Το Βυζάντιο είναι ταυτόχρονα μια πόλη και μια αυτοκρατορία. Η περίεργη τύχη της άλλοτε ταπεινής πόλης του Βοσπόρου δημιούργησε γρήγορα το θρύλο. Το Βυζάντιο-Κωνσταντινούπολη, προορισμένο να γίνει η έδρα της πρώτης χριστιανικής αυτοκρατορίας , θεωρήθηκε εξαρχής έργο θείας έμπνευσης. Εμφανίζεται ο Θεός στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο για να του υποδείξει τη θέση της πόλης, στις ακτές του Βοσπόρου. Η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης , της πόλης που διάλεξε ο Θεός , θεωρήθηκε εξαρχής ότι συμβόλιζε και την ίδρυση της χριστιανικής αυτοκρατορίας. Έτσι η νέα αυτοκρατορία έκανε αμέσως βάση της την Κωνσταντινούπολη ως Νέα Ρώμη, και πνευματικό βάθρο το χριστιανισμό ως θρησκεία των πληθυσμών του ρωμαϊκού κόσμου , που υπάγονταν πια στη νέα αυτοκρατορική πόλη. Έτσι έχουμε τις δυο μεγαλύτερες δυνάμεις της πολιτικής ιδεολογίας της Αυτοκρατορίας, που αποκαλείται Βυζαντινή ,ενώ είναι στην πραγματικότητα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη
Η Κωνσταντινούπολη βρέχεται από τον Κεράτιο, τον Βόσπορο και τη Θάλασσα του Μαρμαρά, στα βόρεια εκτείνεται ο Εύξεινος Πόντος , αλλιώς Μαύρη Θάλασσα , και στα νότια μέσα από τον Ελλήσποντο και τα Δαρδανέλλια , η Μεσόγειος.


Η Κωνσταντινούπολη είναι ένας τόπος όπου παραμύθια και ιστορίες συγκρούονται και αναμειγνύονται , μια πόλη η οποία γεννά ιδέες και πληροφορίες προκειμένου να εξυφάνει το δικό της μνημονικό. Μία πόλη η οποία διαφύλαξε επί μακρόν μια διαχρονική παράδοση, παλιά όσο και η γέννηση του σύγχρονου νου , ένας τόπος όπου καλλιεργούνται αφηγήματα που μας περιγράφουν το ποιοι είμαστε στο παρόν.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι απλώς μία πόλη , αλλά μια μεταφορά και μια ιδέα. Μια πόλη η οποία ενθαρρύνει αφηρημένες έννοιες και απτούς στρατούς , θεούς και αγαθά , καρδιά και σώμα , νου και ψυχή , να ταξιδέψουν.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι απλά μια πόλη με πολλά ονόματα , αλλά είναι πολλοί και οι τρόποι μεταγραφής , απόδοσης και ορθογραφίας των ονομάτων των ηγετών, των κατοίκων, των περιοχών , των εχθρών και των συμμάχων της. Η Κωνσταντινούπολη είναι μια πόλη με τρία ονόματα –Βυζάντιο (670 π.Χ.-330 μ.Χ.), Κωνσταντινούπολη , αλ-Κουσταντινίγια , ύστερα Κοντσαντινίγιε (300μ.Χ.-1930),Ιστανμπούλ ή Στημπόλη (1453 και μετά) .
Η Κωνσταντινούπολη συχνά υπάρχει έξω από τον χρόνο , κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο συγκεκριμένος οικισμός ονομάστηκε Νέα Ρώμη, Νέα Ιερουσαλήμ, Αιώνια Πόλη του Αλλάχ. Σε μια πορεία 8.000 ετών, περισσότερες από 320 γενιές ανθρώπων έζησαν, εργάστηκαν και διασκέδασαν εδώ. Για περισσότερα από 1.500 χρόνια , στον προφορικό και τον γραπτό λόγο , η μητρόπολη αυτή αναφερόταν απλά ως « Η Πόλις».
Φοίνικες ,Έλληνες, Ρωμαίοι, Γενουάτες, Ενετοί, Εβραίοι, Άραβες, Βίκινγκ, Αζέροι, Αρμένιοι, Τούρκοι , όλοι τους έχουν ονομάσει πατρίδα τους αυτό το κομμάτι γης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση. Αυτή η Πόλη ήταν το κέντρο του κόσμου, γιατί πράγματι επικοινωνούσε με πολλούς κόσμους.
Το μεγαλείο της Ιερής Πόλης μόνο στους ουρανούς μπορεί να το βρει κανείς.
Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι κάποιο ασαφές είδωλο , αντανάκλαση μιας ιδεώδους πόλης σε κάποιον αόρατο κόσμο…Είναι σαρξ εκ της σαρκός μας, πίστη της πίστης μας, η εμπράγματη, η ένσαρκη αποτύπωση του Θεού στη γη. Η Κωνσταντινούπολη είναι το σύμπαν! Συλλογίστηκε ο τελευταίος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

1452. Η Πόλη των Πόλεων φοβάται . Η Βασιλεύουσα , η Πόλη των υπεροπτικών και αλαζονικών Ρούμηδων. Η Κωνσταντινούπολη ήταν ένα ετοιμοθάνατο σώμα που ψυχορραγούσε.
Ο Μεχμέτ Β΄ ο Πορθητής ξεκινάει από την Εντίρε (Αδριανούπολη) και αρχίζει να πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη. Αρχίζει η Τζιχάντ -ο ιερός πόλεμος για τη δόξα του Προφήτη και την επικράτηση του κράτους του Αλλάχ. Μαζί του ο ανθός των Οθωμανών : Ο Χαλίλ Τσανταρλί πασάς, ο Καρατζάς πασάς, ο Ζαγανός πασάς, ο Ισάκ πασάς, ο μουλάς Γκιουρανί, οι σπουδαίοι θεολόγοι μύστες Καρασεμσεντίν και ο Ακ Σεμσεντίν ,ο αρχιευνούχος και μυστικοσύμβουλος Σεχαμπεντίν, οι σκληροτράχηλοι γενίτσαροι και 100.000 στρατός.
Οι καθημερινοί κανονιοβολισμοί , ο εγκλεισμός δημιουργούν μια απόκοσμη ατμόσφαιρα. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης γεμίζει καθημερινά τις εκκλησίες. Οι ανθενωτικοί με επικεφαλής τον μοναχό Γεννάδιο αντιμάχονται τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο .Λίγοι υπερασπίζονται αυτόν και την Πόλη .Μόνο 4.983 άντρες!!! Η δογματική αδιαλλαξία έχει μαυρίσει την ψυχή της Πόλης… «Καλύτερα του Τούρκου το σπαθί παρά του Φράγκου το ψωμί, άρχοντα Παλαιολόγε» φώναζαν οι ανθενωτικοί. Δεν έβλεπαν οι ανθενωτικοί τον κίνδυνο αφανισμού των Ελλήνων.


Λίγοι οι υπερασπιστές της Πόλης. Η Κωνσταντινούπολη όμως δεν θα παραδινόταν. Η Κωνσταντινούπολη ,όσο ήταν ζωντανός ο αυτοκράτορας δεν θα συνθηκολογήσει. Το είχε αποφασίσει αυτοπροαιρέτως ο ίδιος ο αυτοκράτορας και οι λιγοστοί υπερασπιστές της. Δεν υπήρχαν μάτια να μην βούρκωσαν .
Η Κωνσταντινούπολη δεν ανήκε σε κανέναν, δεν ήταν κανενός δουλειά να μιλά εξ ονόματός της και να αποφασίσει μόνος του για την τύχη της. Η Κωνσταντινούπολη ανήκε μόνο στον Θεό και στον εαυτό της.
Η Πόλη εγκαταλείφθηκε από τον πάπα και τα δυτικά βασίλεια, όχι όμως ύπουλα και προδοτικά. Ύπουλα και προδοτικά η Πόλη εγκαταλείφθηκε από την Ανατολή και τα ομόδοξα έθνη .Στα τείχη της Βασιλεύουσας δεν είχε έρθει να πολεμήσει ούτε ένας ορθόδοξος Ρώσος, Σέρβος, Βούλγαρος ή Ρουμάνος πολεμιστής .Μόνο λίγοι Λατίνοι πολεμιστές πολεμούσαν.
Ο αυτοκράτορας ζήτησε να λιτανεύσουν την εικόνα της Οδηγήτριας ,της πιο ιερής εικόνας της Θεομήτορος , που την έφτιαξε με τα ίδια του τα χέρια ο ευαγγελιστής Λουκάς. Θεώρησε ότι αυτό θα τόνωνε το ηθικό των κατοίκων.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος -Δραγάσης ΙΑ΄ έσκυψε να μεταλάβει τα Άχραντα Μυστήρια στην Αγία Σοφία. Δεν μπόρεσε , όμως, να αποφύγει τα δάκρυα .Για αυτά δεν ντράπηκε ποτέ. Κοινώνησαν όλοι ,ορθόδοξοι και καθολικοί. Στην Αγία Σοφία εκείνες τις στιγμές δεν υπήρχαν ορθόδοξοι , δεν υπήρχαν καθολικοί , υπήρχαν μόνο χριστιανοί .Οι διαφορές παραμερίστηκαν .Για τον ελάχιστο εκείνο χρόνο , μια αχτίδα φωτός μέσα στο αιώνιο σκοτάδι, το άθλιο Σχίσμα , έπαψε να υπάρχει. Το γεφύρωσαν οι καρδιές των ανθρώπων. Κοινώνησαν όλοι ,Έλληνες και Φράγκοι ,Βενετοί και Γενουάτες , σε μια και μόνη κοινωνία πίστεως ,αγάπης και ελπίδας. Έδωσαν τον ίδιο όρκο ο Έλληνας βασιλιάς και ο βενετός βάιλος ,οι Έλληνες και οι Λατίνοι μαχητές , οι συγκλητικοί , οι βυρσοδέψες και οι τεχνίτες ,οι έμποροι και οι ναυτικοί , οι Έλληνες και οι Λατίνοι ιερείς ,οι Έλληνες και οι Φραγκισκανοί μοναχοί. Αγκαλιάστηκαν και συγχωρούσαν ο ένας τον άλλο. Άνθρωποι-βουνά λύγισαν εκείνες τις δραματικές στιγμές , οι Έλληνες μαχητές αγκαλιάζονταν με τους βενετούς και τους Γενουάτες ,τους Καταλανούς πολεμιστές και έδιναν ο ένας στον άλλο συγχώρεση και όλοι μαζί ζητούσαν συγχώρεση από τον Θεό…
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ακολούθησε τον δρόμο του Σωκράτη και του Λεωνίδα .Και του Ιησού Χριστού .Αμφισβητήθηκε και υποτιμήθηκε από εχθρούς και «φίλους». Κι όμως , άντρας σαν κι αυτόν δεν θα υπάρξει ποτέ…
Οι ουρανός ήταν έναστρος , φωτεινός μες στη σεληνιακή αύρα του .Η φύση γύρω οργίαζε. Πώς να αποδεχθεί κανείς τη σκληρή μοίρα του θανάτου ;


Ξαφνικά το φεγγάρι χάθηκε .Ακούστηκαν σπαραξικάρδιες φράσεις : «Ο Θεός μας καταράστηκε!», «Κρύφτηκε το φεγγάρι , το Κακό είναι πλέον μέσα στη Βασιλεύουσα!». Ένα αλλόκοτο φως είχε τυλίξει τον τρούλο της Αγίας Σοφίας .Φλόγες που τρεμόπαιζαν χαριτωμένα, γαλαζωπές, απαλές διάφανες, νηφάλιες. Το φως αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από κανέναν. «Είναι το Άκτιστο Φως! Το Θαβώρειο Φως μας εγκαταλείπει! Μαζί του και ο Άγγελος που προστάτευε τον ναό εγκατέλειψε κι εκείνος την Αγία Σοφία και την Πόλη!» ακούγονταν οι απελπισμένες φωνές των κατοίκων.
Έφτασε η ώρα η ημισέληνος να αντικαταστήσει τον δικέφαλο αετό, το φίδι να δαγκώσει τον αετό!!
Ζοφερές προφητείες αιώνες τώρα μιλούσαν για αφανισμό της Κωνσταντινούπολης…
Όλα θα κριθούν στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού.
Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν σαν μια μακρινή ανάμνηση. Η μορφή του ξεθώριασε , δεν τον θυμόταν πλέον κανείς. Κατοικούσε μόνο στις ψυχές κάποιων Ρωμιών και έκλαιγαν στη θύμησή του. Όπως δεν θυμόταν κανείς τον Φλαντανελλά, τον Ιωάννη Λόγγο Ιουστινιάνη , τον κατασυκοφαντημένο πρωτοστράτορα Μιχαήλ Ραγκαβέ, τον Ιωάννη Δαλμάτη, τον Φρανθίσκο ντε Τολέδο, τον Λουκά Νοταρά, τον Βασίλειο αντιγραφέα από τον Πιθηκά, τα τρελοξαδέλφια τους Μποκιάρντι, τους Λανγκάσκο, τον σεβάσμιο Τεόντορο Καρίστο ,τον βάιλο Μινότο και τους γιούς του, τους Καταλανούς του Περέ Χούλια.
Αχ, Κωνσταντινούπολη, Ιερό Μαυσωλείο της Αιωνιότητας!!
Τρίτη, 29 Μαΐου 1453.
Εκπεπτωκυία Πόλις.
Η Πόλις εάλω!!
Η πόλη αυτή , που είναι μια ολόκληρη Αυτοκρατορία , θα γίνει Ισλάμ.
Η Κωνσταντινούπολη φόρεσε τούρκικο σαρίκι. Η Αγία Σοφία έγινε τζαμί.
Η σακατεμένη Αγία Σοφία και η Κωνσταντινούπολη , έστω και ακρωτηριασμένη ,θα παραμείνουν αιώνια. Μοναδικά διαμάντια στην απάθεια του σύμπαντος…


Ο συγγραφέας δεν έχει προσωπικά βιώματα, κάτι που απαιτεί αυτό καθαυτό και το ιστορικό μυθιστόρημα ως είδος λογοτεχνικής γραφής και επιτελεί σημαντικό για εμάς έργο, σε μια προσπάθεια παρουσίασης ρεαλιστικών για την εποχή εικόνων του γεωγραφικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, με απόλυτο σεβασμό στην ιστορική αλήθεια. Έτσι προχωρεί αβίαστα στη σύζευξη χώρου – χρόνου και πλάσιμο προσώπων και χαρακτήρων, όπου η γλώσσα, λογοτεχνική, με κοπιώδη επιλογή λέξεων εναρμονίζεται με τους χαρακτήρες και επιτυγχάνεται η αναγνωστική ευφορία του αναγνώστη. Η παράθεση στοιχείων όπου γεννιούνται και εξελίσσονται τα γεγονότα διευκολύνει τον κάθε αναγνώστη να αντιληφθεί πού ακριβώς διαδραματίζεται ένας τιτάνιος αγώνας, που συντελείται μια κοσμοϊστορική πολιορκία και μια άλωση.
Υφαίνει τη γλώσσα με τα δικά του στημόνια, τα γνέματα και τον αργαλειό.
Ο αφηγηματικός μύθος στη ροή του, έχει τόσα στοιχεία με νοηματική πυκνότητα που σε συνάφεια με την εικόνα γίνεται κατορθωτή η σύνδεση. Η πρόνοιά του να θέσει και την ερμηνεία κάποιων δύσκολων λέξεων στο κάτω μέρος των σελίδων αλλά και η βιβλιογραφία που χρησιμοποίησε στο τέλος του βιβλίου, αποτελεί βοήθεια για τον αναγνώστη.
Υιοθετεί τους κώδικες μιας άλλης εποχής, μας δίνει πληροφορίες για κοινωνικές τάξεις, καθημερινή ζωή, μεγαλειώδεις και λυσσαλέες μάχες, εμβαθύνοντας στις ανθρώπινες σχέσεις , στον έρωτα, στην αγάπη, στην ανθρωπιά αλλά και δεν αφήνει απ’ έξω αυτό ακριβώς που δεν μας δείχνει η ιστορία, τις ελλείψεις!
Κι αν υπάρχει ο κύκλος του πολέμου, της πολιορκίας, ο κύκλος του μυθικού ουτοπικού χρόνου, λειτουργεί παραπληρωματικά προκειμένου να εξυπηρετήσει όλες τις φανταστικές κινήσεις των προσώπων, για να μάθει ο αναγνώστης όσα δεν ξέρει.
Το έργο απλώνεται σαν το ποτάμι που αρδεύει παραποτάμια μέρη. Ανθρώπινη δράση και ανθρώπινη συμπεριφορά, τεχνάσματα, παγίδες αλλά και φόβος.
Κι αν τα πρόσωπα είναι πολλά, είναι γιατί μέσα στα μυθικά παρεμβαίνουν τα ιστορικά μόνο ως αναφορές για την ύφανση της μυθιστορίας.
Αγώνες, επιμονή, χειρονομίες, με μέτρο χωρίς υπερτροφίες στη γνώση και αίσθηση του τραγικού.
Πρόκειται για ένα έργο γεμάτο δυναμισμό και σφρίγος. Ταλαντούχος ο συγγραφέας στη δημιουργία «ζωντανών ανθρώπων-ηρώων», πετυχαίνει να προβάλει εντέχνως την ιδιαιτερότητα, του κάθε ατόμου ή την ιδιαίτερη ατομικότητά του.


Κερδίζει τον αναγνώστη το διαφορετικό-εξαιρετικό μυθιστορηματικό πρόσωπο, η δημιουργία μιας διαφορετικής ανθρώπινης ατμόσφαιρας, όπου όλοι αγωνίζονται και θεωρούν δίκαιο, ο καθένας από τη μεριά του, τον αγώνα.
Στο επικό αυτό βιβλίο, ο Βασίλης Τσιάμης μάς οδηγεί σ’ ένα μαγευτικό ιστορικό ταξίδι από το 1452 έως το 1453, μέσω των πολλών ενσαρκώσεων μιας από τις μεγαλύτερες πόλεις, εξερευνώντας τρόπους με τους οποίους η επιρροή της διαμόρφωσε τον ευρύτερο κόσμο. Ο συγγραφέας μελετά αυτό που απαιτείται για να γίνει μια Βασιλεύουσα και αφηγείται την ιστορία όχι μόνο αυτοκρατόρων, ,πασάδων, βεζίρηδων, χαλίφηδων και σουλτάνων, αλλά των φτωχών και όσων δεν έχουν φωνή, γυναικών και αντρών των οποίων οι προσδοκίες και τα όνειρα επανεφηύραν την Κωνσταντινούπολη.
Δεν είναι πρώτη φορά που συγγραφείς δίνουν φωνή σε ημιφωτισμένους ήρωες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας , σε θύματα της επίσημης Ιστορίας ή σε ατραγούδιστους αντιήρωες της καθημερινής ζωής. Ο συγγραφέας Βασίλης Τσιάμης ξαναζωντανεύει από καιρό ξεχασμένα και φαινομενικά ασήμαντα και αξιοπερίεργα επεισόδια της ιστορίας της Πόλης των Πόλεων και τις 54 τελευταίες ημέρες της Κωνσταντινούπολης.
Μια αφήγηση καλειδοσκοπική. Πλήθος δευτεραγωνιστών παρελαύνουν. Ο Βασίλης Τσιάμης μεταφέρεται διαρκώς από μία πίστα στην άλλη: από το στρατόπεδο του Μεχμέτ Β΄ και τους ακολούθους του Σουλτάνου, στον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο ,στους συνεργάτες του ,τους τελευταίους υπερασπιστές της Πόλης και στην Κωνσταντινούπολη.
Το βιβλίο αποτελεί εξαίσιο ανάγνωσμα , γεμάτο εντυπωσιακές εικόνες.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα για την πορεία της σύγκρουσης των δύο θρησκειών ,του χριστιανισμού και του Ισλάμ και των δύο μεγάλων πρωταγωνιστών του κοσμοϊστορικού γεγονότος της πτώσης της Βασιλεύουσας.
Όπως σε όλες τις συναρπαστικές ιστορίες , οι κεντρικοί χαρακτήρες ,χαράσσονται στη μνήμη μας, ο συγγραφέας φιλοτεχνεί το πορτραίτο τους έπειτα από ενδελεχή έρευνα και λεπτή σχολαστικότητα.
Πρόκειται για Αριστούργημα.

Διαβάστε το.
Ο Βασίλης Τσιάμης γεννήθηκε το 1971. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως διορθωτής κειμένων. Οι 54 ημέρες – Η πολιορκία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης είναι το πρώτο βιβλίο του.


facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave