Ένα βιογραφικό μυθιστόρημα, μια προσέγγιση της άγνωστης σε πολλούς ζωής ενός ανθρώπου με όραμα, με πείσμα, με τόλμη και αποφασιστικότητα. Η Τατιάνα Αβέρωφ ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεών της, συλλέγει πληροφορίες, μας εξιστορεί γεγονότα ιστορικά, καθοριστικής σημασίας πράξεις και μνήμες από έναν πατέρα, που έζησε λίγο μα θαύμαζε πολύ!
“Είκοσι χρόνια πέρασαν που προσπαθώ με πείσμα να σε γνωρίσω, εσένα τον άνθρωπο, όχι τις πολλές εικόνες σου. Είκοσι χρόνια που ψάχνω, διαβάζω, ερευνώ, και σαν την κλέφτρα κίσσα συλλέγω ό,τι ρετάλι του χρόνου, του κουτσομπολιού ή της Ιστορίας βρεθεί στον δρόμο μου και το αποθηκεύω καρτερικά, μπας και μπορέσω μια μέρα να γράψω για σένα. Μήπως ήρθε επιτέλους ο καιρός; Πόσο πιο απλά θα ήταν τα πράγματα αν σε είχα γνωρίσει όσο ήσουν ζωντανός. Αλλά η σκιά σου ήταν πάντα πολύ μεγάλη κι εγώ έτρεχα μ’ όλη μου τη δύναμη να σε αποφύγω για να μεγαλώσω. Η αγάπη λένε θέλει δυο ολόκληρους ανθρώπους. Τι κρίμα που δεν σε πρόλαβα, που δεν συμπέσαμε οι δυο μας στον ίδιο χρόνο. Πόσο πιο απλά θα ήταν αν σε είχα απέναντί μου τώρα να σε ρωτώ, αντί ν’ ανατρέχω σε αρχεία και μνήμες και μυθοπλασίες. Ποιος είσαι; Πώς ζεις με τις αντιφάσεις; Πώς δεν ζαλίζεσαι απ’ τις πολλές ζωές σου; Τι κρύβεις, εσύ ο άνθρωπος, κάτω απ’ το κάθε ηρωικό σου βήμα; Θα μου απαντούσες άραγε; Θα τολμούσες; (…)”
– Πάνε είκοσι πέντε χρόνια που ο Ευάγγελος Αβέρωφ πέρασε στο πάνθεον της ιστορίας. Μέσα από την έρευνα που χρειάστηκε να κάνετε ώστε να μας συστήσετε την άγνωστη ζωή ενός εθνικού ευεργέτη νιώσατε να τον γνωρίζετε κι εσείς η ίδια καλύτερα;
Έμαθα πολλά που δεν ήξερα για τα παιδικά και νεανικά χρόνια του πατέρα μου. Διάβασα άπειρα γενικά βιβλία και άρθρα σχετικά με την ιστορία, την κοινωνιολογία, την πολιτική ή τη λαογραφία στην περίοδο 1908-1947, αλλά έσκυψα και στο αρχείο του – μελέτησα τα βιβλία του, τις συνεντεύξεις του, διάβασα χιλιάδες χειρόγραφες επιστολές, ταξινόμησα παλιές φωτογραφίες και άλλα έγγραφα σημαντικά – που όλα αυτά με βοήθησαν να συμπληρώσω λίγο-λίγο το παζλ της ζωής του. Και έπειτα, ξέρετε, η διαδικασία της γραφής βγάζει στο φως απροσδόκητους συνειρμούς, φέρνει εκπλήξεις και νέες συνειδητοποιήσεις – οπότε, ναι, νιώθω πως τον ακολούθησα βήμα-βήμα στα χρόνια που τον διαμόρφωσαν και τον γνώρισα «από μέσα».
– Οι μνήμες που ο καθένας κουβαλά από τους γονείς του είναι εντελώς διαφορετικές από την εικόνα που βγάζουν προς τα έξω, ειδικά όταν πρόκειται για σπουδαίες προσωπικότητες. Τι κρατήσατε εσείς ως χαρακτηριστικό που υιοθετήσατε και στη δική σας ζωή;
Την εντιμότητά του και την αγάπη του για τον άνθρωπο.
– Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος που έζησε στο πιο δύσκολο κομμάτι της ελληνικής διακυβέρνησης: πόλεμος, εξορία, εμφύλιος, χούντα. Γνώρισε το πιο σκληρό πρόσωπο της πολιτικής, μα άφησε πίσω του ένα όνομα που όλοι σέβονται. Πόσο αυτό το όνομα σας βοήθησε στη δική σας πορεία;
Ένα τέτοιο «βαρύ» όνομα σε ακολουθεί και σε καθορίζει. Ανοίγει πόρτες ή και κλείνει πόρτες ορισμένες φορές. Γίνεσαι αναγνωρίσιμος, δακτυλοδεικτούμενος, προβλέψιμος κατά τις ιδεοληψίες ή τα στερεότυπα του καθένα. Το όνομα, η κληρονομιά και η οικονομική άνεση, ή μη, των γονιών σου, είναι η τύχη σου, η βάση απ’ την οποία ξεκινάς. Πάνω σ’ αυτή πατάς και αποκεί και πέρα προχωράς, κάνεις τις επιλογές σου και ορίζεις τους δικούς σου αγώνες.
– Μετά την έρευνα που κάνατε τι διαφορές βρίσκετε ως προς την αντιμετώπιση εθνικών ζητημάτων του τότε με την κατάσταση που σήμερα περνάει η χώρα μας;
Μελετώντας την ιστορία της Ελλάδας απ΄ το 1900 ως το 1947 είχα διαρκώς την αίσθηση ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, μια έντονη αίσθηση déjà vu, ότι ζούμε ξανά και ξανά τους ίδιους κύκλους πολιτικής αστάθειας, αντιπαραθέσεων, διχασμών, εθνικών και οικονομικών καταστροφών. Οι εποχές βέβαια είναι διαφορετικές σήμερα, αλλά πιο πολύ με εντυπωσίασε η ομοιότητα παρά οι διαφορές στον τρόπο αντιμετώπισης των εθνικών μας ζητημάτων. Μακάρι να ήρθε ο καιρός να ενηλικιωθούμε σαν χώρα και να προχωρήσουμε μπροστά με οδηγό αυτά που μας ενώνουν.
– Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που βάζουν πάνω απ’ όλα το εθνικό συμφέρον και όχι το προσωπικό; Έχετε γνωρίσει τέτοιους ανθρώπους;
Βεβαίως και υπάρχουν. Βεβαίως και έχω γνωρίσει. Είμαστε ένας λαός φιλότιμος, με πολλές αρετές και πιστεύω ότι πάντα θα υπάρχουν καλοί και υπεύθυνοι άνθρωποι που θέλουν να προσφέρουν και προσπαθούν να κάνουν όσο καλύτερα μπορούν τη δουλειά τους. Καμιά φορά είναι δίπλα μας και δεν τους βλέπουμε. (Είναι κι αυτό γνώρισμά μας – μας αρέσει γενικά να αναδεικνύουμε τα στραβά και να αποκαθηλώνουμε τους πάντες.)
– Περιγράφετε έναν άνθρωπο που είχε μεγάλη εμπιστοσύνη στην τύχη ότι θα κατάφερνε να φέρει εις πέρας τα παράτολμα σχέδιά του. Ήταν θέμα τύχης τα όσα πέτυχε ή επίγνωσης των καταστάσεων που αντιμετώπιζε;
Και επίγνωσης φυσικά. Ο πατέρας μου είχε την ικανότητα να βλέπει τη μεγάλη εικόνα, αντιλαμβανόταν τις σύνθετες παραμέτρους ενός θέματος και τις ανέλυε με ρεαλισμό. Ήταν συγχρόνως άνθρωπος αισιόδοξος από τη φύση του. Είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση και ανεξάντλητα αποθέματα ενέργειας. Εμπιστοσύνη στην τύχη του είχε με την έννοια ότι τίποτα δεν τον σταματούσε, τίποτα δεν τον φόβιζε, έτσι και είχε βάλει κάτι στον νου του.
