Εκδόσεις Εστία 2023 σελ.174-Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς

Ιστορίες και διηγήματα που αναφέρονται σε συγκεκριμένη ιστορική περίοδο της Ελλάδας, αρχές του 20ου αιώνα, αποτυπώνοντας τα ιδιαίτερα γνωρίσματα εκείνης της εποχής και αναδεικνύοντας τις κοινωνικοπολιτικές μεταβολές μέσα από μικρές και καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που έζησαν τότε.
Πειραγμένες αλήθειες. Από πρώιμες παιδικές αναμνήσεις, πικάντικες εφηβικές σκανταλιές, τραυματικές ενηλικιώσεις μέχρι και τις όψιμες αξιολογήσεις τους, είναι τα κείμενα της συλλογής.
Η ανάγνωση των δεκαοκτώ διηγημάτων αποτελεί μια απολαυστική αναγνωστική εμπειρία, καθώς ο συγγραφέας τους, συνδυάζοντας περίτεχνα τα ιστορικά γεγονότα με τις αθέατες όψεις της καθημερινότητας, παραθέτει σημαντικά λαογραφικά και αστικά ηθογραφικά στοιχεία της εποχής, με ιδιαίτερο αφηγηματικό τρόπο και ευδιάκριτο προσωπικό ύφος.


Και είναι απολαυστική η αναγνωστική αυτή εμπειρία, επειδή ακριβώς ο δημιουργός δημιουργεί αυτό το πολύχρωμο ψηφιδωτό αποτελούμενο από τις μικρές προσωπικές διαδρομές των καθημερινών ανθρώπων μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων και μεταβολών, αρχές του 20ου αιώνα, όπου την επικαιρότητα της εποχής μονοπωλούν: οι ηδονοβλεψίες μαθητών Γυμνασίου, ο Τάσος ο μοναχικός λαϊκός θεατρίνος της πλατείας Θησείου, η ψυχίατρος και ο πρωτοδίκης Μιχαήλ, γυνή πλέουσα, ο οίκος ανοχής στην οδό Αθηνάς και ο Ινδός Σιχ, το τζαμί στο αθηναϊκό κέντρο, το όμορφο φουστάνι με τα μεγάλα λουλούδια, λουλακιά και κίτρινα, τα συλλεκτικά επίχρυσα νομίσματα της δικτατορίας, ο Κερκυραίος ασυρματιστής και ο Παπαδόπουλος της χούντας στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, τα μπούμερανγκ της Αυστραλίας, οι μελιτζάνες γιαχνί, οι φακές, καθαρά Δευτέρα και ο πρώτος χαρταετός στην Πνύκα.


Η νοσταλγική διάθεση που αναδύεται από τις ιστορίες της εποχής, είναι η διάθεση που διατρέχει και όλα τα διηγήματα της συλλογής. Ναι, νοσταλγική είναι η διάθεση του συγγραφέα, όχι όμως με την έννοια της προσκόλλησης σε παρελθόντα χρόνο, αλλά με την πρόθεση το παρελθόν να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο και να συμβάλλει στην διαμόρφωση της εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Η Ιστορία ενός τόπου, η Ιστορία ενός λαού, είναι κάτι ζωντανό και έκρυθμο, κάτι που μεταβάλλεται και επηρεάζει τις σκέψεις και τις πράξεις των ανθρώπων, άσχετα αν αυτοί αποτελούν μέρος των όσων διαδραματίζονται ή είναι σιωπηλοί παρατηρητές από ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Και η Ιστορία αυτής της συλλογής Διηγημάτων έχει μια αμεσότητα ως προς τη σύλληψη και την καταγραφή, καθώς πρόκειται για τις μικρές ανθρώπινες καθημερινές ιστορίες του καθενός και της καθεμιάς μας.
Γραφή πηγαία και καταιγιστική. Η γλώσσα του Δημήτρη Παϊβανά έχει μοναδικά χαρακτηριστικά. Είναι πλούσια, γλωσσοπλαστική, γι΄ αυτό και διεισδύει και ξεσηκώνει τη σκέψη και τα συναισθήματα.
Το βιβλίο αυτό είναι ένας αφηγηματικός τυφώνας ταυτόχρονα ηθικός, κοινωνικός και λογοτεχνικός στις συνιστώσες του, εν τέλει αυστηρά προσωπικός και ανθρώπινος που εξελίσσεται με καταιγιστικό ρυθμό, φέρει δε, το χάρισμα της νοστιμιάς της ανάγνωσης.


Αν μένει κάτι αλώβητο, γνήσιο, αληθινό και αιώνιο, αν κατανικάει τον χρόνο, αν κάτι κερδίζει την αθανασία, αυτό είναι η γραφή, ο λόγος, η λογοτεχνία. «Έχουμε την Τέχνη για να μην πεθάνουμε από την αλήθεια», έγραψε ο Νίτσε. Στη συλλογή «Ο κορσές» έχουμε την τέχνη της γραφής για να αντέξουμε μαζί με τον δημιουργό τις αλήθειες μας, να δούμε τις μέσα σελίδες των δικών μας τετραδίων να ξεδιπλώνονται πλέον στο λυτρωτικό φως. Αυτή άλλωστε είναι κι η λογοτεχνική αξία του βιβλίου και το ειδικό βάρος του.
Διαβάστε το.


Ο Δημήτρης Παϊβανάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε Νεοελληνική και Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Birmingham (Ηνωμένο Βασίλειο).
Δίδαξε Νεοελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία, θεωρία της Λογοτεχνικής Κριτικής και Μετάφραση στα Πανεπιστήμια της Μελβούρνης και του La Trobe. Άρθρα του και κριτικές του μελέτες έχουν δημοσιευθεί σε τοπικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορούν η μονογραφία του « Βία και αφήγηση: Ιστορία, ιδεολογία και εθνικός πολιτισμός στην πεζογραφία του Θανάση Βαλτινού» (Αθήνα 2012) και η συλλογή κριτικών μελετών « Περί πόθου και πάθους στην πεζογραφία του Θανάση Βαλτινού» (Αθήνα 2020).
Με τη συλλογή διηγημάτων “Ο κορσές” κάνει την πρώτη του εμφάνιση ως πεζογράφος.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave