Συγγραφέας του βιβλίου «Χάσαμε τον Δρόμο για τα Σφακιά» – Εκδόσεις «Πηγή»

Συνομιλώντας με την Κατερίνα Φασέγγα για το μυθιστόρημά της, εντύπωση μου έκανε η έκφρασή της: «δεν μπορείς να λαμβάνεις διαφορετικά αποτελέσματα όσο εξακολουθείς να κάνεις τα ίδια πράγματα». Με αυτά τα λόγια στο μυαλό παρακολούθησα την ιστορία της Σόφης, η οποία με έντονα τα συναισθήματα της απώλειας και του πόνου της ερωτικής απογοήτευσης αλλά και ροκ διάθεση εγκατέλειψε τη ζωή της στην Αμερική και βρέθηκε στα Σφακιά της Κρήτης ανυποψίαστη για τους άγραφους κανόνες που επικρατούν εκεί. Η ηρωίδα της προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στα νέα δεδομένα της ζωής της και όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας “… η φυγή της, ούτε λίγο ούτε πολύ, ήταν ένας μικρός στρουθοκαμηλισμός“.

Μια ερωτική απογοήτευση οδηγεί τη Σόφη από το Staten Island της Αμερικής στην πατρίδα του πατέρα της, την Κρήτη. Μιλήστε μας για την πρωταγωνίστριά σας και την απόφασή της να πολεμήσει τον πόνο με φυγή.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το τέλος μιας ερωτικής σχέσης ως μια τραγική απώλεια και όχι ως αλλαγή μιας συνθήκης που μπορεί να οδηγήσει στην ωρίμανση, τη γνώση και την προσωπική εξέλιξη. Περιγράφουν μάλιστα το συναίσθημα με δραματικές εκφράσεις όπως: «δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτόν», «νομίζω ότι θα πεθάνω» κλπ. Η αίσθηση ότι ο ερωτικός σύντροφος δεν υπάρχει πλέον στη ζωή μας, είναι σχεδόν τρομακτική και δεν διαφέρει από την αίσθηση που αφήνει ένας πραγματικός θάνατος. Πολλοί άνθρωποι αρνούνται να βιώσουν τον πόνο, τον δαιμονοποιούν, αντιστέκονται με όποιον τρόπο μπορούν, χωρίς να γνωρίζουν ότι ο αβίωτος πόνος είναι μία από τις βασικές αιτίες της δυστυχίας. Η πιο συνηθισμένη τακτική που ακολουθούν για να ξορκίσουν την ερωτική απογοήτευση είναι η αλλαγή στην εξωτερική εμφάνιση, η αλλαγή περιβάλλοντος ή σε αρκετές περιπτώσεις, η βιαστική αντικατάσταση του πρώην συντρόφου με έναν ή και περισσότερους ερωτικούς συντρόφους. Ωστόσο, καμία από αυτές τις ενέργειες δεν θεραπεύει, καθώς αποτελεί μια πρόσκαιρη αντιμετώπιση της ψυχικής οδύνης που δεν δίνει την δυνατότητα στον άνθρωπο να έρθει αντιμέτωπος με τον εαυτό του και τα βαθύτερα συναισθήματά του. Η Σόφη λειτούργησε ακριβώς έτσι και μάλιστα παρορμητικά. Η ιστορία θα είχε διαφορετικό τέλος αν στην πρώτη γραμμή έμπαινε η σύνεση, ο ορθολογισμός και η υπομονή να βιώσει όλα τα στάδια του ψυχικού πόνου που επέφερε η απώλεια της σχέσης της.

Με τα σπαστά ελληνικά και τη ροκ διάθεση που την κάνουν να ξεχωρίζει θα τα καταφέρει να ισορροπήσει στα νέα δεδομένα της ζωής της;
Δείχνει αρχικά να τα καταφέρνει αλλά μέσα από μια κατάσταση πανικού η οποία λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για τον δρόμο προς την αυτογνωσία, αυτό που πετυχαίνει δυστυχώς είναι να κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτό της. Στο τέλος καλείται να πληρώσει ένα τίμημα -πολύ σκληρό μάλιστα- γιατί εύλογο είναι ότι «δεν μπορείς να λαμβάνεις διαφορετικά αποτελέσματα όσο εξακολουθείς να κάνεις τα ίδια πράγματα».

Ο έρωτας θα της χτυπήσει ξανά την πόρτα. Είναι έτοιμη να εγκαταλείψει την Αμερική, τη δουλειά της ακόμη και τους γονείς της για τη μεγάλη της αγάπη, τον Νίκο;
Ναι, εγκαταλείπει ολόκληρη την ζωή της μέσα από μια γενναία φαινομενικά απόφαση αλλά στην περίπτωσή της απουσιάζει η επίγνωση. Είπαμε, πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να αλλάζουν τις συνθήκες και όχι τον εαυτό τους. Η απόφαση της Σόφης -όπως δείχνει τελικά η ιστορία- δεν ήταν απολύτως συνειδητοποιημένη. Η φυγή της, ούτε λίγο ούτε πολύ, ήταν ένας μικρός στρουθοκαμηλισμός.

Και κάπως έτσι, εντελώς ξαφνικά στη ζωή της ηρωίδα σας θα μπει ο Σήφης. Ποιο είναι αυτό το πρόσωπο που θα την αναστατώσει;
Ο Σήφης, ο πιο συγκροτημένος χαρακτήρας από τους πρωταγωνιστές του έργου, προσφέρει στη Σόφη πολλή αγάπη, ασφάλεια, ενώ είναι ένας άνθρωπος έντιμος, στιβαρός, ευθύς και ξεκάθαρος. Ήταν εύκολο για την Σόφη να γοητευτεί από έναν τόσο ολοκληρωμένο χαρακτήρα. Διαισθανόταν ότι ο τύπος της προσωπικότητάς του θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για να φωτίσει δικές της σκοτεινές πλευρές, όπως και έγινε, αν και με «ανορθόδοξο» τρόπο. Ο επίλογος αυτής της ιστορίας είναι ανατρεπτικός αλλά καλύτερα να μην αναφερθεί εδώ για ευνόητους λόγους.

Νίκος και Σήφης, λοιπόν. Σίγουρα η ανάγνωση θα μας δώσει τις απαντήσεις γύρω από ποιον θα στρέψει την προσοχή της και ποιος θα την κερδίσει τελικά. Ποιες είναι οι διαφορές των δυο αντρών;
Ας μην μείνουμε τόσο στις διαφορές των δύο αντρών όσο στις ψυχοσυναισθηματικές ανάγκες της πρωταγωνίστριας. Η νεαρή γυναίκα αναζητούσε εναγωνίως την σύνδεση με τον εσωτερικό της κόσμο. Οι δύο άντρες την έφεραν αντιμέτωπη με τα όρια του εαυτού της. Αποτέλεσαν ούτε λίγο ούτε πολύ έναν δίαυλο επικοινωνίας ανάμεσα στις άγνωστες και ανέγγιχτες πτυχές της προσωπικότητάς της. Και οι δύο την κέρδισαν, ο καθένας με τον τρόπο του. Αν στο τέλος μπήκε επιτακτικά η ανάγκη της επιλογής, αυτό έγινε διότι το ζητούμενο τελικά ήταν η προσωπική της ισορροπία.

Η Κρήτη έχει υπέροχους ανθρώπους και τους δικούς της ρυθμούς. Έχει όμως και άγραφους νόμους. Ένας από αυτούς είναι ο «Κώδικας τιμής». Πόσο θα επηρεάσει την ηρωίδα σας;
Αν και οι ρίζες της βαστούν από την Κρήτη, η Σόφη, εκπλήσσεται με το παραδοσιακό στοιχείο που επικρατεί έντονα σε κείνο το χωριό των Σφακίων που επιλέγει να ζήσει. Της είναι ακατανόητο και δεν το οικειοποιείται. Έχει ενδιαφέρον ο διάλογος με την παιδική της φίλη αλλά και η αντιπαράθεση με τον Νίκο για τακτικές και συμπεριφορές ιδιαίτερα ξένες ως προς αντίληψή της. Θα έλεγα ότι σε όλες τις υποσημειώσεις της, σε σχέση με την παράδοση και τις προκαταλήψεις της κλειστής κοινωνίας, βάζει αρνητικό πρόσημο.

«Μπροστά στον κώδικα τιμής, μερικές φορές η ζωή δεν έχει καμία αξία», σημειώνετε στο οπισθόφυλλο. Λένε, όμως, πως ο κώδικας τιμής είναι προαιρετικός και γίνεται μόνο σε αυτόβουλη βάση. Θα μπορούσαν να σκεφτούν έτσι τα πρόσωπα που κινούνται γύρω από τη Σόφη;
Ένας άγραφος νόμος φυσικά λειτουργεί προαιρετικά. Φιλτράρει κανείς την χρησιμότητά του και είτε τον αποδέχεται είτε όχι. Ωστόσο, σκεφτείτε, πώς και γιατί η ηθική ενός ανθρώπου (η οποία διαμορφώνεται πάντα από το γονεϊκό και κοινωνικό περιβάλλον) επιτρέπει ή όχι την αμφισβήτηση μιας αξίας. Για παράδειγμα, αν το να σπιλωθεί η τιμή μιας οικογένειας αποτελεί την μεγαλύτερη ύβρη για κάποιον, τότε αυτό θα πρέπει να απαντηθεί κάπως. Αν η απάντηση είναι ο θάνατος επειδή έτσι λέει ο «κώδικας τιμής», τότε ναι, ο θάνατος είναι μονόδρομος. Η ζωή σε αυτή την περίπτωση δεν έχει μεγάλη αξία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βεντέτα. Μια συνθήκη που υπερασπίζεται την τιμή και όχι την ζωή. Αν αυτή η «άγραφη νομοθεσία» παρακαμφτεί επειδή κάποιος την θεωρεί αναχρονιστική ή βάρβαρη, τότε μπορεί να χαρακτηρισθεί ως αιρετικός, ή «προδότης» ή να κατηγορηθεί ότι δεν επιτέλεσε το καθήκον του. Ο Σήφης κατάφερε να απορρίψει το σύστημα αξιών της μικρής κοινωνίας σε αντίθεση με τον Νίκο που δόμησε τη ζωή του πάνω σε αυτό και τον έκανε να υιοθετήσει μια άκαμπτη στάση απέναντι στη ζωή γενικότερα. Η ηθική δικαιοσύνη όμως δεν αποδίδεται αντικειμενικά μέσα από ανελαστικές θέσεις.

Η Σόφη σύντομα θα καταλάβει πως στα Σφακιά δεν μπορείς να συγκατοικήσεις με τον αγαπημένο σου. Ούτε συζήτηση, βέβαια, να του το προτείνεις εσύ. Ο τρόπος σκέψης και ζωής σ’ αυτό το όμορφο αλλά και ιδιαίτερο μέρος της Κρήτης ήταν γνώριμος σε σας;
Αν και μεγάλωσα σε ένα μικρό μέρος, όπου η παράδοση και η προκατάληψη ήταν έντονη, η αλήθεια είναι ότι απευθύνθηκα σε ανθρώπους με καταγωγή από την Κρήτη ώστε να κατανοήσω περισσότερο την κουλτούρα του τόπου.

Έχει κάτι από το δικό σας χαρακτήρα και τη δική σας προσωπικότητα η ηρωίδα σας; Αν η ιστορία αφορούσε εσάς τι διαφορετικό θα κάνατε από εκείνα που έκανε η Σόφη; Θα εγκαταλείπατε τα πάντα για την αγάπη;
Δεν είναι τόσο απλή η απάντηση. Εξαρτάται. Μεγάλη σημασία έχει η νοηματοδότηση των συναισθημάτων ή των συνθηκών της ζωής μας. Το πώς βιώνουμε την αγάπη έχει να κάνει πολλές φορές με τις εμπειρίες μας. Το να εγκαταλείψει κάποιος «τα πάντα» για την αγάπη θα έλεγα ότι αυτή η ενέργεια κινείται ανάμεσα σε δύο άξονες. Πρώτον, η «εγκατάλειψη» ίσως να αποτελεί μια ξεκάθαρη πράξη αγάπης για κάποιον και να μην νοείται ως «αφήνω πίσω μου τα πάντα για την αγάπη» αλλά «κάνω τα πάντα για την αγάπη» και δεύτερον ότι το νόημα «των εγκαταλελειμμένων πάντων» να είναι υποδεέστερο της ίδιας της αγάπης. Δεν μπορεί να απαντήσει κάποιος με ασφάλεια σε ένα τέτοιο ερώτημα.
Όσο για το πρώτο σκέλος της ερώτησης, θα έλεγα ότι κάθε συγγραφέας «κλέβει» λίγο τον εαυτό του. Θέλω να πω με αυτό, πως κάποια από τα συναισθήματα που περιγράφονται στο βιβλίο ίσως να είναι δικά μου, χωρίς να σημαίνει ταύτιση με την ηρωίδα.

Οι σπουδές σας στην ψυχολογία πόσο σας διευκόλυναν καθώς στήνατε τους επινοημένους ήρωες σας;
Στο συγκεκριμένο έργο ομολογώ ότι δεν γίνεται βαθιά ψυχοερεύνηση στις προσωπικότητες των ηρώων- καθώς το βιβλίο είναι περισσότερο περιγραφικό. Θα πω όμως ότι η σπουδή της ψυχολογίας διευκόλυνε σε ένα βαθμό την διαδικασία με την έννοια ότι η περιγραφή των συναισθημάτων αποτυπώθηκε πιο εύστοχα και πιο επικεντρωμένα στα στοιχεία που, κατά την γνώμη μου, έπρεπε να αναδειχθούν.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο θα έλεγα ότι η επιστήμη της ψυχολογίας και τα διάφορα ψυχοθεραπευτικά μοντέλα, βοηθούν τους ανθρώπους να ανακαλύψουν, να κατανοήσουν και να αποδεχθούν κυρίως τα συναισθήματά τους- ειδικά τα δύσκολα.

Ασχολείστε με τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες και επίσης είστε εισηγήτρια σε θέματα αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης. Η συγγραφή είναι μια διέξοδος για σας;
Το να γράφει κάποιος είναι μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία κατά την άποψή μου, όπως κάθε μορφή τέχνης άλλωστε, η οποία πολύ συχνά και με μεγάλη επιτυχία μετουσιώνει το τραύμα σε δημιουργία και επιφέρει πολλές φορές την «ίαση». Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να εκφραστούν ή να εκτεθούν απευθείας. Μέσω της τέχνης το κάνει κάποιος πιο εύκολα. Προσωπικά θα έλεγα ότι είμαι χομπίστρια συγγραφέας. Χαλαρώνω όταν γράφω, διασκεδάζω, απελευθερώνομαι ενώ κάποιες φορές (με επιφύλαξη θα το πω) επαναπροσδιορίζομαι.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον δεύτερο συγγραφέα του έργου, τον Αλέξανδρο Πρόφκα ο οποίος συνέβαλλε ουσιαστικά μέσα από τη δική του θεώρηση στην δημιουργία του βιβλίου «Χάσαμε τον δρόμο για τα Σφακιά».

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Η Σόφη γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Staten Island της Αμερικής. Μετά από μια ερωτική απογοήτευση, επιλέγει εκείνο το καλοκαίρι να κάνει διακοπές στην Κρήτη. Η γνωριμία της με τον Νίκο, έναν όμορφο άντρα από την Ανώπολη, αλλάζει ριζικά τη ζωή της. Εγκαθίσταται μόνιμα στο νησί για να ζήσει τον έρωτά της που πίστευε ότι θα διαρκούσε για πάντα. Πολύ σύντομα όμως αρχίζει να νιώθει διαφορετικά. Η πλήξη, η ρουτίνα και γενικά ο άγνωστος μέχρι τότε κόσμος της ελληνικής επαρχίας δυσκολεύουν την προσαρμογή της.
Ο Σήφης, ο δάσκαλος του χωριού, επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στη γενέτειρά του. Ένα τρυφερό συναίσθημα αναπτύσσεται ανάμεσα σε κείνον και τη Σόφη που γρήγορα εξελίσσεται σε ερωτική σχέση.
Τα γεγονότα που ακολουθούν είναι δραματικά.
Το εγκληματικό παρελθόν ζητά να πάρει εκδίκηση. Μπροστά στον κώδικα της τιμής, μερικές φορές η ζωή δεν έχει καμία αξία. Η παλιά ντροπή ξεπλύθηκε με μια σφαίρα στην καρδιά. Η νεαρή κοπέλα έναν δρόμο έχει πλέον να ακολουθήσει.
Εκείνον της επιστροφής…

Βιογραφικό
Η Κατερίνα Φασέγγα γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε Ψυχολογία και ασχολείται με τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.
Από το 2017 κάνει εισηγήσεις πάνω σε θέματα αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Επιστημόνων Κεντρικής Μακεδονίας «Αριστοτέλης» .
Είναι μητέρα δύο παιδιών. Έχει γράψει άλλα δύο βιβλία.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave