Συλλογή διηγημάτων Η νύχτα ακίνητη – Εκδόσεις Γραφή

Πιστή στη μικρή φόρμα διηγήματος η Σίσσυ Αγγελάκου με τη συλλογή διηγημάτων της μας μιλά για ό,τι μας αγχώνει και μας στεναχωρεί αλλά για εκείνη έννοιες όπως θάνατος ή ήττα αποτελούν πηγή έμπνευσης. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «Η εποχή είναι δύσκολη για την λογοτεχνία επομένως η ματιά όσων γράφουν εκ των πραγμάτων πρέπει να κεντρίσει τον αναγνώστη, να έχει κάτι να του πει. Γράφω όμως για κάτι άλλο. Κάτι πιο εσωτερικό. Οι αγωνίες της γραφής με ωφελούν». Ανάμεσα στους ήρωες των διηγημάτων της και υπαρκτά πρόσωπα. Πάντως, είτε πρόκειται για φανταστικά είτε για επινοημένα πρόσωπα, έμαθε να τους παρατηρεί, να αναζητά το παρελθόν τους, να ενδιαφέρεται για το τι τους απασχολεί. Κυρίως την ενδιαφέρει το ασυνήθιστο, επειδή όλοι «είμαστε εν δυνάμει απρόβλεπτοι».

  • Μοναξιά, θάνατος, απώλεια, ήττα. Δεν τις λες και ευχάριστες λέξεις! Αλλά ούτε και ό, τι περικλείουν ως έννοια μέσα τους. Για σας, ωστόσο, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης…
    Ναι, τα δεινά της ανθρώπινης ύπαρξης, αποτελούν μια διαρκή πηγή έμπνευσης. Πιστεύω όχι μόνο για μένα και όχι μόνο για τη συγγραφική τέχνη.
  • Ας επιμείνουμε στην ήττα. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο σαρωτικά μεταμορφωτικό» από αυτήν έχετε πει και θα θέλαμε να μας δώσετε την οπτική σας.
    Σκεφτείτε τον εαυτό σας. Πότε αλλάξατε, αν όχι κατόπιν μιας μεγάλης ήττας; Οι άνθρωποι «μεταμορφώνονται» πάντα ύστερα από τις μεγάλες δυσκολίες που συναντούν. Έτσι είναι η ζωή, έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Αν πιάσεις «πάτο», ή θα μείνεις εκεί, ή θα πας προς τα πάνω. Είτε μιλάμε για πραγματιστικές είτε για συναισθηματικές, οι ήττες μας μεταβάλλουν. Όσοι είναι τυχεροί, λαμβάνουν τη μεταμορφωτική αυτή δύναμη και αποκτούν μια άλλη αντίληψη της ζωής. Θεωρώ πως οι άνθρωποι πριν από τις ήττες τους, δεν γνωρίζουν τη δύναμή τους. Επιπλέον, η χαρά αποκτά πιο σαφές σχήμα.
  • «Τι θα κάναμε αν έπρεπε να διαλέξουμε τον θάνατό μας;» Θέσατε ποτέ στον εαυτό σας αυτή τη δύσκολη ερώτηση;
    Ναι, πράγματι, δύσκολο ερώτημα. Πρέπει να ανακαλύψουμε πολλές πτυχές του εαυτού μας για να το απαντήσουμε. Είμαστε φυγόπονοι, δραπέτες. Φυσικά και θέλουμε έναν ήσυχο θάνατο. Να φύγουμε στον ύπνο μας, με όλες τις υποθέσεις μας τακτοποιημένες. «Όρθιοι», χωρίς να επιβαρύνουμε κανέναν. Αν έπρεπε να απαντήσω σήμερα, θα έλεγα πως ο θάνατος είναι ένα πέρασμα και ότι θα ήθελα να πεθάνω αγκαλιάζοντας και συγχωρώντας τον εαυτό μου. Όποιος τρόπος με οδηγήσει σε αυτό, θα με περιέχει.
  • Κάνετε λόγο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου σας για «παράτολμα πετάγματα της φαντασίας». Θα χαρακτηρίζατε τη συλλογή των διηγημάτων σας έτσι;
    Μου αρέσει να δίνω διεξόδους στους ήρωές μου και η φαντασία αποτελεί πάντα μια διέξοδο του νου, που απαιτεί από εμάς μια ικανότητα να αφήνουμε τα πράγματα και τις καταστάσεις απ’ έξω. Όσο έγραφα τις ιστορίες αυτές ωστόσο, δεν φανταζόμουν ότι θα τις δω τυπωμένες. Ήμουν αρκετά διστακτική όταν οι εκδόσεις Γραφή μου το πρότειναν. Υπό αυτή την έννοια, ναι θα χαρακτήριζα τη συλλογή διηγημάτων μου έτσι.
  • «Τελικά «στερεύουν τα δάκρυα όταν στερέψει η μνήμη;» Το ερώτημα είναι ρητορικό;
    Η ερώτηση που διατυπώνεται αφορά στα διηγήματα «χωρίς δάκρυα» και «έξοδος κινδύνου». Τη θέτω όχι τόσο για να απαντηθεί, όσο για να προβληματίσει. Η μνήμη μας καθορίζει σε αφάνταστο βαθμό. Αν την χάσουμε όμως;
  • Δυο από τα διηγήματά σας βραβεύτηκαν σε διαγωνισμούς. Είναι ένα κίνητρο αυτό για τους συγγραφείς να συνεχίζουν να γράφουν σε μια εποχή δύσκολη για δημιουργούς;
    Για μένα η συμμετοχή μου ως τώρα σε διαγωνισμούς σίγουρα αποτέλεσε κίνητρο. Ήθελα να μετρηθώ. Στους διαγωνισμούς που έλαβα μέρος, οι άνθρωποι της κριτικής επιτροπής είναι άνθρωποι που θαυμάζω. Η εποχή είναι δύσκολη για την λογοτεχνία επομένως η ματιά όσων γράφουν εκ των πραγμάτων πρέπει να κεντρίσει τον αναγνώστη, να έχει κάτι να του πει. Γράφω όμως για κάτι άλλο. Κάτι πιο εσωτερικό. Οι αγωνίες της γραφής με ωφελούν.
  • Ο Γιάννης” βραβεύτηκε στον διαγωνισμό διηγήματος του Ιανού για το έτος 2020. Ας γνωρίσουμε τον ήρωά σας.
    Ο Γιάννης είναι υπαρκτός. Είναι ένας άνθρωπος που συναντούσα καθημερινά στο μπακάλικο της γειτονιάς μου. Τον παρατηρούσα. Σκεφτόμουν ποια ανάγκη τον οδηγούσε να αγοράζει και να συγκεντρώνει ξυραφάκια. Ήταν κάτι που συνήθιζε και πριν την πρώτη καραντίνα. Στη διάρκεια της καραντίνας, τον φανταζόμουν μόνο του στο σπίτι να τα στοιβάζει στο τραπεζάκι του σαλονιού του. Αυτή η ιστορία έχει και συνέχεια.
  • “Η μούχλα” βραβεύτηκε στον διαγωνισμό μικρής φόρμας των εκδόσεων Γραφή για το έτος 2022. Κυριολεκτεί ο τίτλος σας;
    Θα μπορούσε. Είναι μια κατάσταση απόλυτα ρεαλιστική. Ο ήρωας αντιμετωπίζει τη μούχλα που εισβάλλει στο σπίτι του και ταυτόχρονα στη ζωή του. Υπάρχουν σαφώς μεταφορικές προεκτάσεις. Εύχομαι όσοι διαβάσουν το διήγημα να τις «συναντήσουν».
  • Οι ήρωες σας και οι καταστάσεις που βιώνουν μας φαίνονται οικείοι. Υπάρχουν αληθινά πρόσωπα πίσω από τους πρωταγωνιστές των διηγημάτων σας;
    Κάποια πρόσωπα είναι υπαρκτά και κάποια φανταστικά. Προσπαθώ να είναι οικεία, αληθινά. Είναι πιο εύκολο έτσι να ταυτιστούμε μαζί τους. Να δούμε κάτι δικό μας σε εκείνους. Είναι για μένα ζητούμενο. Τους παρατηρώ, υποθέτω ποιοι είναι πραγματικά. Το παρελθόν τους, τι κάνουν όταν είναι μόνοι, τι τους απασχολεί. Με ενδιαφέρει το ασυνήθιστο. Όλοι όμως είμαστε εν δυνάμει απρόβλεπτοι. Όλοι έχουμε κάτι κρυμμένο μέσα μας, το ζήτημα είναι πότε θα αποκαλυφθεί και με ποιον τρόπο.
  • Πολλές φορές ο αναγνώστης επιθυμεί λίγο παραπάνω από μια μικρή φόρμα διηγήματος που του δίνει ο συγγραφέας. Τι σας κάνει να παραμένετε πιστή σ’ αυτό το λογοτεχνικό είδος;
    Κάποιοι από όσους έχουν διαβάσει το βιβλίο, το λένε συχνά και αυτό με έναν τρόπο με γεμίζει χαρά. Λέω πως ίσως κάτι έκανα σωστά. Όμως αισθάνομαι πιο άνετα στη μικρή φόρμα. Κινούμαι με μεγαλύτερη σιγουριά. Άλλωστε μόλις βγήκα από το καβούκι μου. Αγαπώ τη μικρή φόρμα και νομίζω ότι μου ταιριάζει. Ίσως, μακάρι, στο μέλλον ασχοληθώ με κάτι μεγαλύτερο. Η συγγραφική πράξη είναι άλλωστε μια υπέροχη, δύσκολη και ανεξερεύνητη διαδικασία.
  • «Γεννήθηκε και ζει. Καταγράφει λεπτομέρειες, δραπετεύει με τις λέξεις, επιβιώνει με τη μουσική». Έτσι ξεκινάει το βιογραφικό σας και θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μας μιλήσετε για την επιβίωσή σας. Ποια μουσική την φροντίζει;
    Και εγώ όπως και οι ήρωές μου συχνά ακροβατώ μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Η μουσική είναι η μόνωσή μου. Με βοηθά να μεταβολίζω οτιδήποτε καλό ή άσχημο συμβαίνει. Είναι, όπως έχω ξαναπεί, το καύσιμό μου. Η μουσική μου ταυτότητα είναι δομημένη με περίεργους μηχανισμούς, όπως όλων μας φαντάζομαι. O πατέρας μου άκουγε ρεμπέτικα, Θεοδωράκη, Beatlles, Louis Armstrong, Ζagerand Εvans, The Platters, Jacques Brel, Ennio Morricone, Mina. Στο σπίτι είχαμε βινύλια και μπομπίνες. Στο αυτοκίνητο κασέτες. Ήμουν τυχερή, είχα πολλά ακούσματα. Στην play list μου θα βρεις Άσιμο, Σιδηρόπουλο, Δημητριάδη, Μητροπάνο, Βάνου, Γαβαλά, Παπάζογλου, Ζερβουδάκη, Αλεξίου, Μοσχολιού, Περίδη, Διάφανα Κρίνα, Τρύπες, Υπόγεια Ρεύματα, Πανούση, Παπακωνσταντίνου, Ξύλινα Σπαθιά, Raining Pleasure, Tyxe domoon, ΒΒKing, Billie Holiday, Pink Floyd, Tom Waits, Moby, Portishead, Tinder sticks, Madrugada, Einsturzen de Neubauten, Trente moller, Fever Ray και πολλά άλλα. Πέρασα τη νεότητά μου ακούγοντας Cure, De peche Mode και Cave. Τους αγαπώ ακόμα. Πέρασα «φάσεις» που άκουγα μόνο Queen, Bruce Springsteen, Sade, Dire Straits και Phill Collins. Νομίζω πως όλοι τρέχουν στις φλέβες μου. Θα μπορούσα να μιλάω ώρες για μουσική. Όμως, το γρατζούνισμα στα τάστα μια ακουστικής κιθάρας με λυγίζει. Με κάνει να νιώθω άνθρωπος. Και στο τέλος της μέρας, ένα τραγούδι του Bob Dylan ή του Neil Young σίγουρα με φροντίζει. Αν δεν έγραφα, θα ήθελα να είμαι μουσικός.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ένας άντρας σέρνει τη λύπη του σε σκοτάδια και ερημιές. Μια γυναίκα ζητάει παράταση για να μάθει να κλαίει. Μια μητέρα κατασκευάζει την απώλεια που θα αντέχει. Ένα παιδί αναζητά ένα σύστημα χαράς. Μια κόρη στήνει έξοδο κινδύνου. Πόσα πράγματα λέγονται στη σιωπή; Τι θα κάναμε αν έπρεπε να διαλέξουμε τον θάνατό μας; Στερεύουν τα δάκρυα όταν στερέψει η μνήμη;
21 διηγήματα μιλούν για την αξία της ήττας, για την ύπαρξη που αγωνίζεται να ξεπηδήσει σαν αστραφτερό λεπίδι μέσα από τις πληγές και τα τραύματά της, για το πώς μια στιγμή μπορεί να κουβαλάει μια ζωή. Για τη σιωπηλή φυγή των ανθρώπων και τα παράτολμα πετάγματα της φαντασίας τους. Για τους εγκλωβισμούς, τις ασυμμετρίες και τους πόνους τους.

Βιογραφικό
Γεννήθηκε και ζει. Καταγράφει λεπτομέρειες, δραπετεύει με τις λέξεις, επιβιώνει με τη μουσική.
Το διήγημά της «Ο Γιάννης» βραβεύτηκε στον διαγωνισμό διηγήματος του Ιανού για το έτος 2020.
Το διήγημά της «Η μούχλα» βραβεύτηκε στον διαγωνισμό μικρής φόρμας των εκδόσεων Γραφή για το έτος 2022.
Έχει συμμετάσχει σε έξι συλλογικές εκδόσεις:
«Αθήνα – Μόναχο», «Τόσο μακριά – Τόσο κοντά», «Σε δωμάτια που ζουν οι λέξεις», «Η λέξη, η σκιά μου» (ανθολόγηση Διονύσης Μαρίνος), εκδόσεις Βακχικόν. «Ημερολόγια καραντίνας», εκδόσεις Ιανός. «Σαν βγω από αυτή τη φυλακή», εκδόσεις Γραφή.