Στις ταινίες είναι οι άντρες με τις μαύρες δερμάτινες καμπαρντίνες που χτυπούν τις πόρτες μέσα στη νύχτα και συλλαμβάνουν όποιον τολμά να απειλήσει το Τρίτο Ράιχ. Ποιοι ήταν όμως στ΄ αλήθεια οι άνθρωποι της Γκεστάπο; Ποια ήταν η θέση τους μέσα στο καταπιεστικό καθεστώς των ναζί και πώς κατάφεραν να γίνουν τόσο ισχυροί, φοβεροί και αποτελεσματικοί;
Η πραγματικότητα είναι, ως συνήθως, πιο περίπλοκη από τον μύθο. Οι άντρες της Γκεστάπο, παρότι δεν είχαν να λογοδοτήσουν σε κανένα πέρα από τον εαυτό τους και τους άμεσα προϊσταμένους τους, δεν εργάζονταν ανεξάρτητα. Αποτελούσαν μέλη μια διοικητικής δομής μαζί με την αδελφή οργάνωση SD. Η SD ήταν η Υπηρεσία Ασφαλείας της Schutzstaffel ή αλλιώς Ες Ες, της Μοίρας Ασφαλείας του Χίτλερ. Τα μέλη των Ες Ες ορκίζονταν υποταγή στον Χίτλερ και στο Ράιχ, ενώ η Γκεστάπο ήταν φαινομενικά η μυστική κρατική αστυνομία της Γερμανίας. Η Υπηρεσία Ασφαλείας συνέλεγε πληροφορίες και η Γκεστάπο ήταν η εκτελεστική υπηρεσία της αστυνομίας. Στόχοι της Γκεστάπο ήταν οι πολιτικοί και ιδεολογικοί εχθροί του Ράιχ και η Κρίπο χειριζόταν την καθαρά εγκληματική δραστηριότητα.
Η Γκεστάπο, η μυστική κρατική αστυνομία της ναζιστικής Γερμανίας, ήταν ένας από τους ειδεχθέστερους πυλώνες στους οποίους στηρίχτηκε το Τρίτο Ράιχ για την καταπίεση και την εξόντωση των αντιτιθέμενων στον εθνικοσοσιαλισμό Γερμανών. Η εγκληματική δράση της επεκτάθηκε και στα κατεχόμενα από τους ναζί ευρωπαϊκά εδάφη. Ήταν η οργάνωση του χιτλερικού καθεστώτος που έπαιξε καίριο ρόλο στη δίωξη των Εβραίων και στο Ολοκαύτωμα.
Το τέρας στο οποίο εξελίχθηκε η Γκεστάπο γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 1933, όταν ο νέος υπουργός Εσωτερικών της Πρωσίας, ο Χέρμαν Γκέρινγκ, ανέλαβε να ενισχύσει την πολιτική αστυνομία. Το 1936 ο Γκαίρινγκ παραιτήθηκε από την αρχηγία της υπηρεσίας για να αναλάβει τα ηνία της Λουφτβάφε (πολεμική αεροπορία), και τότε ο Χάινριχ Χίμλερ ανέλαβε Επικεφαλής της Γερμανικής Αστυνομίας. Ο πρώτος αρχηγός της εσωτερικής υπηρεσίας ασφαλείας ήταν ο Ράινχαρντ Χάιντριχ «ο άνθρωπος με τη σιδερένια καρδιά». Στόχος του Χάιντριχ ήταν να οργανώσει την Γκεστάπο με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ένα τρομακτικό μέσο σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Σε αυτόν οφείλονται και οι εξαφανίσεις «όσων έθεταν σε κίνδυνο την ασφάλεια της Γερμανίας», σύμφωνα με το διάταγμα Νύχτα και Ομίχλη. Με αυτές και παρόμοιες ενέργειες οι λέξεις «Γκεστάπο» και «τρόμος» έγιναν συνώνυμες. Το 1942 ο Χάιντριχ συγκάλεσε την περιβόητη Διάσκεψη της Βάνζεε, ώστε να επιτευχθεί ο συντονισμός του σχεδίου για την Τελική Λύση ή αλλιώς Ολοκαύτωμα.
Ο Γκεστάπο Μίλερ μπήκε στα Ες Ες το 1934, και μόλις το 1936 είχε ήδη γίνει ένας επιχειρησιακός διοικητής της Γκεστάπο. Σε όλη τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επέβλεπε την μεταφορά Εβραίων και άλλων «ανεπιθύμητων» στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Ήταν προϊστάμενος του Άντολφ Άιχμαν και είχε ενεργή συμμετοχή στον λεπτομερή σχεδιασμό της Τελικής Λύσης. Επιπλέον, ο Μίλερ είχε την ευθύνη του συντονισμού επιχειρήσεων κατασκοπείας και αντικατασκοπείας της Γκεστάπο.
Η Γκεστάπο αναπτύχθηκε ραγδαία της δεκαετία του 1930: μέχρι το 1937 υπολογίζεται ότι υπήρχαν 6.500 υπάλληλοι της Γκεστάπο στη ναζιστική Γερμανία. Μέχρι το 1940 ο αριθμός των στελεχών εκτοξεύτηκε στα 15.000.
Μια τόσο γραφειοκρατική δομή απαιτούσε πολλούς δημόσιους υπαλλήλους και διοικητικό προσωπικό. Για την ακρίβεια, η πλειονότητα των υπαλλήλων της Γκεστάπο δεν ήταν φανατικοί ναζί, αλλά απλοί Γερμανοί οικογενειάρχες ,που προσπαθούσαν να κερδίσουν τα προς το ζην. Πολλοί είχαν ως κίνητρο την απόλυτη πεποίθηση ότι το γερμανικό κράτος κινδύνευε να διαφθαρεί από τον κομμουνισμό και θεωρούσαν καθήκον τους να το προστατεύσουν. Παρά τους διαφορετικούς τύπους υπαλλήλων της Γκεστάπο δεν υπήρχαν εντάσεις μεταξύ τους. Η σύμπνοια ήταν ένα από τα ισχυρότερα κεφάλαια της οργάνωσης και ένας από τους κύριους λόγους της εκπληκτικής επιτυχίας της.
Το βιβλίο αυτό επικεντρώνεται στις κτηνωδίες που διέπραξε η Γκεστάπο. Η οργάνωση αυτή προκαλούσε τον φόβο και τον τρόμο -αλλά και μια αίσθηση ασφάλειας λόγω της ύπαρξής της -στους εξωτερικούς παρατηρητές άλλων χωρών, που θεωρούσαν τα στελέχη της απάνθρωπα, σαδιστικά και αδίστακτα κτήνη.
Το κύριο μέλημα της Γκεστάπο στα πρώτα χρόνια της ιστορίας της ήταν η καταστροφή των πολιτικών της αντιπάλων. Οι κομμουνιστές βρίσκονταν στην κορυφή της λίστας. Η Γκεστάπο επίσης είχε ισχυρή παρουσία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που θα ενσάρκωναν αργότερα τον τρόμο του ναζιστικού καθεστώτος.
Οι πρακτικές της Γκεστάπο ήταν βάρβαρες και ανελέητες. Ο όρος «Γκεστάπο» έγινε το σύμβολο του καθεστώτος επιβολής ισχύος και τρομοκρατίας των ναζί. Η Γκεστάπο ήταν το βασικό όργανο καταδυνάστευσης. Δολοφόνησαν εκατοντάδες χιλιάδες ανυπεράσπιστους άντρες, γυναίκες και παιδιά, καθοδηγώντας τις διαβόητες διμοιρίες θανάτου Μονάδες Ειδικής Δράσης. Ίδρυσαν και κατηγοριοποίησαν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου έστειλαν χιλιάδες ανθρώπους για θανάτωση και καταναγκαστική εργασία. Εκτέλεσαν αιχμαλώτους καταδρομείς και αλεξιπτωτιστές και προστάτευσαν πολίτες που λίντσαραν πιλότους των Συμμάχων. Μετέφεραν πολίτες κατεχόμενων χωρών στη Γερμανία, όπου υποβλήθηκαν σε μυστικές δίκες. Διέταξαν τη δολοφονία κρατουμένων στις φυλακές της Sipo και της SD. Συμμετείχαν στη λεηλασία και στον βανδαλισμό δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας. Ήταν η βασική οργάνωση πίσω από τη δίωξη των Εβραίων. Ολόκληρη η οργάνωση της Γκεστάπο χαρακτηρίστηκε εγκληματική.
Το 1933 γίνεται ο εμπρησμός του Ράιχσταγκ. Αυτό ήταν ένα δώρο για το Ναζιστικό Κόμμα και ευνόησε την προπαγάνδα του για τον κίνδυνο εξέγερσης των κομμουνιστών. Όμως ο εμπρησμός αυτός ήταν έργο της Γκεστάπο. Το 1934 ο Χίτλερ αποφάσισε να εξαλείψει με μία κίνηση όλους τους αντιπάλους του. Για την εκκαθάριση αυτή στράφηκε στη νεοσύστατη αστυνομική δύναμη, την Γκεστάπο και τα Ες Ες. Η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών ήταν έργο της Γκεστάπο. Την νύχτα της 9ης Νοεμβρίου 1938 η Γκεστάπο εξαπέλυσε μια τρομοκρατική επιδρομή κατά των Εβραίων και θα έμενε γνωστή ως Νύχτα των Κρυστάλλων (έσπασαν αμέτρητα παράθυρα και τζάμια στα καταστήματα και τα σπίτια Εβραίων). Στις 31 Αυγούστου 1939 πραγματοποιήθηκε στην πόλη Γκλάιβιτς στην Άνω Σιλεσία μια επιχείρηση -προβοκάτσια της Γκεστάπο ,που θα πυροδοτούσε την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1940 η Γκεστάπο είχε ένα μεγάλο δίκτυο πληροφοριοδοτών και συνεργατών για τη συλλογή στοιχείων σχετικά με τα αντιστασιακά κινήματα κάθε κατεχόμενης περιοχής. Οι βασικοί μέθοδοι για τη «μετατροπή» των κρατουμένων σε πληροφοριοδότες ήταν τα βασανιστήρια και ο εκφοβισμός. Μία από τις πιο διαβόητες καταδότριες του πολέμου, η Στέλλα Κίμπλερ, έπαιρνε 300 ράιχσμαρκ για κάθε Εβραίο που πρόδινε. Η Κίμπλερ έδωσε στην Γκεστάπο πληροφορίες για τουλάχιστον 600 και έως 3.000 Εβραίους, που έκρυβαν την ταυτότητά τους στο Βερολίνο. Το 1941 η Γερμανία εισβάλει στη Σοβιετική Ένωση, τα χνάρια της ακολούθησε η Γκεστάπο, διαπράττοντας εκείνη την περίοδο μερικά από τα ποιο ειδεχθή εγκλήματά της.
Σε μία μόνο επιχείρηση δολοφονήθηκαν περισσότεροι από 33.000 άνθρωποι στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ στην Ουκρανία και την ίδια χρονιά σκοτώθηκαν περίπου 25.000 ακόμη άνθρωποι στο δάσος της Ρουμπούλα στη Λετονία. Οι άντρες της Γκεστάπο δεν τραβούσαν οι ίδιοι τη σκανδάλη, επέβλεπαν αυτές τις απάνθρωπες εξολοθρεύσεις. Ένα από τα μέλη της Σοβιετικής Αντίστασης το 1941 έπεσε στα χέρια της Γκεστάπο ήταν η Μαρία «Μάσα» Μπρούσκινα. Λόγω της εβραϊκής καταγωγής της. Απαγχονίστηκε δημόσια. Το 1942 το νορβηγικό χωριό Τέλαβονγκ εξαφανίστηκε από προσώπου γης επειδή η αντιστασιακή ομάδα του Λίνγκε σκοτώσανε δυο αξιωματικούς της Γκεστάπο. Το 1942 δύο τσέχοι αντιστασιακοί σκοτώσανε στην Πράγα τον αρχηγό της Γκεστάπο Ράινχαρντ Χάιντριχ. Η Γκεστάπο σκότωσε περίπου 1.300 ανθρώπους ως αντίποινα για τον θάνατο του αρχηγού τους. Η Κόκκινη Ορχήστρα ήταν ένα από τα πιο πετυχημένα δίκτυα κατασκοπείας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Γκεστάπο γνώριζε την ύπαρξη της οργάνωσης, αλλά μπόρεσε τελικά να εντοπίσει τα βασικά της μέλη τον Δεκέμβριο του 1942. Τότε έδρασε με τη συνηθισμένη της βαναυσότητα. Το 1943 ξεκίνησε άσχημα για τους Γερμανούς στο Ανατολικό Μέτωπο, με μια δυνατή αντεπίθεση από τους Σοβιετικούς στο Στάλινγκραντ στις 10 Ιανουαρίου.
Οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να παραδοθούν στις 2 Φεβρουαρίου -η πρώτη μεγάλη ήττα τους από τον θεωρητικά κατώτερο γενετικά Κόκκινο Στρατό. Από το 1942 αρκετοί φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου οργάνωσαν ένα αντιστασιακό κίνημα με το όνομα Λευκό Ρόδο. Η Γκεστάπο το 1943 μπόρεσε να εντοπίσει ντους υποκινητές του Λευκού Ρόδου και να τους αποκεφαλίσει. Η Γαλλία είχε ένα από τα πιο καλά οργανωμένα αντιστασιακά κινήματα του πολέμου , με επικεφαλής τον στρατηγό Σαρλ Ντελεστρέν. Η απειλή της Γαλλικής Αντίστασης ήταν τόσο μεγάλη που ανάγκασε την Γκεστάπο να τοποθετήσει στο Βισί έναν από τους πλέον ανάλγητους αρχηγούς της. Ο Κλάους Μπάρμπι, ο Χασάπης της Λιόν, θα έπαιζε σημαντικό ρόλο σε μία από τις πιο διαβόητες συλλήψεις του πολέμου, αυτού του Γάλλου εθνικού ήρωα Ζαν Μουλέν, το 1943. Η ιστορία ξεκίνησε με τη σύλληψη του Ντελεστρέν στο Παρίσι. Άσχετα ποιος πρόδωσε τον Ντελεστρέν, η σύλληψή του συντάραξε όλο το αντιστασιακό κίνημα. Ήταν μια από της μεγαλύτερες επιτυχίες της Γκεστάπο και ένα τρομερό χτύπημα για τις αντιναζιστικές δυνάμεις ,των οποίων αρχηγός ήταν ο Μουλέν .Ο διεστραμμένος Κλάους Μπάρμπι ήταν ο κύριος βασανιστής του Μουλέν, ο οποίος τελικά υπέκυψε από τα βασανιστήρια. Η εξολόθρευση του Δικτύου Πρόσπερ το 1945 από την Γκεστάπο κ.λ.π.
Ο συγγραφέας, Λούκας Σολ, αντλώντας στοιχεία από πολυάριθμες πηγές, παρουσιάζει το προφίλ των κυριότερων στελεχών της Γκεστάπο. Καταγράφει τα αίτια που οδήγησαν στη γιγάντωσή της, σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη σύστασή της, και περιγράφει τις αποστολές των ταγμάτων που σκόρπιζαν τον τρόμο στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Όπως είπε μετά το τέλος του πολέμου ο ήρωας της Γαλλικής Αντίστασης Ζορζ Μπιντό: Ελευθερία είναι όταν κάποιος ακούει το κουδούνι του να χτυπάει στις εφτά το πρωί και ξέρει πως είναι ο γαλατάς και όχι η Γκεστάπο.
Διαβάστε το.
Ο Λούκας Σολ εργάζεται για τη Βρετανική Υπηρεσία Πληροφοριών (η Τρίτη γενιά της οικογένειας Σολ σε αυτό το επάγγελμα). Είναι συλλέκτης ενθυμίων του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου και ταξιδεύει συχνά σε όλη την Αγγλία αναζητώντας παζάρια πώλησης και ανταλλαγής αντικών. Γράφει ιστορικά βιβλία και διδάσκει Ιστορία κοντά στην πόλη του, το Φρομ.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.