Γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

Κάθε φορά που παίρνω στα χέρια μου ένα βιβλίο, λαμβάνει χώρα το ίδιο σχεδόν τελετουργικό. Μυρίζω τον εσωτερικό του κόσμο, ξεφυλλίζω και χαϊδεύω τις σελίδες του, ταξιδεύω με την εικόνα του εξωφύλλου περιπλανώμενη στα μονοπάτια που ανοίγει και στέκομαι να ξαποστάσω στον τίτλο του. Πάντα ο τίτλος του βιβλίου κάτι θέλει να μας αποκαλύψει, κάτι θέλει να μας πει.
Ο τίτλος του σημερινού βιβλίου με προβλημάτισε ιδιαίτερα. Θα μπορούσε να αναφέρεται στις ανθρώπινες σχέσεις, σε σχέσεις ανόμοιες μεταξύ τους, σε ηλικιωμένους ‘γάτους’ που ορέγονται τρυφερά για τα δόντια τους ‘ποντικάκια’ και τελικά δεν έπεσα έξω. Όμως, να θυμάστε ότι τα τρυφερά και συνάμα νεαρά ποντίκια, πολλές φορές είναι σε θέση να απαγκιστρωθούν από τα δόντια των γάτων. Τώρα αν αυτό είναι ωφέλιμο, χμ εδώ θα κρατήσω τις επιφυλάξεις μου. Το σίγουρο είναι ότι αν τα καταφέρουν να ξεφύγουν, σίγουρα έχουν κάνει της επανάστασή τους.

…τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις τις κάνουμε εντελώς απροσδόκητα και πολύ συχνά κατά λάθος…

Τη σημερινή ιστορία θα μας τη διηγηθεί η Σμαράγδα, αδερφή του Αντώνη ή αλλιώς Ντόντου. Η Σμαράγδα λοιπόν, είναι κόρη της Βιργινίας και του Ευτύχιου, έζησε τα παιδικά της χρόνια στη Ρόδο και επισκεπτόμενη το πατρικό της χρόνια μετά ενόσω έχει πεθάνει ο πατέρας της, ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις της που ξεπηδούν από κάθε σημείο του κάποτε ασφαλούς σπιτιού που φιλοξενούσε την οικογένεια.
Η μητέρα Βιργινία, ζούσε με τον σύζυγό της στην Καζέρνα Ρεγγίνα τη δεκαετία του 60. Από μικρή είχε δείξει τον απτόητο και ανέμελο χαρακτήρα της και τον δυναμισμό της και είχε σε ηλικία 7 χρονών τραβήξει το ενδιαφέρον του Ευτύχιου. Ο τελευταίος εξελίχθηκε σε έναν διακριτικό, σοβαρό και εκλεπτυσμένο άνδρα, που αφότου έγινε φαρμακοποιός και άνοιξε το δικό του φαρμακείο, έκανε πρόταση γάμου στη Βιργινία και εκείνη δέχτηκε χωρίς αναστολές.
Ο Ευτύχιος στα μάτια της όμορφης, κομψής, εύθυμης και εξωστρεφούς Βιργινίας φάνταζε γοητευτικός και αρρενωπός αν και στην ουσία ήταν ένας κλειστός, λιγομίλητος και σκυθρωπός άνθρωπος που αγαπούσε το διάβασμα και τα γραμματόσημα.
Το βιβλίο θα μας μεταφέρει από το παρελθόν στο παρόν και με αυτόν τον τρόπο θα γνωρίσουμε τα πρόσωπα και την ιστορία τους, θα περιπλανηθούμε στον χρόνο, θα γίνουμε μάρτυρες γεγονότων που σημάδεψαν τις ζωές τους και θα βγάλουμε ή και όχι τα δικά μας συμπεράσματα για τους χαρακτήρες των ηρώων.
Η κουβερνάντα Νόνη και η αγάπη της για τα καναρίνια, ο ανιψιός Σέργιος που φιλοξενείται στο σπίτι της οικογένειας του Ευτύχιου για μεγάλο χρονικό διάστημα, η Φραντζέσκα και η Σοφία αδερφές της Βιργινίας που βάζουν το δικό τους λιθαράκι στο ανάγνωσμα και το φάρμακο για τον θρυμματισμό των πετρών στα νεφρά, ανακάλυψη που τελικά δεν πήρε τα εύσημα από κάποια φαρμακευτική εταιρεία, είναι κομμάτια των αναμνήσεων της Σμαράγδας που βγαίνουν στο φως και συνδέονται με τα υπόλοιπα που θα μας εξιστορήσει στη συνέχεια του βιβλίου.
Η Σμαράγδα θυμάται το δωμάτιο με τα πουλιά αδυναμία της Νόνης, τον μοχθηρό κύριο Κωνσταντίνο ξενοδόχο και γείτονα που τον παράτησε η γυναίκα του για έναν πλασιέ, την αδερφή του Φερενίκη με την παράξενη μυρωδιά λιβανιού και ευκάλυπτου που πλανιόταν στον χώρο κάθε φορά που περνούσε, αλλά και τον βολικό Λουκά που γινόταν στα χέρια της εύπλαστο ζυμάρι.
Οι πολλές φωτογραφίες που ζωντανεύουν την μακρινή αλλοτινή εποχή των παιδικών της χρόνων, η κρυψώνα που την κρατά ασφαλή και προστατευμένη από τις απειλές της Νόνης και της θείας Σοφίας, ένα μισοξεραμένο λουλούδι ανάμεσα στις σελίδες ενός βιβλίου που ο αποδέκτης του δεν αντιλήφθηκε πλήρως το μήνυμα που έκρυβε, ένα κεραυνοβόλο πάθος που εξελίσσεται σε καταστροφή αλλά και το απρόσμενο φευγιό της μαμάς οδηγούν σε σκέψεις τη Σμαράγδα και ζωντανεύουν στιγμές που ποτέ δεν πέρασαν στη λήθη.
Ακολουθούν εικόνες απομόνωσης και περισυλλογής, μικρές αταξίες που περνούν απαρατήρητες, η απέχθεια όλων προς ένα αγαπημένο της πρόσωπο, οι σύντομες συναντήσεις με τη μητέρα που χάραξαν ανεξίτηλα την παιδικότητά της και οι τίτλοι τέλος μιας ιστορίας που δεν άργησαν να φανούν.
Η ζωή τους ανατρέπεται, ο πατέρας γίνεται σκιά του εαυτού του, τα παιδιά μεγαλώνουν με τη φροντίδα της κουβερνάντας και το πονηρό Μαριγάκι που ράβει κουρτίνες βρίσκει χώρο και τρυπώνει για λίγο ανάμεσά τους.

Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση που μου κίνησε το ενδιαφέρον για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο της Τίτσας Πιπίνου, ένα σύντομο βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, επέλεξα την παρακάτω:
…υπάρχει πάντα και αρχή πριν από κάθε αρχή, όπως και τέλος μετά από κάθε τέλος…

Η Σμαράγδα θυμάται, πονάει, αναμοχλεύει το σεντούκι με τις αναμνήσεις της και αφήνει τα συναισθήματά της ελεύθερα. Η ζωγραφική που πλέον έχει γίνει το πάθος της, θα τη βοηθήσει να δει καθαρά, να βρει τις απαντήσεις που ψάχνει και η Ρόδος ίσως σταθεί η αφορμή για επανεκκίνηση και επαναπροσδιορισμό.
Ένα τρυφερό ποντίκι, με τη θέλησή του έγειρε να ξαποστάσει πλάι σε ένα παλιό γάτο, χωρίς να φοβάται. Καιρό μετά αποφάσισε να επαναστατήσει με λάθος τρόπο. Δεν ξέρω αν τελικά δικαιώθηκε για την απόφασή του. Το σίγουρο είναι ότι ο γάτος απέδειξε ότι και ακίνδυνος ήταν και είχε τη θέληση να αγκαλιάσει στοργικά το ποντίκι αλλά δεν ήξερε και μάλλον δεν ήβρε τον τρόπο…

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα του βιβλίου.
Η Τίτσα Πιπίνου γεννήθηκε στη Ρόδο. Για ένα διάστημα έζησε στην Αγγλία όπου παρακολούθησε μαθήματα γλώσσας. Έκτοτε ζει και εργάζεται στη Ρόδο στον χώρο του βιβλίου.
Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1994 με το βιβλίο «Γυναίκα της Σκιάς».

Συνολικά έχει γράψει έντεκα μυθιστορήματα, ένα δοκίμιο και ένα βιβλίο για παιδιά.
Διηγήματα και κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε ανθολογίες, λογοτεχνικά ημερολόγια, εφημερίδες και περιοδικά καθώς και στον ηλεκτρονικό τύπο, ενώ για χρόνια διατηρεί ραδιοφωνική εκπομπή για το βιβλίο.

ΕΡΓΑ ΤΙΣ ΙΔΙΑΣ
Γυναίκα της σκιάς / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Φιλιππότης 1994, Εκδόσεις Άγκυρα 2001
Τέσσερις μέρες του Μάρτη / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Καστανιώτη 1997
Για να θυμάσαι τη Λοΐδα / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Άγκυρα 1997
Ονειροπαγίδα / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Άγκυρα 1999
Παλιοί γάτοι, τρυφερά ποντίκια / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Άγκυρα 2002, Εκδόσεις Όταν 2024
Το σ’ αγαπώ σε ξένη γλώσσα / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Άγκυρα 2004
Ζωή χωρίς φιλοδώρημα / Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Γυναίκες της Δωδεκανήσου / Δοκίμιο, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δωδεκανήσου-Kasseris Pablications 2012
Το παλιό ξενοδοχείο / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Διόπτρα 2016
Ο ιππότης με το τριαντάφυλλο / Νεανική λογοτεχνία, Εκδόσεις Αιώρα 2018
Το κορίτσι του Αλεσάντρο / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Κλειδάριθμος 2019
Το σπίτι με τις φοινικιές / Μυθιστόρημα, Εκδόσεις Κλειδάριθμος 2021

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Όταν.

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου αναφέρει:
Μια ιστορία έρωτα και προδοσίας που ξετυλίγεται πολλά χρόνια πριν, στα ασφυκτικά όρια μιας μικρής, επαρχιακής, ελληνικής πόλης, που ψάχνει να βρει τον βηματισμό της. Σε μια εποχή αυστηρή και σκληρή που το να υπερβεί κάποιος τα όρια της ηθικής ισοδυναμούσε με εξοστρακισμό και καταδικαζόταν να ζει στο περιθώριο.
Μια ιστορία που μέσα από άγρια περιστατικά αναδεικνύει τις δυο όψεις μιας πόλης, την ειρηνική κι άνετη της οδού Πλατάνων και την υποβαθμισμένη και βουερή της Καζέρμα Ρεγγίνα, ενός παλιού ιταλικού στρατοπέδου, που μετά τη φυγή των Ιταλών ζει η φτωχολογιά. Είναι εκεί που, τη δεκαετία του ’60, κατέφυγε ταπεινωμένη και αποδιωγμένη από την καλή και ευυπόληπτη κοινωνία η γυναίκα του φαρμακοποιού με τον άνδρα που ερωτεύτηκε. Εκεί όπου συνέβησαν τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν την οικογένεια και συντάραξαν την κοινωνία της μικρής τους πόλης.
Σε αυτό το μυθιστόρημα παρακολουθούμε την πολυτάραχη ζωή των ηρώων ανάμεσα σε Ρόδο, Ρώμη κι Αθήνα.
Η ιστορία ξεκινά στις μέρες μας, όταν μια ζωγράφος με λίγες αποσκευές και τα σύνεργα της ζωγραφικής της επιστρέφει στο πατρικό της για να φροντίσει τις τελευταίες λεπτομέρειες της πώλησής του μετά τον θάνατο του πατέρα της…

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave