Από τις εκδόσεις GUTENBERG το Μάρτη του 2017 κυκλοφορεί στην Ελληνική γλώσσα το μυθιστόρημα του Καναδού συγγραφέα John Williams με τίτλο «Ο Στόουνερ», σε μετάφραση Αθηνάς Δημητριάδου, εισαγωγή John McGahern και επίμετρο Άρη Μπερλή (βιογραφικό συγγραφέα σελ. 409). Η πρώτη έκδοση του έργου έγινε το 1965 στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την εισαγωγή (σελ. 9-18)ο βραβευμένος συγγραφέας (Εθνικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1973) εξέδωσε 4 μυθιστορήματα, 2 τόμους ποίηση και επιμελήθηκε Ανθολογία Αγγλικής Αναγεννησιακής Ποίησης. Με διαύγεια γραφής, «ο Στόουνερ» είναι το πιο προσωπικό, λόγω της στενής σύνδεσής του με την προσωπική ζωή και την καριέρα του Τζον Γουίλιαμς, χωρίς να είναι με κανέναν τρόπο αυτοβιογραφικό. Όσο για τον Στόουνερ, κατάγεται από αγροτική οικογένεια, είναι μοναχοπαίδι, βοηθά στα χωράφια, πηγαίνει να σπουδάσει Γεωπονική και συγχρόνως εργάζεται, ενώ ο μέντορας κ καθηγητής του Σλόουν τον παροτρύνει να σπουδάσει Λογοτεχνία. Ως βοηθός καθηγητή Αγγλικής Φιλολογίας, παντρεύεται τον έρωτα της ζωής του και αποκτούν μια κόρη, έχει όμως και εξωσυζυγική σχέση με μια νεαρή καθηγήτρια. Με εχθρούς και φίλους ο Στόουνερ είναι ήρωας, κατορθώνει να διαχειρίζεται τη ζωή του με τρόπο θαυμαστό, περνώντας το μήνυμα της αγάπης και του έρωτα (κεντρική ιδέα) με τις πολλές όψεις κ τις δυνάμεις που τον αντιμάχονται.

Το βιβλίο αφιερώνεται (σελ. 21) στους φίλους και πρώην συνεργάτες του Γουίλιαμς στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας κ Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Μιζούρι.
Στα 17 κεφάλαια του περιεχομένου (σελ. 23- 400) ο αναγνώστης γνωρίζει τη ζωή του Στόουνερ, με τις ευχάριστες και άσχημες στιγμές της: γεννήθηκε το 1891 στο Μιζούρι από αγρότες γονείς, πήγαινε σχολείο και βοηθούσε στις δουλειές τους γονείς του. Στα 1910 γράφτηκε στο Παν/μιο στην Κολόμπια, να σπουδάσει Γαιωπονική και εργαζόταν στο θείο του. Ο καθηγητής Λογοτεχνίας Σλόουν τον έκανε να σπουδάσει τελικά Λογοτεχνία. Στα 1914 πήρε το πτυχίο του και ανακοίνωσε στους γονείς του, που παραβρέθηκαν στην τελετή αποφοίτησης, πως δε θα γυρίσει κοντά τους. Τότε ξέσπασε και ο 1ος παγκόσμιος πόλεμος, στον οποίο αρνήθηκε να πάει εθελοντής, κάτι που έκαναν οι φίλοι του, ο Μάστερς που σκοτώθηκε ένα χρόνο μετά στη Γαλλία και ο Φίντς, που επέστρεψε και συνέχισαν την καριέρα τους στο Παν/μιο και τη φιλία τους. Το 1918 πήρε το διδακτορικό του και έμεινε κοντά στον καθηγητή Σλόουν. Σε μια δεξίωση συνάντησε την Ίντιθ, την ερωτεύτηκε, γνώρισε τους γονείς της, όρισαν το γάμο στην Κολόμπια, όπου ήρθαν από το κτήμα και οι γονείς του. Δύσκολη η ζωή τους τον πρώτο καιρό, το 1923 όμως γεννήθηκε η κόρη τους, που την ονόμασαν Γκρέις. Αρχικά παράξενη η συμπεριφορά της Ίντιθ, όμως το 1924 πέθανε ο καθηγητής Σλόουν και άρχισε η διαδικασία αντικατάστασής του, μαζί και η μεγάλη του κόντρα με τον Λόμαξ. Εξέδωσε το 1ο του βιβλίο, συναντιόταν με φοιτητές σπίτι του που τον είχε αναγκάσει η Ίντιθ να αγοράσουν. Το 1927 πέθανε ο πατέρας του και λίγο μετά η μητέρα του. Το 1929 πούλησε το κτήμα , λίγο αργότερα η Ίντιθ πήγε στο πατρικό της για το ξαφνικό θάνατο του πατέρα της, επέστρεψε μετά από καιρό αλλαγμένη. Ξεκαθάρισε τα πράγματά της και έπαιρνε μέρος σε διάφορες δραστηριότητες. Το 1930 ο Στόουνερ υπολόγιζε να κυκλοφορήσει ένα ακόμη βιβλίο όμως ο πόλεμος με την Ίντιθ συνεχιζόταν . Σε σεμινάριο γνώρισε τη νεαρή Κάθριν και συναντιόντουσαν στο σπίτι της τρελά ερωτευμένοι. Διαφώνησε όμως με τον τρόπο παρουσίασης εργασίας ενός φοιτητή του Λόμαξ και δημιουργήθηκε στο Παν/μιο σοβαρό ζήτημα, μέχρι που σκέφτηκε να αλλάξει Παν/μιο, αλλά τον απέτρεψε η Ίντιθ, που του είπε μια μέρα πως γνώριζε για τη σχέση του με τη νεαρή καθηγήτρια. Οι διακοπές του Στόουνερ με την Κάθριν ήταν η καλύτερη περίοδος της ζωής του, στο Παν/μιο δημιουργήθηκε σκάνδαλο και μια μέρα η Κάθριν παραιτήθηκε από τη θέση της και εγκατέλειψε την Κολόμπια, χωρίς να χαιρετήσει τον Στόουνερ. Ακολουθούν: Οι συνεχείς κόντρες με το Λόμαξ, οι αλλαγές στο πρόγραμμά του, η δύσκολη εφηβεία της Γκρέις, η εγκυμοσύνη, ο γρήγορος γάμος, η γέννηση του εγγονού του το 1942, ο θάνατος του γαμβρού του έξι μήνες μετά το γάμο, ο αλκοολισμός της Γκρέις, η απογείωση της καριέρας του, η αφιέρωση του βιβλίου της Κάθριν στον ίδιο το 1949, η αρρώστια του, η τελετή πρόωρης συνταξιοδότησής του, η επέμβαση, η συμπαράσταση όλων, ο αποχαιρετισμός με την Γκρέις, οι πόνοι, ο θάνατος στα 65 του.

Στο επίμετρο (401-408) ο Άρης Μπερλής δε συμφωνεί με την Κ. Ι. που αναφέρεται στην εισαγωγή , αλλά υποστηρίζει «την αναπόδραστη τραγικότητα της ζωής με μόνο αντίδοτο την απόλαυση και ηδονή της Λογοτεχνίας».

«Ο Στόουνερ» είναι χρονικό μιας ολόκληρης ζωής από 6 ετών που άρμεγε τις αγελάδες στο χωριό μέχρι τα 65 που πέθανε από καρκίνο , μετά από Παν/κή καριέρα 40 ετών ως καθηγητής Αγγλικής φιλολογίας. Το 73ο σονέτο του Σαίξπηρ , που μιλάει για τα νιάτα που μαραίνονται έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του. Εκτός όμως από τη Λογοτεχνία, τη ζωή του καθόρισαν ο έρωτας με διάφορες μορφές και η επιθυμία του να είναι όχι απλά δάσκαλος, αλλά καλός δάσκαλος. Γι’ αυτό, βασικό θέμα του βιβλίου είναι η διδασκαλική επάρκεια. Μοναδική στη Λογοτεχνία είναι η σκηνή που περιγράφεται ο θάνατος του Σνόουτερ, ενός ανθρώπου ο οποίος τελικά αγάπησε τα βιβλία περισσότερο από τις γυναίκες.

Ένα βιβλίο, που αναφέρεται στον έρωτα, στον αγώνα του καθενός για επίτευξη των στόχων του, στη ζωή και τον τρόπο λειτουργίας των Πανεπιστημίων, στην αξία της Λογοτεχνίας, στο σωστό δάσκαλο, στην άνιση πάλη του ανθρώπου με ανίατες ασθένειες. Χωρίς περιττά στοιχεία, με σαφή λόγο, με έντονες εικόνες και ακριβείς περιγραφές, μέσα από καθορισμένο χρόνο και χώρο, με ήρωες ανθρώπους που ο καθένας εφαρμόζει το δικό του κώδικα ηθικής. Αξίζει λοιπόν να διαθέσουμε λίγο από το χρόνο μας για ένα ακόμη ωραίο ταξίδι.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave