Το βιβλίο αυτό αποτελεί το πρώτο για τον μεγάλο ελληνορουμάνο συγγραφέα Παναΐτ Ιστράτι, που εκδίδεται στα ελληνικά και είναι γραμμένο από Έλληνα συγγραφέα.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα ώριμο υπόδειγμα κριτικού λόγου. Πράγματι, χρειάστηκε μεγάλος κόπος και προσπάθεια από τον Μιχάλη Πάτση, ώστε να αναλύσει σφαιρικά όχι μόνο τη ζωή και το έργο του Ελληνορουμάνου συγγραφέα Π. Ιστράτι αλλά και το πνεύμα της εποχής του.
Στην εποχή μας ο ελληνορουμάνος συγγραφέας Παναΐτ Ιστράτι (1884-1935), ο οποίος έγραψε κυρίως στη γαλλική γλώσσα, διατηρεί τη μεγάλη αξία του.
Ο Ιστράτι τη δεκαετία του 1920 είχε αποκτήσει παγκόσμια φήμη και στην Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός, αφού εκείνο το Ελληνορουμάνος κέντριζε τόσο το ενδιαφέρον, όσο και το ονειρικό φαντασιακό και δημιουργούσε αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας.
Από παιδί άρχισε να δουλεύει για τον επιούσιο. Πέρασε μια ζωή σε αναζήτηση και σε ταξίδια στην Ανατολή. Επισκέφθηκε και την Ελλάδα αρκετές φορές, τουλάχιστον πέντε (τα έτη 1927-1928), είτε για να συνδεθεί με την πατρίδα του πατέρα του (Κεφαλλονίτης μετανάστης), είτε για να αναζητήσει δουλειά και εγκατάσταση σε αυτή. Τελικά κατέληξε στη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα στη Γαλλία, όπου έζησε τα χρόνια της λογοτεχνικής του άνθισης. «Ρουμάνος αφηγητής, Γάλλος συγγραφέας» είπαν γι΄ αυτόν.


Υπήρξε φίλος και συνοδοιπόρος του Νίκου Καζαντζάκη, όταν ο Έλληνας συγγραφέας είχε επισκεφθεί την Ε.Σ.Σ.Δ., τα έτη 1927-1929. Μαζί έζησαν σπουδαία πολιτικά γεγονότα, ταξίδεψαν στη χώρα, έγραψαν άρθρα και σημειώσεις. Ήθελαν να διαδώσουν το σοβιετικό σοσιαλισμό, από πίστη στη διαφορετικότητα, αλλά απογοητευμένοι με τη χώρα και αφού ψυχράνθηκαν μεταξύ τους, λόγω της απόφασης του Ιστράτι να επιλέξει την κριτική στάση έναντι της ΕΣΣΔ, χώρισαν και πήραν άλλους δρόμους. Όμως δεν έπαψαν να εκτιμούν ο ένας τον άλλον.
Ο Ιστράτι ήταν ο πρώτος που άσκησαν δημόσια πολιτική κριτική στον ίδιο τον Στάλιν και συνέβαλε να γίνει γνωστός για πρώτη φορά ο «σταλινισμός».
Ο Ελληνορουμάνος «αιώνιος Οδυσσέας» όπως τον αποκάλεσε ο Καζαντζάκης, έπραξε σαν πλανητικός άνθρωπος, όταν αντέδρασε στην επίσημη γραμμή του Στάλιν. Μετά την κριτική προς την Σοβιετική Ρωσία ο ίδιος πολεμήθηκε και το όνομά του ξεχάστηκε από την αριστερά. Το όνομά του επανήλθε και πάλι στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την πτώση του Τείχους το 1989.
Ο Ιστράτι έστρεψε την προσοχή του στους φτωχούς και καταφρονεμένους της Μεσογείου δίνοντας αξιοπρέπεια, ομορφιά και κάλλος στη συμπεριφορά τους. Φέρνοντας για πρώτη φορά την εργατική Ανατολή στα σαλόνια της δυτικής Ευρώπης.
Ο Π. Ιστράτι ονομάστηκε «Γκόρκυ των Βαλκανίων» αφού το έργο του επικεντρώθηκε γύρω από τους ταπεινούς και τους καταφρονεμένους, τους πλάνητες, τους αλήτες. Ο ίδιος περιπλανήθηκε σε αρκετές χώρες, ασχολήθηκε με κάθε είδους ταπεινά επαγγέλματα, έζησε μια ζωή ανάλογη των ηρώων του, πριν καταλήξει στη Γαλλία και αναδειχθεί το ταλέντο του από συγγραφείς όπως ο Ρομαίν Ρολλάν. Φίλος του Ν. Καζαντζάκη επισκέπτεται την Αθήνα καλεσμένος του Ελεύθερου Βήματος, θα μιλήσει στις 11 Ιανουαρίου 1928 στο θέατρο Αλάμπρα, θα επισκεφτεί φυλακισμένους κομμουνιστές και στη συνέχεια θα εκδιωχθεί και θα απελαθεί από την χώρα για την φιλοκομμουνιστική του δραστηριότητα. Θα του συμπαρασταθεί ο Α. Μοναστηριώτης που δεν είναι παρά το φιλολογικό ψευδώνυμο του Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου, τότε δραστήριου αρχειομαρξιστή διανοούμενου και στη συνέχεια επιφανούς δημοσιογράφου και συγγραφέα και τελικά υπουργού της δικτατορίας των συνταγματαρχών.


Το έργο του, θεματολογικά και μορφικά, έχει άμεση σχέση μερικώς με το μυθιστορηματικό έργο του Καζαντζάκη αλλά και με αυτό των άλλων της πλανητικής λογοτεχνίας δηλαδή του Βέλμου, του Πικρού, του Βουτυρά, του Κατηφόρη, του Νίκου Νικολαΐδη του Κύπριου αλλά και άλλων που ασχολήθηκαν με τον συγκεκριμένο λαϊκό κυρίως άνθρωπο του καιρού τους, όπως ο Μυριβήλης, ο Βενέζης, η Τ.Σταύρου, ο Στ.Δούκας και άλλοι.
Όμως τόσοι για τα λογοτεχνικά στοιχεία του έργου του , καθώς και για τη δική του προσωπική ιδεολογία ο Ιστράτι λογίζεται ένας σύγχρονος, ένας σημερινός συγγραφέας που η σημασία του δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους. Αυτός πρέπει να λογίζεται παγκόσμιος συγγραφέας που η ανάγνωσή του συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση του κόσμου.
Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει δύο μέρη. Στο Α΄ Μέρος περιέχει τα βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία του Ιστράτι, ενώ στο Β΄ Μέρος αναφέρονται μια σειρά από θέματα που αναφέρονται στη ζωή και στο έργο του, καθώς και στη σχέση του με τους άλλους (Γκόρκι, Καζαντζάκη), αλλά και στην υποδοχή του στην Ελλάδα κατά την επίσκεψή του και παρουσιάζονται ξεχωριστά έργα του Ιστράτι.


Η ζωή του Παναΐτ Ιστράτι αποτελεί ένα παιχνίδι ανάμεσα στη ζωή, στη λογοτεχνική δημιουργία και στην πολιτική ένταξη, αλλά και ένα παράδειγμα για τη σημερινή εποχή.
Ένα τόμος απαραίτητος για τους Ιστρατολόγους χρήσιμος για όσους θέλουν να διαβάσουν τον Παναΐτ Ιστράτι με σύγχρονα μεθοδολογικά εργαλεία, ένα παράσημο στο πέτο του «απαράσημου» της ελληνορουμανικής λογοτεχνίας μας, αλλά κορυφαίου μάστορα του έντεχνου λόγου.
Ένα καλογραμμένο βιβλίο, πλούσιο σε πληροφορίες και πρωτότυπες προσεγγίσεις, το οποίο ρίχνει φως σε πολλά σημεία αυτού του «σκοτεινού δωματίου» που λέγεται Παναΐτ Ιστράτι.
Ένα βιβλίο-μελέτη που διαβάζεται με αδιάλειπτο ενδιαφέρον και είναι ένα σφριγηλό και καλά δομημένο δοκίμιο -βιογραφία.
Η κυκλοφορία αυτού του βιβλίου θα συμβάλει ώστε οι χρήσιμες πληροφορίες του να γίνουν κτήμα περισσοτέρων συνανθρώπων μας, και κυρίως ιστορικών-ερευνητών, ανοίγοντας έτσι έναν δρόμο για τη διερεύνηση άγνωστων πτυχών της πολυκύμαντης ζωής και του έργου ενός μεγάλου παραγνωρισμένου ελληνορουμάνου συγγραφέα.
Μας είναι ιδιαίτερα αναγκαίος και χρήσιμος ο λόγος του Παναΐτ Ιστράτι. Χρειαζόμαστε το φως του, την αισιοδοξία , την ελπίδα και την ομορφιά, που μόνο ένας αριστερός διανοητής μπορεί να μεταφέρει με πίστη και ενθουσιασμό για τη ζωή και τον αγωνιζόμενο άνθρωπο, χαρακτηριστικά που πηγάζουν από τους αληθινούς εμπνευσμένους επαναστάτες , οι οποίοι έχουν έναν ιδιαίτερο προορισμό στον κόσμο και μια ξεχωριστή θέση στο μυαλό, την ψυχή και την καρδιά όλων των ανθρώπων για πάντα.
Το σύγχρονο ελληνικό αναγνωστικό κοινό θα το διαβάσει με μεγάλη ευχαρίστηση.
Διαβάστε το.


Ο Μιχάλης Πάτσης (1962) γεννήθηκε στα Τρόπαια Αρκαδίας. Έχει ασχοληθεί με τη φιλοσοφία, “Ο ρόλος της γλώσσας στη γνωστική διαδικασία” (1988), τη γλωσσολογία, “Τα πειράματα ανακλήσεων ως μεθοδολογικό εργαλείο για την κατανόηση της σημασίας της λέξης” (2005), και τη φιλολογία. Κατέχει μάστερ φιλοσοφίας, διδακτορικό φιλολογίας. Δίδαξε ελληνική φιλολογία επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει κυκλοφορήσει τα ποιητικά έργα “Ο χρόνος νησί” (2006, 2011), “Σμπόρνικ” (2012), που περιέχει τους ποιητικούς κύκλους (“Ο χρόνος νησί”, “Η ξενιτιά δεν υπάρχει”, “Ολόφωτη πόλη”, “Χειμώνας στην Ιταλία”), καθώς και τη μετάφραση – μελέτη, Πούσκιν “Μικρά ποιήματα” (2012). Επίσης στα ρωσικά κυκλοφορούν τα έργα του “Αυτοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας” (Μόσχα,2010), “Η θεωρία και πρακτική της μετάφρασης (ρωσικά-ελληνικά)” (Μόσχα, 2012). Έχει επιμεληθεί και προλογίσει τη μετάφραση στα ρωσικά του μυθιστορήματος του Μ. Κουμανταρέα “Η φανέλα με το εννιά” (2010). Έχει λάβει μέρος σε συλλογικές εκδόσεις καθώς και έχει διενεργήσει ομιλίες και διαλέξεις για την ελληνική γλώσσα στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό.
Το έργο του “Καζαντζάκης και Ρωσία” συμπεριλήφθηκε στους βραχείς καταλόγους των Λογοτεχνικών Βραβείων 2014 στην κατηγορία “Δοκίμιο”. Άλλα έργα του συγγραφέα που κυκλοφόρησαν το 2021 είναι : Χρονικό μιας απρόσμενης άνοιξης, Μοναχικοί συγγραφείς και Κισινιόφ.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave