In Zeiten des abnehmenden Lichts

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Όϊγκεν Ρούγκε EUGEN RUGE

Εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : ΤΕΟ ΒΟΤΣΟΣ

➖”Το μυθιστόρημα που άφησε άφωνο τον Γκύντερ Γκρας. Καταπληκτικό!“

(Frankfurter Allgemeine Zeitung)

Ο Γκύντερ Γκρας χαιρετίζει την είσοδο στον λογοτεχνικό χώρο του Όϊγκεν Ρούγκε, ο οποίος υπογράφει με δυναμικότητα και ρεαλισμό αυτό το πρώτο του μυθιστόρημα, το οποίο βραβεύτηκε κατ’ επανάληψη στη Γερμανία και διακρίθηκε διεθνώς.

Είναι ένα βιβλίο αναφοράς για την Ιστορία της Ανατολικής Γερμανίας το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η τριτοπρόσωπη αφηγηματική ιστορία εδράζεται σε βιωματικές εμπειρίες του ιδίου του συγγραφέα καθιστώντας το σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικό. Είναι οι καταγραμμένες αλήθειες που φαίνονται ψέματα, αλλά και τα ψέματα που είναι πέρα για πέρα αληθινά, όπως δηλώνει σε κάποια συνέντευξη του ο ίδιος και κάνει τον αναγνώστη να σκεφθεί όχι μόνο με το μυαλό και τη λογική, αλλά και με το θυμικό.

Διαπερνά μισό περίπου αιώνα αρχίζοντας από το 2001 στην ενωμένη Γερμανία, κάνει μία χρονολογική βουτιά πίσω στο 1952 στο Μεξικό και, μετά από έναν ασύνδετο χρονικά κύκλο με σταθμούς σε τόπους σε συγκεκριμένες ημερομηνίες, καταλήγει πάλι στο Μεξικό το 2001.

Ο συγγραφέας αναμοχλεύει τις ρίζες του, επαναφέρει στην επιφάνεια παλιές ιστορίες ανάκατες με αναμνήσεις, και τις απλώνει από τη δική του οπτική χωρίς να παίρνει θέση με προσωπικές απόψεις ή προβληματισμούς.

Οι συγκλονιστικές πολιτικές αλλαγές περνάνε στον αναγνώστη μέσα από την καθημερινότητα των χαρακτήρων, τους οποίους αναλύει μοναδικά με σαρκασμό και υποδόριο χιούμορ στα κατατοπιστικά κεφάλαια που αφιερώνει ξεχωριστά στον καθένα από αυτούς.

Ο σπουδαγμένος μεταλλουργός Βίλχελμ είναι μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1919, αναγκάζεται σε πολιτική μετανάστευση στο Μεξικό και, με την επιστροφή του στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, κάθε χρόνο μέχρι τα βαθιά γεράματα παρασημοφορείται για τη δράση του και τον αγώνα του για τον Μεγάλο Σκοπό, φθάνοντας σε σημείο σε μεγάλη ηλικία να το διακωμωδεί ο ίδιος.

➖”Μέχρι και σήμερα τον πλήγωνε αυτό το πράγμα. Και αυτός θα προτιμούσε να είχε μείνει στη Μόσχα. Αλλά το Κόμμα τον είχε στείλει στη Γερμανία, και εκείνος έκανε ό,τι του ζήτησε το Κόμμα. Όλη του τη ζωή έκανε ό,τι του ζητούσε το Κόμμα, και ξαφνικά τον χαρακτήρισαν μετανάστη στη Δύση!“

Η δυναμική, χειραφετημένη κομμουνίστρια σύζυγος του Βίλχελμ, η Σαρλότε, εργάζεται για το Κόμμα και έχει αποκτήσει δύο παιδιά από τον πρώτο της άνδρα – τον Κουρτ και τον Βέρνερ.

Κι οι δύο γιοί της εξορίζονται κάποια στιγμή στα βάθη της Ρωσικής στέπας και μόνο ο Κουρτ καταφέρνει να επιβιώσει στα στρατόπεδα εργασίας.

Κατά την πολύχρονη παραμονή του, ως εξόριστος στα Βόρεια Ουράλια της Σιβηρίας, ο Κουρτ γνωρίζει και παντρεύεται τη Ρωσίδα νοσοκόμα Ιρίνα. Εκεί γεννιέται το 1954 – ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Στάλιν – ο μοναχογιός τους ο Αλεξάντερ, ο Σάσα. Ο Αλεξάντερ είναι ουσιαστικά το alter ego του συγγραφέα και ανήκει στην τρίτη γενιά της οικογενείας στη μυθιστορηματική αυτή βιογραφία.

➖”Έχεις σκοτώσει κανένα;“

➖”Όχι, Σάσενκα, εγώ δεν σκότωνα. Εγώ ήμουν νοσοκόμα“.

Παρ’ όλα αυτά, εκείνος ένιωθε υπερήφανος. Η μαμά του έχει κερδίσει τον πόλεμο. Οι Γερμανοί τον είχαν χάσει. Το παράξενο ήταν πως ο μπαμπάς ήταν Γερμανός”.

Ο καθηγητής Κουρτ ζει πλέον με την Ιρίνα, τον γιο και την καλοπροαίρετη πεθερά του Ναντιέζντα Ιβάνοβνα σε Προάστειο του Ανατολικού Βερολίνου. Ο Αλεξάντερ, πριν διαφύγει στη Δύση, έχει παντρευτεί τη συμφοιτήτρια του στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ, τη Μελίτα, και έχουν αποκτήσει τον Μάρκους. Είναι ο απόγονος τέταρτης γενιάς, ο δισέγγονος, με το βλέμμα στραμμένο στον δυτικό τρόπο ζωής.

Ο Όϊγκεν Ρούγκε ανασυστήνει ήρεμα την ιστορία της οικογενείας του μέσα από τα στερεότυπα της χώρας, τα απόνερα που δημιουργεί η διχοτόμηση με το χτίσιμο του τείχους και αργότερα το γκρέμισμα του, αλλά και τις σταλινικές εκκαθαρίσεις με εκτοπισμούς και θανατώσεις, με το αρχέγονο ένστικτο της αυτοσυντήρησης να επικρατεί.

Έπειτα έρχονται οι στιγμές με το εθιμοτυπικό των εορτών, τις εκφωνήσεις λόγων, τις εγκωμιαστικές ομιλίες και τις σημειολογικές παρασημοφορήσεις που προκαλούν θυμηδία στους ίδιους τους ενδιαφερόμενους.

Χωρίς αναφορές σε μυστικές υπηρεσίες ή πολιτικές προσωπικότητες, χωρίς νοσταλγία ή θλίψη, το ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΛΙΓΟΣΤΕΥΕ ΤΟ ΦΩΣ είναι ένα επιδραστικό μυθιστόρημα που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη με έναν λόγο που είναι σκωπτικός, λογοτεχνικά ποιοτικός και αναγνωστικά γοητευτικός.

Με μια ψύχραιμη φωνή αναθεωρούνται απόψεις για τον ανατολικό ή δυτικό κόσμο του οποίου τα δομικά υλικά που είναι φτιαγμένος φθίνουν σιγά σιγά μέχρι που παλιώνουν απότομα. Είναι τότε που το φως φαίνεται να χαμηλώνει, να λιγοστεύει αισθητά…

(Το δεύτερο μυθιστόρημα του Ρούγκε, το ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ METROPOL, αναφέρεται σε περιπέτειες μελών της οικογενείας του την εποχή του μεσοπολέμου, συστήνοντας μία από τις άγνωστες πτυχές της Σοβιετικής Ιστορίας βασισμένη σε πραγματικά έγγραφα που ανακάλυψε ο ίδιος στα αρχεία.)

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave