Συγγραφέας του βιβλίου «Το σπίτι με τις φοινικιές» – Εκδόσεις «Κλειδάριθμος»

Εκείνη, όμορφη και περήφανη. Αποφασισμένη να κάνει τα πάντα για την κοινωνική της ανέλιξη. Εκείνος, γοητευτικός αλλά άπιαστος. Παθιάζεται με την περιπέτεια αλλά είναι μη προβλέψιμος. Η πένα της Τίτσας Πιπίνου θέλει οι δυο τους να συναντηθούν στο Κάιρο όπου ταξίδεψε η Μαρίνα για να βρει μια καλύτερη τύχη. Ένα μυθιστόρημα που ξεκινάει από τα Δωδεκάνησα τα χρόνια της μεγάλης εσωτερικής μετανάστευσης και στη συνέχεια μας ταξιδεύει στην Αίγυπτο, την εποχή που η δωδεκανησιακή παρουσία είναι ισχυρή. Μέσα από τις σελίδες του, μαθαίνουμε πολλά για την περίοδο της Ιταλοκρατίας, για την οποία όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «δεν έχουν γραφτεί πολλά μυθιστορήματα με αποτέλεσμα να παραμένει μια εποχή σχεδόν άγνωστη για τους περισσότερους, παρά το γεγονός ότι χρονικά δεν απέχει πολύ από το σήμερα».

Η ιστορία σας ξεκινά το 1927, όταν η οικογένεια του Φιλήμονα Σαλίβερου μεταναστεύει από το μικρό άγονο νησί της στη Ρόδο. Ποιοι ήταν οι βασικοί λόγοι της εσωτερικής μετανάστευσης εκείνα τα δύσκολα χρόνια;
Κυρίως οικονομικοί. Τα μικρά νησιά είχαν ερημώσει μετά την παρακμή της σπογγαλιείας και τη μετανάστευση στο εξωτερικό, αφού οι βραχότοποι όπου ζούσαν δεν είχαν τίποτα να τους προσφέρουν. Επίσης το εμπόριο και η εποχική μετανάστευση στα μικρασιατικά παράλια είχε διακοπεί βίαια μετά την κατάκτηση των νησιών από τους Ιταλούς, έτσι οι άνθρωποι μετακινούνταν σε μεγαλύτερα νησιά για να επιβιώσουν. Απλά να επιβιώσουν με τα μεροκάματα, λίγο πάνω από το τίποτα των Ιταλών, που είχαν ξεκινήσει τα εμβληματικά τους έργα και χρειάζονταν φτηνά εργατικά χέρια, αφού τότε είχαν πειστεί ότι τα Δωδεκάνησα θα ήταν για πάντα δικά τους.
Στη δική μας όμως ιστορία ο λόγος της μετακίνησης προς την Ρόδο ήταν για να φοιτήσουν τα παιδιά της οικογένειας στο γυμνάσιο, μιας και δεν υπήρχαν σχολεία σε μικρότερα νησιά.


Ποια είναι η εικόνα της Ρόδου, στην οποία είχαν καταφύγει πολλοί Έλληνες κατά τους διωγμούς του ελληνικού στοιχείου από τα μικρασιατικά παράλια, τη συγκεκριμένη περίοδο;
Μπορεί στη Μικρά Ασία να γίνονταν πόλεμοι και διωγμοί, αλλά ούτε στη Ρόδο η ζωή με την έλευση των Ιταλών ήταν ειδυλλιακή. Αυτό φάνηκε σύντομα παρά τους αρχικούς πανηγυρισμούς των κατοίκων που πίστεψαν ότι οι χριστιανοί Ιταλοί θα τους φέρονταν διαφορετικά. Βέβαια υπήρξε μια οικοδομική άνθιση και μια ευημερία που κυρίως απευθυνόταν στους ίδιους τους Ιταλούς. Όπως και να έχει πάντως σαφώς εδώ ήταν καλύτερα για όσους ήρθαν εκείνα τα χρόνια διωγμένοι από τους Τούρκους.


Μετάνιωσαν ποτέ για την απόφασή τους αυτή; Ικανοποίησε τις προσδοκίες τους η Ρόδος;
Δεν νομίζω ότι το μετάνιωσαν γιατί οι απόγονοι τους κατοικούν εδώ μέχρι σήμερα. Αυτοί οι άνθρωποι με τον προηγμένο πολιτισμό τους εμπλούτισαν κάθε τόπο που μετοίκησαν. Έπειτα οι Ροδίτες γενικά λόγω του πολυπολιτισμικού στοιχείου που υπήρχε πάντα έχουν συνηθίσει και δέχονται με ευκολία όσους έρχονται. Αυτό συμβαίνει και τώρα, πάντα έφθαναν άνθρωποι από άλλα μέρη της Ελλάδας ή αλλού και έκαναν τη Ρόδο πατρίδα τους. Οι Ροδίτες είναι ανοιχτοί σε κάθε τι ξένο και νέο.


Μαρίνα Σαλίβερου. Είναι η όμορφη και περήφανη κόρη της οικογένειας, που θα τη δούμε να παίρνει και πάλι τον δρόμο αναζητώντας την τύχη της σε μια άλλη πατρίδα, το Κάιρο, όπου ζει η εύπορη οικογένεια των θείων της. Μιλήστε μας για την ηρωίδα σας και την απόφασή της.
Η Μαρίνα έχει όλα αυτά τα στοιχεία που μπορεί να κάνουν μια γυναίκα να ξεχωρίσει και το γνωρίζει από νωρίς. Είναι όμορφη, περήφανη, έξυπνη, φιλόδοξη και άξια. Είναι αποφασισμένη να κάνει τα πάντα να λειτουργήσουν για την κοινωνική ανέλιξη της. Αυτό βέβαια μέχρι να έρθει αντιμέτωπη με το πεπρωμένο της.


Το ελληνικό στοιχείο έχει πολύ σημαντική παρουσία στο Κάιρο. Μια μικρή Ελλάδα υπήρχε εκείνα τα χρόνια με έντονη πολιτιστική δραστηριότητα. Όμως πώς θα μπορούσε μια νησιωτοπούλα να μπει σ’ έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής;
Υπήρχε ισχυρή δωδεκανησιακή παρουσία στην Αίγυπτο εκείνα τα χρόνια. Φανταστείτε ότι όλη η οικογένεια του πατέρα μου ζούσε εκεί. Όχι μόνο η στενή οικογένεια, αλλά φίλοι, ξαδέλφια, συμπατριώτες. Ένας λόγος ότι η απόσταση δεν ήταν μεγάλη. Ταξίδευαν ακόμη και με καΐκια. Η ζωή τους ήταν καλή, καμία σχέση με όσους μετανάστευσαν σε Αμερική, Αυστραλία ή αλλού. Είχα μία θεία που μιλούσε διαρκώς για τη ζωή της στο Κάιρο και πολλά απ’ όσα τότε διηγούνταν με βοήθησαν να περιγράψω τη ζωή εκείνα τα χρόνια.
Τώρα για το αν μπορεί κάποιος να μπει σε ένα τέτοιο τρόπο ζωής με επιτυχία, φυσικά και μπορεί, αρκεί να είναι αρκετά έξυπνος, να έχει ισχυρή θέληση και φιλοδοξίες.


Εκεί την περιμένει και ο έρωτας, στο πρόσωπο του Αντρέα Λίντον. Παθιασμένο με την περιπέτεια τον χαρακτηρίζετε. Δώστε μας τα χαρακτηριστικά και τα στοιχεία της προσωπικότητας του ήρωά σας.
Ο Ανδρέας είναι ο τύπος του ανθρώπου που παθιάζεται με την περιπέτεια, τις διαρκείς μετακινήσεις, που απεχθάνεται τη μικροαστική ζωή και τις προβλέψιμες επιλογές που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Ιδεαλιστής και αντικομφορμιστής. Γοητευτικός αλλά άπιαστος. Ένας από αυτούς τους άνδρες που τις περισσότερες γυναίκες τις τρομάζουν ακριβώς γιατί δεν είναι προβλέψιμοι.


Ιταλοκρατία. Ένα μεγάλο κεφάλαιο της νεότερης ιστορίας των Δωδεκανήσων. Είναι μια ιστορική περίοδος που εμπνέει τους συγγραφείς. Πόσο εύκολο ήταν για σας να την προσεγγίσετε και να τοποθετήσετε μέσα της του ήρωές σας;
Είναι όντως μια περίοδος που εμπνέει, αλλά δυστυχώς δεν έχουν γραφτεί πολλά μυθιστορήματα με φόντο αυτά τα χρόνια με αποτέλεσμα να παραμένει μια εποχή σχεδόν άγνωστη για τους περισσότερους, παρά το γεγονός ότι χρονικά δεν απέχει πολύ από το σήμερα. Δεν ήταν τόσο δύσκολο να προσεγγίσω την εποχή αφού να σκεφθείτε ότι σε πολλές περιπτώσεις ανακαλούσα όσα είχα ακούσει να λέγονται από τη μητέρα μου και άλλους που είχαν ζήσει εκείνα τα χρόνια. Έπειτα υπάρχουν και πολλά κείμενα που βοηθούν. Σε κάθε περίπτωση όμως απαιτείται έρευνα για να υπάρχει αληθοφάνεια.


Στο προηγούμενό σας μυθιστόρημα «Το κορίτσι του Αλεσάντρο», γνωρίσαμε την Άννα κατά την Ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων, ιστορική περίοδο που πραγματεύεστε και στο τελευταίο σας βιβλίο. Υπάρχει σχέση μεταξύ των δυο ιστοριών;
Όχι, δεν υπάρχει σχέση απλά οι ιστορίες εκτυλίσσονται την ίδια ιστορική περίοδο. Η Άννα και η Μαρίνα ζουν την ίδια ταραγμένη εποχή στον ίδιο τόπο, αλλά δεν συναντιούνται ποτέ.


«…σαν τις δύο πανύψηλες φοινικιές που στέκονται αγέρωχες μπροστά στην παλιά έπαυλη», γράφετε. Έχετε συναντήσει σε κάποιο ταξίδι ή είδατε σε φωτογραφία αυτή την όμορφη εικόνα που σας πρόσφερε και τον τίτλο του μυθιστορήματός σας;
Όχι, δεν έχω δει αυτή την εικόνα σε ταξίδι ή φωτογραφία αλλά στην πραγματικότητα εδώ στη Ρόδο. Υπάρχουν ακόμη ή πιο σωστά υπήρχαν πολύ περισσότερα σπίτια που στον κήπο τους οι ένοικοι τους είχαν φυτέψει αυτά τα εμβληματικά αιωνόβια δέντρα. Βέβαια εγώ δεν περιγράφω ένα υπαρκτό σπίτι.


Στο Επιμύθιο, διαβάζουμε μια σειρά από σκέψεις αλλά και πολλά «αν». Ο υποθετικός αυτός σύνδεσμος καταδεικνύει ένα βαθύ δικό σας προβληματισμό. Μιλήστε μας γι αυτόν.
Σίγουρα είναι κάτι που με προβληματίζει. Το αν, δηλαδή αν γινόταν εκείνο ή το άλλο πώς θα ήταν τα πράγματα είναι από αυτά που με απασχολούν. Μια άλλη επιλογή μας κάποια στιγμή θα είχε εξελίξει τη ζωή μας διαφορετικά. Κάποιες φορές έχω στεναχωρηθεί στο παρελθόν για κάτι που δεν έγινε, που δεν κατάφερα, μια αποτυχία κ.α. αλλά με τα χρόνια δεν έχω πειστεί αν αυτό θα ήταν η καλύτερη έκβαση. Ότι όλα για κάποιο λόγο γίνονται.


«Η ζωή μας είναι αυτή που επιλέξαμε να ζήσουμε. Αυτή είναι η ζωή μας τελικά και καμία άλλη… Υπάρχει κάτι προδιαγραμμένο από το οποίο είναι αδύνατον να ξεφύγει κάποιος ή όλα γίνονται εντελώς στην τύχη;». Το πιστεύετε ως άνθρωπος, ως γυναίκα και ως συγγραφέας;
Πιστεύω ότι πάντα έχουμε την ελεύθερη επιλογή να επιλέξουμε πώς θα πάρουμε τη ζωή μας, αλλά για κάποιο λόγο κάποια πράγματα είναι να συμβούν με το ένα ή τον άλλο τρόπο. Δεν ξέρω με ποιο τρόπο ακριβώς και εγώ ερωτήματα θέτω και ψάχνω τις απαντήσεις. Ή αυτό που φαίνεται σκέτη τύχη, να μην είναι τίποτα άλλο παρά προκαθορισμένο σχέδιο. Η λογοτεχνία δεν είναι για να δίνει απαντήσεις αλλά για να θέτει αυτά τα ερωτήματα. Αν γνώριζα τις απαντήσεις ίσως να έγραφα μόνο ένα βιβλίο. Καμιά φορά σκέπτομαι μήπως όσα γράφει ένας συγγραφέας στη ζωή του δεν είναι τίποτα άλλο παρά διάφορες παραλλαγές ενός και μόνο βιβλίου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα-ψηφιδωτό που διατρέχει το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα και αφηγείται ιστορίες ανθρώπων των οποίων η ζωή παρασύρθηκε στη δίνη ιστορικών γεγονότων που συγκλόνισαν τον κόσμο.
Ρόδος, 1927. Όταν η οικογένεια του Φιλήμονα Σαλίβερου μεταναστεύει απ’ το μικρό άγονο νησί τους στη Ρόδο για να συνεχίσουν τα τρία παιδιά το σχολείο, κανείς τους δεν διανοείται τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό στη ζωή τους.
Κάιρο, 1934. Η Μαρίνα, η όμορφη και περήφανη κόρη της οικογένειας Σαλίβερου, ταξιδεύει με προορισμό το Κάιρο για να μείνει στην εύπορη οικογένεια των θείων της. Εκεί θα γνωρίσει τον Ανδρέα Λίντον, έναν ανεξάρτητο και παθιασμένο με την περιπέτεια άνδρα, ο οποίος κατά τη διάρκεια του πολέμου θα γίνει ήρωας.
Η ιστορία των οικογενειών Σαλίβερου και Λίντον ορθώνεται με αξιοπρέπεια μπροστά στη ματαίωση των ονείρων τους, στις διαψεύσεις, στα πάθη, στις φιλοδοξίες και στις απώλειες κατά τα δύσκολα χρόνια της Ιταλοκρατίας –σαν τις δύο πανύψηλες φοινικιές που στέκονται αγέρωχες μπροστά στην παλιά έπαυλη, δίνοντας μια ψευδαίσθηση αρχοντιάς ανάμεσα στα ρημαγμένα φτωχόσπιτα της γειτονιάς.

Βιογραφικό
Η Τίτσα Πιπίνου γεννήθηκε στη Ρόδο όπου ζει μέχρι σήμερα. Για ένα διάστημα έζησε στην Αγγλία όπου παρακολούθησε μαθήματα γλώσσας. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1994 με το μυθιστόρημα “Γυναίκα της σκιάς”. Συνολικά έχει γράψει δέκα μυθιστορήματα, ένα δοκίμιο και ένα βιβλίο για παιδιά. Διηγήματα και κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες, λογοτεχνικά ημερολόγια και στον Τύπο, ενώ διατηρεί εδώ και χρόνια ραδιοφωνική εκπομπή για το βιβλίο. Το 2019 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος «Το κορίτσι του Αλεσάντρο το οποίο συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα των Βραβείων Puτοblic στην κατηγορία «Αξέχαστος ήρωας».