Γράφει η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ – ΝΤΑΝΟΥ

Το Μάρτη του 2020 κυκλοφόρησε ένα ακόμη βιβλίο της Αγρινιώτισσας φιλολόγου Αναστασίας Β. Μήτσου με τίτλο «Πικρά καπνά πικρή νιότη». Πρόκειται για μια εξαιρετική έκδοση 311 σελίδων από τις εκδόσεις ΠΑΣΧΕΝΤΗ, που αποτελεί «την πρώτη δοκιμή της συγγραφέως σε πεζό λόγο». Το εξώφυλλο κοσμούν δύο καταπληκτικές φωτογραφίες από το οικογενειακό της άλμπουμ και το αφιερώνει στα αδέρφια της. Προηγήθηκαν οι ποιητικές συλλογές: ΜΑΣΚΕΣ, ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ ΤΑ ΣΕΊΣΤΡΑ (εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ) και ΑΝΑΣΕΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΜΟΥ (εκδόσεις ΠΑΣΧΕΝΤΗΣ)

 . 

Μετά από μια πολύ ζεστή και συγκινητική προσωπική αφιέρωση, διάβασα στην αρχή τους παρακάτω στίχους, που με έβαλαν στο πνεύμα του βιβλίου: ήρωες, αντιήρωες/ όλοι τους επένδυσαν στο όνειρο, αλλά…/ τους κέρδισε η μνήμη./ Μνήμη η ζωή/ μνήμη ο θάνατος./ Και τα όνειρα , τι θαρρείς;/ Μνήμη τα έκλωσε κι αυτά/ τι κι αν η φαντασία τα έπλασε/ με του δικού της γαλαξία τα υλικά; Αμέσως μετά τα περιεχόμενα με τους τίτλους των 16 κειμένων, που χαρακτηρίζονται ως «διηγήματα και μικρές νουβέλες, όπου ξετυλίγονται οι αναθυμήσεις της νιότης της γενιάς της, όπως αυτή βιώθηκε από πολλούς στις μικρές κλειστές κοινωνίες της γενέτειρας γης τους»: Πίσω από το παραβάν, Τα σημάδια, Ο Ερμίρ από το Φίερι, Το σπίτι με τις νυχτερίδες, Μύρτω, Της νύχτας δουλειές, Αυτοπαγίδευση, Θαμμένο μυστικό, Η κληρονομιά του θείου, Το καταραμένο πηγάδι, Η Ζήνια δεν είσαι, ε;, Το ημερολόγιο της Ριβιέ, Με αφορμή μια έκθεση, Τα σκουλαρίκια, Μετακόμιση τάφου, «Λευκή παπαρούνα». Το κοινό θέμα σε όλα αυτά τα κείμενα είναι η καλλιέργεια των καπνών, που σύμφωνα με τον τίτλο «πικρά καπνά πικρή νιότη» είχε πολλές δυσκολίες ήταν όμως απαραίτητη όμως για την επιβίωση των ανθρώπων. Και στο τέλος του βιβλίου (σελίδα 309) οι ερμηνείες – σχόλια, για την κατανόηση δρώμενων μιας άλλης εποχής: αρμάθα, βαντάκι, λιάστρα, γύρισμα κλπ.


Τα διάβασα με άνεση και πολλή νοσταλγία, γιατί σε πολλά σημεία τους είδα τα δικά μου παιδικά χρόνια και διέκρινα στη δημιουργό μια συγγραφική ικανότητα ισάξια της ποιητικής της δυναμικής: εύληπτα, με πυκνή γραφή, σωστή χρήση της γλώσσας, λεπτομέρειες στις περιγραφές, ανάδρομες αφηγήσεις, ζωντανούς διαλόγους, με εμπλουτισμένο λεξιλόγιο που σε χτυπάει κατευθείαν στην ψυχή και σου δημιουργεί ποικίλα και έντονα συναισθήματα. Οι άνθρωποί της είναι οι βιοπαλαιστές της υπαίθρου, που η ζωή τους είναι πικρή, αλλά διακατέχονται από δυναμισμό και διηνεκή προσπάθεια, από την πικρή τους νιότη ως τα γεράματα. Η οικογένεια, η παράδοση, η θέση της γυναίκας( ο ρατσισμός γενικά), οι κανόνες της εξουσίας και η δύναμη του λαού, οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, η ξενιτιά, η φτώχεια, η ιδιοτέλεια, η πίστη και άλλες αξίες πανανθρώπινες είναι μερικά από τα θέματα που τονίζονται στο βιβλίο.


Ευχαριστώ την Αναστασία για όσα ζωντάνεψε στη μνήμη μου, διαβάζοντας το «πικρά καπνά πικρή νιότη», που πέρα από τη λογοτεχνική αξία αποτελεί βιωματική κατάθεση ψυχής, με λαογραφικά, κοινωνικά και άλλα στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή του Αγρινίου. Πιστεύω πως αξίζει να το διαβάσουν οι παλιότεροι, για να θυμηθούν και οι πιο νέοι, να μάθουν. Περιμένω το επόμενο πόνημά της και κλείνω με το τέλος του βιβλίου , που αποτελεί φράση – ύμνο στη μάνα «Μια από κείνες ήταν και η μάνα του λοιπόν, αλλά…, επειδή η μάνα για τον κάθε άνθρωπο είναι η καταδική του Παναγιά, την έβλεπε και την πίστευε λευκή, κατάλευκη σαν τα κρίνα Της».