Μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο; Να το απαντήσω λίγο διαφορετικά. Ναι, η τέχνη μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων…
Τα δομικά στοιχεία της ποιητικής συλλογής του Μιχάλη Πάτση είναι οι ίδιες οι λέξεις και η μελωδία της γλώσσας. Λέξεις και γλώσσα περιέχουν τις αισθήσεις μας, αλλά και τις παύσεις μας, που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στην ποίηση. Τα συστατικά αυτά οδηγούν στο ξεδίπλωμα της περισυλλογής, στην εξερεύνηση της εσωτερικής διαδρομής, στην εξόρυξη της ποιητικής αλήθειας. Η γλώσσα είναι το ησυχαστήριο των ανθρώπων, το καταφύγιό τους. Μοιάζει να είναι η ετεροθαλής αδελφή του συναισθήματος. Οι λέξεις είναι ο πολιτισμός και η περιουσία μας. Είναι η πατρίδα μας…


Ο ποιητής Μιχάλης Πάτσης γράφει απελευθερωμένος από φόρμες και σχήματα.
Εκθέτει τον ψυχικό του κόσμο χωρίς συμβιβασμούς και προκαταλήψεις.
Η ποίησή του έχει προσωπικότητα. Και τούτο γιατί είναι πηγαία, είναι αυθεντική, είναι το ώριμο τέκνο της ανάγκης.
Η ποίησή του είναι η ασυγκράτητη επιθυμία του να εκμυστηρευτεί με χαμηλούς τόνους θέματα που τον καίνε και τον κρατούν άγρυπνο.
Στα ποιήματα της συλλογής «Σκόρπισαν οι φίλοι» ο αναγνώστης ταξιδεύει μαζί με τον ποιητή στη σκοτεινή πλευρά της πραγματικότητας, αναζητώντας πίσω απ’ τις σκιές την ελάχιστη αχτίδα της αλήθειας και το βαθύ νόημα του ανθρώπου και της ζωής.
Αξίζει να επιχειρήσει κανείς αυτό το ταξίδι.

Τα ποιήματα του Μιχάλη Πάτση περιέχουν αιχμηρά, μερικές φορές δύσκολα κοινωνικά σχόλια. Μιλάει και γράφει ανοιχτά για ζητήματα και θέματα όπως : η ποίηση και ο ποιητής, οι σκόρπιοι στίχοι, οι εκδότες, η πατρίδα, η ξενιτιά, η μάνα, ο πατέρας, ο γιος, τα παιδιά μας άστρα, οι φίλοι, οι Άλλοι, οι πρόσφυγες, οι ξεριζωμένοι, οι εξόριστοι, οι πεταμένοι στους δρόμους, οι Πακιστανοί, οι Αφγανοί, οι Μπαγκλαντεσιανοί, οι Αλβανοί, οι Σύριοι, οι ξένοι που έγιναν δικοί μας πια, ο Αχαιός βουνίσιος, οι φίλοι φίδια, ο κόσμος, η ζητιανιά , η υπόληψη, η αγάπη, η μοναξιά ,η μοίρα, η ψυχή, η ευαισθησία, τα δάκρυα, οι αναμνήσεις, τα τοπία, ο χρόνος, η προκαταβολή, οι τέσσερις εποχές, μια στάχυνη αγκαλιά, οι χαρταετοί της Αποκριάς, ο κόσμος που είναι ζούγκλα, ο άνθρωπος που δεν μιλούσε αλλά τιτίβιζε, ο πόνος της γης και οι πολλοί πόνοι διαφορετικοί όσο τα όνειρα , τα φαντάσματα του μέλλοντος, το μέλλον που βυθίζεται αναπόφευκτα στο παρελθόν ,οι τόποι, ο Πειραιάς, η Νέα Ιωνία, το Αιγαίο ο υγρός τάφος για τους μετανάστες, το ταξίδι στη Νέδα, τα χειμωνιάτικα ταξίδια , οι ροδώνες των πόλεων, ο δρυμός της οδού Αχαρνών, ο δρυμός που δίνει ζωή, τα υπόγεια ανθρακωρυχεία της πόλεως, η Οδός Φιλελλήνων η Οδός των εργατών και των μηχανοδηγών, τα ανεμοφαγωμένα νησιά, τα δέντρα της θάλασσας, το μεγάλο βουνό στο Σέρβου , η Μικρή και Μεγάλη Άρκτος, ο αγέρωχος Ωρίωνας, οι νέοι που κοιμούνται στους δρόμους, σκόρπισαν οι φίλοι άνθη σε ανθοδοχεία, έφυγαν οι φίλοι σε πλαγιές, έφυγαν οι φίλοι στα μαντεία της γης ψάχνοντας χρησμούς, παντού ξεριζωμένες παπαρούνες οι άνθρωποι, η μνήμη που χανόταν στις πέτρινες σχισμές, οι αλαφροπάτητες μνήμες, ο πολικός κελαηδισμός, το αστέρι που λαμπυρίζει πάγους, χιόνια, το τείχος των πολυκατοικιών, εκείνος που πιάνεται καθημερινά απ΄ τα κίτρινα δέντρα για να μην πέσει, αυτοί που περπατήσανε ξυπόλητοι, τα κίτρινα φεγγάρια στους αγρούς, μοσχοβολούν τα κορίτσια, τα άσπρα πεινασμένα περιστέρια, η προσπάθεια του ανθρώπου να φέρει την ισότητα στη γη, κουβαλάμε τους τόπους μας , ο τόπος μέσα μας , μέσα μας η συντριβή ,ο τόπος της μνήμης, η μνήμη του σώματος, το τρεχούμενο νερό της μνήμης, ο τόπος και τα πέτρινα χρόνια, ο τόπος και η μαύρη μοίρα, Πατρίδα μας είναι η παιδική ηλικία ,μόνο ότι φυτρώσει και χτιστεί με μόχθο και πόνο είναι πατρίδα, Πατρίδα είναι το χώμα που γνωρίζει και ακούει τα βήματά σου, Πατρίδα είναι το χώμα ,ζυμωμένο με ζωντανό ιδρώτα και αίμα ,οι λέξεις είναι ο πολιτισμός και η περιουσία μας, είναι η πατρίδα μας…


Ο στοχασμός του ποιητή έχει αποκτήσει μια αφηγηματική ποιότητα , οι στίχοι χωνεύουν τη διανοητική ευρηματικότητα σε ένα προσωπικό ,οικείο ύφος αυθεντικής συγκίνησης ,όπου κυριαρχούν εικόνες της μνήμης και των αναμνήσεων.
Λιτοί, απεσταγμένοι στίχοι .
Πρόκειται για συγκροτημένη, συγκρατημένη ,ολιγοσέλιδη συλλογή ,που καταγράφει την απεσταγμένη ζωή του ποιητή και μας εισάγει στην κοσμοεικόνα του, με μια θαρραλέα και λιτή γραφή -προσεγμένη και ευγενική.
Διαβάστε τη.

Ο Μιχάλης Πάτσης γεννήθηκε το 1962 στα Τρόπαια Αρκαδίας.
Έχει ασχοληθεί με τη φιλοσοφία, “Ο ρόλος της γλώσσας στη γνωστική διαδικασία” (1988), τη γλωσσολογία, “Τα πειράματα ανακλήσεων ως μεθοδολογικό εργαλείο για την κατανόηση της σημασίας της λέξης” (2005), και τη φιλολογία. Κατέχει μάστερ φιλοσοφίας, διδακτορικό φιλολογίας. Δίδαξε ελληνική φιλολογία επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει κυκλοφορήσει τα ποιητικά έργα “Ο χρόνος νησί” (2006, 2011), “Σμπόρνικ” (2012), που περιέχει τους ποιητικούς κύκλους (“Ο χρόνος νησί”, “Η ξενιτιά δεν υπάρχει”, “Ολόφωτη πόλη”, “Χειμώνας στην Ιταλία”), καθώς και τη μετάφραση – μελέτη, Πούσκιν “Μικρά ποιήματα” (2012). Επίσης στα ρωσικά κυκλοφορούν τα έργα του “Αυτοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας” (Μόσχα,2010), “Η θεωρία και πρακτική της μετάφρασης (ρωσικά-ελληνικά)” (Μόσχα, 2012). Έχει επιμεληθεί και προλογίσει τη μετάφραση στα ρωσικά του μυθιστορήματος του Μ. Κουμανταρέα “Η φανέλα με το εννιά” (2010). Έχει λάβει μέρος σε συλλογικές εκδόσεις καθώς και έχει διενεργήσει ομιλίες και διαλέξεις για την ελληνική γλώσσα στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Το έργο του “Καζαντζάκης και Ρωσία” συμπεριλήφθηκε στους βραχείς καταλόγους των Λογοτεχνικών Βραβείων 2014 στην κατηγορία “Δοκίμιο”.

Εργογραφία του:
Ποίηση
Ο χρόνος νησί (2006), Publibook
Σμπόρνικ (2012), Πάτσης Μιχάλης
Σκόρπισαν οι φίλοι (2016), Εκδόσεις s@mizdat
Διηγήματα
Ζωή στο δρόμο (2015), Πάτσης Μιχάλης
Αφηγήσεις
Χρονικό μιας απρόσμενης Άνοιξης (2021), Πάτσης Μιχάλης
Θεατρικά έργα
Κισινιόφ (2021), Πάτσης Μιχάλης
Βιογραφίες
Παναΐτ Ιστράτι (2019), Πάτσης Μιχάλης
Δοκίμια-Μελέτες-Ιστορία και κριτική
Ο ρόλος της γλώσσας στη γνωστική διαδικασία (1988)
Τα πειράματα ανακλήσεων ως μεθοδολογικό εργαλείο για την κατανόηση της σημασίας της λέξης (2005)
Καζαντζάκης και Ρωσία (2013), Πάτσης Μιχάλης
Μοναχικοί συγγραφείς (2021), Πάτσης Μιχάλης
Συλλογικά έργα
Ο Νίκος Καζαντζάκης και η πολιτική (2019), Εκδόσεις Καστανιώτη
Μεταφράσεις
Aleksandr Sergeevic Puskin, Μικρά ποιήματα (2012)