Συγγραφέας του βιβλίου «Εφη-Βία» – Εκδόσεις Books with Shoes

Σάρα. Είναι η ηρωίδα της Βίκυς Σγουρέλλη, ένα κορίτσι που δε μας είναι καθόλου άγνωστο. Ο κόσμος της αντιφατικός. Άλλωστε ο τίτλος και η εικόνα του εξωφύλλου λένε πολλά. Το κορίτσι αυτό μπορεί να είναι η φίλη μας, το παιδί μας, ή μία έφηβη από τις πολλές που ζουν και κινούνται δίπλα μας, προσπαθώντας όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «να επιβιώσουν σε μια πραγματικότητα για την οποία κανείς δεν τα έχει προετοιμάσει. Τα λάθος κοινωνικά πρότυπα, η προβληματική επικοινωνία με τη μητέρα της, η προδοσία του πατέρα και πολλά άλλα την οδηγούν στην απομόνωση, την κατάθλιψη και τις διατροφικές διαταραχές». Διαβάζοντας το βιβλίο οι γονείς ίσως βοηθηθούν και μπορέσουν να καταλάβουν πώς νιώθει το παιδί τους. «Και το παιδί με τη σειρά του, διαβάζοντας το βιβλίο θα καταλάβει ότι δεν είναι μόνο, θα ταυτιστεί με τη Σάρα και θα σκεφτεί ότι η επικοινωνία, ίσως τελικά είναι εφικτή και ότι η ζωή δεν είναι αυτό που βλέπει στις πλασματικές εικόνες του Instagram ή ό,τι άλλου μέσου».

  • Το εξώφυλλό σας έχει μία ιδιαίτερη δυναμική, την οποία έρχεται να εντείνει ο τίτλος «Εφη – Βία». Η επιλογή της σύνθετης λέξης δίνει ένταση στο δεύτερο συνθετικό: Βία. Πως καταλήξατε στην επιλογή αυτού του τίτλου;
    Θα ήθελα πρώτα να σας ευχαριστήσω για τη φιλοξενία. Είναι χαρά και τιμή μου. Πράγματι, το εξώφυλλο είναι πολύ δυνατό και προϊδεάζει τους αναγνώστες για το τι θα ακολουθήσει, αν και το περιεχόμενο είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο. Θεωρώ ότι δεν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει καμία άλλη λέξη, πέρα από την λέξη «ΒΙΑ», καλύτερα την εφηβεία της ηρωίδας του βιβλίου και πολλών άλλων εφήβων νυν και πρώην. Βιώνει ψυχολογική βία και από τον περίγυρό της και μέσα από τη διαμάχη με τον εαυτό της.
  • Graphic novel. Συνήθως χαρακτηρίζουμε έτσι ένα βιβλίο που αποτελείται από κόμικς με ψυχαγωγικό περιεχόμενο. Ισχύει για την «Εφη-Βία»;
    Προσπάθησα ειδολογικά να κατατάξω κάπου αυτό το είδος βιβλίου το οποίο αν και ορίζεται ως εφηβικό θεωρώ ότι δεν απευθύνεται μόνο σε εφήβους, αλλά δεν μπόρεσα να βρω μια τέτοια κατηγορία. Δεν είναι κόμικς και δεν ανήκει στα πλαίσια του φανταστικού ή των υπερηρώων. Επίσης, δεν είναι μια απλή εφηβική νουβέλα με κάποια ελάχιστα σχέδια. Έχει τα δομικά χαρακτηριστικά ενός παιδικού βιβλίου ως προς την περιεκτικότητα και λιτότητα του κειμένου, την εικονογράφηση η οποία είναι γεμάτη από σημειολογικές ερμηνείες και στο τέλος μια ανάλυση από την Ψυχοθεραπεύτρια Υ.Δρ Ευγενία Δάνδη συνδυασμένη με συμβουλές για παιδιά και γονείς. Είναι, θα έλεγα, ένα βιβλίο κοινωνικού ρεαλισμού με κάποιες τεχνικές μεταρεαλισμού που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε graphic novel κοινωνικού περιεχομένου.
  • «Είμαι η Σάρα». Είναι οι τρείς λέξεις του υπότιτλου που μας βάζουν στην ιστορία σας. Ποια η 15χρονη πρωταγωνίστριά σας;
    Η Σάρα είναι ένα κορίτσι, όπως χιλιάδες κορίτσια, που προσπαθούν να επιβιώσουν σε μια πραγματικότητα για την οποία κανείς δεν τα έχει προετοιμάσει. Τα λάθος κοινωνικά πρότυπα, η προβληματική επικοινωνία με τη μητέρα της, η προδοσία του πατέρα και πολλά άλλα την οδηγούν στην απομόνωση, την κατάθλιψη και τις διατροφικές διαταραχές.
  • Η ηρωίδα σας διανύει «Μια εφηβεία τραγική, επώδυνη, με τεράστιες δυσκολίες και προβλήματα», όπως μαθαίνουμε. Βάλτε μας στον κόσμο αυτού του κοριτσιού, έτσι όπως τον βλέπει εκείνη.
    Ο κόσμος της είναι αντιφατικός. Νομίζω ότι όλοι μας έχουμε τις καλές και τις κακές μέρες μας. Οι σκέψεις της άλλες φορές θετικές που την οδηγούν στη ζωή και άλλες σκοτεινές που τη βυθίζουν στην απόγνωση. Οι σκέψεις της έχουν να κάνουν με τον σχολικό εκφοβισμό στο σχολείο, το διαζύγιο των γονέων της, την εγκατάλειψη από τον πατέρα, τα οικονομικά προβλήματα, την ανάγκη για επικοινωνία με τη μητέρα της και τέλος την αδυναμία να ζητήσει βοήθεια γιατί νιώθει ότι δεν την καταλαβαίνουν.
  • «Οι σελίδες αυτού του βιβλίου χωρίζονται σε ασπρόμαυρες και έγχρωμες, όπως ακριβώς οι σκέψεις μας», γράφετε και το διαπιστώνουμε απλά ξεφυλλίζοντάς το. Πετυχαίνει τον σκοπό του η προσπάθεια που επιχειρείτε;
    Δεν θα έλεγα ότι έχει ένα σκοπό αυτό το βιβλίο και γι’ αυτό με εξάντλησε σε τέτοιο βαθμό που αδυνατώ να συνέλθω και να επικεντρωθώ σε κάτι καινούργιο. Αυτό το βιβλίο είναι απλά πολλές εμπειρίες ζωών, μαζί και της δικής μου, συγκεντρωμένες στο πρόσωπο ενός κοριτσιού και αποτυπωμένες στο χαρτί εικαστικά. Νομίζω πετύχαμε σαν ομάδα ο εικονογράφος, η γραφίστρια, η επιμελήτρια και εγώ να αποδώσουμε σημειολογικά τον ψυχισμό του κοριτσιού.
    Αποστασιοποιήθηκα. Διότι ήθελα να δείξω αυτή την αντίφαση που βιώνει ένας νέος άνθρωπος που νιώθει χαμένος και τσακισμένος από τις συνθήκες της ζωής. Παρατήρησα την αύξηση των αυτοκτονιών σε νεαρές ηλικίες και κατάλαβα ότι το να κουνώ το δάχτυλο δεν θα ωφελούσε πουθενά. Θεωρώ ότι ο διαχωρισμός αυτός γίνεται απόλυτα κατανοητός και μπορεί ο/η αναγνώστης/στρια να ταυτιστούν ή να προβληματιστούν. Εάν σε κάτι στόχευα είναι τα παιδιά σαν τη Σάρα να πάψουν να νιώθουν μόνα, ν ’αναζητούν την επικοινωνία ακόμα και εάν αυτό φαντάζει αδύνατον. Αλλά και οι γονείς όπως αυτοί της Σάρας να βρουν ένα είδος παρηγοριάς ή και ένα μέσο επικοινωνίας. Το βιβλίο το χρησιμοποιούν αρκετοί θεραπευτές της ψυχικής υγείας αλλά και εκπαιδευτικοί.
  • Σε ποιο αναγνωστικό κοινό απευθύνεστε και πόσο εύκολο, πιστεύετε, είναι να εισπράξει τη διαφορά ανάμεσα στις έγχρωμες και ασπρόμαυρες σελίδες;
    Απευθύνεται σε όλους/όλες μας. Η εφηβεία δεν είναι κάτι που απλά φεύγει από τη ζωή μας. Ειδικά η άσχημη εφηβεία. Μας ακολουθεί μέχρι το τέλος, και αυτή και οι σκέψεις που τη χαρακτηρίζουν, γκρίζες και έγχρωμες. Οι γονείς διαβάζοντάς το θα έρθουν σε επαφή με τον/την έφηβο/η μέσα τους και θα μπορέσουν να καταλάβουν πως νιώθει το παιδί τους. Και το παιδί με τη σειρά του, διαβάζοντας το βιβλίο θα καταλάβει ότι δεν είναι μόνο, θα ταυτιστεί με τη Σάρα και θα σκεφτεί ότι η επικοινωνία, ίσως τελικά είναι εφικτή και ότι η ζωή δεν είναι αυτό που βλέπει στις πλασματικές εικόνες του Instagram ή ό,τι άλλου μέσου. Το πιο βασικό …ότι υπάρχει ελπίδα και ότι όλα μπορούν να αντιμετωπιστούν με πολύ προσωπική προσπάθεια.
    Νομίζω, λοιπόν, ότι πολύ γρήγορα γίνεται αντιληπτή αυτή χρωματική αντίφαση των σελίδων. Οι πρώτοι που βλέπουν τα βιβλία μου είναι οι μαθητές μου και ακούω πάντα πολύ προσεκτικά τι έχουν να πουν. Αν και το βιβλίο αφορά την εφηβεία ενός κοριτσιού, πιστέψτε με, πολλά αγόρια το λάτρεψαν.
  • «Ποιες θα επικρατήσουν; Αυτό θα το αποφασίσετε εσείς», διαβάζω και αναφέρεστε φυσικά στις σελίδες. Φαντάζομαι πως δεν πετάτε τυχαία το «μπαλάκι» στους αναγνώστες σας. Θέλετε εμείς να αποφασίσουμε για τη ζωή της Σάρας;
    Εγώ αποστασιοποιούμαι. Απλά παραθέτω τους δρόμους και που αυτοί καταλήγουν. Η κατάληξη της Σάρας είναι στα χέρια των αναγνωστών και των σκέψεων που επιλέγουν να κυριαρχούν στη ζωή τους. Οι αναγνώστες γίνονται η Σάρα.
    Σε όλα τα βιβλία μου πετάω μπαλάκια με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Δεν κάνω την ανάγνωση εύκολη υπόθεση. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα πρόβλημα στην κριτική σκέψη των παιδιών, αυτής ιδιαίτερα της εποχής που η εικόνα παίζει βασικό ρόλο. Και στην περίπτωση αυτού του βιβλίου υπάρχουν πολλά στοιχεία να αποκωδικοποιούμουν μέσα από στιλιστικές και γραφολογικές αποκλίσεις. Μπορεί να είναι σύντομο, όμως φροντίσαμε να το κάνουμε όσο πιο πλούσιο σε νοήματα μπορούσαμε.
  • Η Σάρα παλεύει με τον εαυτό της, όπως και κάθε έφηβος. Κατάθλιψη και διατροφικές διαταραχές απειλούν τα παιδιά της εποχής που ζούμε. Δίπλα σε κάθε έφηβο, πάντα, (ή σχεδόν πάντα), βρίσκονται οι γονείς ή ένας γονέας. Ποιο μήνυμα τους στέλνετε μέσα από την ιστορία της ηρωίδας σας;
    Κατέθεσα μια ιστορία με συνδυασμένα βιώματα πολλών εφήβων όλα αυτά τα χρόνια που είμαι εκπαιδευτικός και μέσα σε αυτά τα βιώματα είναι και τα δικά μου. Εάν μπορεί να περάσει η αφήγηση αυτή ένα μήνυμα είναι ότι αυτές οι μαύρες σκέψεις είναι φυσιολογικό να υπάρχουν αλλά σε ισορροπία, δεν είμαστε τόσο μόνοι όσο πιστεύουμε και η αληθινή ζωή δεν είναι αυτό που βλέπουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είμαστε όλοι άνθρωποι που αντιμετωπίζουμε καθημερινά προβλήματα μικρά ή μεγάλα και εάν εμείς οι ίδιοι/ες δεν θωρακίσουμε τους εαυτούς μας, οι μαύρες σκέψεις θα μας κυριέψουν.
    Να παίρνουμε ανάσες, που και που. Να αγνοούμε ότι μας ενοχλεί. Να σκεφτόμαστε το πόσο τυχεροί/ες είμαστε που ζούμε! Και όλα θα φτιάξουν!
    Όσον αφορά τους γονείς, αυτό το βιβλίο απλά θα τους βοηθήσει να μπουν στη θέση ενός έφηβου παιδιού και να κατανοήσουν τις αντιφατικές του σκέψεις. Όταν μόνο κατανοήσουμε θα μπορέσουμε να δούμε πέρα από τα τείχη που βάζουν οι άνθρωποι ακόμα και τα ίδια μας τα παιδιά -χωρίς να το γνωρίζουν-αναμεσά μας.
  • «Σκέψεις… Μπορεί να είναι τόσο πολλές στη διάρκεια της ημέρας που είναι αδύνατο να τις παρακολουθήσουμε όλες. Έχουν όμως τόση δύναμη», γράφει στο οπισθόφυλλο η Ψυχολόγος – Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια Ευγενία Δάνδη. Μιλήστε μας για τη δύναμη στη σκέψη της Σάρας.
    Για τη δύναμη της Σάρας και κάθε έφηβης/εφήβου ή ενήλικα έγραψε η ΥΔ.ρ Ευγενία Δάνδη. Η Σάρα είναι δυνατή, αλλά δεν το ξέρει. Έχει ανάγκη να το ακούσει, να ζητήσει μια εξωτερική επιβεβαίωση, αλλά αναγνωρίζει στις έγχρωμες σελίδες ότι η δύναμη είναι μέσα της. Σημασία δεν έχει εάν θα αρέσουμε στους άλλους, αλλά εάν θα είμαστε δυνατοί ακόμα και όταν δεν τους αρέσουμε. Και για να είμαστε ειλικρινείς, η σημερινή κοινωνία έχει πολλές απαιτήσεις από όλους, χωρίς να προσφέρει τίποτε σε κανέναν.
  • Ένα σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την ιδιαίτερη έκδοση παίζει η εικονογράφηση. Πιστεύετε πως ο Μανώλης Κοτρώτσιος που την επιμελήθηκε κατάφερε να κάνει στους αναγνώστες 13+ να διακρίνουν τη διαφορά ενός κόσμου μαύρου από έναν κόσμο που είναι γεμάτος χρώματα;
    Νομίζω ότι τα κατάφερε υπέροχα. Ήταν ένα δύσκολο έργο αλλά σεβάστηκε το όραμά μου και ακολούθησε το ένστικτό μου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Είμαι η Σάρα. Είμαι 15.
Ο κόσμος είναι μαύρος…
Ο κόσμος είναι γεμάτος χρώματα!
Πώς είμαι έτσι;
Είμαι μια χαρά!
Μισώ τη μαμά μου…
Κάνε με μια αγκαλιά!
Δεν μπορώ άλλο…
Θα τα καταφέρω!
Η Σάρα είναι ένα κορίτσι στην εφηβεία. Μια εφηβεία τραγική, επώδυνη, με τεράστιες δυσκολίες και προβλήματα. Οι σελίδες αυτού του βιβλίου χωρίζονται σε ασπρόμαυρες και έγχρωμες, όπως ακριβώς οι σκέψεις μας. Ποιες θα επικρατήσουν; Αυτό θα το αποφασίσετε εσείς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Σκέψεις… Οι σκέψεις είναι κάτι τόσο προσωπικό, κανείς άλλος δεν μπορεί να τις ακούσει. Μπορεί να είναι τόσο πολλές στη διάρκεια της ημέρας, που είναι αδύνατο να τις παρακολουθήσουμε όλες. Έχουν όμως τόση δύναμη. Αυτό είναι ένα από τα θέματα που θίγει το βιβλίο ΕΦΗ-ΒΙΑ. Τις σκέψεις που κάνουμε για τον εαυτό μας, για τον κόσμο, για τους άλλους. Σκέψεις για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Ειδικά αυτό κυριαρχεί στη ζωή των εφήβων.» (Ε. Δάνδη, Ψυχολόγος, Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια)

Βιογραφικό
Η Βίκυ Σγουρέλλη γεννήθηκε στη Χίο. Σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή στο πανεπιστήμιο του Ντέρμπι. Ακολουθούν περαιτέρω σπουδές στην ψυχολογία και χρήση τεχνολογίας στην εκπαίδευση.
Το 2005 ίδρυσε το γνωστό σήμερα ως L.O.V.E English Language School, βασισμένο σε μια δική της παιδαγωγική προσέγγιση που αγκαλιάζει όλα τα παιδιά, τα οποία μαθαίνουν να δημιουργούν, να συνεργάζονται και πάνω από όλα να αγαπούν τη μάθηση, όποιο και να είναι το γνωστικό αντικείμενο.
Το 2019 η Βίκυ ιδρύει στη Χίο τον εκδοτικό οίκο Books with Shoes και το ηλεκτρονικό περιοδικό τεχνών και γραμμάτων Unspotted.