ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ – ΝΤΑΝΟΥ
φιλόλογος – συγγραφέας
Ένα ακόμη βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ. Πρόκειται για το κοινωνικό και επίκαιρο μυθιστόρημα με τίτλο «ΟΛΑ ΓΙΑ ΚΑΛΟ», φράση που επαναλαμβάνεται από το στόμα των ηρώων του, προφανώς για να υποστηριχτεί πως όσα συμβαίνουν σε αυτή τη ζωή, είναι όλα για καλό. Ο Γιάννης Μακριδάκης γεννήθηκε το 1971 στη Χίο και σπούδασε Μαθηματικά. Το 1997 ίδρυσε το Κέντρο Χιακών Μελετών Πελιναίο, με σκοπό τη μελέτη, έρευνα, αρχειοθέτηση και διάδοση τεκμηρίων της Χίου. Εκτός από τη συγγραφή και την έρευνα ασχολείται με τη φυσική καλλιέργεια, όπως άλλωστε αυτό φαίνεται σε κάποια από τα βιβλία του, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις της Εστίας.
Πήρα στα χέρια μου την Τρίτη έκδοση του βιβλίου (Φλεβάρης 2019) και ομολογώ πως το διάβασα πολύ γρήγορα, χωρίς να μειωθεί καθόλου το ενδιαφέρον μου για τη συνέχεια και την εξέλιξη του μύθου, μέχρι να φτάσω στο συγκινητικό και πολύ ανθρώπινο τέλος του. Φωτογραφία εξώφυλλου «Προνομιούχος Ιησούς Ε.Ε» του Δημήτρη Αντώνογλου, ταιριαστή πλήρως με την ιστορία του μυθιστορήματος, που είναι αφιερωμένο «στη μνήμη του Μάρτη». Ο σχεδιασμός του εξώφυλλου έγινε από τη Ρεβέκκα Βιτάλ, ενώ το σκίτσο του συγγραφέα στο αυτί του βιβλίου δημιουργήθηκε από τον Κώστα Εφήμερο. Στις 240 περίπου σελίδες του διακρίνουμε δύο μέρη και στο καθένα από αυτά τρία κεφάλαια. Ο χρόνος προσδιορίζεται από 11- 15 Δεκέμβρη του 2015, ενώ ο τόπος είναι η Χίος, με αναφορές την Αθήνα, την Κρήτη και το Βερολίνο.
Όλα συμβαίνουν γύρω από δύο αλλόκοτες κηδείες, μια απρόσμενη γέννηση και τρία διαδοχικά δείπνα: την κηδεία του Μιχάλη ή του καλόγερου Νικηφόρου, την κηδεία του πνιγμένου πρόσφυγα Μουεζίν, που ξεβράζει η θάλασσα, τη γέννηση του Σάββα, αγοριού των Κούρδων Γιασμίν και Καχραμάν και τα αντίστοιχα δείπνα που γίνονται για τη γέννηση και τις κηδείες. Τα πρόσωπα πολλά, το καθένα με την ιστορία και το χαρακτήρα του: ο Δημοσθένης και η Κατρίν, ο καπτα – Φώταρος και η Καλή, η Στάσα και ο Δημήτρης, ο παπα- Σίωρος, ο Λουκάς και η Μαργαρίτα, ο θείος Θανάσης, ο Ιωακείμ και η Εμμανουέλα, η Γιασεμώ, ο Θωμάς και η Άλκηστη, η Γιασμίν και ο Καχραμάν, Κούρδοι πρόσφυγες, και πολλοί κάτοικοι του νησιού. Είναι η εποχή που πρόσφυγες καταφθάνουν από τα παράλια της Τουρκίας στο νησί, οι αλληλέγγυοι (μεταξύ αυτών ο 40χρονος Δημοσθένης και η κατά 10 χρόνια νεότερη φίλη του η Ελληνογερμανίδα Κατρίν) προσπαθούν να τους βοηθήσουν, οδηγώντας τους στο σπιτάλι, ένα παλιό λεπροκομείο «Σπιναλόγκα της Χίου».
Ο παπα – Σίωρος πετάει τις δικές του χρυσαυγίτικες κορόνες, οι πλιατσικολόγοι περιμένουν τις βάρκες με τους πρόσφυγες, να πάρουν «το μερίδιό τους», η μαμή Στάσα βοηθάει τη Γιασμίν να γεννήσει και το ζευγάρι των προσφύγων φιλοξενείται με στοργή και αγάπη , κάποιοι αγανακτούν με τους κατατρεγμένους, ενώ η νεαρή Κατρίν αφήνει την εργασία της στο Βερολίνο κι έρχεται στο νησί να βοηθήσει , αλλά και να μάθει για την ιστορία της μητέρας και της οικογένειάς της. Ο πνιγμένος Μουεζίν είναι φορτωμένος με αρκετές χιλιάδες δολλάρια, που τα κρύβουν η Κατρίν, ο Δημοσθένης και ο καπτα – Φώταρος, για να δημιουργηθεί χώρος υποδοχής προσφύγων. Ο εξηντάχρονος Μιχάλης, που βρίσκει τραγικό θάνατο , έχει το παρελθόν του, αφού μεταξύ άλλων ήταν χρόνια καλόγερος στο Μοναστήρι της Παναγίας της Απηγανιώτισσας. Ποια είναι η σχέση του με το Δημοσθένη και την Κατρίν; Γιατί έφυγε από το Μοναστήρι; Πώς έζησε μετά; Ο θάνατός του ήταν ατύχημα ή αυτοκτονία; Γιατί η Κατρίν επέστρεψε στο Βερολίνο, μακριά από το Δημοσθένη, παίρνοντας μαζί της το ζευγάρι των προσφύγων με το νεογέννητο γιο τους; Τι απέγιναν τα κρυμμένα χρήματα; Ποιον τρόπο ζωής επέλεξε ο Δημοσθένης, μετά τη μεγάλη ανατροπή στη ζωή του; Ερωτηματικά που απαντώνται με την ανάγνωση του βιβλίου και δημιουργούν ποικίλα συναισθήματα, μια και τα απρόοπτα είναι πολλά.
Στο μυθιστόρημα εκτός από το προσφυγικό σήμερα και την προσφυγιά των Ελλήνων στη Συρία παλιότερα, θίγονται τα θέματα: η θέση της γυναίκας, ο ρόλος του ιερέα, η φιλοξενία αλλά και ο ρατσισμός, οι δύσκολες συνθήκες ζωής στα νησιά, οι προκαταλήψεις σχετικά με τα άκληρα ζευγάρια, η λέπρα και η αντιμετώπιση των χανσενικών από τις κοινωνίες, η ζωή στα μοναστήρια, ο έρωτας και η σχέση με το άλλο φύλο, ο ρόλος της μαμής, η πολιτική κηδεία, τα έθιμα στη χαρά και τη λύπη, η αλληλοβοήθεια, η ζωή των ναυτικών, ο εθελοντισμός. Κι όλα αυτά ο Μακριδάκης τα προσεγγίζει χωρίς περιττολογίες, με στρωτή γλώσσα εμπλουτισμένη με ιδιωματικά στοιχεία, με ένα ρέοντα λόγο, με πρωτοπρόσωπη αφήγηση του αφηγητή Δημοσθένη, με ουσιαστικές περιγραφές, με πλοκή που απ’ τη μια στιγμή στην άλλη ανατρέπεται απροσδόκητα, δικαιώνοντας τον αναγνώστη ή δημιουργώντας του πικρά συναισθήματα για τη μοίρα των ανθρώπων. Τελικά, μένει μια νότα αισιοδοξίας, γιατί όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή μας , γίνονται μόνο για καλό…
Αίγλη Κοσκινιώτη.
Ευχαριστούμε πολύ.