Χάνεται ο αναγνώστης του βιβλίου αυτού μαζί με το Ζώτο και την Χαβαή στα πολυπολιτισμικά Γιάννενα της περιόδου 1917 μέχρι το 1929, στα χωριά του Νομού, στην Άρτα, στην Μικρά Ασία, στην Καλούτσανη, στο Κάστρο των Ιωαννίνων, στην κεντρική πλατεία, στους δρόμους των Ιωαννίνων, στα γλέντια, τις καντάδες των ερωτόπληκτων με μαντολίνα και ακορντεόν, στα σοκάκια της πόλης και τις παλιές γειτονιές, στους γραφικούς τύπους της πόλης των Ιωαννίνων, τη ληστοκρατία στην Ήπειρο, στα μαγαζιά, στα χάνια, τις άμαξες, τα κάρα, στη λίμνη Παμβώτιδα, στις βάρκες της λίμνης, στους πρόσφυγες, στον προσφυγικό οικισμό της Ανατολής, στη συνύπαρξη χριστιανών με τους μουσουλμάνους, στην οικονομική υποδούλωση στους ξένους, στους πολιτικούς, στο θηρίο που γίνεται ο άνθρωπος στον πόλεμο, στη μόδα της εποχής, τις κατάρες, τις ευχές, τα μάγια, τα τραγούδια, τις παροιμίες και τις λέξεις της Ηπειρώτικης ντοπολαλιάς, τις συμπεριφορές, τις νοοτροπίες, τους προύχοντες και τους άρχοντες, τις πόρνες, τους νταήδες, τους λήσταρχους, τις συμμορίες, τους Τουρκογιαννιώτες, τους Εβραίους, τους Βλάχους, της κατοχής της πόλης από τους Ιταλούς, τους αλλόθρησκους, τις μετακινήσεις των πληθυσμών, την μεγάλη φτώχεια του πληθυσμού και την γενικότερα Ιστορία της Ηπείρου.

Μια προσωπική ιστορία που διαδραματίζεται στην Ήπειρο, σε ταραγμένους περιόδους: τους Βαλκανικούς Πολέμους, την Μικρασιατική καταστροφή, τον Ελληνικό διχασμό, την απόπειρα δημιουργίας Ρουμανικού Πριγκιπάτου στην Πίνδο και γενικότερα την ταραγμένη εποχή κατά τις πρώτες δεκαετίες του Μεσοπολέμου.
Όλοι οι ήρωες του βιβλίου «Γινάτι. Ο σοφός της λίμνης» είναι μυθοπλαστικά πρόσωπα τα οποία κτίζονται με υλικό της εποχής όσον αφορά τις συμπεριφορές, τις νοοτροπίες, τη γνώση και την πρόληψη του κόσμου.
Μια ερωτική ιστορία ενός χριστιανού, του Ζώτου και μιας Τουρκογιαννιώτισσας, της Χαβαή, που ο έρωτάς τους θα αντιμετωπίσει πολλά και διαφορετικά εμπόδια: θρησκείας, φυλής, οικογένειας, κοινωνικού περίγυρου, βιοπορισμού.

Τους δυο κεντρικούς ήρωες το γινάτι τους διαφεντεύει.
Η ευδαιμονία των δυο νέων όμως, αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη. Εξανεμίζουν την πίστη τους ένθεν και ένθεν και εκχωρούν την αγάπη τους, στις υποψίες, στους ενδοιασμούς και στον εγωισμό τους. Παράλληλα με τρόπο ανυπέρβλητα ρεαλιστικό, ο βαθύνους συγγραφέας, στο έργο του, εντάσσει πλήθος ηθικών διδαγμάτων.
Οι δυο κεντρικοί ήρωες πλαισιώνονται από τους δευτερεύοντες ήρωες όπως οι τρεις γιοι και η κόρη του ζευγαριού, ο αινιγματικός βαρκάρης σιορ Δονάτος, ο γέρο Ζώτος ο σοφός της λίμνης, ο λούστρος Εβραίος Γιάκος, η γυναίκα αράχνη, ο τυχοδιώκτης παπά-Λέρας, ο Βιργίλης, ο Γκίνης, ο σατανικός κομπογιαννίτης γιατρός Μαργαζής και πολλοί άλλοι.

Έχουμε τη γνώμη, πως και όλοι όσοι διαβάσουν, το νέο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου, « Γινάτι: Ο σοφός της λίμνης», θα τοποθετήσουν και αυτοί ένα λιθαράκι στη μύηση της γνώσης για την ιστορία της περιοχής της Ηπείρου, στην εποχή φυσικά που εξελίσσεται το έργο. Με την εκλεπτυσμένη του ευαισθησία, όλα τα έργα του Καλπούζου ρέπουν προς την ποιότητα, οπότε και η νέα του προσπάθεια δεν θα μπορούσε να ξεφύγει απ’ αυτό το μοτίβο. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί με μαεστρία την τέχνη της πολυεπίπεδης γραφής, καθηλώνοντας τον αναγνώστη. Σε αυτόν εναπόκειται, αν θα μείνει μόνο στην μυθοπλασία ή αν θα ανακαλύψει τα υπέροχα κτερίσματα της γλώσσας που κοσμούν το έργο, καθώς και τα βαθύτερα νοήματα μέσα από τις καινοτομίες του δημιουργού.
Δεν φτάνει όμως τυχαία σ’ αυτό το αποτέλεσμα ο Γιάννης Καλπούζος. Οδεύει κατά τεκμήριο προς αυτή την πορεία, τηρώντας απαρέγκλιτα την αρχή της συντονισμένης έρευνας, για την ιστορική περίοδο που πραγματεύεται κάθε φορά.

Ασφαλιστική δικλίδα στην επιτυχία, είναι η ενδελεχής μελέτη από πολλές πηγές, ώστε να σκιαγραφήσει καλύτερα την εποχή του έργου του και να την μεταφέρει στον αναγνώστη, χωρίς εξωραϊσμούς αλλά με μια θαυμαστή ευκρίνεια.
Σε όλο το βιβλίο κυριαρχεί το γινάτι. Το καλό και το κακό. Το κακό γινάτι είναι να θέλεις να υποτάξεις τον άλλον , να έχεις το επάνω χέρι στον έρωτα , στην οικογένεια , στην παρέα. Είναι η ξεροκεφαλιά , ο φθόνος, ο θυμός, η αντεκδίκηση και η εκδικητικότητα. Το καλό γινάτι είναι το δημιουργικό και καλό πείσμα. Να παλεύεις για να μην σου τσαλαπατούν οι άλλοι το φιλότιμο και την αξιοπρέπεια. Το γόνιμο πείσμα με το οποίο καταφέρνει κανείς να πετύχει όταν βάζει κάποιον στόχο ή έχει κάποιο όνειρο. Το γινάτι βγάζει μάτι, που λέγανε και παλιές γιαγιάδες.
Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο ιστορικό ανάγνωσμα γεμάτο με εικόνες, μουσικές και αρώματα της εποχής.
Ένα διδακτικό βιβλίο για την ταυτότητα των Ελλήνων, για τα πάθη και τις αρετές των Ελλήνων και τέλος για το γινάτι.