Συγγραφέας του βιβλίου «Στις στάχτες της Σαλονίκης» – Εκδόσεις «ΕΞΗ»

Διαβάζοντας το βιβλίο της Άννας Φωτίου, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν, πόσοι από εμάς που ζούμε στη Θεσσαλονίκη έχουμε ακούσει πως πίσω από τους «Κήπους του Αλή Πασά» στην Άνω Πόλη, κρύβεται ένας μεγάλος θρύλος. Κάνοντας μια μικρή έρευνα αντιλήφθηκα πως λίγοι, ίσως ελάχιστοι, είναι εκείνοι που γνωρίζουν πως σύμφωνα με τον θρύλο όποιος περάσει συγκεκριμένη στιγμή από το συγκεκριμένο σημείο, μεταφέρεται σ΄ ένα παράλληλο σύμπαν! Η πρωταγωνίστριά της η Έλλη το 2016 θα κάνει το βήμα που θα την ταξιδέψει πίσω στο χρόνο. Οι αναγνώστες ζουν λεπτό προς λεπτό την αγωνία της, καθώς τρέχει πανικόβλητη για να σωθεί από τη μεγάλη φωτιά της Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 1917. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας, όσο έγραφε την ιστορία βρέθηκε πολλές φορές εκεί. Στο πιο όμορφο μπαλκόνι της πόλης που οδηγεί η μυστηριώδης οδός Μαύρης Πέτρας!

Παραμονή Χριστουγέννων 2016 και ακολουθούμε τη ρομαντική φοιτήτρια Έλλη Μακρή στην οδό Μαύρης Πέτρας της Θεσσαλονίκης. Ας αρχίσουμε τη συνέντευξη με αυτόν το δρόμο, γιατί φαίνεται πως κρύβουν πολλά οι βράχοι του κάστρου στην Άνω Πόλη…
Όπως λέει και η Έλλη στο βιβλίο, «… στην Άνω Πόλη στα απομεινάρια των βυζαντινών κάστρων της Θεσσαλονίκης, ο χρόνος θαρρείς πως έχει σταματήσει. Μετά την Πορτάρα μια άλλη πόλη ξεπροβάλλει, με τα πλακόστρωτα δρομάκια, τα πέτρινα σκαλιά, τις ανθισμένες αυλές… Η συνοικία αυτή που έμεινε άθικτη από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, διατήρησε τον παραδοσιακό πολεοδομικό χαρακτήρα της. Με τα περισσότερα σπίτια να έχουν τα χαρακτηριστικά της βαλκανικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, με επιρροές από ευρωπαϊκά ρεύματα, με τα σαχνίσια και τα φουρούσια τους…» μεταφέρεσαι σε μια άλλη εποχή. Οι θρύλοι που περικλύουν τα κάστρα ακόμη πιο μαγευτικοί. Μαύρη πέτρα, κήποι του πασά, στήλη των όφεων, Γεντί Κουλέ και πόσοι άλλοι, προσδίδουν μια μαγευτική χροιά στην αλώβητη, από την πολεοδομική μανία της σύγχρονης εποχής, περιοχή της Άνω Πόλη.

Ο θρύλος ζωντανεύει και η Έλλη, ενώ περπατά με τους φίλους της, παγιδεύεται σ’ ένα παράλληλο σύμπαν και βρίσκεται ανάμεσα στους πανικοβλημένους Θεσσαλονικείς που τρέχουν να σωθούν από τη μεγάλη πυρκαγιά της 18ης Αυγούστου 1917! Ποιος είναι ο θρύλος αυτός;
Η οδός της Μαύρης Πέτρας είναι ένα μικρό δρομάκι λίγο πιο πάνω από τους «Κήπους του Πασά». Μοιάζει με γραφικό νησιώτικο σοκάκι που καταλήγει πλέον σε ένα ανοιχτό σημείο, όπου μπορούμε να απολαύσουμε μια από τις ομορφότερες, πανοραμικές θέες της πόλης. Ο μύθος αναφέρεται σε μια πύλη που ανοίγει στις 12 το βράδυ κάθε 3 ή 15 μέρες (ο θρύλος εμφανίζεται με χρονικές παραλλαγές). Όποιος περνά από εκεί, τη στιγμή που ανοίγει η πύλη, εγκλωβίζεται και χάνεται για τις αντίστοιχες μέρες σε ένα παράλληλο σύμπαν. Όσον αφορά, τώρα, στη δημιουργία του θρύλου, λέγεται πως το 1917 κατά τη διάρκεια της μεγάλης πυρκαγιάς, μια μεγάλη μαύρη πέτρα φτιαγμένη από σίδερο, έπεσε από ψηλά με μεγάλη δύναμη. Από τότε έχει αλλάξει το μαγνητικό πεδίο της περιοχής ενισχύοντας περισσότερο τη μαγεία του θρύλου.

Πόσο εύκολο είναι για τον συγγραφέα να ταξιδέψει στο χρόνο τους αναγνώστες του και ποια στοιχεία είναι απαραίτητα ώστε αυτό το ταξίδι να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του;
Τίποτα δεν είναι εύκολο. Είτε γράφει κάποιος συγγραφέας μυθοπλασία, είτε βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα, η δυσκολία υπάρχει. Πολύ δε περισσότερο σε μια ιστορία που εξελίσσεται σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Για να καταφέρει να ταξιδέψει ένας συγγραφέας τους αναγνώστες του σε μια άλλη εποχή πιστεύω πως πρέπει πρώτα ο ίδιος να βρίσκεται «εκεί». Να έχει μάθει τα πάντα, από την ενδυμασία, τα γλωσσικά ιδιώματα, την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων μέχρι τα πολιτικά γεγονότα και το ιστορικό πλαίσιο της εποχής. Ακόμη κι εδώ όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρασυρθούμε και να καταγράφουμε μόνο ιστορικά δεδομένα. Εδώ έρχεται να συμβάλλει η παρουσία των ηρώων, η ζωή τους, η προσωπικότητά τους, ο χαρακτήρας τους, τα πάθη τους. Το πόσο ζωντανοί εμφανίζονται μέσα από την ιστορία είναι ο τρόπος για να κρατηθεί αμείωτο το ενδιαφέρον.

Πόσες φορές κατά τη συγγραφή του βιβλίου περπατήσατε σ’ αυτό το μικρό δρομάκι της Άνω Πόλης για ν’ αφουγκραστείτε τα συναισθήματα της πρωταγωνίστριάς σας;
Επισκέφτηκα αρκετές φορές τον χώρο της Άνω Πόλης με την πολιτιστική ομάδα dot 2 dot. Με το πρόγραμμά τους «Η «Άλλη» Πόλη: ο παραδοσιακός οικισμός της Άνω Πόλης» περιηγηθήκαμε στα πλακόστρωτα στενά της περιοχής, γνωρίσαμε την αρχιτεκτονική που δεσπόζει, μάθαμε τους ζωντανούς έως τις μέρες μας θρύλους, «χαθήκαμε» στις αυλές και τα παραδοσιακά μαγαζιά που εκπέμπουν αρώματα μιας άλλης εποχής. Μαζί τους «έζησα» τη μαγεία της περιοχής.

Σκεφτήκατε ποτέ να περπατήσετε εκεί μεσάνυχτα παραμονής Χριστουγέννων και αν ναι, πείτε μας αν έστω και μια φορά πέρασε από το μυαλό σας πως θα μεταφερθείτε κι εσείς σε μια άλλη εποχή…
Ναι, όταν έγραφα την ιστορία ήθελα να το ζήσω κι εγώ. Να πάρω την κόρη μου, όπως έκανε αντίστοιχα ένας από τους δευτεραγωνιστές της ιστορίας με τον πρωτότοκό του, και να καθίσω εκεί βράδυ, παραμονή Χριστουγέννων να δω αν και τι θα γίνει…

Το τέλος αυτού του δρόμου οδηγεί ίσως σ’ ένα από τα καλύτερα σημεία για να απολαύσει κανείς τη θέα της Θεσσαλονίκης από ψηλά. Το έχει επισκεφθεί κάποιος από τους αναγνώστες του βιβλίου; Τι σας γράφουν αλήθεια; Επηρεάστηκαν από τον μύθο, σας μίλησαν για την μυστικιστική ενέργεια που αποπνέει;
Πολλοί από τους αναγνώστες του βιβλίου μού μίλησαν για τον θρύλο. Αρκετοί για να είμαι ειλικρινής, δεν τον γνώριζαν. Και είναι αλήθεια δυστυχώς ότι δεν γνωρίζουμε πραγματικά ποια είναι η πόλη μας, ποια είναι τα μυστικά της, τι κρύβει μέσα της. Είμαι σίγουρη πως υπάρχουν πολλοί κρυμμένοι, αλλά και φανεροί μύθοι που μας καλούν να τους ανιχνεύσουμε. Κάποιοι άλλοι αναγνώστες γνώριζαν τον θρύλο. Με ενθουσιασμό μου μίλησαν, καθώς η ιστορία και κυρίως το σημείο όπου χάνεσαι μέσα από την πύλη του θρύλου δέσποζε στα παιδικά τους χρόνια. Τότε που μικρά παιδιά έτρεχαν στο σοκάκι, βράδυ περιμένοντας να δουν αν θα χαθούν οι ίδιοι μέσα στον χωροχρόνο του μύθου. Τους γύρισα είπαν, σε μια εποχή που είχαν ξεχάσει και με νοσταλγία μου μιλούσαν για το τότε, ανάμεσα στις φτωχογειτονιές και τις ανθισμένες αυλές, που ήταν πάντα ανοιχτές και τα παιδιά έμπαιναν στα σπίτια φίλων και γνωστών για να παίξουν και να μοιραστούν την ανεμελιά της εποχής.

Η Έλλη ζει δραματικές στιγμές ζώντας τη λαίλαπα της φωτιάς. Μέσα στον πανικό και την αλλοφροσύνη του κόσμου που τρέχει να σωθεί, φωνάζει να κατευθυνθούν ανατολικά. Ενώ ζει δραματικές στιγμές παγιδευμένη στο παρελθόν, μόνο ένας την ακολουθεί, ο Μάρκος…
Ο Μάρκος ήταν πρόσφυγας της Ανατολικής Θράκης. Ο ξεριζωμός αβάσταχτος. Ήρθαν στην πατρίδα για μια καλύτερη τύχη, ελπίζοντας στις υποσχέσεις του κράτους για απαλλοτρίωση χωραφιών και μοίρασμα τους στους πρόσφυγες. Δεν πρόλαβαν να γευτούν τίποτα από αυτά καθώς η καταστροφική πυρκαγιά του 1917 τους ξεριζώνει άλλη μια φορά. Ακολουθεί τη μητέρα και τον αδερφό του παρασυρόμενοι από την ενδογενή ανάγκη για επιβίωση. Και κει εμφανίζεται η Έλλη. Μια παράξενη κοπέλα, τόσο εμφανισιακά όσο και συμπεριφορικά. Κι όμως… επιλέγει να την ακολουθήσει ερχόμενος αντιμέτωπος με την ίδια του την οικογένεια.

Δεν θα αποκαλύψουμε, βέβαια, αν η ηρωίδα σας θα επιστρέψει ποτέ σ΄ εκείνη την παραμονή Χριστουγέννων του 2016, αλλά νομίζω μπορείτε να μας πείτε αν κάποιος από τους συμπρωταγωνιστές της κατάλαβε πως ήρθε από το… μέλλον!
Ναι. Επιτρέψτε μου όμως, να μην πω περισσότερα, καθώς το παραμικρό μπορεί να προδώσει στοιχεία σημαντικά της ιστορίας.

Η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα αυτής της πόλης αλλά συγχρόνως αποτελεί και αστείρευτη πηγή έμπνευσης για τους συγγραφείς. Πού αναζητήσατε στοιχεία για τις ανάγκες του βιβλίου σας;
Κυρίως από βιβλία, όπως της κ. Γερολύμπου «Το χρονικό της μεγάλης πυρκαγιάς» και «Η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης μετά την πυρκαγιά του 1917», του κ. Κολώνα «Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών», του κ. Παπαγιαννόπουλου «Θεσσαλονίκη… εν θερμώ», του κ. Συντομόρου «Η Θεσσαλονίκη στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο…» και πολλά άλλα, από διαδικτυακά άρθρα, καθώς και ό,τι εποπτικό υλικό (βίντεο και φωτογραφίες) κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.

Μέσα από τις στάχτες που θα τυλίξουν την πόλη και τις ψυχές των ανθρώπων θα γεννηθεί μια μεγάλη αγάπη και σκέφτομαι: θα φτάσει η στιγμή που θα κληθεί η Έλλη να διαλέξει ανάμεσα στην αγάπη και την πραγματική της ζωή που την περιμένει έναν αιώνα μετά;
Φυσικά. Μην ξεχνάμε ότι έζησε 20 χρόνια στο τώρα το δικό μας ενώ στις στάχτες της Σαλονίκης λίγες ώρες, μέρες, μήνες. Δεν μπορούν αυτές οι στιγμές να σβήσουν μονοκονδυλιά τα 20 χρόνια της. Ή μήπως μπορούν;

Περιγράφετε τη ζωή στον καταυλισμό που βρήκαν καταφύγιο πολλοί Θεσσαλονικείς εκείνες τις δραματικές ώρες. Ποιοι σας μίλησαν γι’ αυτές;
Στοιχεία βρήκα στο έργο του Σπ. Λαζαρίδη, «Από τον Βαρδάρη ως το Δερβένη» και από ένα υπόμνημα στα Μακεδονικά, τομ 18, 1978 που αναφέρεται στην πυρκαγιά του 1917 και την περίθαλψη των θυμάτων.

Αν σας δινόταν η ευκαιρία να ταξιδέψετε στο χρόνο σε ποια εποχή θα θέλατε να ζήσετε;
Πιστεύω τότε… τότε που η Σαλονίκη προσπαθούσε να αναγεννηθεί από τις στάχτες, όχι μόνο της πυρκαγιάς αλλά και των πολέμων, τότε που η πόλη ήταν ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και προσπαθούσε να αποκτήσει τη δική της πολιτιστική ταυτότητα για να σταθεί επάξια στο ύψος των ιστορικών γεγονότων που σημάδευαν την εποχή. Τότε που ο ηγέτης της χώρας πάλευε να προσαρτήσει μόνιμα τη Μακεδονία στο ελληνικό κράτος. Τότε που ακόμη γνωρίζαμε γιατί πολεμάμε.

Μιλήστε μας για τα μελλοντικά συγγραφικά σας σχέδια.
Όπως καλά ξέρετε και η ίδια, ένας συγγραφέας ποτέ δεν εφησυχάζει. Παρατηρεί, αφουγκράζεται, εκμαιεύει… Κάτι υπάρχει. Άλλωστε με οδηγό και συνοδηγό τις εκδόσεις ΕΞΗ και κυρίως την Ισμήνη Λαμπροπούλου, οι ιδέες παίρνουν σάρκα και οστά, και από τον κόσμο της φαντασίας κατασταλάζουν στον χάρτινο κόσμο των γραμμάτων. Αυτή τη στιγμή όμως θέλω να απολαύσω το ταξίδι του βιβλίου μου, να ακούσω τις απόψεις των αναγνωστών, να μοιραστώ τις απορίες, τις ιδέες, τις γνώμες όσων διάβασαν, έζησαν, άρεσαν – ή και όχι- την ιστορία της Έλλης.

Λίγα λόγια

Μια ιστορία ζωντανή, γεμάτη μνήμες και πάθη.
Θεσσαλονίκη, Αύγουστος 1917. Η μεγάλη πυρκαγιά ξεσπά. Ο κόσμος τρέχει να σωθεί από την πύρινη λαίλαπα που καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά της. Ανάμεσά τους και η Έλλη, που φωνάζει να κατευθυνθούν ανατολικά. Μέσα στον πανικό όμως κανείς δεν της δίνει σημασία∙ παρά μόνο ο Μάρκος. Μαζί διασχίζουν την πόλη και φτάνουν στον καταυλισμό. Από εκεί, θα ζήσουν τις έντονες στιγμές της καταστροφής.
Οι μέρες περνούν και ανάμεσα στην Έλλη και τον Μάρκο γεννιέται ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα. Αυτό το παράξενο κορίτσι κάνει την καρδιά του να χτυπά δυνατά, κι ας μην ξέρει τίποτα γι’ αυτήν, παρά μόνο το όνομά της. Από την άλλη, ο λοχαγός Τομ Μπλάιθ νιώθει ότι η Έλλη δεν είναι αυτή που λέει. Όμως, βλέπει την αλήθεια στα μάτια της και αισθάνεται μια απροσδιόριστη ανάγκη να είναι δίπλα της. Ανακαλύπτει το μυστικό που κρύβει και το μόνο που θέλει είναι να την προστατεύσει, να μην κάνει τα ίδια λάθη με εκείνον. Πώς θα βρει τη δύναμη, όμως, να μπει εμπόδιο στην ευτυχία της και να της αποκαλύψει τι νιώθει πραγματικά;
Η Έλλη για πρώτη φορά πρέπει να αποφασίσει αν θα ζήσει αληθινά ή αν θα παραμείνει δέσμια της συμβατικής ζωής της. Ερωτεύεται, πληγώνεται, έρχεται αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό και την καρδιά της, μέχρι να τη χαρίσει σε εκείνον που πραγματικά αγαπά.

Μια αληθινή ιστορία αγάπης που γεννήθηκε μέσα από τις στάχτες και άνθισε στα χρόνια του πολέμου.

Βιογραφικό
Η Άννα Φωτίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει με την οικογένειά της. Από μικρή περνούσε τις ώρες της διαβάζοντας και έγραφε τις δικές της ιστορίες. Η δυνατότητα που έχουν οι δάσκαλοι να διαμορφώνουν και να σμιλεύουν ψυχές και συμπεριφορές στάθηκε καθοριστικό κίνητρο για την επιλογή της επαγγελματικής της πορείας, καθώς σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή της Φλώρινας και στη συνέχεια στο Μεταπτυχιακό της τμήμα. Εδώ και 16 χρόνια είναι δασκάλα σε ιδιωτικό σχολείο της Θεσσαλονίκης. Συμμετέχει σε παιδαγωγικά συνέδρια αναφορικά με τα ελληνικά και τα μαθηματικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε παιδαγωγικά περιοδικά. Επίσης, είναι υπεύθυνη του Ομίλου Δημιουργικής Γραφής στο σχολείο της. Διηγήματά της είναι δημοσιευμένα σε συλλογικά έργα.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave