Γράφει ο Κώστας Τραχανάς
1943 Ρόδος. Ιταλική Κατοχή.
Ο Μ. ο μορφωτικός ακόλουθος της Τουρκίας έρχεται μαζί με τον πρόξενο της Τουρκίας στη Ρόδο. Η Τουρκία κρατάει ουδετερότητα τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Τζουντερία, την Εβραϊκή συνοικία της Ρόδου, ζούνε οι Ροντεσλίς οι Σεφαραδίτες Εβραίοι της Ρόδου.
Η δεκαεπτάχρονη σεφαραδίτισσα κόρη του Τουριέλ του τυπογράφου μαθαίνει Γαλλικά από τον μορφωτικό ακόλουθο. Γρήγορα οι δύο νέοι θα ερωτευτούνε. Για τη σχέση αυτή η νεαρή συγκρούεται με την οικογένειά της.
Ο πρόξενος την συστήνει ως Ντέφνε Ανσάλ, Τουρκάλα αρραβωνιαστικιά, του μορφωτικού ακόλουθου.
Οι γειτόνισσες αναμεταδίνουν ότι η εγγονή του ραβίνου πάει κάθε βράδυ στην Γκρεγκάια (την συνοικία των Ελλήνων ορθοδόξων) να της χαϊδέψει το κορμί ένας Τούρκος…
Ο Μ. ζητάει από την Ντέφνε να φύγουν για την Τουρκία αλλά η Ντέφνε αρνείται να εγκαταλείψει τους δικούς της.
Τον Φεβρουάριο του 1944 μια έκρηξη στο Τουρκικό προξενείο σκοτώνει τον μορφωτικό ακόλουθο. Αν είχαν φύγει για την Τουρκία…
Η Ντέφνε ζει ένα εφιάλτη από τότε που έχασε τον αγαπημένο της. Δεν τολμά να ομολογήσει την εγκυμοσύνη της ,στην οικογένειά της .
Τον Απρίλιο του 1944 , αγγλικές βόμβες σκοτώνουν τον πατέρα της. Χάθηκαν και οι δύο. Είναι φριχτό.
Ο Τούρκος πρόξενος της εξασφαλίζει τουρκικό διαβατήριο και της οργανώνει τη φυγάδευση απέναντι στο Μαρμαρίς τον Ιούλιο του 1944.
Η Ντέφνε αναρωτιέται που πήγε το πρόσφατο παρελθόν , που ήταν όλοι μαζί .Στην Τζουντερία στη Ρόδο .Ήταν η γαλήνη πριν από την καταιγίδα.
Τον Αύγουστο του 1944 οι Γερμανοί συγκεντρώνουν όλους τους Ροντεσλίς της Ρόδου και την οικογένεια της Ντέφνε και τους πάνε με τρένα στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Τον Σεπτέμβριο του 1944 ο Πρόξενος φθάνει στην Αθήνα.
Η Ντέφνε χάνει το μωρό της.
Νιώθει μεγάλη θλίψη, μόνη και ξένη.
Η Ντέφνε Ανσάλ φεύγει για την Κωνσταντινούπολη, είναι τώρα Τουρκάλα υπήκοος, μουσουλμάνα χήρα και άτεκνη. Δεν δηλώνει ότι ξέρει ελληνικά ούτε λαντίνο από φόβο μη την θεωρήσουν Ρωμιά ή Ντονμέ (εξισλαμισμένη Εβραία). Η Ντέφνε εργάζεται σαν καθαρίστρια. Στην πολυκατοικία που καθαρίζει τις σκάλες, γνωρίζει τον Εβραίο Γερμανό καθηγητή Α. Παρακολουθεί μαθήματα που παραδίδει ο καθηγητής. Συμμετέχει σε μια αριστερή ομάδα φοιτητών σαν «Συντρόφισσα του Νότου». Εργάζεται και στον εκδοτικό οίκο Χεπ.
Η Πόλη και το Μαρμαρίς την άλλαξαν. Δυσκολεύεται να πει ξεκάθαρα και με ακρίβεια ποια είναι. Αυτό της δίνει μια καινούργια ελευθερία.
Ιανουάριος του 1945 ο κόκκινος στρατός προχωρά προς Γερμανία. Μάϊος του 1945 τέλος του Πολέμου. Η ηρωίδα αναζητά τα ίχνη της οικογένειάς της που έχει πια χαθεί στο Άουσβιτς, καθώς και τα νήματα που συνθέτουν τον νέο ενήλικο εαυτό της.
Ως Εστρέλα Τουριέλ το 1947 θα επιστρέψει στη Ρόδο και μετά θα πάει στη Χάιφα.
Σκέφτεται ότι τυχεροί είναι αυτοί που έχουν ένα τάφο. «Πατρίδα είναι ο τόπος όπου κατοικούν οι δικοί μας νεκροί» τους έλεγαν στο σχολείο. Είναι άραγε ; Το ερώτημα μπαίνει για το Άουσβιτς. Και την ακτή του Μαρμαρίς. Κι όσους κατάπιε η θάλασσα -ή τα τρένα. Έπρεπε να βρει τη δύναμη να μετατοπίζει την πατρίδα .Στον θάνατο μονάχα δεν έχουμε το προνόμιο της μετακίνησης.
Η μνήμη της είχε υποστεί διάθλαση μέσω της Πόλης και του Μαρμαρίς. Ό,τι έχασε σ΄ ευκρίνεια το παρελθόν, το κέρδισε το παρόν…
Μαρκάντο (λαντίνο): αυτός/ή /ό που εξαγοράστηκες με λύτρα από τον Άγγελο του Θανάτου…
Το βιβλίο αυτό είναι ένα σκοτεινό γράμμα αγάπης.
Ένα βιβλίο αψεγάδιαστης ομορφιάς.
Πραγματικό διαμάντι.
Διαβάστε το.
Η Μαρία Μαμαλίγκα γεννήθηκε στη Ρόδο. Σπούδασε στην Αθήνα, στο ΕΚΠΑ, Πολιτισμό και Επικοινωνία, με ειδίκευση στον Κινηματογράφο (ΜΑ, 2005), στο Νόριτς της Αγγλίας, στο UEA, Χημεία και Εκπαίδευση (MSc στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, 1989) και στην Αθήνα, στο ΕΚΠΑ, Χημεία (ΒΑ, 1984).
Από τον Σεπτέμβριο του 2018 είναι υπεύθυνη για το πρόγραμμα κινηματογραφικών προβολών, καθώς και την κινηματογραφική λέσχη της ΑΣΚΤ. Οργανώνει κινηματογραφικά αφιερώματα, ομιλίες και διαλέξεις, εισηγούμενη για τις ταινίες και τους σκηνοθέτες στους φοιτητές, ως Ειδικό Τεχνικό και Επιστημονικό Προσωπικό. Συνεργάζεται σε εργαστηριακά μαθήματα για υποβοήθηση διδακτικών αναγκών.
Έχει επίσης εργαστεί στην Πινακοθήκη και τη Βιβλιοθήκη της ΑΣΚΤ και έχει εκπονήσει αυτόνομο διδακτικό έργο στη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στα Παιδαγωγικά Τμήματα του Πανεπιστημίου του Αιγαίου στη Ρόδο.
Έχει μεταφράσει βιβλία από τα αγγλικά στα ελληνικά, έχει επιμεληθεί γλωσσικά και επιστημονικά καταλόγους εκθέσεων, βιβλία και περιοδικά τέχνης. Έχει κάνει εισηγήσεις σε συνέδρια και ομιλίες. Έχει δημοσιεύσει άρθρα για τον κινηματογράφο, τα εικαστικά, τη λογοτεχνία, σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.