσωπα σε καθήλωση, για τον Άνθρωπο του Βιτρούβιου, για τον βράχο του Σίσυφου, για την Εύα που έχει λερή φλέβα, για την εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή, για τον τρόμο της αρχέγονης φύσης της γυναίκας, για την θηλύτητα θηλιά στην τριχιά, για την κουρασμένη Καρυάτιδα, για τη ματωμένη χλαμύδα της Υπατίας, για το προσωπείο της Μέδουσας, για τη Λίλιθ εράστρια του Εωσφόρου, για τις δίκες του Σάλεμ, για το άλυτο οιδιπόδειο, για την οργόνη στο φαντασιακό του Βίλχελμ Ράιχ, για το μίτο της Αριάδνης, για το σύνδρομο της Περσεφόνης, για την Μήδεια -άλλος του Άλλου, για την Αφροδίτη μια ακρωτηριασμένη γυναίκα αισθητική άποψη του κατακερματισμένου Εγώ, για την Αφροδίτη του Χόλε Φελς την αρχέγονη μήτρα, για το θηλυκό τίποτα καρφιτσωμένο στην κόμη της Βερενίκης, για τους σπασμούς της Σελήνης, για την ονείρωξη τ ΄ Ουρανού, για τη γη κι τον ουρανό το αδιαίρετο Όλο, για το ναυάγιο και το κύμα, για την καλοσύνη του κακού, για το μανιτάρι της Χιροσίμα, για την επικυριαρχία του μετά, για την μετά-νεωτερική επινόηση, για τις δυνατότητες προσομοίωσης, για τους τακτοποιημένους αλγόριθμους, για το λόγο του άλογου το άλογο του λόγου, για τα όνειρα που δείχνουν πως υπάρχει ψυχή, για το προπατορικό μύθευμα…


φωνή Ι
στην γκιόλα γυρίνοι
και πώς κουνάνε την ουρά
με παίρνουν στη ράχη
με βγάζουν στα ρηχά
με χαϊδεύουν αχτίδες
φιλιέμαι με τον άνεμο
γονιμοποιημένη βασίλισσα
γίνομαι κυψέλη ζωογονίας
εκπέμπω ιριδισμούς
δένω ιστό
απλώνω φτερά
ρίζες χωμάτινες
η ανάγκη
η διαίσθηση
η συν-κίνηση
η επινόηση
νόημα.


Η ανάγκη για περισυλλογή και εμβάθυνση είναι επιτακτική. Σε έναν κόσμο που εξαιτίας της δίνης της επικοινωνίας η χρήση των λέξεων είναι επιδερμική πρέπει να επαναφέρουμε το νόημα, οφείλουμε να ξανακούσουμε το μήνυμα των λέξεων πίσω από τον θόρυβό τους.
Το επίπονο αυτό εγχείρημα το αναλαμβάνει η άριστη ποιήτρια Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, η οποία καταφέρνει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη μας στην ποίηση.
Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή διαφωτιστική και απροσδόκητα παρηγορητική, που µας δείχνει πως για να κατανοήσουµε τον εαυτό µας πρέπει να στοχαστούµε.

Διαβάστε τη.
Η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη MSc, κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια έζησε στη Σουηδία, όπου ολοκλήρωσε τις προ- και μεταπτυχιακές σπουδές της στη Σχολή Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιο Ουψάλα Σουηδίας και στην συνέχεια εργάσθηκε στην Ανοιχτή Μονάδα της Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του ίδιου πανεπιστημίου. Δημοσίευσε και ανακοίνωσε σε Συνέδρια τις έρευνες, “Σχολική ένταξη και μάθηση ελλήνων μαθητών του Δήμου Ουψάλα”, “Μετανάστευση και ψυχική διαταραχή”, “Πρότυπη Ψυχοθεραπευτική Παρέμβαση σε Μετανάστες”, “Μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες στη Γενική Εκπαίδευση”, καθώς και “Κινητή Διαγνωστική Ομάδα Νομού Σερρών”.
Συμμετείχε στη συγγραφή του βιβλίου “Προσεγγίσεις στην ύλη και διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής” (2000) με θέματα ψυχολογίας παιδιού, εκδόσεις SALTO.
Δίδαξε στο ΤΕΦΑΑ Σερρών σε θέματα ψυχολογίας και ειδικής αγωγής.
Για δυο δεκαετίες προσφέρει τις υπηρεσίες της στο χώρο της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, όπου κατά τα τελευταία χρόνια εργάζεται ως ψυχολόγος στο Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) Σερρών και προΐσταται της Υπηρεσίας.
Παράλληλα ασχολείται με την επιμόρφωση και εκπαίδευση ενηλίκων, ιδιαίτερα με ομάδες συμβουλευτικής γονέων, είναι Εκπαιδεύτρια Εκπαιδευτών Ενηλίκων και Δια Βίου Μάθησης.
Άρθρα της δημοσιεύτηκαν στα “Μεταναστευτικά Νέα”, περιοδικό της Ομοσπονδίας Ελληνοσουηδικών Συλλόγων, όπου διετέλεσε υπεύθυνη σύνταξης του ένθετου για παιδιά “Ελληνάκι”, με το ψευδώνυμο Ηλέκτρα Ακρίτα.
Βραβεύτηκε με το Β΄ βραβείο ποίησης (2003) της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ.), για το ποίημα ” Πρόσφυγες” και με το Α΄ βραβείο ποίησης (2004) της “Ένωσης Συγγραφέων Ν. Σερρών”, για το ποίημα “Διαδρομές”.
Βραβεύθηκε για το διήγημα “Σφιχταγκαλιάσματα και φτερουγίσματα” (2006) από τις εκδόσεις “Ίνδικτος”.
Ποιητική συλλογή με τίτλο “Ο Δρόμος” (2006) έκδοση Δήμου και ΔΕΠΚΑ Σερρών.
Ποιητική συλλογή της για παιδιά με τίτλο “Συναισθηματικό Αλφαβητάρι” (2009) εκδόσεις University Studio Press.
Ποιήματά της μεταφράστηκαν στη βουλγαρική γλώσσα.
Συμμετοχή στη συγγραφή Πανεπιστημιακών Σημειώσεων με τίτλο “Αξιολόγηση στην Προσαρμοσμένη Φυσική Αγωγή” Ελληνούδης, Θ., Ευαγγελινού, Χ. Καίτατζή-Χουλιούμη Δ. (2009), Τμήμα Εκδόσεων του Α.Π.Θ.
Άρθρα, μελέτες και ποιήματα της δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά.