«Όποιος περιγράφει τον θάνατο λέγοντας ότι έφυγε αθόρυβα ή έσβησε γαλήνια, δεν έχει δει άνθρωπο να πεθαίνει. Ο θάνατος είναι άγριος, είναι μάχη. Το σώμα κρεμιέται στη ζωή, όπως ο κισσός στον τοίχο, και δε λέει να την αφήσει, δεν ξεκολλάει χωρίς να πολεμήσει».

Ένα πραγματικά συγκλονιστικό μυθιστόρημα, μια σπαρακτική ιστορία που δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο όποιον θα έχει τη χαρά να το διαβάσει και να χαθεί σε χρόνους παλιούς, άγνωστους, σε ψυχές που άφησαν το στίγμα τους με το πέρασμά τους από τούτη τη ζωή.
Μια τέτοια ψυχή είναι και το πέρασμα του Άμνετ που έμεινε στην ιστορία εδώ και πέντε αιώνες με το κορυφαίο έργο του Σαίξπηρ, ΑΜΛΕΤ. Και αν αναρωτιέστε πώς γίνεται να πρωταγωνιστεί στο βιβλίο ο διάσημος συγγραφέας και να μην αναφέρεται πουθενά το όνομά του, αυτό είναι ένα υπέροχο συγγραφικό τέχνασμα της συγγραφέως, η οποία δίνει τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη σύζυγο, την τραγική μητέρα του Άμνετ.


Η ιστορία εξελίσσεται σε δύο χρονικές περιόδους, όταν η Άγκνες γνωρίζει τον δάσκαλο των λατινικών κι εκείνος μαγεύεται από την εικόνα της βλέποντάς την με το γεράκι της και όταν λίγα χρόνια μετά ο γιος της ψάχνει απεγνωσμένα να βρει βοήθεια για τη δίδυμη αδελφή του που καίγεται από πυρετό στο σπίτι τους. Η αφηγηματική μαεστρία της συγγραφέως είναι τόσο δυνατή, που καταφέρνει να μυήσει τον αναγνώστη στην τόσο μακρινή εποχή, στον τρόπο που ζούσαν οι άνθρωποι στην πόλη, στις διαφορές με τους ανθρώπους της εξοχής, στα επαγγέλματα που έκαναν, στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και στον τρόπο που διεκδικούσαν τα όνειρά τους.


Η παράξενη φιγούρα της Άγκνες δεν περνάει απαρατήρητη, όλοι τη σχολιάζουν και τη βρίσκουν αλλόκοτη, όμως την εμπιστεύονται να τους δώσει τα βότανά της και να ανακουφίσει τον πόνο τους, να είναι ελαφρύ το πέρασμά τους από την ζωή στο θάνατο. Έχει μια μοναδική ικανότητα να αντιλαμβάνεται πράγματα γύρω της, να γνωρίζει τι θα συμβεί και να απολαμβάνει την ενασχόλησή της με τα κάθε λογής μυρωδικά και βότανα που καλλιεργεί, τις μέλισσες και τα δέντρα, το δάσος που θεωρεί σπίτι της. Αυτή η γυναίκα θα περίμενε λοιπόν κανείς, να μπορεί να προβλέψει και το κακό που πλησιάζει το σπιτικό της. Όμως όχι, ξεγελιέται και κατηγορεί τον εαυτό της γι’ αυτό. Και κατηγορεί και τον άντρα της που λείπει μακριά της και κατηγορεί και τη μοίρα για το χτύπημα που της έδωσε.


Οι στιγμές που προκαλούν ρίγη συγκίνησης και θυμίζουν αρχαία τραγωδία, είναι τόσο ρεαλιστικές που ζεις μαζί με την ηρωίδα την απώλειά της, ακουμπάς μαζί με τα δικά της δάχτυλα το σώμα του παιδιού. Ανακαλύπτεις τα ήθη και έθιμα της εποχής για τον τρόπο που ετοίμαζαν τους νεκρούς τους, μπλέκεσαι μέσα στις σκέψεις της μάνας που δεν την αφήνουν να ησυχάσει, πώς να ησυχάσει, πώς να το δεχτεί αυτό το χτύπημα; Ποια μάνα μπορεί να δεχτεί ότι δεν θα ξαναδεί το παιδί της; Αλλά και η τεράστια θυσία του ενός παιδιού της προς το άλλο, το απίστευτο δέσιμο των διδύμων, η αστείρευτη αγάπη, το ξεγέλασμα στον ίδιο το θάνατο. Είναι τόσα πολλά τα συναισθήματα, τόσο δυνατή η περιγραφή που όσα και να σας γράψω και πάλι δεν θα καλύψω ούτε στο ελάχιστο από την ένταση της αφήγησης.


Και ο χρόνος κυλάει αργά, βασανιστικά και δύσκολα για μια τέτοια απώλεια, την μεγαλύτερη απώλεια που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος και όλα φαίνονται ανούσια και η παραίτηση από τη ζωή, από τις ανάγκες, από τους ανθρώπους είναι μονόδρομος. Όμως πόσο μπορεί κάποιος να αρνείται να δει την πραγματικότητα; Ο κάθε γονιός έχει τον δικό του τρόπο να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί το πένθος, όπως και τα αδέλφια και οι λοιποί συγγενείς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ, κάποια συναισθήματα παραμένουν ίδια, όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσο και αν έχει εξελιχθεί η κοινωνία, ο χαμός του αγαπημένου προσώπου είναι μαχαίρι στην πληγή, σε μια πληγή που αιμορραγεί συνέχεια.


Και στο συγκλονιστικό φινάλε, βλέπουμε την αναφορά στο έργο που θα έμενε στην ιστορία ως το καλύτερο έργο του Σαίξπηρ και τον τρόπο που η συγγραφέας κάνει τη σύνδεση και αποκαλύπτει την ταυτότητα του πατέρα, χωρίς και πάλι να αναφέρει το όνομά του. Είναι δε τόσο παραστατικές οι περιγραφές των δρόμων του Λονδίνου, η δυσκολία των μετακινήσεων, το ντύσιμο των ηθοποιών, οι εκφράσεις τους που θα αισθανθείτε ότι είστε κι εσείς ανάμεσα στο πλήθος που παρακολουθεί την παράσταση του ΑΜΛΕΤ και τον ίδιο το συγγραφέα να στρέφει και να σας κλείνει το μάτι.

ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΤΩΝ SUNDAY TIMES
ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ 2020 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ BBC
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΔΕΚΑ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ 2020
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ NEW YORK TIMES

Ένα αγόρι, που το πέρασμά του από τη ζωή χάθηκε στη λησμονιά, αλλά το όνομά του έμεινε στην Ιστορία ως ο τίτλος ενός από τα διασημότερα θεατρικά έργα όλων των εποχών, ζωντανεύει από την πένα μιας σπουδαίας συγγραφέως στην καλύτερή της στιγμή.

Αυτή είναι η τρυφερή και αβάσταχτα συγκινητική ιστορία του Άμνετ, που, μια καλοκαιριάτικη μέρα του 1596, στο Στράτφορντ, αναζητά απεγνωσμένα βοήθεια για να σώσει τη δίδυμη αδερφή του, η οποία πέφτει στο κρεβάτι με πυρετό. Κανένας δεν είναι στο σπίτι. Η μάνα τους, η Άγκνες, είναι στον μαγισσόκηπό της, όπου καλλιεργεί βοτάνια, ενώ ο πατέρας τους λείπει στο Λονδίνο για δουλειά. Οι δυο γονείς δεν ξέρουν πως μέχρι το τέλος της εβδομάδας ένα από τα παιδιά τους δε θα είναι πλέον στη ζωή.

Εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα, το βραβευμένο μυθιστόρημα της Μάγκι Ο’Φάρελ αφορά τον δεσμό μεταξύ των διδύμων, έναν γάμο που φτάνει στο χείλος της καταστροφής από το βαρύ πένθος, ενώ, παράλληλα, αφηγείται την ιστορία ενός γερακιού και της κυράς του· των ψύλλων που μπαίνουν σε ένα πλοίο στην Αλεξάνδρεια, και του γιου ενός γαντοποιού, που αψηφά τις συμβάσεις προκειμένου να διεκδικήσει τη γυναίκα που αγαπά.