– Γράφετε στο απόσπασμα που αναφέρεστε στη μητέρα σας στο βιβλίο: «Όλα τα ξέρουν οι ψυχολόγοι. Όμως αυτό δεν τους βοηθάει να συγχωρούν». Πότε φτάνει η στιγμή που νιώθουμε έτοιμοι να συγχωρήσουμε κάποιον που αγαπάμε πολύ αλλά νιώθουμε ότι μας πλήγωσε, μήπως όταν ωριμάσουμε μέσα μας την ιδέα της πράξης που μας θύμωσε;
Ναι, έτσι είναι. Θα πρόσθετα ακόμα πως η ωριμότητα έρχεται όταν καταφέρουμε να δούμε τα πράγματα και απ’ την πλευρά του άλλου. Τότε όλα αποκτούν μια προοπτική.
– Πώς αντιμετωπίζετε το πέρασμα του χρόνου, μέσα από το πρίσμα της γνώσης που αποκομίσατε μετά την εξερεύνηση των άγνωστων πτυχών της πορείας σας έως τώρα;
Δεν είμαι σίγουρη ότι καταλαβαίνω την ερώτησή σας. Ο χρόνος με συναρπάζει σαν έννοια φιλοσοφική, υπαρξιακή. Ο Σαρτρ στη «Ναυτία» το έχει θέσει θαυμάσια: Μόνο εκ των υστέρων, λέει, όταν έχει ολοκληρωθεί μια (όποια) πορεία, αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της κάθε στιγμής. Ή κάπως έτσι. Όλα τα πράγματα έχουν αρχή-μέση-τέλος. Η ίδια η ζωή μας, αλλά και μια μέρα της ζωής μας, μια σχέση, ένα ταξίδι, μια δουλειά, ένα βιβλίο. Όταν είμαστε στην «αρχή», ο χρόνος δουλεύει αλλιώς – ή μάλλον εμείς συνειδητοποιούμε διαφορετικά τον χρόνο και τα πράγματα που ζούμε. Όταν περάσουμε τη «μέση» και οδεύουμε προς το «τέλος», τότε αποκτούμε άλλη προοπτική. Δεν ξέρω αν σας απάντησα. Είναι περίπλοκα θέματα αυτά.
-Είναι βαρύ φορτίο η κληρονομιά ενός σπουδαίου ονόματος ή η διατήρησή του στην πάροδο των χρόνων;
Βαρύ φορτίο είναι για όλους μας η κληρονομιά των γονέων μας. Όλα τα παιδιά μεγαλώνουν υπό το βάρος της «σκιάς» των γονέων τους. Έτσι είναι η ζωή, η ανθρώπινη κατάσταση. Το παιδί, μεγαλώνοντας, πρέπει να βρει την ταυτότητά του και περνάει από διάφορες φάσεις – προσκόλλησης, ταύτισης, αντίδρασης, αποστασιοποίησης. Ώσπου, καλώς εχόντων των πραγμάτων, κάποια στιγμή ενηλικιώνεται πραγματικά και αποκτά την ικανότητα να συμφιλιωθεί και να ισορροπήσει με τις πολλές πλευρές του εαυτού του -ρίζες, κληρονομιά, κοινωνικές επιταγές, ανάγκες και «θέλω» δικά του- που όλα αυτά είναι κομμάτι της ταυτότητάς του. Θεωρώ λοιπόν ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, ο αγώνας είναι κοινός και άρα, ως «ταξίδι αναζήτησης», το βιβλίο μου αφορά όλους τους ανθρώπους. Κάποιοι γονείς ρίχνουν μεγαλύτερη σκιά από άλλους. Αυτή είναι η μόνη διαφορά.
– Πώς αισθάνεστε όταν σας συναντούν απλοί άνθρωποι που ευεργετήθηκαν από τα όσα προσέφερε το όνομα Αβέρωφ στην Ήπειρο και όχι μόνο, και σας μιλούν για τον πατέρα σας;
Εξαρτάται. Καμιά φορά αισθάνομαι αμήχανα. Μπορεί να «πιάνω» κάτι σαν κολακεία ή κάποια υπόγεια απαίτηση ή κάτι με βαραίνει στα λόγια του άλλου. Άλλες φορές πάλι είναι ολοκάθαρη η συγκίνησή του, η ευγνωμοσύνη του και η αγάπη που έχει στον πατέρα μου, ακόμα και σήμερα, 25 χρόνια μετά τον θάνατό του – και τότε θαυμάζω και συγκινούμαι πάρα πολύ.
– Ασχολείστε με τη διεύθυνση της Πινακοθήκης Αβέρωφ και ζείτε μόνιμα στο Μέτσοβο ή ταξιδεύετε όποτε υπάρξει κάποια ανάγκη;
Ζω μόνιμα στην Αθήνα, όπου και η κεντρική γραμματεία και η περισσότερη δουλειά υποδομής για την Πινακοθήκη Αβέρωφ. Στο Μέτσοβο όλα λειτουργούν ρολόι χάρη στις δυο εξαιρετικές συνεργάτιδές μας που βρίσκονται μόνιμα στο μουσείο. Εγώ ταξιδεύω όποτε υπάρχει ανάγκη ή όταν στήνουμε κάποια έκθεση. Και φυσικά υπάρχει τακτική επικοινωνία – να ’ναι καλά η τεχνολογία!
Σας εύχομαι καλοτάξιδο το βιβλίο σας και καλή συνέχεια σε ό,τι κι αν κάνετε!!!
Σας ευχαριστώ πολύ!
Η Τατιάνα Αβέρωφ γεννήθηκε το 1954 στην Αθήνα. Σπούδασε ψυχολογία στην Αθήνα και στο Λονδίνο και εργάστηκε είκοσι χρόνια ως ψυχολόγος. Σήμερα διευθύνει την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ στο Μέτσοβο, διδάσκει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής και εξοικονομεί όσο περισσότερο χρόνο μπορεί για να γράφει.
Παρακάτω οι προγραμματισμένες παρουσιάσεις του μυθιστορήματος της Τατιάνας Αβέρωφ “Δέκα ζωές σε μία”
ΠΑΤΡΑ Πέμπτη, 26 Φεβρουαρίου 2015, στις 7:30 μ.μ., στο ξενοδοχείο Βυζαντινό (Ρήγα Φεραίου 106), σε συνεργασία με τον Πανηπειρωτικό Σύλλογο Πατρών, την Ένωση Καλαβρυτινών Πάτρας και το βιβλιοπωλείο DISCOVER.
Για το βιβλίο θα μιλήσουν η Σία Αναγνωστοπούλου, Καθηγήτρια Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ, ο Μανώλης Μαγκλάρας, φιλόλογος-Επίτιμος Πρόεδρος του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Πατρών, ο Άγγελος Τσιγκρής, τέως Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Δικαιοσύνης, δικηγόρος, Δρ Εγκληματολογίας. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο Θοδωρής Στεφανίδης, ερασιτέχνης ηθοποιός (θεατρικό σχήμα ΡΕΦΕΝΕ Πάτρας). Συντονίζει η Αφροδίτη Δημητρακοπούλου, μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Καλαβρυτινών Πάτρας.
ΑΓΡΙΝΙΟ Παρασκευή, 27 Φεβρουαρίου 2015, στις 7:30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο ΒΙΒΛΙΟΤΡΟΠΙΟ (Καζαντζή 25), σε συνεργασία με την Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Αγρινίου.
Με αφορμή το βιβλίο της, η συγγραφέας συνομιλεί με τον φιλόλογο Εμμανουήλ Δάμπλια.
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ Σάββατο, 28 Φεβρουαρίου 2015, στις 7 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων του 3ου Γυμνασίου Ναυπάκτου.
Με αφορμή το βιβλίο της, η συγγραφέας συνομιλεί με τον φιλόλογο και διευθυντή του 3ου Γυμνασίου Ναυπάκτου Πέτρο Πιτσιάκκα.
Η Τατιάνα Αβέρωφ θα απαντήσει στις ερωτήσεις του κοινού και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου της.
Χρησιμοποιούμε cookies για την παροχή των υπηρεσιών και την ανάλυση της επισκεψιμότητας της σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, αποδέχεστε τη χρήση των cookies.ΕντάξειΌροι Χρήσης
