Ένα βιβλίο γεμάτο Σμύρνη. Σοκάκια, μπαχαρικά, αρώματα, πολύχρωμα υφάσματα, μιναρέδες, μαχαλάδες, καμπαναριά, τεϊοποτεία. Όλα είναι Σμύρνη. Ο κόσμος της είναι η Σμύρνη. Οι έρωτές τους είναι η Σμύρνη. Η γη τους είναι η Σμύρνη. Οι αναμνήσεις τους είναι η Σμύρνη. Οι συμφορές τους είναι η Σμύρνη. Οι απώλειές τους είναι η Σμύρνη. Οι ιστορίες τους, άλλοτε χρωματισμένες με όμορφα χρώματα και άλλοτε γεμάτες πόνο, απελπισία, αδημονία και δάκρυα είναι η Σμύρνη.
Στο Σαζάκι, ο Ηλίας Σαρόγλου ζει με τη γυναίκα του Μελπομένη μια ήσυχη ζωή. Η κόρη τους Αναστασία, η Σουλτάνα που είναι στη δούλεψή τους, αλλά και ο Αχμέτ που έγινε φατούρ, λιποτάκτης και γύρισε από το μέτωπο, χάνοντας για πάντα την αγαπημένη του που δεν ξέχασε ποτέ, είναι η Σμύρνη.


Η Αγία Φωτεινή, τα χαμάμ, ο Μπουρνόβας, το Κορδελιό, το σπουδαίο Κε, η Αγία Σοφία, ο Βόσπορος, είναι η Σμύρνη.
Ο Τζιοβάνι ο Λεβαντίνος και η Ιεζάμπεθ, η ιδιότροπη κυρία Ευμορφία, η Σοφίκα η Σμυρνιά μοδίστρα, η φίλη Ζαϊρα, η Χίος, η Πάτρα και ο Κωνσταντής, συμπληρώνουν ένα οδοιπορικό βασανισμένο και κακοτράχαλο, με ρίζες από τη Σμύρνη.
Η Αγαλλή και ο Ανανίας, η Μαριγώ, ο καφενές του Γιακουμή, ένας κιμπάρης και πλούσιος γαμπρός, ο Θεόδωρος, η κόνα Δέσποινα, η Μάργκω που παντρεύτηκε τον Πέτρο, γιο της Δέσποινας, ο Λιας και η Γεωργία αλλά και η Ταρσώ, μας εξιστορούν τις δικές τους μνήμες, θύμησες, αναμνήσεις και ιστορίες, λαξευμένες στις καρδιές μικρών και μεγάλων που μεταδίδονται από στόμα σε στόμα, από γενιά σε γενιά, για να κρατήσουν ζωντανή την ιστορία του κάθε προσώπου, για να μη ξεχαστούν και να ζουν για πάντα μέσα τους αλλά αργότερα μέσα μας.
Κάποιοι από άρχοντες, έγιναν πρόσφυγες, μα παρέμειναν άρχοντες σε αισθήματα και αξίες, αυτή είναι η Σμύρνη.


Μια μάνα με γιορτινό φουστάνι, ένα μαγκανοπήγαδο, ένα σεργιάνι στη θάλασσα, ένα μπλαβιασμένο μωρό, ένα σπίτι στον Ψαθόπυργο αλλά και ένα διαζευκτήριο, η φωτιά της Σμύρνης που καίει ακόμη τα αποκαΐδια της στις ψυχές των ανθρώπων της, το πρόσφορο που υπομονετικά περιμένει να λειτουργηθεί, το θανατικό που με την οσμή του μεθάει την ήδη αποφορά ατμόσφαιρα αλλά και το αλεύρι που θα γίνει μέρος της ζύμης για τα καρβέλια που θα δώσουν ζωή στους απανταχού ανθρώπους, παίρνουν σάρκα και οστά ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου, ένα ιστορικό και όχι μόνο οδοιπορικό που ξεκινά από τη Σμύρνη και καταλήγει στην Πάτρα.
Ο Ιορδάνης, η Σωσώκα, η γιαγιά Ελεγκάκι, η Μερσίνα, η Καλλιοπίτσα, η Χαρίκλεια, ο Νικόλας, ο Αζέλ και ένα πεταλωτήριο περιπλέκουν τις ιστορίες των ηρώων, τροφοδοτώντας την ανάμεικτα συναισθήματα στον αναγνώστη που σιγά – σιγά κρατώντας γερά στα χέρια του το νήμα που ενώνει όλους αυτούς τους κατατρεγμένους ανθρώπους, τοποθετεί στη σωστή θέση το κάθε κομμάτι από το παζλ της ζωής τους.

Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση, για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο της Παναγιώτας Σμυρλή, ένα μικρό βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, επέλεξα την παρακάτω:
…όλα όσα μας συμβαίνουν, αποδεικνύουν πως η ζωή αποκαλύπτει πτυχές του μέλλοντος με τους πιο αναπάντεχους τρόπους…

Για κάποιους θεωρείται ταξίδι ατέλειωτο ο κοντινότερος δρόμος, μα για άλλους που ταξίδεψαν μίλια, πέρασαν από κύματα, απώλεσαν έμψυχο και άψυχο κομμάτι τους και άφησαν πίσω τους μια ολόκληρη ζωή, ταξίδι είναι οι μνήμες που κουβάλησαν ευλαβικά και τις χρησιμοποίησαν σαν θεμέλια βάση για τη μετέπειτα πορεία τους.

Η Παναγιώτα Σμυρλή έχει ρίζες από τη Σμύρνη αλλά γεννήθηκε στην Πάτρα όπου και ζει μόνιμα. Ασχολήθηκε με τα Οικονομικά και για χρόνια ισορροπούσε ανάμεσα στους αριθμούς και την τέχνη του λόγου γράφοντας άρθρα, δοκίμια και διηγήματα για μικρούς και μεγάλους, ενώ βραβεύτηκε σε φιλολογικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Απέσπασε το Πανευρωπαϊκό βραβείο διηγήματος με το διήγημα «Σπασμένο ρόδι.» Τώρα η λογοτεχνία είναι η κύρια ασχολία της.
Έργα της: Ανθείας 201, μυθιστόρημα, εκδόσεις Εντός (Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τη νεανική ηλικία.) / Ο γάτος με το ψάθινο καπέλο, μυθιστόρημα, εκδόσεις Καστανιώτη (εντάχθηκε στη γλώσσα της Δ΄ τάξης δημοτικού.) / Έρωτας ποταμός, μυθιστόρημα, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική. / Τα Τζοβαϊρια της αγάπης, συλλογή διηγημάτων, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.(Διακρίσεις από Αφγανιστάν, Ινδία, σύλλογο Σμυρναίων.) / Εφτά φεγγάρια, μυθιστόρημα, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική. / Η σφυρίχτρα της Στέφης, παραμύθι, εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.