Γράφει ο Δημήτρης Ντούρλιας

“Ο εγγονός της Άννας” του Γιώργου Μπουγελέκα, ενδέχεται να είναι το τελευταίο βιβλίο που ολοκληρώνει την αναγνωστική χρονιά του 2018. Είναι ένα μυθιστόρημα που εύκολα μπορεί να το διαβάσουν όλες οι ηλικίες από τα εφηβικά χρόνια και ύστερα. Θα μπορούσε δηλαδή να ανήκει άνετα και στην εφηβική λογοτεχνία καθώς μου θύμισε έντονα τον τρόπο παράθεσης των ιστορικών γεγονότων στο μυθιστόρημα “Τα γενέθλια” της Ζωρζ Σαρή, που με στιγμάτισαν κατά τα μαθητικά μου χρόνια που τα διάβασα. Το χρονικό πλαίσιο όμως στο μυθιστόρημα του Γιώργου Μπουγελέκα διαφέρει καθώς διαδραματίζεται στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής στην Αθήνα.

Περιγράφονται έτσι πολλά γεγονότα που έζησαν οι Αθηναίοι και κυρίως οι διώξεις που υπέστη η Εβραϊκή κοινότητα των Αθηνών. Αφορμή της εξιστόρησης αυτών των γεγονότων είναι η αποκάλυψη της ταυτότητας της γιαγιάς -πια- Άννας στον εγγονό της που φέρεται να έχει επηρεαστεί από συμμαθητές του, συμπαθούντες νεοναζιστικών μορφωμάτων αλλά και από τον ίδιο τον πατέρα του, που φαίνεται πως είναι ίδιων ρατσιστικών αντιλήψεων. Το σοκ για την Άννα είναι μεγάλο και θέτει ως προτεραιότητά της, την επιστροφή του εγγονού στις πανανθρώπινες αξίες για ισότητα και αδελφοσύνη όλων των λαών της Γης. Ξεκινάει λοιπόν με την εξιστόρηση της ζωής της που μέχρι τότε, ο εγγονός της δεν είχε την παραμικρή ιδέα. Μέσα απ’ αυτήν ξετυλίγονται τα χρόνια της Κατοχής, ο τρόπος με τον οποίο διεσώθη η νεαρή τότε Άννα, η ιστορία της οικογένειάς της και οι μέθοδοι που ακολουθήθηκαν από τους Αθηναίους πατριώτες ώστε να μπορέσουν να σώσουν τους Εβραίους συμπολίτες τους με κίνδυνο την ίδια την ασφάλεια των δικών τους οικογενειών.

Σε πολλά σημεία του το μυθιστόρημα είναι πολύ συγκινητικό και δραματικό. Παρόλα αυτά η γραφή του είναι εύκολη, στρωτή, χωρίς συγγραφικούς ακροβατισμούς και επιτηδεύσεις.

Ο συγγραφέας παραθέτει σκηνές από τη δράση του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, αλλά και των Χιτών και των ταγματασφαλιτών που με κουκουλοφόρους προσπαθούσαν να καταστείλουν την Εθνική Αντίσταση. Επίσης γίνεται αναφορά στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας μετά την αποχώρηση των Γερμανών κατακτητών αλλά και στα Δεκεμβριανά που αποτέλεσαν την θρυαλλίδα να ξεσπάσει μετά από λίγο ολοκληρωτικά ο Εμφύλιος πόλεμος που ήταν χειρότερος από κάθε άλλο πόλεμο που έζησε η Ελλάδα.

Σε αυτά τα σημεία, ο συγγραφέας, μέσω των ηρώων του περνά κάποια πολιτικά μηνύματα που σίγουρα κάποιους από τους αναγνώστες δεν θα τους βρουν σύμφωνους. Διαφαίνεται μία θετική προσέγγιση προς την λαοκρατία και το ΚΚΕ την ίδια ώρα που αφήνονται αιχμές για τους άλλοτε Βενιζελικούς και τον Γεώργιο Παπανδρέου. Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως θα έπρεπε σε αυτό το σημείο να είναι λιγότερο πολιτικοποιημένο το κείμενο και ο αναγνώστης να κληθεί να αναζητήσει ιστορικές αναφορές και να συμπληρώσει τα κενά που ενδεχομένως έχει από αυτήν την ιστορική περίοδο. Δεν παραλείπει όμως να αναφέρει πως όλα αυτά ήταν ένα παιχνίδι σε μία τεράστια σκακιέρα πολύ πιο πάνω από τα “θέλω” και τους στόχους του απλού λαού.

Συμπερασματικά θα έλεγα πως το μυθιστόρημα αυτό, προσωπικά με άγγιξε, κυρίως για τα αντιναζιστικά μηνύματά του. Δυστυχώς παρατηρούμε πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας αλλά και στον κόσμο γενικότερα πως γιγαντώνονται ακραίες οργανώσεις και κόμματα με έντονα ξενοφοβικά και ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Ο Γιώργος Μπουγελέκας μέσα από το τελευταίο του βιβλίο, προσπαθεί να δείξει πως αυτές οι ιδέες έφεραν στην ανθρωπότητα μόνο θάνατο, μίσος και φρίκη. Και σίγουρα θα πρέπει, όσοι πιστεύουμε στην Ισότητα, στην Δημοκρατία και στην Ισονομία να αντισταθούμε εναντίων όλων αυτών που θέλουν να τις καταστρατηγήσουν.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave