Τίτλος πρωτότυπου: To kill A Mockingbird της HARPER LEE (1926-2016)

της φιλολόγου – συγγραφέα ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ – ΝΤΑΝΟΥ

Αναμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα έργα της Κλασικής Παγκόσμιας Λογοτεχνίας είναι το «όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» της Αμερικανίδας Χάρπερ Λη, που έχει χαρακτηριστεί ως το καλύτερο μυθιστόρημα του 20ου αιώνα.

Η συγγραφέας γεννήθηκε στην Αλαμπάμα το 1926 , σπούδασε Νομικά και ήταν η μικρότερη από 4 αδέρφια με πατέρα δικηγόρο. Το 1950 άρχισε να γράφει το βιβλίο και το 1957 το έδωσε σε εκδοτικό οίκο, ο οποίος της απάντησε ότι είναι σειρά χαλαρά συνδεδεμένων διηγημάτων. Τα δυόμισι επόμενα χρόνια το διόρθωνε και τελικά εκδόθηκε το 1960, αποσπώντας πολύ καλές κριτικές και ένα μεγάλο αναγνωστικό κοινό. Το 1962 έγινε κινηματογραφική ταινία από τον Ρόμπερτ Μάλιγκαν και απέσπασε 3 Όσκαρ μεταξύ των οποίων και του α’ ανδρικού ρόλου για τον Γκρέγκορι Πεκ. Βραβεύτηκε με Πούλιτζερ, έχει πουλήσει 30.000.000 αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε πάνω από 40 γλώσσες. Το 2007 απονεμήθηκε στη συγγραφέα το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας , ανώτατη διάκριση σε πολίτη των ΗΠΑ για την προσφορά της στη Λογοτεχνία. Στα Ελληνικά η πρώτη έκδοση έγινε το 1984 και η όγδοη το 2014 από τις εκδόσεις BELL. Τη μετάφραση έκανε η Βικτώρια Τράπαλη, ενώ το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο Άγγελος Αναστασιάδης. Τον Ιούνιο του 2015 κυκλοφόρησε το 2ο βιβλίο της Χάρπερ Λη «βάλε έναν φύλακα» και πέθανε το Φλεβάρη του 2016 σε ίδρυμα που νοσηλευόταν.
Το «όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» αποτελεί λογοτεχνικό φαινόμενο, ένα μυθιστόρημα του Αμερικανικού Νότου της δεκαετίας του ‘30, χωρίς ίχνος φθοράς, όπου η συγγραφέας, ένας σπάνιος άνθρωπος εξερευνά με εντιμότητα και αστείρευτο χιούμορ τον παραλογισμό της στάσης των ενηλίκων απέναντι στις φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις. Μια ιστορία για τη συνείδηση, που την αφηγείται με αυθεντικό χιούμορ μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, με αποτέλεσμα ένα σκληρό και τρυφερό ή αστείο ή χαρούμενο κατ’ άλλους μυθιστόρημα για τις ράτσες, τις τάξεις , τη δικαιοσύνη και τον πόνο του να μεγαλώνεις… Στο Μέικομπ που ζουν οι ήρωες κυριαρχούν η προκατάληψη, η βία και η υποκρισία. Τη ναρκωμένη του συνείδηση όμως συνταράσσει το σθένος ενός ανθρώπου του δικηγόρου Άττικους, που αγωνίζεται για απονομή δικαιοσύνης , προσπαθεί να προστατεύσει ένα «κοτσύφι», ένα νεαρό μαύρο και μετά το θάνατο της συζύγου του μεγαλώνει μόνος του τα δύο παιδιά του , αποτελώντας υπόδειγμα παιδαγωγού.
Το βιβλίο ( 378 σελίδες) αφιερώνεται «στον κύριο Λη και την Άλις σε αναγνώριση της αγάπης και της στοργής τους».

Ακολουθεί προλογικό σημείωμα από τη συγγραφέα, γραμμένο το 1993, με το οποίο τονίζει πως οι εισαγωγές στα βιβλία είναι περιττές. Το περιεχόμενο της ιστορίας ξετυλίγεται σε δύο μέρη: ΜΕΡΟΣ 1ο (κεφ. 1-11) εδώ διαβάζουμε για τη ζωή στην πόλη Μέικομπ (τη φύση, τις διαφορές λευκών μαύρων, την εκπαίδευση, τις προκαταλήψεις, την κοινωνία), την οικογένεια των Φιντς (τον πατέρα Άττικους δικηγόρο που υπερασπίζεται το μαύρο Τομ Ρόμπινσον, τα παιδιά του Τζεμ και Σκάουτ,το φίλο τους Ντιλ, την υπηρέτρια Καλ), το σχολείο των παιδιών, τις σχέσεις τους με τους δασκάλους και τις κόντρες με συμμαθητές τους , τη φωτιά στο σπίτι της δεσποινίδας Μόντι, τα γιορτινά τραπέζια με τους συγγενείς, τον πυροβολισμό και το θάνατο του λυσσασμένου σκύλου από τον Άττικους ΜΕΡΟΣ 2ο(κεφ. 12- 31) με αμείωτο ενδιαφέρον παρακολουθούμε την αρχή της εφηβείας του Τζεμ, την απουσία του Άττικους και τον ερχομό της αδερφής του Αλεξάνδρας, τον εκκλησιασμό των παιδιών με την Καλ, τη δίκη του Ρόμπινσον και την καταδίκη του, τη φιλανθρωπική δράση της Αλεξάνδρας, τις συγκεντρώσεις στο σπίτι (σε μια από αυτές ο Άττικους της ανακοινώνει το θάνατο του Τομ), τις σκέψεις και τα σχέδια των παιδιών για το γείτονα Άρθουρ Ράντλεϊ, την προετοιμασία τους για παράσταση στο σχολείο, την αποστροφή του Τζεμ για τις δίκες, την απόλυση του Γιούελ (θεωρεί υπεύθυνο τον Άττικους), την εισβολή υπόπτου στο σπίτι του δικαστή Τέιλορ, την πρόσληψη σε εργασία της χήρας Ρόμπινσον από το αφεντικό του Τομ, τη θεατρική παράσταση του σχολείου , τα αστεία συμμαθητή τους και τη νυχτερινή επίθεση στα παιδιά κατά την επιστροφή τους στο σπίτι. Με το σοβαρό αυτό γεγονός που κορυφώνει την αγωνία του αναγνώστη, ο Τζεμ σπάει το χέρι του, ο Γιούελ (ο δράστης) πεθαίνει, ο σωτήρας των παιδιών είναι ο «μισητός» γείτονας Άρθουρ και φυσικά ο δικηγόρος Άττικους δεν μπορεί να πιστέψει πως αν ο Άρθουρ δεν τα έσωζε, θα ήταν ο πιο δυστυχισμένος πατέρας. Στην εξιχνίαση του μυστηρίου συμβάλλουν ο σερίφης της περιοχής και ο γιατρός της οικογένειας, ενώ ο Άττικους με την κόρη του περιμένουν την αυγή μιας καινούριας μέρας και την αποκατάσταση της υγείας του Τζεμ.
Πρόκειται για ένα Κλασικό έργο, ένα συγκινητικό, αξιαγάπητο και συναρπαστικό βιβλίο, που δημιουργεί ποικίλα και έντονα συναισθήματα και όσες φορές κι αν το διαβάσεις «κάθε φορά οι δρόμοι του Μέικομπ είναι πιο αληθινοί και ζωντανοί, η Σκάουτ πιο διορατική, ο Άττικους πιο ηρωικός και ο Μπου Ράντλεϊ πιο τραγικά άνθρωπος».

kotsufia