Πόση σαπίλα να αντέξουνε οι γυναίκες, πόση αδικία να καταπιούνε, πόση απογοήτευση να διαχειριστούν. Η στερεότυπη εικόνα της γυναίκας που προκαλεί εξακολουθεί να κυριαρχεί κι ας πέρασαν δεκαετίες από τότε που οι γυναίκες διαβάζανε με ιερότητα το «Δεύτερο φύλο», που γράφανε συνθήματα στους τοίχους, διεκδικούσανε χειραφέτηση, ίσες ευκαιρίες, εναντιωνότανε στις προκαταλήψεις, αμφισβητούσανε τα πατριαρχικά πρότυπα, ονειρευόντανε μια κοινωνία με ίσα δικαιώματα, να περπατάνε μόνες τα βράδια χωρίς να φοβούνται, να διαχειρίζονται τα κορμιά και τις ζωές τους μακριά από τις παγιωμένες οπισθοδρομικές αντιλήψεις. Κατακτήσανε μόρφωση, δουλειές, δικαιώματα, ελευθερίες. Άλλαξε όμως η κοινωνία; Η εκμετάλλευση των γυναικών εξακολουθεί να είναι καθημερινή υπόθεση…
Το βιβλίο «Γυναικείο σώμα-Μια μυσταγωγική ξενάγηση» καταπιάνεται με το γυναικείο σώμα, πώς είναι φτιαγμένο, πώς μας διδάσκει, πώς λειτουργεί. Αποτελεί μια ξενάγηση στα γνωστά αλλά και τα άγνωστα μονοπάτια των ιδιαιτεροτήτων του γυναικείου σώματος, στους κύκλους και τις μεταμορφώσεις του, ενώ εξετάζει πιο λεπτομερειακά μία από τις μεταμορφώσεις αυτές, την εφηβεία.
Η Θεά Δήμητρα φτάνει κουρασμένη και στενοχωρημένη στην Ελευσίνα. Μετά από μήνες άκαρπης αναζήτησης, έχει καθίσει στην Αγέλαστη Πέτρα και θρηνεί το χαμό της μοναχοκόρη της. Και τότε εμφανίζεται η Βαυβώ. Αρχίζει τα αθυρόστομα ανέκδοτα, συνεχίζει με άσεμνες ιστορίες, και τελικά πώς καταφέρνει να την κάνει να γελάσει; Σηκώνει τα φουστάνια της και δείχνει το αιδοίο της. Γιατί όμως το αιδοίο είναι τόσο αστείο, χαρμόσυνο και ευφορικό; Το γυναικείο σεξουαλικό όργανο έχει ζωοδοτική και αποτρεπτική δύναμη και εξαιτίας αυτής ακριβώς της δύναμης έχει γίνει αντικείμενο προσκυνήματος και σεβασμού σε όλους σχεδόν τους πολιτισμούς.
Τα σεξουαλικά όργανα των γυναικών είναι μια άγνωστη χώρα. Κρυμμένη ανάμεσα στα πόδια τους και βαθιά στην κοιλιά τους, η εστία αυτή της θηλυκότητάς τους, τουλάχιστον της σωματικής, είναι συχνά άγνωστη και απρόσιτη στην ίδια τη γυναίκα μέσα στην οποία κατοικεί. Ειδικά τα εξωτερικά τους όργανα είναι κρυμμένα, άγνωστα και συχνά ανώνυμα. Γενιές και γενιές γυναικών έχουν χρησιμοποιήσει ανόητους, περιφραστικούς και συμβολικούς όρους για να ονομάσουν το «αιδοίο» τους όταν η λέξη «μουνί» προκαλεί ντροπή, λέξεις όπως «πουλάκι» ή «πιπί» ή «πράμα» κ.ο.κ. ή τον αποστειρωμένο αν και εύηχο όρο αιδοίο, όρο που δηλώνει ντροπή.
Η απόχτηση ορισμένων γνώσεων για το γεννητικό σύστημα των γυναικών, γνώσεων που μπορεί κάποτε να τις είχανε και να τις έχουνε ξεχάσει σαν γυναίκες συνολικά, μπορεί να τους δώσει μια καινούργια αντίληψη για το σώμα τους και για την εαυτή τους, να τις κάνει υπερήφανες γι΄ αυτό που είναι. Με αυτό τον τρόπο θα γνωρίσουνε τη φυσιολογική κατάσταση και θα μάθουνε να εντοπίζουνε ό,τι προβλήματα παρουσιάζονται. Αξίζει να κατανοήσουν οι γυναίκες τον τρόπο που είναι αυτά κατασκευασμένα αλλά και τον τρόπο που λειτουργούν τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά τους όργανα, πώς αλληλεπιδρούν με άλλες λειτουργίες του σώματός τους και πώς επηρεάζονται από τον τρόπο ζωής, το περιβάλλον, τη γενικότερη υγεία τους.
Κάποιες από τις πληροφορίες αυτού του βιβλίου μπορεί να είναι γνωστές. Ωστόσο εδώ δεν πρόκειται για μια απλή περιγραφή με τους ανατομικούς όρους, όπως επίσης δεν πρόκειται για μία περιγραφή στατική. Και τα όργανα και οι λειτουργίες τους περιγράφονται επί της ζώσης, δηλαδή όπως είναι σε μία ζωντανή και λειτουργική γυναίκα με σάρκα και οστά.
Στα βιβλία Ανατομικής μέτρο του φυσιολογικού θεωρείται το αρσενικό. Οι ιδιαιτερότητες του θηλυκού περιγράφονται σαν «διαφορετικότητα», με συγκριτικά επίθετα. Δηλαδή ότι η γυναίκα έχει πιο χαμηλό αιματοκρίτη, πιο φαρδιά λεκάνη, πιο λεπτή φωνή, μικρότερο βάρος εγκεφάλου. Κάποτε τη θεωρούσαν και λιγότερο έξυπνη, ώσπου οι γυναίκες άρχισαν να φοιτούν στα πανεπιστήμια και αποκαλύφθηκαν οι λαμπρές επιδόσεις τους. Αυτό λοιπόν το σκεπτικό, της «διαφορετικότητας», σε αυτό το βιβλίο αντιστρέφεται. Εδώ παίρνει η συγγραφέας το θηλυκό ως μέτρο του φυσιολογικού και οι διαφορές του ανδρικού σώματος περιγράφονται σε σύγκριση με αυτό, κάτι που ταιριάζει περισσότερο με αυτό που συμβαίνει στη φύση.
Στο βιβλίο η ιδιαιτερότητα του γυναικείου σώματος σημαίνει τη μοναδικότητα. Και, από όλα τα ξεχωριστά που υπάρχουν στο γυναικείο σώμα, η συγγραφέας θα εστιάσει περισσότερο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, εξωτερικών και εσωτερικών, και στους μαστούς που χαρακτηρίζουν το φύλο των γυναικών. Περιγράφεται δηλαδή το γυναικείο γεννητικό (αναπαραγωγικό και σεξουαλικό) σύστημα.
Το βιβλίο συγκεντρώνει πολλές πληροφορίες ανατομίας και φυσιολογίας μαζί με συμβουλές και οδηγίες υγιεινής δοσμένες με τρόπο «φιλικό», ώστε να γίνουν προσιτές στο ευρύ κοινό, και παράλληλα επιχειρεί να διαλύσει ορισμένους μύθους και προκαταλήψεις γύρω από το γυναικείο γεννητικό σύστημα.
Το βιβλίο περιέχει τέσσερα Κεφάλαια. Το Πρώτο Μέρος είναι «Το κορμί, σύντροφος και δασκάλα», το Δεύτερο Μέρος «Εμμηνορροή, το αίμα της ζωής», το Τρίτο Κεφάλαιο «Εφηβεία, η εποχή της μεταμόρφωσης» και το Τέταρτο Κεφάλαιο «Αυτοφροντίδα και Αυτοεικόνα».
Η συγγραφέας Δρ.Ευτυχία Λεοντίδου περισσότερο αξιοποίησε την εμπειρία της από περισσότερο από 40 χρόνια ιατρικής υπηρεσίας στην ελληνική πραγματικότητα, στο δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά και στο ιατρείο της, που υποδέχτηκε γυναίκες κάθε ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, καταγωγής, κοινωνικής τάξης, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου κ.ο.κ.
Οι περιγραφές γίνονται από γυναικεία σκοπιά και με φεμινιστική κατεύθυνση. Εκτός από το βιολογικό κομμάτι περιγράφονται και κάποιες από τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις και δράσεις των φεμινιστριών σχετικά με τη «γνώση του κορμιού», που οδηγεί στη διεκδίκηση της αυτονομίας και αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος. Επίσης προτείνονται και κάποιες σκέψεις για την εσωτερική, βαθύτερη πνευματική σημασία του σώματος και των μεταμορφώσεών του, τους μύθους και τους συμβολισμούς που το αφορούν, και την αντιμετώπισή του από διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες. Αναφέρεται στην εσωτερική, πνευματική πλευρά της αναγεννητικής δύναμης του γυναικείου σώματος και τη λατρεία του σε διάφορους πολιτισμούς. Είναι εμπλουτισμένο με χρηστικές πληροφορίες για την αυτοφροντίδα, με αφηγήσεις γυναικών και με εικόνες.
Η συγγραφέας όλες αυτές τις δεκαετίες της ενασχόλησής της με την ιατρική επιστήμη της έμαθε ένα σημαντικό πράγμα: να αγαπάει τα ανθρώπινα σώματα και να σέβεται τις εκκρίσεις τους, καθώς και όλη τη λειτουργία αυτού του τόσο πολύπλοκου εργοστασίου. Συνειδητοποίησε ότι το σώμα είναι ιερό, είναι ένα κομμάτι ψυχής.
Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι στατικό ούτε αναλλοίωτο. Βρίσκεται διαρκώς σε μια δυναμική ισορροπία δια της ομοιοστασίας, και όλες οι λειτουργίες του είναι κυκλικές και έχουν έναν ρυθμό, μια δική τους μουσική- για παράδειγμα οι αναπνοές, η καρδιακή λειτουργία κ.ο.κ. Οι ήχοι του είναι ιδιαίτεροι και ξεχωριστοί για κάθε άτομο. Η πιο προφανής εκδήλωση της κυκλικής λειτουργίας του σώματος είναι το θηλυκό σεξουαλικό -αναπαραγωγικό σύστημα. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής η γυναίκα διανύει βιολογικούς κύκλους, που δεν αποτελούν παθολογικές καταστάσεις αλλά περιλαμβάνουν διαρκείς αλλαγές και μεταμορφώσεις. Το σώμα παραμένει φυσιολογικό αλλά περνάει διαφορετικές φάσεις. Για παράδειγμα, ο γεννητικός κύκλος, που επαναλαμβάνεται κάθε μήνα, χαρακτηρίζεται από την εμμηνορρυσία, την ωοθυλακορρηξία και τα μεταξύ τους διαστήματα, που είναι όλα εξίσου φυσιολογικά και διαφορετικά. Το ίδιο φυσιολογική είναι μία έγκυος, και όμως το σώμα της μεταμορφώνεται διαρκώς για εννέα ολόκληρους μήνες, κι έπειτα έρχεται νέα μεταμόρφωση μετά τον τοκετό. Φυσιολογική είναι η έφηβη, η λεχώνα, η εμμηνοπαυσιακή. Είναι εξίσου φυσιολογικό το πρησμένο στήθος, το ήρεμο στήθος, το πεσμένο στήθος. Η παρθένος, η σεξουαλική δραστήρια, η γόνιμη, η υπογόνιμη, η υπερήλικη. Το γυναικείο σώμα μας επιφυλάσσει κάθε καινούργια μέρα και μια έκπληξη. Εννοείται ότι και το ανδρικό σώμα διανύει βιολογικούς κύκλους, απλά δεν είναι το ίδιο θεαματικοί. Η γυναικεία πραγματικότητα είναι μία ένδειξη της πολλαπλότητας του «φυσιολογικού» στο ανθρώπινο είδος.
Το σώμα της καθεμιάς γυναίκας είναι η μοναδική της ισόβια σύντροφος. Ένδυμα, πανοπλία και ασπίδα, δασκάλα στους κύκλους και τα Μυστικά του χρόνου και της ζωής. Το γυναικείο σώμα είναι «Σχολείο». Πολεμιστής, φύλακας κι άγρυπνος φρουρός, αν μπορέσουνε οι γυναίκες να το γνωρίσουνε και να πάρουνε τα μηνύματά του. Ή, μάλλον, να τα ξαναθυμηθούνε…
Τι νόημα έχει η λεπτομερής και ενδελεχής μελέτη του σώματος της γυναίκας; «Γνώθι σαυτόν» έλεγαν οι αρχαίοι σοφοί, που μπορούμε να το παραφράσουμε σε Γνώθι σαυτήν. Γνώθι σαυτήν λοιπόν, αυτογνωσία, που οδηγεί στην ελευθερία, στην αυτοπεποίθηση, στην αυτοεκτίμηση, απ΄ την οποία πηγάζει η εσωτερική δύναμη και η ικανότητα να αντλούνε από την εσωτερική πηγή. Που είναι κομμάτι της παγκόσμιας πηγής, μία αστείρευτη δεξαμενή Αγάπης, Θεραπείας και Σοφίας.
Έτσι, το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στις γυναίκες, όλου του κοινωνικού και ηλικιακού φάσματος, με κοινό χαρακτηριστικό απλά και μόνον ότι είναι γυναίκες αλλά και στους άνδρες που αγαπούν τις γυναίκες και θέλουν να τις γνωρίσουν.
Ας κοιτάξουν οι γυναίκες το γυναικείο σώμα με φρέσκια ματιά, μέσα από ένα καινούργιο πρίσμα, από μια άλλη οπτική γωνία, με λίγο διαφορετικό φωτισμό, χρώμα, ας ακούσουνε τη μελωδία του και τον ρυθμό του, ας μυρίσουνε το άρωμά του.
Στη σημερινή κοινωνία είναι επαναστατική πράξη για μια γυναίκα να θεραπεύσει τη σχέση με το σώμα της που η πατριαρχία έχει τραυματίσει. Μια μικρή συμβολή σε αυτή τη θεραπεία αποτελεί αυτό το βιβλίο.
Πρόκειται για Αριστούργημα.
Η Ευτυχία Λεοντίδου είναι Μαιευτήρ-Γυναικολόγος και ζει στην Αθήνα. Έχει εργαστεί σε Πανεπιστημιακές κλινικές, σε αγροτικά ιατρεία, ως χειρουργός πλοίου, στο ΠΙΚΠΑ, στο ΕΣΥ και στο ελεύθερο επάγγελμα. Διδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (όπου πέρασε πρώτη κατόπιν εξετάσεων το 1968), μουσικός (τελειόφοιτος Εθνικού Ωδείου), φοιτήτρια αρχαιολογίας, φωτογράφος, γλωσσομαθής, ταξιδεύτρια όλων των ηπείρων και συγγραφέας με πολλές δημοσιεύσεις άρθρων και μεταφράσεων, κυρίως σε θέματα φεμινισμού και πρωτοβάθμιας υγείας των γυναικών, σε ιατρικά και γυναικεία-φεμινιστικά έντυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει ασχοληθεί με την εκπαίδευση γιατρών και φοιτητών, αλλά και ομάδων γυναικών σε συνεργασία με γυναικείους φορείς, ομάδες, σχολεία, πολιτιστικούς συλλόγους, συλλόγους γονέων, την τοπική αυτοδιοίκηση, το ΚΕΘΙ, τη ΧΕΝ, το κέντρο ερευνών ΔΙΟΤΙΜΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελληνική Εταιρεία Έρευνας της Συμπεριφοράς. Υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκου και συνερευνήτρια-μέλος της ομάδας ΙΑΤΡΟΤΕΚ της Εταιρείας Ιατρικών Σπουδών που ασχολήθηκε με την Βιοϊατρική Ορολογία MESH-Hellas (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). Εδώ και πολλές δεκαετίες δραστηριοποιείται σε ομάδες του αυτόνομου γυναικείου κινήματος, μεταξύ των οποίων ομάδες αυτοεξέτασης, εγκυμοσύνης-τοκετού, εμμηνόπαυσης, μελέτης μητριαρχικών κοινωνιών, φεμινιστικού προβληματισμού και δράσης. Το γυναικείο αρχείο της, Γερακίνα, έχει τεθεί στη διάθεση ερευνητών και ερευνητριών του γυναικείου ζητήματος σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.