Ταξίδι στην φαντασία των παιδιών με εικόνες και λέξεις

Έχοντας πάντα στο μυαλό πως ένα καλό παιδικό βιβλίο θα πρέπει να διδάξει και συγχρόνως να διασκεδάσει το παιδί, ο Κατερινιώτης συγγραφέας Θάνος Κόσυβας μιλά στο Vivlio-life.gr για τους λόγους που αποφάσισε να μην απευθυνθεί σε ενήλικους. Μέσα από τα παραμύθια του, επιχειρεί να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους μικρούς αναγνώστες του σε θέματα ρατσισμού, περιβάλλοντος ακόμη και σεβασμού της διαφορετικότητας.

– Από την ποίηση περάσατε στη συγγραφή παιδικών βιβλίων και παραμυθιών. Υπάρχει κάποιος λόγος που επιλέξατε να απευθυνθείτε σε παιδιά και όχι σε ενήλικους;

Η ποίηση δεν είναι τίποτα άλλο παρά ανάγκη για επικοινωνία, ανταλλαγή σκέψεων και εναλλαγή συναισθημάτων μεταξύ δημιουργού και αναγνώστη. Eίναι η αναζήτηση της αλήθειας μέσα από τις λέξεις. Για μένα και το παιδικό βιβλίο μπορεί να γίνει ένα όχημα γι’ αυτή την επικοινωνία και την αναζήτηση της αλήθειας, που τόσο ανάγκη έχουμε όλοι μας και πολύ περισσότερο τα παιδιά. Απευθύνομαι σ’ αυτά, γιατί πρέπει να λέμε την αλήθεια μέσα από τα παραμύθια και να θίγουμε σοβαρά ζητήματα για να μιλάμε στις καρδιές τους και να μπορούμε να τα κοιτάμε στα μάτια. Και όλα αυτά χάρη στις εκδόσεις Αλέξανδρος που μια τυχαία συγκυρία έφεραν μπροστά μου. Ευχαριστώ πολύ τον Διευθυντή των εκδόσεων, κ. Τσακνάκη Νικόλαο, για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπο μου και στα βιβλία μου.

– Ένα παιδικό βιβλίο μπορεί να καθορίσει άμεσα ή έμμεσα τον χαρακτήρα ενός παιδιού. Αυτό σημαίνει πως οι γονείς καλούνται να κάνουν σωστή επιλογή. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει, λοιπόν, ένα καλό παραμύθι;

Καλό παιδικό βιβλίο θεωρώ ότι είναι αυτό που θα διδάξει αλλά και θα διασκεδάσει το παιδί. Νομίζω ότι τα παιδιά αναζητούν και τα δύο, και μια διδαχτική ιστορία και μια διασκεδαστική. Τα κριτήρια διαφέρουν βέβαια ανάλογα την ηλικία αλλά και σε σχέση με τις προτιμήσεις των γονέων. Οι γονείς προτιμούν για το παιδί τους μια διδαχτική ιστορία, που θα περνάει κάποια μηνύματα. Τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένα καλό παραμύθι είναι να ενθαρρύνουν και να καλλιεργούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών.

– «Η Βούλα η μικρή καμηλοπάρδαλη» λέτε στο βιογραφικό σας πως είναι μια καμηλοπάρδαλη χωρίς βούλες. Να υποθέσουμε πως πραγματεύεται τη διαφορετικότητα;

Φιλία, διαφορετικότητα και αυτοπεποίθηση είναι μερικά μόνο από τα μηνύματα του πρώτου μου βιβλίου «Βούλα, η μικρή καμηλοπάρδαλη που δεν είχε βούλες» από τις εκδόσεις Αλέξανδρος. Αυτό που προσπάθησα να κάνω με τη «Βούλα», έχει σαν σκοπό να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για θέματα ρατσισμού, σεβασμού της διαφορετικότητας ώστε να εξοικειωθούν με τέτοιες έννοιες και να γαλουχηθεί μια νέα γενιά με αυτές τις αξίες. Τα παιδιά πρέπει να νιώθουν την αποδοχή, να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους, για να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο.

– Από πού εμπνέεστε τους πρωταγωνιστές σας; Αντλείτε τις ιστορίες σας από πραγματικές καταστάσεις που βιώνει το παιδί του σήμερα ή φανταστικές;

Μεγαλώνοντας σε ένα χωριό της Πιερίας, την Καρίτσα, κουβαλάω μέσα μου στοιχεία της παιδικής μου ηλικίας και υπάρχουν στα γραπτά μου πολλά βιωματικά στοιχεία που μ’ έχουν επηρεάσει. Θυμάμαι τι με χαροποιούσε αλλά και τι με πλήγωνε ως παιδί κι αυτά με βοηθούν να μπαίνω στους ρόλους των ηρώων που δημιουργώ στα βιβλία μου. Αντλώ τις ιστορίες από πραγματικές καταστάσεις που βιώνει κάθε παιδί. Μέσα από το ρόλο της «Βούλας της μικρής καμηλοπάρδαλης» προσπαθώ να εκμυστηρευτώ κάποια δική μου προσωπική εμπειρία και κάποια δική μου φοβία να ξεπεράσω. Σχετικά με «Το δάσος φύλακας», ως ορειβάτης και φυσιολάτρης, γεννημένος στους πρόποδες του Ολύμπου, η αγάπη μου για τη φύση και ο σεβασμός σε αυτήν, με ενέπνευσαν να γράψω το έμμετρο αυτό παραμύθι. Έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το δάσος και γενικά το περιβάλλον, από τις επεμβάσεις του ανθρώπου, ώστε να ενημερωθούν, να αγαπήσουν τη φύση και να αποκτήσουν περιβαλλοντική και οικολογική συνείδηση. Το «Γράμμα στον Αη Βασίλη από τον Ομράν» αναφέρεται στη δύναμη της θέλησης και το δικαίωμα των προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση, τη γνώση και τη μόρφωση. Όλα τα προσφυγόπουλα που ζουν στην Ελλάδα, έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση. Σημαντικό ποσοστό προσφυγόπουλων βρέθηκε, λόγω των πολέμων και της φυγής, εκτός σχολικού πλαισίου το λιγότερο δύο χρόνια, ενώ πολλά δεν έχουν πάει καθόλου σχολείο. Ο Ομράν «γεννήθηκε» για να δείξω σε όλους ότι αυτό το παιδί, όπως και όλα τα προσφυγόπουλα. είναι παιδιά μας και έχουν ανάγκη την αγάπη και την αλληλεγγύη μας, αν θέλουμε να λεγόμαστε πολιτισμένοι άνθρωποι.

– Θυμάστε το πρώτο σας παιδικό βιβλίο; Ποιον ήρωα αγαπήσατε περισσότερο;

Όταν ήμουνα μικρός μου άρεσε να διαβάζω κλασικά εικονογραφημένα αλλά και Μενέλαο Λουντέμη, Πηνελόπη Δέλτα και Ιούλιο Βερν. Το πρώτο παιδικό βιβλίο που διάβασα είναι του Ιουλίου Βερν «Τα παιδιά του πλοιάρχου Γκραντ». Δεν έχω κάποιον συγκεκριμένο ήρωα που να έχω ταυτιστεί μαζί του.

– Ήδη έχετε εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές και τρία παραμύθια. Υπάρχει περίπτωση να υπογράψετε ένα διήγημα ή μυθιστόρημα; Ποίηση ή παραμύθι επομένως είναι ο επόμενος στόχος σας;

Έχω γράψει κάποια διηγήματα που δεν έχουν κυκλοφορήσει αλλά η ποίηση με σαγηνεύει και όπως λέω σε ένα ποίημά μου «Ό,τι σε σαγηνεύει μην τ’ αρνηθείς. Η αλήθεια και η γνώση βρίσκονται στο ταξίδι και η ανταμοιβή στους μεσημβρινούς…». Και με το παιδικό βιβλίο γίνομαι κι εγώ παιδί, γράφοντάς το και εικονογραφώντας το περνώ μηνύματα στα παιδιά, που κι εμένα ως παιδί με προβλημάτιζαν. Θέλω να συνεχίσω να υπηρετώ και τα δύο αυτά είδη και στο μέλλον.

– Με την επαγγελματική ιδιότητα του γραφίστα επιμελείστε ο ίδιος την εικονογράφηση των παιδικών σας βιβλίων. Το αποτέλεσμα στις προθήκες των βιβλιοπωλείων είναι εξολοκλήρου «παιδί» σας. Τι συναισθήματα αποκομίζετε από αυτό;

Ως γραφίστας, όταν γράφω μια ιστορία σκέφτομαι ταυτόχρονα και πώς θα είναι σαν εικόνα και την υλοποιώ, σκεπτόμενος βέβαια να είναι αρεστή και στα παιδιά. Ως γραφίστας, έχω κάνει την εικονογράφηση και σελιδοποίηση των παιδικών μου βιβλίων. Η δύναμη που έχουν οι εικόνες και οι λέξεις επιτρέπουν στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί, να σκεφτεί. Ο συνδυασμός της εικονογράφησης με το κείμενο μου προσφέρει διπλή αισθητική απόλαυση και το αίσθημα της πληρότητας.