Άρτεμις Παπανδρέου: Συνέντευξη στη Μαρία Χριστοδούλου

H Άρτεμις Παπανδρέου είναι η συγγραφέας που διακρίνεται για τη δυνατή λογοτεχνική της πένα και την αγάπη της για τον κόσμο των βιβλίων. Αναζητά την ευτυχία στις στιγμές που φωτίζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής. Ασπάζεται την άποψη ότι ο πλούτος μας στη ζωή είναι οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν με την αγάπη τους γι’ αυτό πρεσβεύει ότι για να δει κάποιος το χαμόγελο τ’ ουρανού θα πρέπει να έχει καθάριο βλέμμα.

-Ποιο ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τον κόσμο της λογοτεχνίας και το αντικείμενο της συγγραφής.

Πρόκειται για μια παλιά ιστορία, αφού γεννήθηκα αγαπώντας τη λογοτεχνία και τον κόσμο των βιβλίων. Ήταν μια αγάπη που μου εμφύσησε η ίδια μου η φύση, το γονίδιο, αφού «κληρονόμησα», όπως συνηθίζουμε να λέμε, την αγάπη αυτή από τον αδερφό του πατέρα μου που ήταν λογοτέχνης και μάλιστα βραβευμένος. Έτσι λοιπόν έγραφα από μικρό παιδί διηγηματάκια σε 20φυλλα τετράδια στις διακοπές του σχολείου, έγραφα εκθέσεις αργότερα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο που διακρίνονταν για το ύφος και τον λόγο τους.

-Πρόσφατα κυκλοφόρησε το πόνημά σας ” Ένα χαμόγελο στον ουρανό”από τις εκδόσεις Μ. Σιδέρη. Ποιο ερέθισμα στάθηκε αφορμή για τη γραφή του;

Πολύ ωραία η ερώτησή σας. Ξέρετε κυρία Χριστοδούλου, είμαι ένας άνθρωπος που αναζητώ την ευτυχία στα απλά, τα απολύτως καθημερινά πράγματα, στα πρόσωπα που με περιβάλλουν… Γιατί τι είναι άλλωστε η ευτυχία; Στιγμές. Στιγμές που φωτίζουν τη ζωή μας, που της δίνουν νόημα και σκοπό. Είχα την εξαιρετική τύχη να με αναθρέψουν δυο άνθρωποι, οι γονείς μου, ο Γιάννης και η Μαίρη Παπανδρέου και να μου εμφυσήσουν αυτή την αγάπη για τα απλά πράγματα. Την αγάπη και ταυτόχρονα την απόλυτη πληρότητα της ψυχής που πηγάζει από κείνη. Με έμαθαν να αγαπώ τον άνθρωπο. Αυτή λοιπόν η αγάπη στάθηκε το ερέθισμα για τούτο το βιβλίο. Η βαθιά, η αληθινή αγάπη.

-«Μα φαίνεται πως κάποιος εκεί ψηλά έπαιζε με τα θέλω της και την ψυχή της, με τους φόβους της και το μυαλό της. Ο Θεός ή η ίδια η μοίρα είχαν στήσει καρτέρι στο πεπρωμένο» Ποιος ο ρυθμιστικός παράγοντας της ζωής του ανθρώπου;

Ίσως να σας φόβισα λίγο. Ίσως να θεωρήσατε πως σκέφτομαι όπως οι άνθρωποι πριν πολλά – πολλά χρόνια, που απέδιδαν στη μοίρα, στο πεπρωμένο όσα τους τύχαιναν. Η εξήγηση που έχω να σας δώσω είναι απλή. Πρόκειται για ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο που η ιστορία που εξελίσσεται είναι μυθοπλασία. Χρειαζόμουν έναν τρόπο να δημιουργήσω ένταση, σασπένς. Στην δική μου πραγματικότητα η ίδια η ζωή με έχει διδάξει πως τα πάντα τα ορίζει το μυαλό μας και η δύναμη της ψυχής μας.

-«Άνοιξαν εκεί οι ορίζοντές της, άνοιξε το μυαλό της.»Ποια η θέση της γνώσης στη σύγχρονη εποχή;

Θεωρώ πως στη σημερινή εποχή η απουσία γνώσης αφήνει τον άνθρωπο πίσω στη σκέψη, πίσω στην εξέλιξη. Σε μια εποχή όπου όλα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, η γνώση δίνει τα εχέγγυα για να αγωνιστεί κάποιος στη ζωή, να την δαμάσει και τελικά να την κερδίσει. Η γνώση καλλιεργεί τον άνθρωπο ώστε να δέχεται και να ενστερνίζεται το καλό.

-Η εικονιζόμενη θύρα στο εξώφυλλο του βιβλίου και η ενατένιση του αναγνώστη στον ουρανό σε τι μας παραπέμπει;

Παίρνοντας κάποιος το βιβλίο μου στα χέρια του και βλέποντας αυτή την Κυκλαδίτικη εικόνα της ανοιχτής μπλε πόρτας στον γαλανό ουρανό, είναι αδύνατον να μην του δημιουργηθούν, συνειρμικά, συναισθήματα ψυχικής ανάτασης από την ελπίδα, την αισιοδοξία, τη γαλήνη, τη θετική σκέψη που προσφέρει από μόνη της η εικόνα. Αυτό ακριβώς ήταν και το δικό μου ζητούμενο.

-«Αγάπη είχαμε τόση, που περίσσευε κιόλας.» Σε ποια κάστα ανθρώπων διακρίνουμε περισσή αγάπη;

Αν εννόησα σωστά την ερώτησή σας, θα απαντούσα χωρίς κανένα δισταγμό: στον απλό λαό. Στα χαμηλά σπίτια, στις γειτονιές, στις φιλίες που αντέχουν στο χρόνο, στα χαμόγελα της καρδιάς για καλημέρα. Και πάντα βέβαια μιλάμε για τον δικό μας απλό λαό. Τον Ελληνικό. Τον περήφανο. Τον αγαπημένο!!!

-Η ηρωίδα της ιστορίας φέρει το όνομα Μαργαρίτα. Το όνομά της μας παραπέμπει στο φτωχό λουλουδάκι του αγρού. Ποια η νοηματική του διάσταση στο πόνημά σας;

Μου αρέσει η ερώτησή σας. Η Μαργαρίτα της ιστορίας ήταν αρχοντοπούλα, ήταν όμορφη, μορφωμένη, καλλιεργημένη, ήταν ένας φωτεινός άνθρωπος. Αλλά ταυτόχρονα και τόσο απλός! Έτσι και η μαργαρίτα, το λουλούδι του αγρού. Μας φέρνει νωρίς την άνοιξη, όταν ακόμη το κρύο καλά κρατεί, μας φέρνει την ελπίδα των καλύτερων ημερών… Είναι ένας μικρός ήλιος από μόνη της. Με πολλά πέταλα λευκά. Καθένα και μια ελπίδα. Καθένα και μια προσμονή, ένα χάρισμα.

-«Όλες οι τύψεις σαν ύαινες όρμησαν στην ψυχή μου να την ξεσκίσουν.» Οι Ερινύες καταδιώκουν όσους είχαν διαπράξει εγκλήματα κατά της φυσικής και ηθικής τάξης πραγμάτων. Σε ποια διατάραξη πραγμάτων έγκειται η αναφορά σας;

Σ’ ένα μυθιστόρημα σαν αυτό, σ’ έναν ήρωα όπως τον συγκεκριμένο, όπου ο πόνος τον ώθησε να φερθεί έτσι όπως ορίζεται στο κείμενο, το έγκλημά του, αυτό για το οποίο εκλιπαρεί τη συγγνώμη, σίγουρα και δεν είναι κατά της φυσικής τάξης πραγμάτων. Κάποιες φορές τα «εγκλήματα» κατά της ηθικής τάξης, σε κείνους που έχουν έντονη συνείδηση, γίνονται οι χειρότερες Ερινύες.

-Ποια συναισθήματα κατέκλυσαν τον εσωτερικό σας κόσμο κατά την διάρκεια της γραφής του;

Σ’ αυτό το βιβλίο γινόταν κάτι μαγικό. Εγώ ήμουν, σίγουρα, η δημιουργός του, εγώ καθοδηγούσα την γραφή του, τουλάχιστον στην αρχή. Από κάποια στιγμή και μετά οι ρόλοι μας αντιστράφηκαν. Το ίδιο το κείμενο καθόριζε εμένα, εκείνο με είχε πιάσει από το χέρι και με περπατούσε στην Άνδρο, στα σοκάκια της, στα αρχοντικά της, στα σπίτια τα απλοϊκά…. Η ψυχή μου είχε γεμίσει από αγάπη, όχι όμως την ερωτική, αλλά εκείνη του μεγαλείου, οι πόροι της επιδερμίδας μου είχαν διογκωθεί και τα μάτια μου, εκεί λίγο πριν το τέλος, εκεί στην μεγάλη αποκάλυψη, έβρεχαν διαρκώς τα πλήκτρα του υπολογιστή μου… Ζούσα και γω όλη την ένταση των στιγμών του βιβλίου μου. Ήμουν η Μαργαρίτα ή η Λία, η Θάλεια ή ο Φίλιππος… Ποτέ όμως ο Δεκαβάλας…

-Αναφέρετε χαρακτηριστικά στο οπισθόφυλλο του βιβλίου σας: «Άραγε, συντονίστηκε ο χρόνος, για να βγουν στο φως θαμμένα μυστικά; Ή μήπως ο ουρανός συνωμότησε με τη μοίρα, για να αποδοθεί δικαιοσύνη;» Τι πιστεύετε ότι συνέβη στην περίπτωση της ηρωίδας σας;

Είχε πλέον κουμπώσει η ώρα της αλήθειας για κείνη και την ζωή της. Προλάβαινε ακόμη… Λίγο αργότερα ίσως να ήταν πια αργά… Κάποιες φορές, στους καθαρούς ανθρώπους, ο ουρανός, το σύμπαν, χαράζει χαμόγελο… Η ίδια η ζωή επιστρέφει συμπεριφορές. Και τότε φτάνει η ώρα που μια καταιγίδα γίνεται πυξίδα για να ανοίξουν συρτάρια και να αποκαλυφτούν θαμμένα μυστικά…

-Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε με το λογοτεχνικό σας έργο στους αναγνώστες σας;

Το χαμόγελο τ’ ουρανού είναι οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν με την αγάπη τους, είναι ο πλούτος μας στη ζωή. Να έχουμε συναισθήματα αγάπης αλλά και να δεχόμαστε από τους γύρω μας. Μια ζεστή αγκαλιά, ένα αποτύπωμα φιλιού στο μάγουλο, ένα δάκρυ που τρεμοπαίζει στην άκρη του ματιού από συγκίνηση, ένα χεράκι παιδικό απλωμένο στο πρόσωπό μας, δυο χειλάκια που ψελλίζουν «σ’ αγαπώ πολύ…» Αυτά είναι τα πλούτη του καθενός μας! Αυτοί είναι οι θησαυροί μας! Η οικογένεια, το δέσιμο, οι δικοί μας άνθρωποι αλλά και οι γύρω από εμάς. Οι φίλοι, οι αγαπημένοι, οι άνθρωποι της καρδιάς μας. Μόνο να το καταλάβουμε εγκαίρως, πριν είναι πολύ αργά, πριν η ζωή μας πονέσει…

-Αγαπημένη σας ρήση που θα θέλατε να μοιραστείτε με τους αναγνώστες του vivlio life.gr;

Για να δεις το χαμόγελο τ’ ουρανού πρέπει να έχεις καθαρό το βλέμμα!

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Μια νέα, όμορφη γυναίκα, με σπουδές στα οικονομικά, παλεύει για τις ισορροπίες της, έπειτα από τον πρόσφατο θάνατο του πατέρα της, που έμοιαζε να τον επιζητά σαν εξιλέωση για κρίματα του παρελθόντος, που τον βάρυναν. Για ποια κρίματα όμως; Εκείνος ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος, ένας θαυμάσιος γονιός!
Μέσω της εργασίας της οδηγείται για πρώτη φορά στο νησί της Άνδρου. Εκεί, μια λάθος διαδρομή και μια καταιγίδα θα γίνουν οι συντεταγμένες μιας πυξίδας, που θα κατευθύνει τα βήματά της στο κατώφλι ενός σπιτιού καρφωμένο στα βράχια του πελάγου.
Η μοίρα, που βαστά την τύχη των ανθρώπων στα χέρια της, θα την καθοδηγήσει να αναζητήσει, μέσα από μια ιστορία που ξεδιπλώνει το κουβάρι της εκείνο το βράδυ και από μια φωτογραφία που γεννά ερωτηματικά και απορίες, ξεθωριασμένα χνάρια ενός παρελθόντος που μοιάζει καλά κρυμμένο.
Άραγε, συντονίστηκε ο χρόνος, για να βγουν στο φως θαμμένα μυστικά; Ή μήπως ο ουρανός συνωμότησε με τη μοίρα, για να αποδοθεί δικαιοσύνη;

Η συγγραφέας

Η Άρτεμις Παπανδρέου γεννήθηκε στον Βόλο, τον Μάιο του 1962. Έζησε ευτυχισμένα παιδικά χρόνια σε μια οικογένεια, που της εμφύσησε την αγάπη για τα γράμματα, την εντιμότητα και το δίκαιο.
Η αγάπη για τη συγγραφή συνυπήρχε με την αρχή της ζωής της, αφού κατάγεται από λογοτεχνική οικογένεια.
Μικρό κορίτσι, όταν τα άλλα έτρεχαν στις γειτονιές, εκείνη προτιμούσε να σκαρώνει φανταστικές ιστορίες στα τετράδιά της. Στο γυμνάσιο και στο λύκειο, οι εκθέσεις της πάντα διακρίνονταν για το ύφος και τον λόγο τους.
Στόχος της ήταν το πανεπιστήμιο, αλλά ο έρωτας την κράτησε πίσω, καθώς ο γάμος και το πρώτο παιδί ήρθαν νωρίς. Έτσι, οι περγαμηνές και τα πτυχία έμειναν ανεκπλήρωτες επιθυμίες στο πίσω μέρος του μυαλού της.
Σήμερα, εργάζεται στην πόλη του Βόλου, στην τεχνική εταιρεία που έχουν ιδρύσει από κοινού με τον σύζυγό της και μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα στα γραφεία, στις τεχνικές υπηρεσίες, στην αγάπη των παιδιών και των δύο μικρών εγγονιών της, αλλά και στη συγγραφή μυθιστορημάτων. Αξιοποιώντας τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο της, συμμετέχει ενεργά στο σωματείο Ελληνική Μέριμνα Βόλου, που αποτελεί καταφύγιο θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Το μυθιστόρημα «Ένα χαμόγελο στον ουρανό» είναι το δεύτερο κατά σειρά εκδομένο βιβλίο της συγγραφέως. Καθώς ξεδιπλώνεται η πλοκή του, δημιουργείται ένα ερωτηματικό στον αναγνώστη κι ένα μυστήριο πλανάται στις σελίδες του, που επιζητά μία ή περισσότερες απαντήσεις. Μία φωτογραφία είναι αυτή, που θα αρχίσει το ξέφτισμα του κουβαριού, μία φωτογραφία και μία ιστορία που ξεδιπλώνεται πίσω στον χρόνο… Άραγε, όλα ξεκινούν τυχαία ή είναι ένα καλοστημένο παιχνίδι της μοίρας για απόδοση δικαιοσύνης, για κάθαρση, για δικαίωση; Ή μήπως, απλά, οι συντεταγμένες του χρόνου συνέκλιναν, ώστε να ανοίξει πια το συρτάρι που μέσα του φυλάσσονταν μυστικά…;

Το «Πηλιορείτικο γαϊτανάκι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μολύβι, είναι το προηγούμενο βιβλίο της, που αγαπήθηκε από τους αναγνώστες του.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save