Συγγραφέας του βιβλίου «Η νοσταλγία κι εγώ» – Εκδόσεις Αρμός

Νοσταλγικές στιγμές, από τα παιδικά της χρόνια και πρόσωπα της καρδιάς της, δοσμένες άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε με περισυλλογή και άλλοτε με μια γλυκιά θλίψη, πάντα όμως μέσα από τη ματιά της ψυχολόγου μας δίνει στο νέο της βιβλίο η Μάρω Βαμβουνάκη. Αναμνήσεις μιας ζωής, που ο χρόνος παίζοντας τον δικό του καταλυτικό ρόλο της έδωσε την ευκαιρία, ώριμη πια, να τις δει και να τις αντιμετωπίσει, αλλιώς. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας, θεωρεί τη νοσταλγία ποιητική και χαρακτηρίζει τη σχέση μαζί της, στενή. «Επιστρέφω στο παρελθόν μου για να διαπιστώσω, πάλι και πάλι, αν κάποια πράγματα τα θυμάμαι σωστά, τα έκρινα δίκαια, τα κατάλαβα με θάρρος και διαύγεια. Με τις επιστροφές παρακολουθώ την ωριμότητά μου, πόσα σήμερα αντέχω και κατανοώ».

  • Και σ’ αυτό το βιβλίο συνδυάζετε αρμονικά την επιστήμη με τον έντεχνο λόγο, θέτοντας στην “υπηρεσία” του αναγνώστη ψυχολογία και λογοτεχνία. Το γεγονός πως δίνετε τροφή για σκέψη αλλά και απαντήσεις σε ερωτήματα και προβληματισμούς, σας δένει περισσότερο μ’ εμάς τους αναγνώστες;
    Συνδέοντας μια ιστορία σαν διήγημα με μια θεωρία της ψυχολογίας νιώθω πως ζωντανεύει αυτό που προσπαθώ να πω. Η θέρμη προσώπων που βιώνουν, μονολογούν και συνομιλούν εξηγεί καλύτερα από όλους τους επιστημονικούς νόμους. Εξάλλου, κάθε πρόσωπο είναι μοναδικό και άρα ανατρεπτικό, διασχίζει το δικό του μυθιστόρημα.
  • «Προσωπικά η σχέση μου με τη νοσταλγία είναι σχέση στενή, αλλά επίφοβη μια και σε κατακρατά στο ανικανοποίητο», γράφετε στο οπισθόφυλλο. Τι είναι αυτό που σας ανησύχησε γράφοντας, εφόσον το επίθετο “επίφοβη” κρύβει μέσα του εκτός από φόβο και επικινδυνότητα;
    Όπως το λέτε! Με ανησυχεί το ότι η νοσταλγία περιέχει ωραιοποιήσεις όσων συνέβησαν, εξιδανικεύσεις και ως εκ τούτου παραμορφώσεις. Είναι άδικο μετά να συγκρίνεις εκείνο που έζησες τότε με αυτό που τώρα ζεις. Ιδίως όταν αφορά και σε πρόσωπα κοντά σου.
  • Ξεκινώντας, ωστόσο, την ανάγνωση διαβάζουμε πως «Η νοσταλγία είναι η ποίηση της ζωής είναι δημιουργική». Θέλετε να μας εξηγήσετε τις δυο διαφορετικές τοποθετήσεις; Ή μήπως απλά δείχνουν διαφορετικές;
    Παρά τις παραπάνω παγίδες όμως, η νοσταλγία με το να είναι ποιητική, σου ομορφαίνει και σου καθιστά ενδιαφέρουσα τη βιογραφία σου. Σε εμπνέει και σε παρακινεί να ζεις ανάλογα το παρόν σου, να σχεδιάζεις πιο φιλόδοξα το μέλλον σου. Ανεβάζει δηλαδή τον πήχη των προσδοκιών της ζωής σου και σε ωθεί.
  • Όταν η ζωή μας είναι ένας συνεχόμενος αγώνας να γίνουμε αυτό που δεν είμαστε, να κάνουμε αυτό που δεν μπορούμε να κάνουμε και το αρκετό φαντάζει πάντα πολύ λίγο (το ανικανοποίητο που λέγαμε πιο πάνω) ποιος δρόμος οδηγεί, τελικά, στην ευτυχία;
    Είναι ανάγκη να αντιστεκόμαστε στην προδοσία της αυθεντικής μας επιθυμίας. Πρέπει να τη σεβόμαστε, να την γνωρίζουμε έστω με θάρρος. Να ξέρουμε ότι είναι αυτή, θέλω αυτό, κι ας το προδίδουμε. Ειδάλλως αρρωσταίνουμε σε πνεύμα και σώμα. Η ύπαρξή μας είναι μονόδρομος: Αλήθεια ή θάνατος.
  • Στη στενή σχέση που λέτε πως έχετε με τη νοσταλγία πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι αναμνήσεις που αποφασίσατε να μοιραστείτε μαζί μας, με μια ευχάριστη αίσθηση χιούμορ. Οι περισσότερες αφορούν την παιδική σας ζωή, την επαγγελματική σας πορεία ή τη λογοτεχνική σας διαδρομή;
    Νομίζω πως η δικιά μου νοσταλγία περιέχει τα παιδικά χρόνια μου, κυρίως στα Χανιά, σχέσεις μου με δυνατά πρόσωπα της καρδιάς μου, και το πιο μυστήριο, που αφορά όλους, ένα χαμένο παράδεισο που, κάπως, κάποτε, αόριστα και απερίγραπτα βιώσαμε και πάλι τον προσδοκούμε. Μια σχέση αγάπης απόλυτης, θεανθρώπινης δηλαδή.
  • Στο ερώτημα: «Είναι νεύρωση η νοσταλγία;» απαντάτε: «Εξαρτάται από τον τωρινό ενήλικα εαυτό, από το πόση δράση έχει στο παρόν του». Με δεδομένο πως νεύρωση είναι μια διαταραχή που σχετίζεται με το άγχος θα πρέπει να ανησυχούμε όσοι έχουμε στενή σχέση με τη νοσταλγία όπως εσείς;
    Γελάω που λέτε αν πρέπει να ανησυχούμε!.. Ανησυχούμε μόνο άμα η νοσταλγία καταντάει μόνος τρόπος ζωής. Αν ζούμε μονάχα με το παρελθόν μας βγαίνοντας έξω απ’ την πραγματικότητα. Οι νευρώσεις, που όλοι μας λίγο πολύ κουβαλάμε, είναι βέβαια από άμυνες στο άγχος, είναι όμως κι από νωθρότητα, πάθη, εγωισμούς. Πάντα μου προσπαθώ να θυμίζω ότι τα ψυχολογικά προβλήματα συχνά είναι συνέπειες πνευματικών κενών μας.
  • «Μου θερμαίνουν την ανάγκη να γράψω για όσα συνέβησαν και έτσι να τα ξαναζήσω, να τα διασώσω, να τα αφηγηθώ λιγάκι αλλιώτικα, πιο «σωστά», πιο «δίκαια»…». Ας μείνουμε στο «πιο “δίκαια”». Ήταν μια ευκαιρία για σας μέσα από αυτή την αφήγηση να αποκαταστήσετε κάποιες άδικες προσεγγίσεις του παρελθόντος;
    Τώρα που το λέτε, το σκέφτομαι κι εγώ και νομίζω ότι είναι κι αυτό. Επιστρέφω στο παρελθόν μου για να διαπιστώσω, πάλι και πάλι, αν κάποια πράγματα τα θυμάμαι σωστά, τα έκρινα δίκαια, τα κατάλαβα με θάρρος και διαύγεια. Με τις επιστροφές παρακολουθώ την ωριμότητά μου, πόσα σήμερα αντέχω και κατανοώ. Έτσι όπως διαβάζοντας ξανά ένα βιβλίο παρατηρείς πόσο εσύ άλλαξες από την εποχή που το πρωτοδιάβασες. Πόσα και ποια προσέχεις τώρα, ενώ παλιότερα αγνόησες.
  • Ποιο είναι για σας «ένα τέλειο ολοστρόγγυλο “Όχι”» και «“ένα “Δεν μπορώ” ολόγυμνο σαν άγριο ζώο», που διαβάζουμε στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου;
    Τα όχι μου πράγματι τα κέρδισα με τεράστιο μόχθο. Υπήρξα το πρωτότοκο παιδί στην οικογένεια, παιδί δηλαδή με ευθύνες να είναι “καλό και σωστό” κι αυτή η δέσμευση με έκανε πολύ ενοχική. Προσπαθούσα να μη στενοχωρώ, να προλαβαίνω, να ανταποκρίνομαι, να γίνομαι μαμά της φιλάσθενης μαμάς μου. Τα όχι μου υπέρ του εαυτού μου ήταν βουνό. Κάποια στιγμή βρέθηκα κι εγώ με ψυχική υπερκόπωση. Ήταν θέμα επιβίωσης να μάθω να λέω πότε πότε “δεν μπορώ”.
  • «…σπούδασα ψυχολογία και δούλευα σαν λερωμένος ανθρακωρύχος κάτω και μέσα στις ανθρώπινες σήραγγες». Είναι ίσως ο πιο ιδιαίτερος ορισμός της επιστήμης σας. Έχετε καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα για το βάθος που έχουν οι “στοές” της ανθρώπινης ψυχής;
    Σοβαρά; Έτσι το λέω; Υπερβολή, αλλά όχι και τόσο υπερβολή! Απ’ τη στιγμή που άρχισα να σπουδάζω ψυχολογία ένιωσα κι ένα γκρέμισμα του ρομαντικού κόσμου μου. Τα σκοτάδια του υποσυνείδητου έμοιαζαν με υπόγεια τούνελ, τρομαχτικό αλλά και φοβερά ενδιαφέρον. Με μάγεψε τούτη η κάθοδος, αλλά και με γοήτευσε. Ναι, ήταν φορές στις ψυχοθεραπείες που έβγαινα από τα άγχη του άλλου σα λερωμένος ανθρακωρύχος. Η ψυχοθεραπεία υπήρξε για μένα μια γοητευτική αλλά και επώδυνη δουλειά. Δεν μου ήταν καθόλου εύκολο να μην ταυτίζομαι με τον θεραπευόμενο που μου ζητούσε να τον λυτρώσω εδώ και τώρα!
  • Αισθανόμαστε πως μέσα από την εξομολόγηση συναισθημάτων και βιωμάτων που επιχειρείτε με τα τελευταία σας βιβλία, δεν κρατήσατε τίποτε για σας. Μάλλον κάνουμε λάθος έτσι δεν είναι;
    Όχι, εντελώς λάθος εντύπωση σας δίνω! Ίσα ίσα που η ζωή μου είναι γεμάτη κρυμμένα μυστικά. Ποτέ δεν μιλώ για αυτά, κυρίως γιατί αφορούν και άλλους που πάντα αγαπώ ή δεν αγαπώ πια, αλλά σέβομαι. Η προσωπική ζωή είναι το πρώτο και κύριο κεφάλαιο της ζωής μου, την προφύλαξα πάντα με μεγάλη προσοχή. Αυτά που διηγούμαι στα βιβλία είναι αυστηρά επιλεγμένα κι ας μοιάζουν με πληθωρική εξομολόγηση. Ποτέ μου δεν θα μου επέτρεπα να γράψω την αυτοβιογραφία μου.

Κυρία Τσακίρη, πολύ σας ευχαριστώ για τις εύστοχες και λεπτές ερωτήσεις σας.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Προσωπικά η σχέση μου με τη νοσταλγία είναι σχέση στενή, αλλά και επίφοβη μια και σε κατακρατά στο ανικανοποίητο. Το θετικό είναι ότι επειδή οι νοσταλγίες για γεγονότα και πρόσωπα που πέρασαν αλλά δεν προσπέρασαν απ’ τη ζωή μου έχουν μαγεία, μαγεία φωτεινή ή σκοτεινιασμένη, με εμπνέουν. Εκ των υστέρων αναδείχνουν τη ζωή περισσότερο ενδιαφέρουσα, ποιητική, θεατρική, με κρυμμένα νοήματα και σύμβολα, μαζί μ’ εκείνο που λέει ο ποιητής, «το παρ’ ολίγο να συμβεί».
Μου θερμαίνουν την ανάγκη να γράψω για όσα συνέβησαν και έτσι να τα ξαναζήσω, να τα διασώσω, να τα αφηγηθώ λιγάκι αλλιώτικα, πιο «σωστά», πιο «δίκαια» κατά τα δικά μου ζωτικά γούστα. Από μικρή έλεγαν ότι ήμουν παιδί με φαντασία, αλλά εγώ πιστεύω ότι ήμουν παιδί με νοσταλγία.

Βιογραφικό
Η Μάρω Βαμβουνάκη γεννήθηκε στα Χανιά και έζησε εκεί τα παιδικά της χρόνια. Στο τέλος του Δημοτικού ήρθε με την οικογένειά της στην Αθήνα, σπούδασε Νομικά και Ψυχολογία. Έζησε για έντεκα χρόνια στη Ρόδο όπου εργάσθηκε ως συμβολαιογράφος. Σήμερα ζει στην Αθήνα.