Συγγραφέας του βιβλίου «Το χρονικό της Ανατολής» – Εκδόσεις «ΑΡΜΟΣ»

Στο Κόρφακ, ένα επινοημένο χριστιανικό ορεινό χωριό της Συρίας, που έχει κατακτηθεί από το Ισλαμικό Κράτος, μας μεταφέρει με το μυθιστόρημά του ο Πασχάλης Πασχαλίδης. Εκεί, η χριστιανική κοινότητα δεν είναι πρόθυμη να παραδώσει την ελευθερία της ή ν’ απαρνηθεί την πίστη της. Πρόκειται για την γραπτή αφήγηση κατά χρονολογική σειρά ενός ανώνυμου αφηγητή. Όπως λέει στο Vivlio-life ο συγγραφέας, «Απ’ τις δικές του γραμμές, πληροφορούμαστε για τα γεγονότα, τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μιας ολόκληρης πραγματικότητας, όπως τη βίωσε».

  • «Το χρονικό της Ανατολής» είναι το πρώτο σας βιβλίο και από το εξώφυλλό του ήδη μεταφερόμαστε εκεί που θέλετε να οδηγήσετε τη σκέψη μας: Στο ISIS. Πότε και πώς το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε, συναντήθηκαν με τη συγγραφική σας έμπνευση;
    Η γυμνή- απροκάλυπτη όψη του φονταμενταλισμού, όπως την αντίκρισαν οι συνάνθρωποί μας στη Μέση Ανατολή, είναι το υλικό που θα κατεργαστεί η Ιστορία για να σκαρώσει τις γραμμές της, όταν θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου για ν’ αφηγηθεί τους καιρούς μας. Η γενιά μας θα ‘χει να λέει πως έζησε αυτές τις στιγμές, δίδοντας τους ή όχι τη δέουσα σημασία. Γιατί σήμερα είν’ εύκολο ν’ ασκεί κανείς κριτική στα προγονικά του στραβά. Με τα παθήματα των καιρών μας όμως τι γίνεται; Η απόλυτη εκδοχή του Κακού που αποτυπώθηκε συμβολικά στη μελανόλευκη σημαία του Ισλαμικού Κράτους δεν μπορεί ν’ αφήνει την τέχνη αδιάφορη. Μέσα απ’ τις σελίδες του Χρονικού, λοιπόν, μυθιστορώντας, μεταφερόμαστε στην ορεινή Συρία, ακριβώς για να συναντήσουμε, πρόσωπο με πρόσωπο, την πρωτογενή βία που κινητροδοτεί την Ιστορία. Την ευκαιρία αυτή θα μας δώσει η συμπόρευση μας με μια χριστιανική κοινότητα καθημερινών ανθρώπων που θέτουν την Ελευθερία και την Συνύπαρξη για σκοπούς ζωής.
  • Η λέξη «χρονικό» του τίτλου μας οδηγεί στη σκέψη πως θα διαβάσουμε μια γραπτή αφήγηση κατά χρονολογική σειρά. Είναι έτσι;
    Κατά βάση έτσι έχουν τα πράγματα. Η αφήγηση της ιστορίας γίνεται μέσα απ’ τις σελίδες του ημερολογίου που κρατά ο ανώνυμος αφηγητής. Απ’ τις δικές του γραμμές, πληροφορούμαστε για τα γεγονότα, τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μιας ολόκληρης πραγματικότητας, όπως τη βίωσε. Η ιστορία εμπλουτίζεται με μεταγενέστερες σημειώσεις του ιδίου κι έγγραφα της εποχής που κατόρθωσε να συλλέξει, ώστε ακριβώς ν’ αποδίδεται με σαφήνεια η χρονολογική και λογική ακολουθία των γεγονότων. Τούτο, με την προσθήκη των αναγκαίων πάντοτε αναδρομών κι εγκιβωτισμών που ολοκληρώνουν την πληρότητα της αφήγησης.
  • Ο αφηγητής σας είναι ανώνυμος. Γιατί δε θέλατε να έχει ένα όνομα εφόσον είναι ένας από τους βασικούς σας ήρωες;
    Ένας επώνυμος αφηγητής ενέχει πάντοτε τον κίνδυνο να επικεντρωθεί η ιστόρηση των γεγονότων στη δική του, ατομική ύπαρξη και το δικό του πεπρωμένο. Καθόλου δεν το θέλουμε αυτό. Η ιστορία που αφηγείται το Χρονικό δεν είναι μιαν υπόθεση προσωπική, παρά μια μοίρα συλλογική. Αντί λοιπόν ο αφηγητής μας να καμώνεται εγωιστικά τον πρωταγωνιστή, μάς ιστορεί διακριτικά και σιωπηλά το βίωμά του. Ας τον σεβαστούμε.
  • Αν και ο ανώνυμος αφηγητής κεντρίζει το αναγνωστικό ενδιαφέρον, υπάρχουν και ήρωες όπως ο Ντάντα, ο Αλί, ο Παύλος, η Όλγα… Ποιος είναι όμως εκείνος ο πρωταγωνιστής που θα πρωταγωνιστήσει στην κορύφωση της πλοκής;
    Ακόμα κι οι ήρωες αυτοί ουδέποτε έχουν ονοματεπώνυμα. Τα μικρά τους ονόματα δηλώνουν ακριβώς τη σχέση οικειότητας που ανέπτυξε ο αφηγητής μαζί τους. Μια σχέση προσωπική. Πέραν της ατομικής μοίρας του καθενός, υπάρχει κάτι που υπερβαίνει το κείμενο, κι αυτό είναι η συνύπαρξη των μελών της κοινότητας, σε μια κοινωνία σχέσεων. Η προσωπική μαρτυρία του καθενός δεν είναι παρά η μοναδικότητα του προσώπου εντός του συνόλου. Για να παραφράσουμε τον Ελύτη, σε αυτήν την ιστορία θα σωθούν «ή κανείς ή όλοι μαζί».
  • Ισλαμική τρομοκρατία στη Μέση Ανατολή. Ένα μεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης Ιστορίας. Πώς την προσεγγίσατε και πού εστιάσατε την έρευνά σας;
    Το Χρονικό της Ανατολής δεν είναι ένα ιστορικό δοκίμιο, ούτε μια αυθεντική μαρτυρία. Είναι ένα μυθιστόρημα των καιρών μας. Επομένως, ο συγγραφέας του δεν διεκδικεί, σε καμία περίπτωση, τον απαιτητικό τίτλο του ιστοριογράφου. Από εκεί κι έπειτα, όμως, η σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής είναι πανταχού παρούσα στο κείμενο. Το ίδιο κι η αφήγηση γεγονότων, όπως πραγματικά συνέβησαν, μονάχα λίγα χρόνια νωρίτερα. Μέσα απ’ τις σελίδες του Χρονικού, ο αναγνώστης ίσως να έχει την ευκαιρία να προβληματιστεί σχετικά με τους λόγους δημιουργίας του Ισλαμικού Κράτους, την εξάπλωση και κυριαρχία του, καθώς και τις συνέπειές του για τον ρου της Ιστορίας.
  • Μιας και μιλάμε για έρευνα, άραγε πόσος χρόνος χρειάστηκε ώστε να μπείτε στον κόσμο του Ισλάμ και να τον μεταφέρετε σε χαρτί;
    Η συγγραφή του βιβλίου ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015, για να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2021. Το γράψιμο είναι ένα κομμάτι της ζωής μου, που ήδη από την παιδική μου ηλικία καταλαμβάνει ένα σημαντικό τμήμα της καθημερινότητας. Αυτή εδώ όμως ήταν η πρώτη φορά που κατόρθωσα να σκαρώσω μιαν ιστορία ολοκληρωμένη, που έφθασε μέχρι τέλους. Παρόλα αυτά, δεν μπορώ να ισχυριστώ πως η έρευνα κι η συγγραφή διήρκεσαν έξι χρόνια. Όταν γράφει κανείς το πρώτο του βιβλίο, πρέπει να είναι πολύ αυστηρός με τον εαυτό του. Γι’ αυτό κι ένα μεγάλο τμήμα των ετών αυτών υπήρξαν στιγμές αναστοχασμού, διορθώσεων κι εξέλιξης του ύφους, της γλώσσας και της πλοκής. Μονάχα τη στιγμή που το τελικό αποτέλεσμα μού φώναζε πως δεν έχει ανάγκη κανένα άλλο φκιασίδι και καμιάν άλλην αφαίρεση, έφθασε η ώρα της έκδοσής του.
  • Επίκεντρο της ιστορίας σας ένα χριστιανικό χωριό στη Συρία. Ξεναγήστε μας στο Κόρφακ και μιλήστε μας για τους ανθρώπους που ζουν εκεί.
    Το Κόρφακ είναι ένα χωριό – δημιούργημα του συγγραφέα του – κι ας έχει κάμποσες ομοιότητες με υπαρκτές κοινότητες της περιοχής. Βρίσκεται σε μιαν ορεινή περιοχή της Συρίας, σε έδαφος που έχει ολόκληρο σχεδόν κατακτηθεί απ’ το Ισλαμικό Κράτος. Η χριστιανική κοινότητα όμως, που σε πείσμα των καιρών διαβιώνει ακόμα εκεί, δεν είναι πρόθυμη να παραδώσει την ελευθερία της ή ν’ απαρνηθεί την πίστη της. Στον αγώνα της αυτόν δεν συνδράμουν κράτη και στρατοί, παρά εθελοντές απ’ όλον τον κόσμο (όπως είναι κι ο αφηγητής της ιστορίας). Οι καθημερινοί αυτοί άνθρωποι ταξιδεύουν σ’ έναν τόπο που δεν γνωρίζουν, για να πεθάνουν για ένα ιδανικό που ίσως χαρίσει νόημα και σκοπό στην ύπαρξή τους.
  • Από πού μπορούν να αντλήσουν δύναμη, άραγε, οι κάτοικοι αυτού του χριστιανικού χωριού, τη στιγμή που τα πάντα γύρω τους έχουν κατακτηθεί;
    Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί και τους ίδιους, και μάλιστα σε αρκετά και διαφορετικά σημεία του βιβλίου. Η λογική απάντηση θα ήταν «από πουθενά». Ιδίως όταν όλα γύρω μοιάζουν τόσο καταδικασμένα. Να, όμως που μέσα από αυτό το αδιέξοδο καταφέρνουν να γράψουν τη δική τους ιστορία.
  • Υπάρχουν πολλά συναισθήματα όπως έρωτας, πίστη αλλά και πολλοί προβληματισμοί γύρω από τη δικαιοσύνη, την επιβολή της ισχύος, την πίστη που κληθήκατε να διαχειριστείτε. Τι θέλετε να κρατήσουμε απ’ όλα αυτά εμείς οι αναγνώστες;
    Είναι σημαντική και μόνη η διαπίστωση πως αυτές οι λέξεις ακόμα υπάρχουν. Δεν είναι ρομαντικά αφηγήματα μιας άλλης εποχής. Δηλώνουν συγκεκριμένα νοήματα, ιδιότητες και καταστάσεις που ίσως και μην χάθηκαν οριστικά μες στο μηδενισμό της εποχής. Αυτές οι λέξεις κάποτε κινητροδοτούσαν την Ιστορία. Ετούτη η υπενθύμιση νομίζω πως είναι αρκετή. Από εκεί και πέρα, επαφίεται στον πατριωτισμό του αναγνώστη να προσεγγίσει το κείμενο με τον δικό του τρόπο. Οπωσδήποτε, το Χρονικό της Ανατολής δεν είναι ένα δοκίμιο, ούτε και αποσκοπεί στην αποδοχή των σκέψεων που εκφράζει ο αφηγητής του. Κάθε άλλο. Θα είχε αποτύχει οικτρά αν κατόρθωνε κάτι τέτοιο.
  • Το συγγραφικό σας εγχείρημα δύσκολο. Αισθάνεστε δικαιωμένος τώρα που η πρώτη σας συγγραφική προσπάθεια απέκτησε εκδότη, εξώφυλλο και βρίσκεται στα ράφια των βιβλιοπωλείων;
    Οπωσδήποτε είναι μεγάλη χαρά για έναν νέο συγγραφέα να βλέπει το έργο του τυπωμένο και να το καμαρώνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Ιδίως όταν φέρει τη σφραγίδα ενός εγνωσμένου, για την αξία των βιβλίων του, εκδοτικού οίκου, όπως ο Αρμός. Γι’ αυτό και θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον εκδότη κ. Γιώργο Χατζηϊακώβου καθώς και όλη την ομάδα για την εξαιρετική μας συνεργασία και την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μου.
  • Επιλέξατε να συμπεριλάβετε στην αρχή του μυθιστορήματός σας το σημείωμά σας προ του εκδότη σας όταν στείλατε προς αξιολόγηση το κείμενό σας. Ο λόγος;
    Το αρχικό «Σημείωμα προς τον Εκδότη» δεν υπογράφεται από τον συγγραφέα του βιβλίου, παρά από τον ανώνυμο αφηγητή της ιστορίας. Ούτε και απευθύνεται στον συγκεκριμένο εκδότη, παρά στον μυθοπλαστικό παραλήπτη του χειρογράφου του αφηγητή. Είναι δηλαδή κανονικό και μάλιστα ουσιώδες τμήμα του μυθιστορήματος, μέσα απ’ το οποίο ο αναγνώστης θα λάβει σημαντικές πληροφορίες για τις εκτενείς σελίδες που ακολουθούν.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Σ’ ένα ορεινό χωριό της Συρίας, μια αρχέγονη κοινότητα χριστιανών και ανθρωπιστών παραμένει πεισματικά ελεύθερη, την ώρα που ολόκληρη η γύρω περιοχή έχει κατακτηθεί από το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (ISIS). Μέσα απ’ τις σελίδες του ημερολογίου και των σημειώσεων του ανώνυμου αφηγητή, συντίθεται ένα ολόκληρο Χρονικό, με σκέψεις για την Πολιτεία, τη Δικαιοσύνη, την Ηθική, τον Έρωτα, την Πίστη και την Εκκοσμίκευση, την Επιβολή, την Ηγεσία και τις συνέπειές τους. Όλα αυτά, ενώ η κοινότητα βυθίζεται βαθμιαία στην παρακμή, ένα κράτος παλεύει ν’ αναδυθεί, μία παράταιρη φιλία διαρκώς δοκιμάζεται, ένας έφηβος οραματίζεται το μέλλον, ένας απαγορευμένος έρωτας εγκυμονεί κινδύνους και μια σύγκρουση κόσμων και ποhjλιτισμών φαντάζει αναπόφευκτη.

Βιογραφικό
Ο Πασχάλης Πασχαλίδης γεννήθηκε το 1995 στη Θεσσαλονίκη, όπου μεγάλωσε, ζει κι εργάζεται. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. και του Π.Μ.Σ. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης. Σήμερα, εκπονεί διδακτορική διατριβή στον τομέα του Συνταγματικού Δικαίου και των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ενώ παράλληλα σπουδάζει Φιλοσοφία και Παιδαγωγική. Το Χρονικό της Ανατολής είναι το πρώτο του βιβλίο.