Συγγραφέας του βιβλίου «Ο θυριδοποιός» – Εκδόσεις Κέδρος
Μάνος. Συγκεντρώνει πάνω του πολλά χαρακτηριστικά που δεν είναι ηρωικά, όπως η αυτολύπηση και η βαθιά απογοήτευση για το ποιος είναι. Ο Φαίδων Κυριακού τον επέλεξε ως κεντρικό του ήρωα, αφιερώνοντας όλο το μυθιστόρημα στην ενδοσκόπηση της ψυχής του. Ο αντιήρωάς του, όπως τον αποκαλεί, έχει δύσκολα παιδικά χρόνια, κυρίως, εξαιτίας της δουλειάς του πατέρα του. «Αυτό το βάρος, όμως, είναι η κινητήρια δύναμη για όλα όσα θα προσπαθήσει να καταφέρει μέσα στις σελίδες του βιβλίου», διευκρινίζει στο Vivlio-life ο συγγραφέας προσθέτοντας κι ένα σημαντικό μήνυμα προς όλους μας «…είναι ένα παράδειγμα ότι πολλές φορές η ζωή καταφέρνει και βρίσκει τελικά φως μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι. Αυτό είναι ένα γεγονός ανεξάρτητο από το τι μας λένε τα μυθιστορήματα, αλλά συχνά χρειαζόμαστε την τέχνη για να μας το υπενθυμίζει».
- Θυριδοποιός. Μια λέξη, μάλλον, άγνωστη στους περισσότερους από εμάς τους αναγνώστες. Δείχνει να την έχετε δημιουργήσει εσείς. Το κάνατε για να μας βάλετε στη διαδικασία αναζήτησης της έννοιάς της;
Η λέξη αυτή είναι, πράγματι, δικής μου δημιουργίας. Πιστεύω ότι καταφέρνει να φωτίσει την δουλειά του ήρωα με έναν πολύ ουσιαστικό και ίσως αναπάντεχο τρόπο, γι’ αυτό και την έπλασα. Όσο για την επιλογή της ως τίτλο του βιβλίου, ήθελα βεβαίως να κεντρίσω το ενδιαφέρον, να κάνω τον αναγνώστη να αναρωτηθεί για την σημασία της και τελικά, κάποια στιγμή μέσα στην ανάγνωση, να εκτιμήσει το γιατί είναι σχετική με την ιστορία. - Εμπιστευτήκατε τον ρόλο του θυριδοποιού στον Μάνο. Τον συναντήσαμε στο νοσοκομείο λίγο μετά την απόπειρα αυτοκτονίας του. Ποιο είναι το πιο δυνατό στοιχείο που δώσατε σ’ αυτόν τον χαρακτήρα και εκείνο που θα μας κάνει να σκύψουμε πάνω του;
Ο Μάνος είναι ένας πρωταγωνιστής που δεν έχει τίποτα ηρωικό. Είναι ένας άνθρωπος ηττημένος απ’ τη ζωή που το αποκορύφωμα της δυστυχίας του συμπίπτει χρονικά με την καταστροφική Κατοχή. Είναι όμως ένας άνθρωπος που -κυρίως λόγω της δουλειά του- έχει ένα ιδιάζον αξιακό σύστημα που του επιτρέπει να βλέπει τα πράγματα αλλιώς. Να βρίσκει φως μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Αυτή η αντίφαση είναι που με γοήτευσε σ’ εκείνον και νομίζω ότι θα συναρπάσει και τους αναγνώστες. - Γιός του “κασά”. Δύσκολο να μεγαλώνει ένα παιδί μ’ αυτή την ταμπέλα κρεμασμένη στον λαιμό του. Πώς διαχειριστήκατε ως συγγραφέας τα βαριά συναισθήματα του ήρωά σας;
Τα παιδικά χρόνια του Μάνου ήταν πράγματι δύσκολα για πολλούς λόγους, ένας απ’ τους οποίους είναι αυτός που αναφέρεται: το στίγμα της δουλειάς του πατέρα του. Απ’ την μεριά μου, λοιπόν, προσπάθησα να συναισθανθώ τις εμπειρίες και τα τραύματά του, γιατί μόνο έτσι μπορούσα να τον κάνω έναν αληθινό ήρωα. Όλο το βιβλίο, άλλωστε, είναι μια ενδοσκόπηση στην ψυχή του Μάνου. Στο πώς κουβαλάει τόσα χρόνια αυτά που τον σημάδεψαν και πώς προσπαθεί να τα γιατρέψει. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αυτό κάνουμε όλοι, ακόμη κι αν δεν είμαστε εξίσου τραυματισμένοι. - Η εξοικείωσή του με τον θάνατο πόσο πιο εύκολη έκανε την απόφαση της αυτοχειρίας;
Οπωσδήποτε την διευκόλυνε. Άλλωστε, το βλέπουμε και στις μέρες μας ότι επαγγέλματα που έχουν τακτική επαφή με τον θάνατο ή την ευθανασία (π.χ. γιατροί, κτηνίατροι) έχουν μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονίας από τον γενικό πληθυσμό. - Τοποθετήσατε δίπλα του ένα αγόρι, που έμελλε να είναι και ο μοναδικός του φίλος επειδή ήταν κι εκείνος «γιος του πεθαμενατζή». Πόσο επενδύσατε συγγραφικά σ’ αυτή τη φιλία;
Ο Γιώργης, ο μοναδικός φίλος του Μάνου, ήταν ο άνθρωπος που τον βοήθησε να διαχειριστεί τη ζωή του και ως τέτοιος τροφοδότησε τον ήρωα με πολλά εφόδια για να προχωρήσει στην πορεία του. Ο Γιώργης ήταν σημαντικός ως ένας αντίποδας, μια φιγούρα με την οποία ο Μάνος μπορούσε να συγκριθεί και άρα μέχρι έναν βαθμό, να αυτοπροσδιοριστεί. - Ο ορισμός bullying μπήκε στη ζωή μας αρκετές δεκαετίες αργότερα από την εποχή που ο Μάνος ήταν παιδί. Ως κοινωνικό πρόβλημα, όμως, έχει πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά. Πώς αντιδρούσε στην παιδική απόρριψη ο ήρωάς σας;
Με το να κλειστεί στον εαυτό του και να απομονωθεί. Κάτι που άλλωστε βλέπουμε να συμβαίνει και σήμερα με τα παιδιά που υφίστανται bullying. Εκείνη η εποχή όμως, όπως σωστά λέτε, δεν είχε αυτές τις λέξεις και άρα ο κόσμος δεν αναγνώριζε αυτά τα φαινόμενα ως κάτι ιδιαίτερο. Αυτό σήμαινε ότι ο καθένας επεξεργαζόταν αυτές τις εμπειρίες με έναν πολύ προσωπικό τρόπο, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα, όπου συχνά υπάρχει μια συλλογική ταυτότητα για κάθε ψυχικό τραύμα, στην οποία μπορούν να ακουμπήσουν όσοι νιώθουν τραυματισμένοι. - «Εγώ, ας πούμε, λίγους μήνες πριν, ένιωθα πως η μεγαλύτερη αηδία ήταν το γεγονός πως κρατήθηκα στη ζωή, κι αυτό γιατί την επιβίωσή μου τη χρωστάω στους Γερμανούς». Τον λόγο που οι εχθροί τον κράτησαν στη ζωή θα τον δούμε, φυσικά, στην ανάγνωση. Έχει ενδιαφέρον, ωστόσο να μας μιλήσετε για την “αηδία” του Μάνου.
Ο Μάνος, όπως αναφέρθηκε και πριν, είναι ένας αντιήρωας. Συγκεντρώνει πάνω του πολλά χαρακτηριστικά που δεν τα δεχόμαστε ως ηρωικά, ένα απ’ τα οποία είναι η αυτολύπηση και η βαθιά απογοήτευση που νιώθει για το ποιος είναι. Αυτό το βάρος, όμως, είναι η κινητήρια δύναμη για όλα όσα θα προσπαθήσει να καταφέρει μέσα στις σελίδες του βιβλίου. - Από τη μια ο Μάνος που αντιμετωπίζει τη ζωή με τον δικό του τρόπο και από την άλλη η Ιστορία που βαδίζει πλάι στη μυθοπλασία. Οι σελίδες της γραμμένες με πόνο και αίμα, από τη θηριωδία που γνωρίσαμε ως λαός. Γιατί, πιστεύετε, οι αναγνώστες δε θα σταματήσουν ποτέ να διαβάζουν ιστορίες της Κατοχής;
Το δράμα έχει μια αδιαμφισβήτητη έλξη, έτσι δεν είναι; Τόσο όταν είναι μυθοπλαστικό όσο και όταν είναι πραγματικό, κομμάτι της Ιστορίας. Από τη μία δεν το θέλουμε αλλά από την άλλη μας βοηθάει να φωτίσουμε σκοτεινές πτυχές της ψυχής του ανθρώπου. Μας βοηθάει να κατανοήσουμε το φαινόμενο Άνθρωπος πιο πολύ απ’ ό,τι, για παράδειγμα, η κωμωδία. Κι όταν μια προσωπική ιστορία πατάει επάνω σε ένα αληθινό, ιστορικό δράμα, τότε μπορούμε να στοχαστούμε πάνω στην φύση μας με τρόπο στέρεο. Εξάλλου, το να γνωρίζουμε την ιστορία μας σημαίνει το να έχουμε παρελθόν, και αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να χτίσουμε την ταυτότητά μας. - «Συνθήκες στα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης και η ανθρωπιά στα όριά της», διαβάζουμε στον υπότιτλο του βιβλίου. Μιλήστε μας για τις συνθήκες, με δεδομένη τη χρονική στιγμή σε μια Ελλάδα που υποφέρει κάτω από τη ναζιστική μπότα.
Η Ελλάδα δεν υποφέρει μόνο κάτω από τη ναζιστική μπότα. Η Ελλάδα έχει τριπλή Κατοχή, με Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους να την έχουν διαμοιράσει και να έχουν κόψει την μεταφορά των περισσότερων αγαθών από τη μία ζώνη στην άλλη. Αυτό, πέρα από την προφανή ψυχική βία και τον φόβο που γεννά, δημιουργεί και τρομαχτικά προβλήματα ανεφοδιασμού στα αστικά κέντρα. Όταν προσθέσουμε την σίτιση των ξένων στρατευμάτων, την απόφαση των κατακτητών να στέλνουν την εγχώρια παραγωγή έξω και φυσικά τον αγγλικό ναυτικό αποκλεισμό που δεν επέτρεπε καμία ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει στην χώρα, τότε ξεκινάμε να παίρνουμε μια ιδέα για τις τρομαχτικές ελλείψεις που σύντομα μεταμορφώνονται σε έναν απάνθρωπο λιμό. Και φυσικά, στο πρώτο έτος της Κατοχής όπου και εξελίσσεται η ιστορία, έχουμε και τον περίφημο χειμώνα του 41, με τον υδράργυρο στην Αθήνα να φτάνει τους -6 και να μην υπάρχει καμία καύσιμη ύλη για να ζεσταθεί ο πληθυσμός. Το αποτέλεσμα ήταν δεκάδες χιλιάδες νεκροί που κάποιες έρευνες τις ανεβάζουν σε εκατοντάδες χιλιάδες. Αυτή είναι η Ελλάδα του 41 και πρέπει να την γνωρίσουμε για να μην την βρούμε μπροστά μας και στο μέλλον. - Ποια είναι η δική σας σχέση με τον θάνατο, με δεδομένο πως έχετε αποκτήσει διδακτορικό στην Εμβιομηχανική και άρα μελετήσατε πολύ καλά τα βιολογικά συστήματα των ζωντανών οργανισμών;
Αν κάτι με βοήθησε να πλησιάσω το ζήτημα του θανάτου ήταν η λογοτεχνία, όχι η επιστήμη. Αλλά φυσικά, ακόμη κι έτσι, δεν έχω κερδίσει κάποια αξιόλογη εξοικείωση μαζί του. Ο θάνατος είναι ένα ζήτημα που μας υπερβαίνει και ως τέτοιο θα μας προκαλεί πάντα να αναστοχαζόμαστε τη σχέση μας μαζί του. Για κάποιον λόγο ένιωσα έντονα την ανάγκη να σκαλίσω την σχέση του ανθρώπου με το οριστικό τέλος, γι’ αυτό και τα δύο μου μυθιστορήματα έχουν το ζήτημα του θανάτου ως κεντρικό αφηγηματικό άξονα. Στην πορεία αυτής της συγγραφής, όμως, ανακάλυψα πολλές πτυχές και οπτικές που με βοήθησαν σε προσωπικό επίπεδο κι εύχομαι και οι αναγνώστες να νιώσουν ομοίως διαβάζοντας τα κείμενά μου. - «Τι μπορεί να μας κρατήσει όρθιους όταν όλα καταρρέουν; Ένα βαθιά αισιόδοξο μυθιστόρημα για τη δύναμη που βρίσκει η ζωή να προχωρήσει». Είναι αυτή η τελευταία πρόταση του οπισθόφυλλου το μήνυμα που θέλει να εισπράξουμε ο «Ο θυριδοποιός» σας;
Νομίζω ότι ο Μάνος, καθώς δεν είναι φύσει αισιόδοξος, δεν θα υποστήριζε ότι η ζωή βρίσκει πάντα έναν τρόπο για να προχωρήσει. Παρ’ όλα αυτά, η δική του ιστορία είναι ένα παράδειγμα ότι πολλές φορές η ζωή καταφέρνει και βρίσκει τελικά φως μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι. Αυτό είναι ένα γεγονός ανεξάρτητο από το τι μας λένε τα μυθιστορήματα, αλλά συχνά χρειαζόμαστε την τέχνη για να μας το υπενθυμίζει.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ο Μάνος, φερετροποιός στην Αθήνα του ’41, ξυπνάει στο νοσοκομείο ύστερα από την απόπειρα αυτοκτονίας του. Κάτω απ’ το παράθυρο του θαλάμου του ο γερμανικός στρατός διασχίζει τους δρόμους της πρωτεύουσας νικητής, κι ωστόσο αυτή η εισβολή νιώθει να τον ελευθερώνει. Η εθνική ήττα, με έναν αναπάντεχο τρόπο, μεταμορφώνεται στη λύτρωσή του, οδηγώντας τον από το προσωπικό του σκοτάδι σε μια καινούργια αλήθεια.
Στους μήνες που ακολουθούν, ο κλοιός της Κατοχής σφίγγει απάνθρωπα, η πόλη λιμοκτονεί και στους παγωμένους δρόμους μένουν άταφοι οι νεκροί της. Τότε ο Μάνος έρχεται αντιμέτωπος με τις ενοχές, τα μυστικά και τη θαμμένη του αγάπη, καθώς καταστρώνει ένα σχέδιο για να κερδίσει πίσω τον εαυτό του.
Τι μπορεί να μας κρατήσει όρθιους όταν όλα καταρρέουν; Ένα βαθιά αισιόδοξο μυθιστόρημα για τη δύναμη που βρίσκει η ζωή να προχωρήσει.
Βιογραφικό
Ο Φαίδων Κυριακού γεννήθηκε στην Αθήνα το 1990. Σπούδασε Εφαρμοσμένα Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, απέκτησε διδακτορικό στην Εμβιομηχανική από το Πανεπιστήμιο του Strathclyde στη Γλασκόβη, όπου εργάστηκε ως ιατρικός ερευνητής, και σήμερα ζει στην Αγγλία. Ο θυριδοποιός είναι το πέμπτο βιβλίο του.
Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον ιστότοπο του συγγραφέα: www.faidonkyriakou.com
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.