Συγγραφέας του βιβλίου «Καλλίμορφη» – Εκδόσεις «Κέδρος»
Η «Καλλίμορφη» του βραβευμένου συγγραφέα Μιχάλη Μανωλιού αποτελείται από δέκα πειράματα σκέψης, που όπως διευκρινίζει βλάπτουν σοβαρά την πεζότητα. Διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες και περιοδικά στην Ιρλανδία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ, τις Φιλιππίνες και την Κίνα, ενώ η λογοτεχνική παρέα ελληνικής επιστημονικής φαντασίας στην οποία συμμετέχει θα φθάσει τη νέα χρονιά που ξεκινά, στη Σκωτία και την Ιαπωνία! Μιλώντας στο Vivlio-life παραδέχτηκε πως είναι δύσκολος αναγνώστης κι έτσι αυτό έχει αναπόφευκτα περάσει και στο συγγραφικό κομμάτι. «Ιδανικά, θέλω αυτά που γράφω να στέκουν λογοτεχνικά, στα δικά μου τουλάχιστον μάτια, για πολλά χρόνια μετά τη συγγραφή τους, κι αυτό με κάνει ιδιαίτερα επιλεκτικό στο τι θα γράψω».
«Καλλίμορφη». Θα μπορούσε να είναι το όνομα της κάπως απόκοσμης κοπέλας στο εξώφυλλο. Μιας και εκπροσωπείτε τη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, θα μπορούσε φυσικά να είναι και η πεταλούδα με το ίδιο όνομα που φέρει την επιστημονική ονομασία Callimorpha. Ή θα μπορούσε να είναι…. Μιλήστε μας για τον τίτλο του βιβλίου σας.
Η λέξη είναι εκ νέου επινοημένη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ήξερα (ή δεν θυμόμουν) ότι υπάρχουν πεταλούδες μ’ αυτό το όνομα. Στο ομώνυμο διήγημα μια εργάτρια ορυχείου βρίσκεται νεκρή, αλλά η εμφάνισή της έχει αλλάξει, «είχε σχεδόν μεταμορφωθεί σε κάτι που προσέγγιζε την άκρη του φάσματος του κάλλους». Η επαναλαμβανόμενη στο διήγημα θέση ότι «είμαστε η ομορφιά μας», παίζει κομβικό ρόλο στο πώς βλέπουν οι ήρωες τη ζωή και τον κόσμο μέσα από την άρρηκτη σχέση τους με το σώμα, και στο σε ποιες αποφάσεις τούς οδηγεί αυτή.
«Δέκα πειράματα σκέψης που βλάπτουν σοβαρά την πεζότητα». Έτσι προσδιορίζετε τις ιστορίες που περικλείονται στην «Καλλίμορφη» και ζητώ να μας δώσετε μια σύντομη εικόνα του τι θα διαβάσουμε.
Προσπαθώ να δίνω κάτι καινούργιο σε κάθε ιστορία, μικρή ή μεγάλη, επειδή όχι μόνο είμαι της άποψης ότι αν δεν αρπάξεις τον αναγνώστη απ’ το μυαλό με κάτι ενδιαφέρον και συγκρουσιακό εκείνος θα βαρεθεί ή ακόμα και θα φύγει, αλλά επειδή η πρόθεσή μου είναι να φανώ άξιος του αναγνωστικού του χρόνου, χτίζοντας καταστάσεις που, ιδανικά, γίνονται αφετηρία για καινοφανείς προβληματισμούς. Επίσης, συνηθίζω να στριμώχνω τους χαρακτήρες μου σε ακραίες καταστάσεις που εμπεριέχουν δυσάρεστα διλήμματα.
Ομολογώ πως έχω «κολλήσει» στη συγκεκριμένη πρόταση, γιατί εκτός του ότι μου αρέσει, θεωρώ πως αποτελεί μια πρώτης τάξης ατάκα για τους συγγραφείς που είναι ψαγμένοι και αναζητούν ψαγμένους αναγνώστες. Μιλήστε μας για τους δικούς σας αναγνώστες…
Νομίζω ότι, όπως κι εμένα, τους αρέσει να σκέφτονται. Ότι δεν πιστεύουν στις εύκολες λύσεις, ότι δεν βλέπουν τον πολύπλοκο κόσμο μας χωρισμένο σε απλές άσπρες και μαύρες καταστάσεις οι οποίες επιδέχονται κάθετες άσπρες και μαύρες ετυμηγορίες. Ότι ενδιαφέρονται για το μέλλον της ανθρωπότητας, είτε αυτό είναι στον γενέθλιο πλανήτη είτε έξω από αυτόν. Ότι απολαμβάνουν τη ζωή, μαζί με τα μυστήρια και τις εκπλήξεις της. Αλλά βέβαια, όλα αυτά είναι απλή εικασία και γενίκευση. Δεν πιστεύω ότι το αναγνωστικό κοινό μπαίνει σε διακριτά καλούπια.
Όταν πρωτοαντίκρισα την «Καλλίμορφη», αποφάσισα να αναζητήσω τα εξώφυλλα άλλων βιβλίων σας: «Αγέννητοι Αδελφοί», «Σάρκινο φρούτο», «…και το τέρας», «Το βιβλίο και η περφόρμανς». Έχουν «κάτι» τα εξώφυλλά σας. Εξηγείστε μας τι είναι αυτό… Είναι δικές σας ιδέες, που γίνονται προτάσεις που στη συνέχεια δουλεύονται από τους εκδοτικούς;
Η αλήθεια είναι ότι τα τέσσερα από τα πέντε βιβλία μου (με εξαίρεση το πρώτο, το «Σάρκινο Φρούτο» έχουν στο εξώφυλλο γυναικείες μορφές. Δεν έγινε επίτηδες αυτό, αν και σίγουρα σχετίζεται με το γεγονός ότι πολύ συχνά στα έργα μου πρωταγωνιστούν γυναικείοι χαρακτήρες. Συμβουλευτική συμβολή είχα στα εξώφυλλα των «Αγέννητων Αδελφών» και στο τελευταίο, της «Καλλίμορφης», για το οποίο βέβαια τα εύσημα πάνε στην εξαιρετική δουλειά της Ξένια Τρύφων.
Επιλέγω τρεις ενδιαφέρουσες προτάσεις από το οπισθόφυλλο του βιβλίου σας. Και θα ήθελα να μας πείτε πώς γίνεται «Να σμιλέψεις την εκδίκηση σε τρεις συλλαβές κι ένα κορμί»…
Στο διήγημα «Μάβεια», ο ομώνυμος χαρακτήρας εξηγεί στον αυτοκράτορα τα νοήματα του ονόματός της. Με έστω και μία λέξη περισσότερη, θα αρχίσω να το χαλάω για τον αναγνώστη.
Να μας εξηγήσετε πώς είναι «Να ζήσεις εσύ αντί να ζήσει ο εαυτός σου»…
Στο «Το Φάντασμα και η Σάντρα» από την άλλη, υπάρχει η δυνατότητα να «σώζει» κανείς το σώμα του ώστε να κρατιέται πάντα νέος, η ωραία αυτή φάβα όμως έχει και έναν λάκκο.
Αλλά, κυρίως, πώς μπορείς «Να σωφρονίσεις έναν δολοφόνο κάνοντάς τον πρωθυπουργό»…
Πράγματι, στο «Η Χιονάτη και ο αρνής» ένας δολοφόνος αστυνομικού συλλαμβάνεται, και οι συνάδελφοι του θύματος του ανακοινώσουν με κάθε σαδισμό ότι θα υποστεί την ποινή της πρωθυπουργοποίησης. Εκείνος ουρλιάζει καθώς τον σέρνουν προς το Μαξίμου. Το μυστικό βρίσκεται σε μια ουσιώδη αλλαγή στο πολίτευμα.
Διηγήματά σας έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες και περιοδικά στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στις ΗΠΑ, στις Φιλιππίνες και στην Κίνα. Επίσης, το διήγημά σας «Αίθρα» κέρδισε το 2010 τον διεθνή διαγωνισμό Aeon Award. Αυτό σας κάνει πιο απαιτητικό απέναντι στον εαυτό σας;
Να προσθέσω τρεις επικείμενες εκδόσεις της ανθολογίας “Nova Hellas”, όπου, εκκινώντας από την εγχώρια ανθολογία της Αθηναϊκής Λέσχης Επιστημονικής Φαντασίας (ΑΛΕΦ), «α2525», με πολύ καλή λογοτεχνική παρέα ελληνικής επιστημονικής φαντασίας, φτάνουμε το 2021 στην Ιταλία, στη Σκωτία και στην Ιαπωνία(!).
Ανέκαθεν ήμουν στριφνός και δύσκολος να ικανοποιηθώ ως αναγνώστης, κι έτσι αυτό έχει αναπόφευκτα περάσει και στο συγγραφικό κομμάτι – δεν έχει να κάνει με βραβεία ή δημοσιεύσεις στο εξωτερικό. Ιδανικά, θέλω αυτά που γράφω να στέκουν λογοτεχνικά, στα δικά μου τουλάχιστον μάτια, για πολλά χρόνια μετά τη συγγραφή τους, κι αυτό με κάνει ιδιαίτερα επιλεκτικό στο τι θα γράψω. Επίσης, το γράψιμο είναι για μένα δύσκολο και εξαντλητικό, μου βγάζει την ψυχή ανάποδα. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν εγγυάται το αποτέλεσμα – αυτό επαφίεται πάντα στην κρίση του αναγνώστη και μόνο.
Ποια είναι η γνώμη σας για το ελληνικό βιβλίο; Μήπως υπάρχει πεζότητα που χρήζει κάποιων συγγραφικών πειραμάτων εξέλιξης;
Δεν είναι εύκολο να απαντήσω πλήρως χωρίς να παρεξηγηθώ, οπότε ας πω μόνο ότι, ενώ σίγουρα υπάρχουν συγγραφείς με εξαιρετική πένα, αυτά που εγώ έχω συνήθως ως παράπονα από σημαντική μερίδα της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής γενικά, είναι η έλλειψη πρωτοτυπίας στην πλοκή, η ανεπαρκής αληθοφάνεια και η ασυνεπής χρήση της οπτικής γωνίας. Φυσικά, τίποτα από αυτά δεν είναι απαραίτητο για να με κερδίσει ένα βιβλίο, το καθένα βοηθάει όμως, και είναι κρίμα να βλέπει κανείς συγγραφείς που έχουν κατακτήσει τα δύσκολα, όπως να αποκτήσουν δικό τους ύφος και φωνή, να σκοντάφτουν σε πιο απλά τεχνικά ζητήματα.
Και τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας Ελλήνων συγγραφέων; Μπορούν να συναγωνιστούν τα βιβλία εκείνων που εκπροσωπούν τις λεγόμενες μεγάλες σχολές;
Δεν είναι καθόλου εύκολο. Παρότι η παραγωγή ελληνικής επιστημονικής φαντασίας έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια (με κύριο όχημα την αυτοέκδοση / συνέκδοση), τα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων που φτάνουν να εκδοθούν από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, όπως το «Κόκκινο» του Κώστα Χαρίτου (Κέδρος, 2020), είναι ελάχιστα. Αυτό κατά τη γνώμη μου οφείλεται σε έναν φαύλο κύκλο στον οποίο συμβάλουν, χωρίς βέβαια να το θέλουν, οι συγγραφείς, οι εκδότες αλλά και οι αναγνώστες. Λογοτεχνία που δεν φτάνει σε μεγάλους εκδοτικούς, πολύ δύσκολα θα συναγωνιστεί τις ώριμες αγορές του εξωτερικού.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Να ζήσεις εσύ αντί να ζήσει ο εαυτός σου.
Να σωφρονίσεις έναν δολοφόνο κάνοντάς τον πρωθυπουργό.
Να πείσεις το έμβρυό σου ότι είσαι άξιος να το γεννήσεις.
Να ανακαλύψεις αν είσαι η ομορφιά σου.
Να σμιλέψεις την εκδίκηση σε τρεις συλλαβές κι ένα κορμί.
Να μάθεις αν η μαγεία κρύβεται στα ακροδάχτυλα αγαπημένου.
Δέκα πειράματα σκέψης που βλάπτουν σοβαρά την πεζότητα. Άβολες καταστάσεις και διλήμματα για την ύπαρξη, το πολίτευμα, το σώμα, τη φαντασία, το σεξ, την ηθική φέρνουν στα όρια τους πρωταγωνιστές και την κοινωνία, σε δέκα ιστορίες στιγμιότυπα της αέναης μάχης του ανθρώπου με τον εαυτό του.
«Καθόταν σταυροπόδι στην πολυθρόνα απέναντι από το κρεβάτι, μια Σάντρα όπως θα ήμουν περίπου στα τριάντα πέντε μου. Ήταν σαν να υπήρχε ανάμεσά μας ένας παραμορφωτικός κατά μία δεκαετία καθρέφτης, αλλά το φάντασμα μου χαμογελούσε με την άνεση ενάμιση επιπλέον αιώνα».
Βιογραφικό
Ο Μιχάλης Μανωλιός γεννήθηκε το 1970 και σπούδασε μηχανολόγος μηχανικός. Από τις εκδόσεις Τρίτων κυκλοφορούν οι συλλογές διηγημάτων του Σάρκινο Φρούτο (1999) και …και το τέρας (2009), από την οποία το διήγημα «Αίθρα» κέρδισε το 2010 τον διεθνή διαγωνισμό Φανταστικού Aeon Award.
Το πρώτο του μυθιστόρημα, “Αγέννητοι Αδελφοί”, κυκλοφόρησε το 2014 (εκδόσεις Κλειδάριθμος). Διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες και περιοδικά στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία και στις ΗΠΑ, ενώ είναι ένας από τους υπεύθυνους του Λογοτεχνικού Εργαστηρίου της Αθηναϊκής Λέσχης Επιστημονικής Φαντασίας.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.