Los vencejos” (Fernando Aramburu)

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Εκδόσεις Πατάκη

Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη (Επιμελήτρια και μεταφράστρια).

(Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Ισπανόφωνης Λογοτεχνίας)

➖”Επέλεξα τη φιλοσοφία επειδή είδα σ’αυτήν τον ευθύ δρόμο προς αυτό που ήθελα να γίνω, ένας άνθρωπος ελεύθερος που μεταμορφώνει τις σκέψεις του σε κείμενα“.

Αυτές είναι μερικές από τις πολλές σκέψεις που μεταφέρει ο πολυβραβευμένος Φερνάντο Αραμπούρου στις σελίδες του νέου του βιβλίου με όχημα τον κεντρικό του ήρωα. Πληθωρικός, αναγνωρισμένος ως κορυφαίος λογοτέχνης ιδιαίτερα μετά το συγκλονιστικό του μυθιστόρημα “ΠΑΤΡΙΔΑ“, επανέρχεται στο προσκήνιο με ένα νέο ανατρεπτικό μυθιστόρημα.

Το πεζό κείμενο των 800 περίπου σελίδων καλύπτει ένα ουμανιστικό πεδίο με το συναίσθημα να κυριαρχεί στον χειμαρρώδη αφηγηματικό λόγο που ρέει γοργά, ανάλαφρα και απολαυστικά. Παρά το φαινομενικά εν πρώτοις μελαγχολικό ύφος, εκπλήσσει ευχάριστα ο τρόπος δόμησης της γραφής που πληροί τις προϋποθέσεις ενός αξιολόγου αναγνωστικού επιτεύγματος.

Είναι μία de profundis πρωτοπρόσωπη εξομολογητική αφήγηση ενός 54χρονου καθηγητή φιλολογίας, ο οποίος, αν και είναι υγιής και με πλήρη πνευματική διαύγεια, έχει αποφασίσει για δικούς του προσωπικούς λόγους να βάλει τέλος στη ζωή του. Έχει σχεδιάσει το χρονοδιάγραμμα της “φυγής” του με την ημερομηνία να δρομολογείται τις τελευταίες ημέρες του Ιουλίου του επόμενου έτους, με την συμπλήρωση ενός ακριβώς χρόνου από την ημέρα λήψης της απόφασης. Ταυτίζεται με τα αγαπημένα του πετροχελίδονα, τα οποία ελεύθερα πάντα και απαλλαγμένα από υπαρξιακά ερωτήματα, επιστρέφουν στη χώρα του από την ετήσια αποδημία τους από την Αφρική όπου διαχειμάζουν.

➖”Δεν θέλω να κυκλοφορώ στον κόσμο σαν ένα πλάσμα καμπουριασμένο, ξεχασιάρικο και ετοιμόρροπο, που δεν καταλαβαίνει τίποτα απ’ όσα γίνονται γύρω του. Από κάθε μέρος πρέπει να ξέρεις να φεύγεις την κατάλληλη στιγμή“.

Στο διάστημα αυτό του ενός χρόνου σκοπεύει να καταγράψει σε ένα ιδιότυπο ημερολόγιο τα σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν καθώς και σκόρπιες σκέψεις από τα περιστατικά που έχουν σημαδέψει το προσωπικό χρονικό της ζωής του με τις αναδρομές της μνήμης, ασύνδετες, να ταξιδεύουν στο παρελθόν και να αφορούν σχέσεις γονεϊκές, αδελφικές, συζυγικές, επαγγελματικές, συντροφικές και φιλικές.

Αναβιώνει αναμνήσεις και περιγράφει τον μικρόκοσμο του περιβάλλοντος του που επεκτείνεται στην ευρύτερη κοινωνία και στη χώρα που ζει σε μία ανασκόπηση βιωματική, αναπόφευκτη της συγκυρίας. Χωρίζει το ημερολόγιο σε 12 κυρία μέρη και τα τιτλοφορεί με τους 12 μήνες του χρόνου, αρχής γενομένης από τον Αύγουστο, που σηματοδοτεί την μεγάλη του απόφαση.

Γεννημένος σε μία μεσοαστική οικογένεια στην Ισπανία, ο βασικός ήρωας είναι ένα βαθιά καλλιεργημένο άτομο. Χωρίς να βρίσκεται σε ψυχολογική περιδίνηση, με ηρεμία και ισορροπία σκέψης, διατηρεί την αυτοκυριαρχία του και συμβιβάζεται με τον θάνατο που θα τον απαλλάξει στο μέλλον από την ηλικιακή φθορά και την κατάρρευση. Αν και άθεος, στέκεται με αυτοπεποίθηση και σαρκασμό μπροστά στην εικόνα του Χριστού σε μία εκκλησία και ψιθυρίζει:

➖”Αν μου στείλεις ένα σημάδι, εγκαταλείπω το σχέδιο μου. Θα κερδίσεις έναν οπαδό“.

Ο Φερνάντο Αραμπούρου ακτινογραφεί με πειστικότητα τον κόσμο και απαριθμεί διαχρονικά προβλήματα της σύγχρονης πραγματικότητας. Στον γνωστό αυτόν κόσμο τοποθετεί τον πρωταγωνιστή του, ο οποίος χωρίς ηρωική διάθεση εκθέτει την ιστορία του στις διάφορες φάσεις της με έναν λόγο αποσπασματικό, αιχμηρό και χιουμοριστικό στα σημεία, που κινείται ρυθμικά σαν ένα εκκρεμές στο παρελθόν και στο παρόν και αιτιολογεί πλήρως την απόφαση του ως πράξη απελευθέρωσης που δρομολογείται από τις παράξενες διαδρομές του μυαλού.

Η συμβολή της βραβευμένης Τιτίνας Σπερελάκη στη μετάφραση βοηθάει τα μέγιστα στην ανάδειξη των προβληματισμών του δημιουργού για τους γονείς και τους απογόνους, την αγάπη και το μίσος, τη φιλία και την απιστία, τον πόλεμο και την ειρήνη, τη θρησκεία και την πίστη και τέλος για την επιστήμη της πολιτικής που είναι προσιτή στον καθένα με τον κοινό νου, χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις και σπουδές.

Το ομιχλώδες ταξίδι στην ανθρώπινη φύση είναι περιπετειώδες με την ευτυχία να είναι μία επαναλαμβανόμενη κατάσταση, μία συνεχής προσπάθεια για τη δημιουργία και απόκτηση της.

➖”Υποψιάζομαι πως η φύση, από κούραση ή απροθυμία, καμία φορά δεν βάζει τα δυνατά της και κατασκευάζει άτομα χαμηλής ποιότητας, μαζεύοντας τα ελαττωματικά κομμάτια που της περίσσεψαν από την κατασκευή άλλων“.