Αναστασία Ευσταθίου: συνέντευξη στην Μαρία Τσακίρη

Συγγραφέας του βιβλίου «Οκτώ ήχοι για τη Μαργαρίτα» – Εκδόσεις «Κάκτος»

Μοναχή Μαργαρίτα Βελισσαροπούλου. Αν και το όνομά της έχει συνδεθεί στενά με τη ζωή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, η επίσημη ιστορία την άφησε στο περιθώριο. Οι «Οκτώ ήχοι για τη Μαργαρίτα» έρχονται να φωτίσουν αυτή την άγνωστη σελίδα, δίνοντας φωνή στη γυναίκα που αρπάχτηκε από τον έρωτα για τον Γέρο του Μοριά, για να δραπετεύσει από τον μοναστικό βίο και να γίνει συμβία του τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας “Η συγκεκριμένη ιστορία της σχέσης του Κολοκοτρώνη με τη Μαργαρίτα φωτίζει όχι μόνο πτυχές του χαρακτήρα τους, αλλά και τη ροή των γεγονότων.” Από τη συνομιλία μας κρατώ μία αλήθεια: «Μια μάχη που πρέπει να κερδίσουμε όλοι μας, αναγνώστες και συγγραφείς, είναι η μάχη με «τις σιωπές της ιστορίας. Σωπαίνοντας η ιστορία ή πιο καλύτερα, σωπαίνοντας αυτοί που έγραψαν την ιστορία, αφήνουν στο σκοτάδι γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις».

• Μας ενημερώνετε στον πρόλογό σας, πως «το βιβλίο ακολουθεί τα οκτώ μέρη του εκκλησιαστικού βιβλίου της Οκτωήχου», από τα οποία προκύπτει και ο τίτλος του μυθιστορήματος. Μιλήστε μας γι αυτό.
  Αναμφίβολα με διευκόλυνε συγγραφικά ως μέσο η συμβολική Οκτώηχος, το σημαντικότερο βιβλίο της Εκκλησίας. Οι Οκτώ ήχοι εκφράζουν και υπηρετούν τα ειδικά συναισθήματα που μορφοποιούν τη γυναίκα Μαργαρίτα. Ο Α´ Ήχος εκφράζει τη χαρά και τη μεγαλοπρέπεια, βλέπε έρωτας της Μαργαρίτας με τον Θεόδωρο. Ο Β´ Ήχος εκφράζει τη συναίσθηση της αμαρτωλότητας. Η πρωταγωνίστριά μου το 1825 πετάει τα ράσα, εγκαταλείπει τη μοναστική ζωή και εισέρχεται στα εγκόσμια ως συμβία του Θεόδωρου. Ο Γ´ Ήχος είναι χαρμόσυνος και ου το καθεξής.
  Η θρησκεία ήταν το κρησφύγετο της Μαργαρίτας, το σπίτι και η φυλακή της για τρεις δεκαετίες. Γράφοντας την ιστορία της λειτούργησα σκηνοθετικά. Έβαλα την Μαργαρίτα να γράφει στα περιθώρια του εκκλησιαστικού βιβλίου τα δικά της ενθυμήματα. Κάθε κεφάλαιο φέρει έναν ήχο Βυζαντινής Μουσικής ως υπότιτλο.
• Η εποποιία της Ελληνικής Επανάστασης ανέκαθεν – όπως λέτε – ασκούσε μια γοητεία και μονοπωλούσε το ενδιαφέρον σας ως αναγνώστριας, ερευνήτριας και δημιουργού. Ήταν απαραίτητες και οι τρεις αυτές ιδιότητές σας για το τελικό αποτέλεσμα;
  Φαίνεται ότι ο ρόλος της αναγνώστριας επηρέασε την επιλογή μου αυτή την περίοδο να ασχοληθώ με το ιστορικό αυτό το θέμα. Από την άλλη, όντας εκπαιδευτικός όλα αυτά τα χρόνια ερευνούσα, κυρίως την τοπική μας ιστορία και πιο συγκεκριμένα την συμβολή της Ανατολικής Αιγιάλειας στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ύστερα χρειάστηκε να ερευνήσω το ιστορικοκοινωνικό συγκείμενο του τέλους του 18ου –αρχές 19ου αιώνα, τα επεισόδια που άναψαν τη σπίθα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας και φυσικά τα πρόσωπα που κινούνταν την εποχή αυτή των μεγάλων εξελίξεων που οδήγησαν στη σύσταση του ελληνικού κράτους. Ο λόγος ήταν η συγγραφή των ιστορικών δρώμενων με τίτλο «Τα Πρώτα Τουφέκια του Αγώνα- Πόρτες Αγριδίου 14 Μάρτη 1821» που παρουσιάστηκαν επί σκηνής για τέσσερα έτη (2018-2022) στην Αιγιάλεια. Άρα και οι τρεις ιδιότητες συνετέλεσαν ως αναγκαιότητα για τη γέννηση του βιβλίου.
• Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Αρχιστράτηγος της Ελληνικής Επανάστασης. Πότε η γοητεία αυτού του σημαντικού ιστορικού προσώπου «όπλισε» το χέρι σας για να ξεκινήσει η συγγραφή; Ήταν η επέτειος των διακοσίων χρόνων ένας από τους λόγους να το κάνετε;
  Ελληνική Επανάσταση και Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι ακόμα και ως όροι. Εάν υπήρχε η δυνατότητα μεταφοράς μας σε αυτή την εποχή, θα ήθελα πολύ να τον γνωρίσω και να συνομιλήσω μαζί του. Η μορφή του ασκούσε γοητεία από τα παιδικά μου χρόνια, καθώς πρωταγωνιστούσε σε όλα τα μεγάλα γεγονότα που καθόρισαν την πορεία μας ως Έθνος. Επομένως, το χέρι περίμενε οπλισμένο από χρόνια. Πάτησα τη σκανδάλη, με αφορμή την Επέτειο των διακοσίων χρόνων. Ήταν ζήτημα χρόνου να φύγει η σφαίρα.
• Το βιβλίο σας αποκτά ένα ιδιαίτερο αναγνωστικό ενδιαφέρον από τη Μαργαρίτα του τίτλου. Είναι η γυναίκα που έζησε στο πλευρό του Κολοκοτρώνη τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του. Ποια είναι, λοιπόν, η άγνωστη Μαργαρίτα Βελισσαροπούλου;
  Είναι η γυναίκα που συναντήθηκε με τη μοίρα της. Κλεισμένη στο μοναστήρι από την ηλικία των 7 ετών, έσπασε τα δεσμά της ακολουθώντας του Θεού το Δώρο, τον άνδρα της ζωής της. Έπλασα τον χαρακτήρα της με τα συστατικά της υπομονής, της επιμονής, του ήθους, της βαθιάς ματιάς της στα γεγονότα, της επαναστατικής της φύσης μα κυρίως της αφοσίωσής της σε αυτόν τον άνδρα που της χάρισε το εισιτήριο του ελεύθερου βίου.
• Με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον περιμένουμε να μας μιλήσετε για την έρευνα που προηγήθηκε της συγγραφής του βιβλίου σας και ποια είναι τα τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα στα οποία βασιστήκατε.
  Όπως αναφέρω και στον πρόλογο του βιβλίου, καθ’ όλη της διάρκεια της συγγραφής είχα ανοικτή την «Επιτομή της Αναγεννηθείσης Ελλάδος» (1841) του Αμβρόσιου Φραντζή, το βιβλίο «Ιστορικά και Λαογραφικά της Ανατολικής περιοχής Αιγιάλειας και Καλαβρύτων» (1982) και το περιοδικό ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΑ της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών του Αθανάσιου Φωτόπουλου και τα Απομνημονεύματα των Αγωνιστών της Επανάστασης.
  Η έρευνα σε εφημερίδες της εποχής στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων και στα Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας έριξε φως σε πρόσωπα και γεγονότα. Πολλές σκηνές του βιβλίου ολοκληρώθηκαν μετά την επίσκεψή μου στις συλλογές της εποχής (Ώρα Ελευθερίας Τα Ρολόγια των Αγωνιστών του 21, οπλισμός και αντικείμενα κ.ά.) στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Αθηνών και στο Μουσείο της πόλεως των Αθηνών Ίδρυμα Βούρου -Ευταξία. Αναγκαία ήταν η επιτόπια έρευνα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στο παράρτημα του Αιγίου. Λόγω των απαγορεύσεων της πανδημίας, δεν κατέστη δυνατό να μεταβώ στα κεντρικά ΓΑΚ της πρωτεύουσας για περαιτέρω έρευνα.
  Ως τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα θα ανέφερα χαρακτηριστικά τη σωζόμενη διαθήκη και την ομιλία του Θ. Κολοκοτρώνη στους νέους την Πνύκα, το σημείωμα που άφησε για την προστασία των οικογενειών στα Χαλκιάνικα Νωνάκριδας (1827), της γενέτειρας της Μαργαρίτας, μάχες που έγιναν στη Νωνάκριδα τον Μάιο του 1826, η αιχμαλωσία γυναικόπαιδων μετά την καταστροφή στο Καστράκι και φυσικά τα δικά του Απομνημονεύματα που υπαγόρευσε στον Γ. Τερτσέτη.
• Το να γράψεις ένα τέτοιο μυθιστόρημα «αποτελεί από μόνο του μία πρόκληση. Την ώρα της συγγραφής πρέπει να αποφύγεις τους σκοπέλους του ερωτικού ρομάντζου και να παραμείνεις σταθερός στον ιστορικό πλου», διαβάζουμε στον πρόλογό σας. Πόσο κράτησε η συγγραφή και πώς καταφέρατε, τελικά, να αποφύγετε τους σκοπέλους;
  Χρόνος άχρονος η όλη διαδικασία της συγγραφής. Πώς να μετρήσεις τι έχει καταγραφεί τόσα χρόνια μέσα σου; Πώς να μετρήσεις τι είναι αυτό που οδηγεί το χέρι σου την ώρα της συγγραφής και από ποιο χωροχρόνο έρχεται για να σε συναντήσει; Και μιας και ζητάτε μετρήσιμο χρόνο, θα σας πω ότι μου πήρε ενάμιση χρόνο να το ολοκληρώσω. Για να αποφύγω τους σκοπέλους του ερωτικού ρομάντζου εστίασα στους ανθρώπους και πώς κινούν τα νήματα της ζωής τους με τις επιλογές που έκαναν. Ο έρωτας και η αγάπη των πρωταγωνιστών μου υπάρχει πίσω από τα μεγάλα γεγονότα που μετέχουν, οι δύο αυτές κινητήριες δυνάμεις χρωματίζουν τις μικρές στιγμές και κάνουν ακόμα πιο μεγάλες αυτές τις στιγμές που μας παρέδωσαν ως ιστορία.
• Με βάση την σταθερότητα που κρατήσατε κατά τη συγγραφή στον ιστορικό πλου, μιλήστε μας για τη σχέση της Μαριγώς με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
  Μια σχέση που άνθισε όταν ο Θ. Κολοκοτρώνης ήταν 53 ετών. Είχε μείνει χήρος από την πρώτη του γυναίκα Κατερίνα, είχε πληρώσει ακριβά τον εμφύλιο με το θάνατο του γιου του Πάνου και δεν έβλεπε να έχει καλή έκβαση ο αγώνας με τις φαγωμάρες των στρατιωτικών και πολιτικών. Κυριολεκτικά ήταν ένα ανθρώπινο ράκος όταν συνάντησε την όμορφη μοναχή αρχικά στον Χελμό και ύστερα το 1825 στην Ύδρα κατά τη φυλάκισή του από την κυβέρνηση Κουντουριώτη. Η Μαργαρίτα, κατά πολύ νεότερή του –ήταν τότε 32 χρονών-, αρπάχτηκε από αυτόν τον έρωτα για να δραπετεύσει από τον μοναστικό βίο. Διέβλεψα μια βαθιά αγάπη που είχε ο ένας για τον άλλον, σεβασμό, αλληλοεκτίμηση και εμπιστοσύνη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κολοκοτρώνης στο τέλος του βιβλίου «είσαι η δική μου Άνοιξη, Μαργαρίτα».
• Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου σας, ποιος πιστεύετε μένει στο μυαλό του αναγνώστη ως κεντρικός ήρωας; Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ή η Μαργαρίτα Βελισσαροπούλου;
  Η Μαργαρίτα Βελισσαροπούλου είναι η αρχή, η μέση και το τέλος. Είναι όλα. Διατρέχει τα πάντα. Μοιραία ο Κολοκοτρώνης βρίσκεται «στη σκιά της». Προσπαθώντας από τη θέση της δημιουργού να μπω στη θέση του αναγνώστη, ναι, η Μαργαρίτα, η γυναίκα που ρίσκαρε, που αγάπησε, που στάθηκε επάξια δίπλα του είναι η μορφή που κυριαρχεί στη σκέψη και στην καρδιά του αναγνώστη και γίνεται σύμβολο για κάθε γυναίκα που δίνεται ολόψυχα και ανθοφορεί.
• Η αφήγηση στο μυθιστόρημά σας είναι πρωτοπρόσωπη και βασίζεται στη δεξιότητα της Μαργαρίτας να γράφει καλά. Ένα μέρος της, αφορά τις γυναίκες της εποχής. Ποια ήταν, αλήθεια, η θέση της γυναίκας τα χρόνια πριν και μετά την Ελληνική Επανάσταση;
  Μέσα στην ατυχία της, όπως λέει ο λαός, στάθηκε τυχερή. Κλεισμένη στο μοναστήρι μαθαίνει να διαβάζει, να γράφει, προσόντα που θα ζήλευαν συνομήλικες γυναίκες της εποχής της. Εκείνη την εποχή που διαπραγματεύομαι στο βιβλίο, η θέση της γυναίκας ήταν υποδεέστερη του άντρα. Μην κρίνουμε από ελάχιστες γυναικείες προσωπικότητες που ξεχώρισαν στα γράμματα κυρίως στα αστικά κέντρα ή στον Αγώνα, στους τόπους που η Επανάσταση βρήκε την καλή της ώρα. Στην ουσία, η γυναίκα δεν είχε φωνή, δεν επιτρεπόταν να εκφέρει άποψη. Η θέση της ήταν στο σπίτι, να τεκνοποιεί, να μεγαλώνει παιδιά, να είναι «υπόδουλη» των γονιών της, των πεθερικών της και του σογιού. Ας μην αναφερθούμε στα δεινά του πολέμου και τι συνέβαινε σε μία γυναίκα όταν έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών πολεμιστών. Η εικόνα αυτή άλλαξε μετά την Επανάσταση στην ελληνική επικράτεια και με αργά βήματα η γυναίκα κατακτούσε τη θέση της σε έναν κόσμο που άλλαζε με αργό διασκελισμό για να συναντήσει τα κράτη της Φραγκιάς.
• Με το βιβλίο σας επιχειρείτε να αναδείξετε μια άγνωστη σελίδα από τη ζωή του Γέρου του Μοριά. Το ερώτημα είναι εύλογο: Γιατί το ευρύ κοινό δεν γνωρίζει αυτή τη σημαντική ιστορική σελίδα;
  Μια μάχη που πρέπει να κερδίσουμε όλοι μας, αναγνώστες και συγγραφείς, είναι η μάχη με «τις σιωπές της ιστορίας». Σωπαίνοντας η ιστορία ή πιο καλύτερα, σωπαίνοντας αυτοί που έγραψαν την ιστορία, αφήνουν στο σκοτάδι γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις. Η συγκεκριμένη ιστορία της σχέσης του Κολοκοτρώνη με τη Μαργαρίτα φωτίζει όχι μόνο πτυχές του χαρακτήρα τους, αλλά και τη ροή των γεγονότων. Όσο πιο πολλά στοιχεία έχουμε από το ιστορικό παρελθόν τόσο πιο ξεκάθαρη εικόνα έχουμε της εποχής και του πώς πραγματικά ζούσαν οι άνθρωποι τότε.
• Πιστεύετε πως μυθιστορήματα όπως το δικό σας, μπορούν να μας φέρουν λίγο πιο κοντά σε μια αναθεώρηση της ύλης που διδάσκονται τα παιδιά μας στα σχολεία; Φαντάζομαι πως όλοι συμφωνούμε μαζί σας, άλλωστε, πως υπάρχουν κεφάλαια που «αποσιωπά χρόνια τώρα τεχνηέντως η ιστορία».
  Στην εποχή που ήμουν μαθήτρια τη δεκαετία του ‘80, μαθαίναμε την ιστορία με μια προσέγγιση που εστίαζε στο «μεγαλεπήβολο» μέσα από τις λαμπρές μάχες, τα γεγονότα που σημάδεψαν την κοινωνική εξέλιξη. Μια ιστορία στείρα, μακριά από τον άνθρωπο που κινεί τον τροχό της ιστορίας και που η γενιά μου μίσησε αντί να την αγαπήσει. Όσοι δάσκαλοι- καθηγητές μάς μετέφεραν το «κάτι παραπάνω», το ρουφούσαμε σαν σφουγγάρι, οπότε, ναι, γιατί όχι να μην αναθεωρήσουμε την ύλη και τον τρόπο διδακτικής προσέγγισης;
  Εξάλλου η ιστορία από την Γ΄ δημοτικού έως την Γ’ Λυκείου προσεγγίζεται με έναν πληθωριστικό λόγο μέσα από πηγές, έγγραφα της εποχής, αποσπάσματα πολλών διαφορετικών κειμένων από τη λογοτεχνία ως τον τύπο της εποχής κ.ά. Γνώμη μου είναι να προσεγγίζουμε την ιστορία μέσα από έρευνα εργαστηριακού τύπου, βιωματική εμπλοκή των μαθητών. Η δε, σημασιολόγησή της να γίνεται σαν μέσα από ένα καλειδοσκόπιο που θα περιλαμβάνει τον αφηγηματικό κορμό, τον ιστορικό λόγο αλλά και πτυχές του χαρακτήρα των προσώπων, άγνωστες σελίδες της ζωής τους κ.ά. Η ιστορία είναι πλουραλισμός πηγών που αναδεικνύουν την πάλλουσα ζωή της εποχής που εξετάζουμε και προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε.

Σας ευχαριστώ από καρδιάς

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η ζωή της Μαργαρίτας Βελισσαροπούλου θα ήταν ενδιαφέρουσα και μόνο από το γεγονός πως η «Μαριγώ» γεννήθηκε λίγα χρόνια πριν από την Επανάσταση του ’21 και βίωσε σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την ανασύσταση του ελληνικού έθνους. Όμως αυτό που κάνει τους “Οκτώ Ήχους για τη Μαργαρίτα” ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα είναι η γνωριμία και η καθοριστική σχέση της Μαριγώς με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Γεννήθηκε στη Νωνάκριδα, έζησε κοντά στον Γέρο του Μοριά τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του, συμμετείχε στους αγώνες του, τον στήριξε στον εμφύλιο, μοιράστηκε την αγωνία και την πίκρα του στην περιβόητη δίκη και στη μετέπειτα φυλάκισή του και έκανε μαζί του ένα παιδί.
Βασιζόμενη σε τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα, η Αναστασία Ευσταθίου μάς ταξιδεύει στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, στην ελληνική ύπαιθρο των αρματολών, στην Ύδρα της εξορίας, στο Ναύπλιο του Καποδίστρια και στην Αθήνα του Όθωνα και των πολιτικών δολοπλοκιών.

Βιογραφικό
Η Αναστασία Ευσταθίου γεννήθηκε στην Αχαΐα. Οι μοίρες τής είπαν ότι για να αντιμετωπίσει τη ζωή πρέπει να χαμογελά. Από τότε, ψάχνει το αντιβιοτικό ενάντια στην άχαρη πραγματικότητα γράφοντας για παιδιά, οργανώνοντας πρωτότυπες εκπαιδευτικές δράσεις στη Χώρα της Βιβλιοπαμφαγονίας, υπηρετώντας το δημόσιο σχολείο ως δασκάλα στην Ακράτα. Από το 1999 που εξέδωσε το 1ο της βιβλίο, ξύνει ανελέητα τα μολύβια της για να συναντήσει τους μεγάλους αλλά και τους μικρούς αναγνώστες της. Ξεπροβοδίζει τα γραπτά της στον τύπο, σε συνέδρια, πολιτιστικές δράσεις, ιστορικά δρώμενα, ψηφιακές πλατφόρμες και δικτυακούς τόπους. Παρουσιάζει τα βιβλία της παντού όπου υπάρχουν βιβλιοφάγοι: σχολεία, βιβλιοθήκες, αίθουσες τέχνης, κέντρα πολιτισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Με τις Μαγικές της Βιβλιοαποδράσεις συμμετέχει σε βιωματικά σεμινάρια και επιμορφωτικές ημερίδες για τους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Για την προσφορά της στον πολιτισμό και στα γράμματα έχει τιμηθεί με επαίνους και διακρίσεις. Παραμύθια και διηγήματά της έχουν βραβευτεί σε Λογοτεχνικούς Διαγωνισμούς. Ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα που κρατάτε στα χέρια σας 750 λέξεων, απέσπασε το 2ο Βραβείο στον Διαγωνισμό συγγραφής μικροαφηγήματος της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Πατρών ανάμεσα σε 37 ιστορίες μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Η συγγραφέας συναντά το ενήλικο αναγνωστικό κοινό, αυτή τη φορά, με τον Σταθμάρχη, μια αληθινή ιστορία με πραγματικά πρόσωπα που εκτυλίσσεται στον Αχαϊκό τόπο. Ο χωροχρόνος του 20ου αιώνα, ο πόλεμος, η Κατοχή, ο εμφύλιος, αποτελούν ψηφίδες του ιστορικού πλαισίου που διαμορφώνουν τους ανθρώπους και τις ενέργειές τους. Εργογραφία: Για παιδιά Μια κάλτσα που τη λέγαν Ευρυδίκη, (1999) εκδ. Α. Λιβάνη Η Κόρη των Αιγών, (2002) εκδ. Α. Λιβάνη Το Ατύχημα του Αϊ-Βασίλη, (2005) εκδ. Α. Λιβάνη Χριστούγεννα στη Γελανδία, (2009) εκδ. Α. Λιβάνη Με το Μελάνι της Σουπιάς, (2010) εκδ. Α. Λιβάνη (1ο Βραβείο στο ελεύθερο μυθιστόρημα από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά) Η Γερακίνα και ο Πρίγκιπας Νερένιος (2012) εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. @γαπουλίνια Χριστούγεννα (2013) εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Ο Λαγός Πολύδωρος και η Πουά η πασχαλίτσα, Τα έθιμα της Άνοιξης (2015) εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Η Ανεράιδα του Χελμού (2016) εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Οι Χρυσοπράσινοι Φίλοι μου, Καμή, (2017) εκδ. Ηδύφωνο Η Ευχή του Νικόλα, (2018) εκδ. Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Οι Δρόμοι της Σαλάμ (1ο Έπαινος στον Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Παραμυθιού, Σωματείου Λόγου και Τέχνης «ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ», (2019) εκδ. Ηδύφωνο. Για μεγάλους “Γράμμα στη Μάνα της διπλανής πόρτας”, (2014) εκδ. Ηδύφωνο “Γυναίκα Είσαι και Φαίνεσαι”, (2016) – 1ο Πανελλήνιο Βραβείο Νουβέλας, 2014, Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, εκδ. ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΣ. «…πέφτοντας το βιβλίο άνοιξε στη σελίδα 22», Συμμετοχή στη συλλογή μικροαφηγημάτων, (Οκτώβριος 2018) εκδ. ΤΟ ΔΟΝΤΙ. «Ο σταθμάρχης»,(2021) εκδ. Ηδύφωνο «8 ήχοι για τη Μαργαρίτα»(2022) εκδ. Κάκτος (Πηγή: “Εκδόσεις Ηδύφωνο”, 2022)

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save