Η Ιουλία Ιωάννου που την περσινή χρονιά γνωρίσαμε με ένα μυθιστόρημα γύρω απο τη μετανάστευση και την αναμέτρηση του πάθους με τη λογική, φέτος επανήλθε με ένα κοινωνικό μυθιστόρημα το οποίο αναμετράται με την έννοια της απώλειας!!! Πρόκειται για το ομώνυμο βιβλίο “Απώλειες” – ξανά από τις εκδόσεις Λιβάνη.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Ειρήνη είναι ένα ανέμελο και δροσερό κορίτσι του χωριού, που δεν μπορεί να φανταστεί πόσες ανατροπές θα φέρει στη ζωή της το στιγμιαίο πάθος, επηρεάζοντας σαν ντόμινο τις τύχες πολλών ανθρώπων – συχνά με τον τραγικότερο τρόπο… Ανάμεσα στην πικρία και την αληθινή αγάπη θα κυλήσει η ζωή της, μέχρι να φανεί το σκληρό πρόσωπο της μοίρας, που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της με ζοφερό της αρωγό την ανθρώπινη παράνοια. 18χρόνια μετά, στο κατώφλι της εφηβείας τους, η Χριστίνα και η Σοφία αναζητούν τι βαθύτερο τις ενώνει εκτός από την περιώνυμη φιλία τους, ενώ επικίνδυνες σκιές ζώνουν τις οικογένειες και τα όνειρά τους.
ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ Οι “Απώλειες” συνιστούν ένα δυνατό κοινωνικό μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί και κατακλύζει τον αναγνώστη συναισθήματα. Όπως προδιαγράφει και η άλυκη παπαρούνα στο εξώφυλλο πρόκειται για ένα “ματωμένο μυθιστόρημα”. Ένα μυθιστόρημα που χαρίζει δυνατές στιγμές, με πολύ ενδιαφέροντες χαρακτήρες, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι προσφέρεται ακριβώς για χαλάρωση ενός ανάλαφρου αναγνώσματος στην καλοκαιρινή ραστώνη ή στην “παραλία”.
Πολύ καλύτερο από το πρώτο βιβλίο της Ιουλίας Ιωάννου το “Έτσι Ξαφνικά Έγιναν Όλα“, οι “Απώλειες” συνιστούν μια καλά δεμένη και άκρως δραματική ιστορία, η οποία εκτείνεται σε δύο γενιές: Από τη μια έχουμε την πορεία ανθρώπων που πλέον διαβαίνουν τα 40 κι από την άλλη ξεπετάγεται ορμητική κι απαιτητική η νιότη μιας παρέας νεαρών παιδιών που διασχίζουν το κατώφλι της ενηλικίωσης. Αυτή η παράμετρος αφ’ εαυτής δημιουργεί εναλλαγές στην ατμόσφαιρα και στα συναισθήματα του βιβλίου – προσδίδοντάς του ένα “σφρίγος” που απουσίαζε από το “Έτσι Ξαφνικά […]”. Εδώ η ωριμότητα η κατασταλαγμένη ύστερα από μπόρες και συνταρακτικές ανατροπές, πορεύεται αντάμα με τις ελπίδες της νέας ζωής. Παρά λοιπόν την έκδηλα δραματική ατμόσφαιρα του βιβλίου τα αναζωογονητικά στιγμιότυπα των εφήβων ηρώων, κάποιες στιγμές χαρίζουν στο βιβλίο τη νεανικότητα ενός υπέροχου εφηβικού αναγνώσματος – εναλλαγή ιδιαζόντως γοητευτική.
Εκείνο όμως που κυριαρχεί είναι η αναμέτρηση του ανθρώπου με την έννοια της απώλειας. Τούτη η έννοια προβάλλει, καταρχήν, στην αναπόδραστη μορφή του θανάτου και μάλιστα εκείνου του αιφνίδιου και παράλογου τέλους, που παραμένει πληγή ανεπούλωτη κι αναπάντητο “γιατί”.. Εντούτοις, η απώλεια προσλαμβάνει κι άλλες διαστάσεις αγγίζοντας κρίσιμα ζητήματα, όπως η λαχτάρα της μητρότητας, οι οικογενειακές σχέσεις, το σωματικό έλλειμμα και οι ανατροπές στη ζωή και τα σχέδια του ατόμου.
Παρόν στην πλοκή το μεταφυσικό στοιχείο που εδράζεται στη βαθιά ριζωμένη θρησκευτικότητα του λαού μας, η οποία παρουσιάζεται εδώ με τον συντηρητισμό, ίσως και λίγο αλλοτινών εποχών. Η θρησκευτική διάσταση παίζει περισσότερο τον ρόλο του σκοτεινού οιωνού, χωρίς να κομίζει τη γαλήνη της καταφυγής. Παράλληλα, επιτείνει τον πόνο και συνιστά αφορμή λυρικών στιγμών νοσταλγίας και συγκίνησης. Αυτό το στοιχείο παρουσιάζεται αντάμα με την παντοδύναμη Μοίρα που κινεί τα νήματα, τιμωρώντας αμείλικτα και συχνά άδικα. Ειμαρμένη αδυσώπητη παγιδεύει τους ήρωες, που παρά τις ευθύνες τους το πεπρωμένο τους υπερβαίνει – με έναν τρόπο που αισθάνομαι πως τους εξιλεώνει για τις όποιες ύβρεις διέπραξαν. Αυτό μου θυμίζει λιγάκι την τόλμη των Αρχαίων Ελλήνων όπου πολλοί μυθικοί ήρωες τιμωρούνταν από τους θεούς δυσανάλογα προς το μικρότερο κρίμα τους – (Νιόβη, Ακταίωνας, Προμηθέας), πράγμα που συνιστούσε έμμεσο κατηγορώ και αμφισβήτηση της θρησκευτικής αυθεντίας.
Βέβαια τα πάθη στο βιβλίο είναι πολλά: Έχουμε μια τολμηρή – ως οδυνηρά ωμή παρουσίαση της σεξουαλικής κακοποίησης – και μάλιστα ανηλίκων με τρόπο που μόνο σε ένα ακόμη -δημοφιλές- βιβλίο της χρονιάς είδα. Αυτό το κομμάτι ήταν από τα πιο οδυνηρά όλου του βιβλίου με εξαιρετικό χειρισμό από μέρους της Ιουλίας Ιωάννου. Έχουμε επίσης, την ολέθρια απουσία γονικής στοργής ή την διάκριση μεταξύ αδελφών, που μπορούν να ισοπεδώσουν ζωές ολόκληρες. Υπάρχει ο εγωκεντρισμός -πηγή πολλών δεινών- καθώς και η ανθρώπινη παραφροσύνη, που παραμορφώνει την ψυχή και σκιαγραφήθηκε με ευρηματικό τρόπο σε δυο απροσδόκητους ήρωες. Η αναπηρία είναι ένα ακόμη θέμα που θίγεται και μάλιστα σε μια εκδοχή αρκετά ελπιδοφόρα, χωρίς πολλές λεπτομέρειες της καθημερινής μάχης.
Μέσα από τον χορό πολυάριθμων χαρακτήρων στο βιβλίο συναντάμε πολλές διαφορετικές πτυχές του ανθρώπινου δράματος. Θα ήθελα λίγο η αποκατάστηση κάποιων δεσμών να έχει ιχνηλατηθεί λίγο περισσότερο. Ομολογώ επίσης, πως οι συμπτώσεις που δίνουν ώθηση στις εξελίξεις είναι αρκετές και ίσως υπερβολικές, εντούτοις, είναι ευφάνταστες και αρμονικά συνδυασμένες, συνθέτοντας ένα ωραίο σύνολο, χωρίς σοβαρές συγγραφικές “παραφωνίες”.
Εκείνο πάντως που θαύμασα στους ήρωες της Ιουλίας Ιωάννου, είναι η λεβεντιά με την οποία αρνούνται να γίνουν μαριονέττες του πένθους ή της ματαίωσης και ανθίστανται προτάσσοντας ανθρωπιά κι ελπίδα. Η αγάπη αποδεικνύεται υπερόπλο και καλλιεργεί το έδαφος απ’ όπου ανδύεται αφοπλιστικό το μεγαλείο του ανθρώπου, συνιστώντας έναν ιδιότυπο θρίαμβο κόντρα στο ανπόφευκτο! Αυτό αποτυπώνεται σε όλους, ξεχωρίζοντας την φωτεινή φιγούρα της Ζωής, χαρακτήρας αλησμόνητος.
Βασικότερο μετερίζι αντίστασης όλων είναι σίγουρα η οικογένεια – θεσμός που στα βιβλία της συγγραφέως παρουσιάζεται σε μια διευρυμένη εκδοχή, παραπέμποντας πάλι σε περασμένους καιρούς.
Αισθάνομαι πως παρόλη τη βαριά αίσθηση που αφήνει το υπερτονισμένο δραματικό στοιχείο, το βιβλίο αφήνει ένα πολύτιμο μήνυμα, κυρίως μέσα από τον πιο τραγικό και μυστηριώδη χαρακτήρα του, τον Απόστολο με την απίστευτη ιστορία που αυτός έσερνε σαν αλυσίδα σκλάβου: Πως “η μεγαλύτερη Απώλεια που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος είναι αυτή της ψυχής του:” Όταν κάποιος προδώσει την καθαρότητα της συνείδησής του και τη θέληση να μάχεται για να διατηρήσει την ανθρωπιά του μέσα στις αντιξοότητες, έχει ήδη σπαταλήσει και χάσει οριστικά τον ίδιο του τον εαυτό. Η διάσωση της καλοσύνης και του ανώτερου σκοπού της ύπαρξής μας “να ατενίζει ψηλά” είναι αποκλειστικά δική μας ευθύνη και μια μάχη που συνιστά “νίκη” του ανθρώπου απλώς και μόνο η επιλογή του να τη δώσει!
Χρησιμοποιούμε cookies για την παροχή των υπηρεσιών και την ανάλυση της επισκεψιμότητας της σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, αποδέχεστε τη χρήση των cookies.ΕντάξειΌροι Χρήσης
Ευχαριστούμε πολύ!!! Μακάρι να είμαι τυχερή!!